9
Kasım 1982
|
7 Kasım'da halk oylamasına sunulan yeni anayasanın
kabulüyle Orgeneral Kenan Evren Cumhurbaşkanı oldu.
|
12
Kasım 1982
|
İmar Affı tasarısında değişiklik yapılarak
İstanbul'da 149 bin kaçak yapı af kapsamı dışında bırakıldı. Bunların
100 bini Boğaziçi'nde, kalanı ise Tuzla - Bayramoğlu ve Çekmece -
Kumburgaz kıyı şeridinde bulunuyor.
|
15
Kasım 1982
|
Maliye Bakanlığı 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere,
bina, arazi ve arsa vergilerinde yüzde 50 oranında indirim yaptı. Arazi
sahipleri binde 3, arsa sahipleri binde 5, bina sahipleri binde 3 vergi
ödeyecek.
|
22
Kasım 1982
|
Akaryakıta yüzde 15-20 oranında zam yapıldı. Zamla,
Türkiye'de benzin fiyatları ilk kez 100 liranın üzerine çıktı. Normal
benzin 85 liradan 102 liraya çıktı, süper benzin 110 lira oldu. 12
kg.'lık tüpgazın fiyatı da 852 liradan 980 liraya yükseldi. Yeni
fiyatlarla benzinin, Amerika ve Yunanistan'daki fiyatların üzerine
çıktığı belirtildi. Amerika'da benzin ortalama 58 lira 44 kuruştan
satılıyor. Yunanistan'da ise süper benzin bizim paramızla 80, normal
benzin 70 lira.
|
25
Kasım 1982
|
Danışman Meclisi'nde emekli devlet memurlarına, dul
ve yetimlere 35 katsayıya göre verilecek aylıkla ilgili tasarı
yasalaştı. - TEK, elektriğin kilovatsaatine 75-100 kuruş zam yaptı.
|
26
Kasım 1982
|
İstanbul'da otobüs biletlerine zam 20 liralık bilet
25 lira oldu, mavi kart 900 liradan 1125 liraya yükseldi.
|
28
Kasım 1982
|
THY, iç hatlara yüzde 30 zam yaptı. İstanbul-Ankara
uçak ücreti 6500, İstanbul-Adana 9000, Ankara-İzmir 6500 lira oldu.
|
1
Aralık 1982
|
Diş tedavi ve ameliyat ücretlerine yüzde 60 zam
yapıldı. Diş hekimi 600 liradan 2400 liraya, dolgu 3 bin liraya
çıkarıldı.
|
1
Aralık 1982
|
Altın fiyatlarındaki yükseliş sürüyor. 24 ayar
altınının gramı 3050 liraya, Cumhuriyet altınının fiyatı ise 21 bin
liraya çıktı.
|
3
Aralık 1982
|
Banker Kastelli, Hisarbank'a karşılıksız çek verdiği
iddiasıyla yargılandığı mahkemece 15 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Kastelli, kararı temyiz etti.
|
4
Aralık 1982
|
YHK, son bir hafta içinde 5288 işçiyi kapsayan 51
sözleşmeyi yenileyerek yürürlüğe koydu.
|
6
Aralık 1982
|
Sana yağına yüzde 11, Vita yağına yüzde 5 zam
yapıldı. Sana'nın kilosu 180 liradan 200 liraya, Vita'nın kilosu da 184
liradan 194 liraya yükseldi.
|
7
Aralık 1982
|
Gübre fiyatlarına yüzde 30 zam yapıldı. İnşaat
boyalarına yüzde 10-25, mobilya boyalarına yüzde 15-25, matbaa
mürekkebine yüzde 17-25 zam yapıldı. Tuğla fiyatlarına da yüzde 20 zam
geldi.
|
8
Aralık 1982
|
Yün, iç çamaşırı, çorap, mendil ve diş macununa zam
yapıldı. Özel sektörün zamları değişik oranlarda gerçekleşti.
|
9
Aralık 1982
|
MGK, 1983 yılı bütçe tasarısını kabul etti. Katsayı
34'te kalırken, yakacak yardımı 6 bin liraya çıktı.
|
10
Aralık 1982
|
Almanya'nın bu yıl için Türkiye'ye vermeyi taahhüt
ettiği 413.5 milyon marklık ekonomik ve 1983 yılı için öngördüğü 130
milyon marklık askeri yardım, parlamentosunun bütçe komisyonu
tarafından da onaylanarak serbest bırakıldı.
|
13
Aralık 1982
|
Merka Gıda Sanayi kuruldu. Şirket derin dondurulmuş
sebze, meyve ve domates salçası üretiyor.
|
14
Aralık 1982
|
Bankaların vereceği faizler, kararnameyle yeniden
düzenlendi. Buna göre vadesiz tasarruf mevduatına yüzde 20 faiz
verilecek. 6 ay vadeli mevduatın faizi yüzde 40, 1 yıl vadeli mevduatın
faizi ise yüzde 45'e indirildi. Ticari ve resmi mevduata faiz
verilmeyecek. Peşin faiz ödemesi de kaldırıldı. Yeni faizler 1 Ocak
1983 tarihinden itibaren uygulanacak.
|
15
Aralık 1982
|
Asgari ücret 16 yaşından büyükler için brüt 16 bin
200, küçükler için brüt 11.000 lira olarak belirlendi. Yüzde 62'lik
artış kimseyi memnun etmedi. Yeni asgari ücret 1 Ocak 1983'ten itibaren
yürürlüğe girecek.
|
20
Aralık 1982
|
TEK, halkı enerji tasarrufuna çağırdı. TEK'in
açıklamasında henüz kritik bir durum olmadığı, ancak barajlara gelen su
miktarının yüzde 30 azaldığı bildirildi.
|
22
Aralık 1982
|
Dolmuş ve havaalanı taksilerine zam İstanbul'da
dolmuşta en kısa mesafe 30 lira, havaalanı çıkışlı taksilerde en kısa
mesafe 450 lira oldu.
|
24
Aralık 1982
|
Tarım kesiminde asgari ücret 16 yaşından büyükler
için 13 bin 200, küçükler için 8760 lira olarak belirlendi.
|
25
Aralık 1982
|
Toplu sözleşme süresi 3 yıldan iki yıla indirildi.
YHK Başkanı Naci Varlık "Süresi 1 Ekim 1982 ve onu takip eden
tarihlerde biten sözleşmelerin en çok iki yıl için yenileneceğini"
açıkladı.
|
28
Aralık 1982
|
Esnaf ve Sanatkârlar Kredisi 600 binden 1 milyona
çıkarıldı. Hizmet üreten esnaf ve sanatkârlara verilen kredi de 200
binden 500 bin liraya yükseltildi. Şoför esnafa araç cinsine göre 750
bin ile 1 milyon lira arasında taşıt alım kredisi verilecek.
|
29
Aralık 1982
|
Demir-Çelik fabrikaları yan ürünlerine yüzde 12-33
arası zam yapıldı. Saf pul naftalin 50 binden 100 bin liraya, sülfürik
asit (66 bome) 12 bin liradan 13 bin 500 liraya yükseldi.
|
30
Aralık 1982
|
"Faiz farkı iade fonu" ile ilgili tebliğ
yayınlandı. Yurtdışındaki işçiler tarafından havale yoluyla gönderilen
dövizlerin kesin satışı suretiyle açılacak vadeli tasarruf mevduatı
hesaplarına, vadeli mevduat faiz oranlarından beş puan daha fazla faiz
verilecek.
|
31
Aralık 1982
|
Toptan eşya fiyatları indeksi DİE (1981 100) 27, İTO
27.4 Tüketici fiyatları indeksi DİE (Türkiye) 27.1 Hazine Dış Tic.
Müsteş 28.4
|
1
Ocak 1983
|
Meyak kesintileri yüzde 60 faizli ödenecek. Meyak
kesintileri ve memurların ek göstergeleriyle ilgili yasa MGK tarafından
onaylandı. Ve Resmi Gazete'de yayınlanarak (31 Aralık 1982) yürürlüğe
girdi. Memurlar ve ordu mensupları ilaç paralarının yüzde 20'sini,
emekli dul ve yetimleri ise yüzde 10'unu ödeyecek. 200 bin esnaf daha
defter tutma zorunluluğundan kurtuldu. "Götürü usul"e geçen
esnaf beş derece itibariyle maktu vergi ödeyecek. Defter tutma
zorunluluğu kaldırılan esnaf 20 bin lira ile 100 bin lira arasında
götürü vergi ödeyecek. - Vergilendirmede "Hayat standardı"
yasası, "Yeniden değerlendirme" ile birlikte kabul edildi.
Gerçek usulde gelir vergisine tabi mükellefler 120 bin liranın altında,
zirai kazanç sahipleri ile tacirler ise yılda 90 bin liranın altında
gelir gösteremeyecek. Mali denge vergisi kaldırıldı ve 1983 yılı için 1
milyona kadar olan gelirlerden yüzde 36 oranında vergi alınması
kararlaştırıldı. 31 Aralık 1983 tarihine kadar sermaye şirketine
devrolunan ferdi işletmeler ile sermaye şirketi haline dönüşen
kollektif ve adi komandit şirketlerin bilançoları yeniden
değerlendirmeye tabi tutulacak.
|
2
Ocak 1983
|
Kurumlar Vergisi Yasası'nda değişiklik yapıldı.
Vakıfların ortak olduğu ticari ve sınai işletmeler kurumlar vergisine
tabi olacak.
|
3
Ocak 1983
|
Diyarbakır'da büyük facia Şehitlik Caddesi'nde
yapımı 6 ay önce tamamlanan bir apartman sabaha karşı herkesin uykuda
olduğu sırada çöktü. İlk anda 6 kişi öldü. Ancak olayın hemen ardından
başlatılan ve yaklaşık bir hafta süren enkaz kaldırma çalışmaları
sırasında bulunan cesetlerle can kaybı bilançosu 83'e yükseldi.
Apartmanın eksik demir ve beton kullanımı nedeniyle çöktüğü
belirlenirken müteahhiti yakalanarak tutuklandı. - Sırdaş hesap'larla
ilgili kararname yürürlüğe girdi. İsimsiz hesaplara bankalarca verilen
faizlerden alınacak vergi oranı yüzde 25'ten30'a yükseltilirken, nama
yazılı tasarruf mevduatından kesinti oranı yüzde 20'ye indirildi.
|
4
Ocak 1983
|
Çelebi Hava Servisi şirketi kuruldu. Şirket yer
hizmetleri, kargo ve akaryakıt satışı alanında hizmet veriyor.
|
5
Ocak 1983
|
Video ve kaset ithal yasağı kaldırıldı. İthalat için
Sanayi Bakanlığı'ndan izin alınacak. Fon ödeme koşulu ile pil,
akümülatör, deterjan da ithal edilebilecek. İthal listesine bu yıl ilk
defa pamuk elyafı da girdi. Devlet hastaneleri ucuzladı. Tedavi ve
ameliyat ücretleri yüzde 20-40 oranında indirildi. Poliklinik ücreti
100 liradan 75'e, sağlık kurulu raporları 1000 liradan 900 liraya, kalp
cerrahisi yoğun bakım yatak ücreti 10 bin liradan 7500 liraya düşürüldü.
|
7
Ocak 1983
|
YHK, 1983 yılı işçi zammını yüzde 20 artı 1500 lira
olarak belirledi. YHK Başkanı zammın yüzde 25 net artış getirdiğini
bildirdi. Yeni toplu sözleşme döneminde işçilerin yemek parası her gün
için 100 lira, çocuk parası ise 200 lira oldu.
|
8
Ocak 1983
|
Kültür ve Turizm Bakanlığı "Talih oyunları
yönetmenliğini" yürürlüğe koydu. Dış turizme açık işletmelerin
ayda 30 bin dolar gelir sağladıklarını belgelemeleri durumunda
"Casino (Kumarhane)" açabilecekleri belirtildi. Talih oyunları
işletmesi açacak kişi ve kuruluşlardan izin için 250 bin dolar
alınacak.
|
11
Ocak 1983
|
Yapımı kamuoyunda büyük tartışmalara yolaçan
"Yatağan Termik Santralı" hizmete girdi. Ödenen vergi
borçlarının cezaları affedildi. Servet bildiriminde bulunmak zorunda
olan kişiler, 1982 yılı vergi beyannamesinde verecekleri servet
bildirimlerinin yüzde 2'si tutarında vergi öderlerse daha önceki
yıllara ait bildirimleri vergi incelemesine konu edilmeyecek.
|
12
Ocak 1983
|
Yurda getirilmesi zorunlu döviz kazancı olanların,
kazançlarının yüzde 5'i tutarında döviz tevdiat hesabı
açtırabilecekleri karara bağlandı. - Teşvik belgesine dayalı özel kesim
ile kamu kesiminin yatırım malları ithalatından kur farkı alınmaması
kararlaştırıldı.
|
16
Ocak 1983
|
THY'nin İstanbul-Afyon seferini yapan, Boeing 727
tipi "Afyon" isimli uçağı saat 21.45 sıralarında Esenboğa'ya
iniş yapmak isterken, kötü hava koşulları nedeniyle piste çakılarak
parçalandı. Üç parçaya ayrılarak yanan uçakta bulunan yolculardan 47'si
can verdi, 20 kişi ise yaralı olarak kurtuldu.
|
17
Ocak 1983
|
İstanbul'da şeker fiyatları yeniden belirlendi.
Encümen kararına göre toz şeker 102 lira 50 kuruş, küp şeker 127, paket
şeker 130 liradan satılacak.
|
21
Ocak 1983
|
Mükelleflerin bilanço esası yerine daha basit olan
"İşletme hesabı esasına" göre defter tutma olanağı sağlamak
amacıyla defter tutma hadlerinin bir kat artırılması için hükümete
yetki verildi. Yeni düzenlemede alım haddi 12 milyona, satış haddi 13
milyon 200 bin liraya, gayrisafi iş hasılatı ise 2 milyon 400 bin
liraya yükseltildi. - TÜSİAD Genel Kurulu yapıldı. Ancak dernekler
yasası henüz çıkmadığı için seçim yapılmadı, yalnız yönetim kurulu ibra
edildi.
|
28
Ocak 1983
|
Trafik cezaları 3 kat artırıldı. En düşük trafik
cezası 1500 lira oldu, içkili araba kullanmanın cezası 4500, aşırı
hızın cezası 15 bin lira.
|
1
Şubat 1983
|
Adıyaman'da yüksek kalitede petrol bulundu. TPAO
tarafından Adıyaman'ın Çemberlitaş Köyü Haydarlı yöresinde sürdürülen
sondaj çalışmalarında yüksek kaliteli rezerv bulundu. 3 bininci metrede
rastlanan petrolün gravitesi 30. - Sigorta tavanı 30 bin 600 liraya
çıkarıldı. 1 Ocak'tan geçerli olacak taban ise 16 bin 200 lira olarak
belirlendi. Yeni taban ücretten işçi çalıştıran işverenler, her işçi
için ayda 5427 lira sigorta primi yatıracak.
|
15
Şubat 1983
|
TV'de bir süredir yapılmakta olan renkli yayının
süresi iki saatten dört saate çıkarıldı. - Merkez Bankası yılda bir kez
altın fiyatının yıllık ortalamasını belirleyecek. Bakanlar Kurulu'nun
Resmi Gazete'de yayınlanan kararına göre Merkez Bankası, her yılın
sonunda Londra piyasasında o yılın altın fiyatlarının ortalamasının ABD
Doları karşılığını ilan edecek.
|
17
Şubat 1983
|
Tütün başfiyatı 335 lira olarak açıklandı. Geçen
yılki baş fiyat 240 liraydı. Yeni başfiyat üreticiyi memnun etmedi.
Ziraatçılar Derneği "Bu fiyat maliyetin de altındadır"
şeklinde açıklama yaptı.
|
20
Şubat 1983
|
Türkiye Demir-Çelik İşletmeleri taksitle satışa
bugün başlıyor. Taksitli satışlardan, Yapı Kooperatifleri ile devlet
adına iş yapan müteahhitler yararlanacak.
|
22
Şubat 1983
|
MGK, Vergi Affı'nı kabul etti. Yasaya göre
katılaşmış vergi alacaklarının ve gecikme zamlarının yarısı vergiyi
ödeme koşuluyla kaldırılıyor. İhtilaflı vergi alacaklarında, mükellefin
vazgeçmesi ve verginin yüzde 65'ini ödemesi halinde ceza affediliyor.
|
24
Şubat 1983
|
MSP eski Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Ankara
Sıkıyönetim Komutanlığı 1 numaralı askeri mahkemesince "Laikliğe
aykırı davranış"tan 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
|
24
Şubat 1983
|
Renkli TV fiyatlarına yüzde 10 zam yapıldı. 51 ekran
TV 121 bin, 56 ekran 134 bin, 66-67 ekran ise 158 bin lira oldu. Bu
arada Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Haziran ayı sonuna kadar 20 bin TV
üretmeyen şirketlerinin ruhsatlarının iptal edileceğini açıkladı.
|
3
Mart 1983
|
Boğaz geçiş ücretini düşürdük! Eski tarifeye göre 15
bin dolar ödeyen 10 bin tonluk bir gemi, yeni ayarlama sonrası 2500
dolar ödeyecek. Boğaz geçiş ücreti, çeşitli ülke ve kurumların itirazı
üzerine altın rayiç üzerinden dolara çevrildi. Yeni "Siyasi
Partiler Yasası", Danışma Meclisi'nce kabul edildi.
|
4
Mart 1983
|
Vestel A.Ş kuruldu. Zorlu Holding bünyesinde
faaliyet gösteren Vestel halen Türkiye beyaz eşya pazarında önemli bir
paya sahip. Televizyon üretiminin yanı sıra ihracatta da rekorlar kıran
Vestel kapasitesini her geçen gün artırıyor.
|
8
Mart 1983
|
Ereğli Kömür İşletmeleri Kandilli Havzası'ndaki 1402
nolu Armutçuk Kömür Ocağı'nda grizu patlaması sonucu 96 işçi öldü.
Patlamanın, ihmalden kaynaklanmış olabileceği öne sürüldü.
|
15
Mart 1983
|
3 banka devlet denetimi altına alındı. Maliye
Bakanlığı Hisarbank ve İstanbul Bankası yönetimini tayin ettiği beşer
kişilik "Geçici yönetim kurullarına" bıraktı. İşçi kredisi
bankası için de işlemlere devam ediliyor. Maliye Bakanı Kafaoğlu,
"Her üç bankanın yönetiminde artık sahiplerinin söz hakkı
bulunmadığını, bu bankaların bütün muamelelerinin Ziraat Bankası
tarafından gözetilip yürütüleceğini" söyledi.
|
21
Mart 1983
|
TMO, ekmeklik buğdayın kilo fiyatına üç lira zam
yaptı. Zamdan sonra ekmeğin fiyatının yüzde 13 oranında artması
bekleniyor.
|
22
Mart 1983
|
Sabancı Holding'in 1982 yılı kârının 552 milyon lira
olduğu açıklandı.
|
24
Mart 1983
|
Karadeniz Ekici Tütün Piyasası 400 lira başfiyatla
açıldı. Bu fiyat Samsun ve Tekkeköy'de geçerli. Bafra, Alaçam, Sinop ve
Gerze'de ise 393, Trabzon'da 395 lira.
|
29
Mart 1983
|
THY iç hat seferlerine yüzde 10-16 arasında zam
yaptı. İstanbul-Ankara bilet ücreti 6500 liradan 7500 liraya,
İstanbul-Adana 9 bin liradan 10 bin liraya çıktı. - MGK "Petrol
Yasası"nı onayladı. Yasaya göre Türkiye'de petrol aramak için
başvuracak yabancı şirketlerle özel şirketler petrol boru hattı ve
rafineri kurabilecek. Petrol arayan şirketler 1 Ocak 1980 tarihinden
sonra keşfettikleri petrol sahalarında ürettikleri ham petrolün yüzde
35'ini, deniz sahalarında ürettiklerinin ise yüzde 45'ini ihraç
edebilecek, ihraç ettikleri petrol karşılığı elde ettikleri dövizi
yurtdışında tutabilecek. - Demir ithalatı serbest bırakıldı.
|
30
Mart 1983
|
Cezayir ile ticari protokol imzalandı. Buna göre
Türkiye Cezayir'den 4 yıl içinde 1 milyon ton ham petrol alacak.
Cezayir'de ihale üstlenen Türk müteahhitlerinin iş bitimini garanti
etmek için Türkiye'de bir fon kurulması konusunda görüşmeler yapılması
da karara bağlandı.
|
31
Mart 1983
|
Marmara Ekici Tütün Piyasası açıldı. Bursa'da 395,
Sakarya'da 390, Tekirdağ'da ise 370 lira başfiyat verildi.
|
1
Nisan 1983
|
Hasan ve Suat Uğurlu Barajları bugün hizmete girdi.
Bunlardan Hasan Uğurlu Barajı, Samsun'un Çarşamba ilçesine 40 kilometre
uzaklıkta Aşağı Yeşilırmak üzerine kuruldu. Kaya dolgu tipindeki
barajın gövde hacmi 9 bin 600 metreküp santral her biri 125 megavat
gücündeki 4 üniteden oluşuyor. Yılda 1 milyar 217 milyon kw saat enerji
üretecek. Baraj 5 milyar 168 milyon liraya maloldu. Suat Uğurlu Barajı
46 megavat gücünde, yılda 273 milyon kw saat enerji üretecek. Her iki
santral da Doğuş Yatırım AŞ tarafından gerçekleştirildi.
|
5
Nisan 1983
|
Hükümete, ekonomik yönden çıkmaza giren bankalarla
ilgili olarak 6 ay süreyle yetki veren yasa MGK'da kabul edildi. Buna
göre bankaların herhangi bir maddi bunalıma düşmemesi için devlet
denetimi güçlendirilecek. Karşılıksız çek verme olaylarını önlemek için
daha bağlayıcı hükümler getirilecek.
|
6
Nisan 1983
|
MGK "Telsiz Yasası"nı onayladı. Kamu
kuruluşları ile özel kişi ve kuruluşlara da telsiz kurma ve kullanma
olanağı sağlanacak, amatör telsizciliğe izin verilecek. Yasanın amatör
telsizcilikle ilgili kısmı bir yıl sonra yürürlüğe girecek.
|
12
Nisan 1983
|
Bayındırlık eski Bakanı Şerafettin Elçi,
"Yolsuzluk yaptığı" iddiasıyla yargılandığı Yüce Divan'da 2
yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
|
24
Nisan 1983
|
MGK "Siyasi Partiler Yasası"nı kabul etti
ve yayınladığı 76 numaralı bildiri ile siyasal faaliyetleri serbest
bıraktı. Ancak yeni kurulacak partilerin kurucularını MGK inceleyecek
ve özel yasak getirebilecek.
|
26
Nisan 1983
|
Yaş çay alım kampanyası 72.5 lira başfiyatla açıldı.
Dekar başına alım 16 kilodan 20 kiloya çıkarıldı. Başfiyatta geçen yıla
oranla yüzde 31.8'lik artış var. Bu yıl Doğu Karadeniz çay rekoltesinin
400 bin ton civarında gerçekleşmesi bekleniyor.
|
29
Nisan 1983
|
Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Çankırı'da yaptığı
konuşmada milletvekili genel seçimlerinin tarihini açıkladı 6 Kasım
1983. - İstanbul'da gelir vergisi rekortmenleri belli oldu. İşadamı
Şarık Tara 216 milyon 841 bin 895 lira ile birinci sırada. Onu Erdoğan
Demirören 215 milyon 741 bin 009 lira ile izliyor. M. Ali Yılmaz da 210
milyon 936 bin 183 lira ile üçüncü sırada. Bu yıl Sümbül Y. Akarsu
adındaki genelev işletmecisi 41 milyon 444 bin 384 liralık gelir
vergisi ödeyerek dikkati çekti. Sanatçılar arasında ilk sırada 11
milyon 644 bin 051 lira ile Muazzez Abacı yeraldı. Onu Metin Akpınar 11
milyon 359 bin 721 lira ile izliyor. Ajda Pekkan 9 milyon 528 bin 751
lira ile üçüncü oldu.
|
4
Mayıs 1983
|
AET, Türkiye'den at ve eşek eti alımını durdurdu.
Hayvan kesiminin sağlığa uygun koşullarda yapılmadığını öne süren AET
Veteriner Heyeti'nin bir yetkilisi- ki bir süre önce Türkiye'de
incelemeler yapmıştı- "Burada at ve eşek değil, ağaç bile
kesilemez" dedi. Heyetin, Türkiye incelemelerinden sonra yılda 6.5
milyon dolarlık döviz kazandığımız at ve eşek eti dış alımı durduruldu.
|
5
Mayıs 1983
|
KİT'ler piyasa koşullarına göre çalışacak. Toplumsal
hizmet işlevi ağır basan PTT, Demiryolları gibi KİT'lerde kârlılık
yerine toplumsal refah etkileri gözönünde tutularak fiyatlar
saptanacak. İktisadi Devlet Teşekkülleri olarak anılan 2. grupta yer
alması düşünülen mal üreticisi KİT'lerin ise serbest piyasa ekonomisi
kuralları çerçevesinde devletten finansman desteği sağlamadan
çalışmaları öngörülüyor. - SEKA, 17 çeşit ürüne zam yaptı. Zam oranı
yüzde 4-8 arası değişiyor. - Fayans çeşitlerine yüzde 25 zam yapıldı.
|
6
Mayıs 1983
|
MGK'nın onayladığı Sendikalar, Toplu Sözleşme, Grev
ve Lokavt Yasası açıklandı. Yasaya göre YHK yeni meclis oluşumuna kadar
görev yapacak. Ancak bu süre içinde yapacağı toplu sözleşmelerin süresi
bir yılı geçemeyecek. Siyasi amaçlı grev, genel grev ve dayanışma grevi
yapılamayacak. Sendikalar 1 Ocak 1984'e kadar yeni düzenlemeye uyacak.
Sendikalara noter kanalıyla üye olunabilecek. Su, elektrik, havagazı,
kömür, tabii gaz, petrol, banka, toplu taşım, sağlık, eğitim, öğretim
işyerlerinde grev ve lokavt yapılamayacak. Greve katılmayan işçilerin
çalışmaları engellenmeyecek. Yasadışı grevde işveren, işçilerin iş
akitlerini tazminatsız feshedebilecek.
|
15
Mayıs 1983
|
Boğaz Köprüsü geçiş ücretlerine yüzde 100 zam
yapıldı. Otomobil geçiş ücreti 200, kamyonlar 600 lira oldu. Kamyonlar
her ek dingil için 200 lira daha ödeyecek. - Cumhuriyetin ilânından
sonra ilk kez 5 Aralık 1927 günü tedavüle çıkarılan kâğıt 5 liralıklar
tedavülden kaldırıldı. Gerekçesi açıklanmamakla birlikte, enflasyon
karşısında alım gücünü büyük ölçüde yitirmesi buna neden oldu.
|
16
Mayıs 1983
|
Yeni dönemin ilk siyasi partisi, "Milliyetçi
Demokrasi Partisi" kuruldu. Genel Başkanlığı'na emekli orgeneral
ve eski büyükelçi Turgut Sunalp'ın getirildiği partinin 42 kurucu üyesi
arasında Emekli Org. Eşref Akıncı, Prof. Yılmaz Altuğ, İktisatçı İmren
Aykut, Eğitimci Ö. Zekai Baloğlu, Yüksek Petrol Mühendisi Turgut Gülez,
sanayici Şinasi Ertan, tarihçi T. Yılmaz Öztuna gibi tanınmış isimler
yeralıyor. Sağ çizgide yeralan parti, kamuoyunda, "MGK'nın
partisi" olarak tanınacaktır. - Türk Lirası, Kıbrıs'ta resmi para
oldu. Yeni uygulamada 1 Kıbrıs Lirası'na 36, maaşlarda 40 lira
verilecek. KTFD yetkilileri daha önce ulusal para olan "Kıbrıs
Lirası"nın da döviz işlemi göreceğini bildirdiler.
|
20
Mayıs 1983
|
"ANAVATAN PARTİSİ" (ANAP) kuruldu.
Kurucuları arasında Turgut Özal, Abdülhalim Aras, Hüsnü Doğan, Vehbi
Dinçerler, Prof. Ercüment Konukman, Leyla Yeniay Köseoğlu, Adnan
Kahveci, Mesut Yılmaz, Sudi Türel, Vural Arıkan, Bedrettin Dalan'ın
bulunduğu parti sağ çizgide. "HALKÇI PARTİ" (HP) kuruldu.
"Sol" çizgideki partinin genel başkanlığına avukat Necdet
Calp getirildi. Kurucuları arasında Mucip Ataklı, M. Turan Beyazıt,
Bahriye Üçok, Aytekin Yıldız, Günseli Özkaya, Neriman Elgin, M. Kemal
Palaoğlu, Bilal Şişman da yeralıyor. "BÜYÜK TÜRKİYE PARTİSİ"
(BTP) kuruldu. Başlangıçta, "Hür Demokrasi Partisi" adı
üzerinde durulduysa da daha sonra bundan vazgeçildi. Emekli Orgeneral
Ali Fethi Esener'in genel başkan seçildiği partinin kurucuları arasında
Refaaddin Şahin, Halil Akaydın, Mehmet Gölhan, Oğuz Gökmen, İhsan
Göksel, Hasan Türkay, Refik Işıtman, Rüştü Naiboğlu da yeralıyor.
Parti, MGK'nın 31 Mayıs 1983 günü yayınladığı 79 sayılı bildiri ile
kapatılacaktır.
|
20
Mayıs 1983
|
"KİT'leri özerk ilkelere bağlayan kanun
hükmündeki kararname" yürürlüğe girdi. (Bakınız5 Mayıs).
Kararnamede yeralan hususlara göre çalıştığı kuruluşu zarardan
kurtarmak için olağanüstü gayret gösteren personele 6 maaş tutarında
ikramiye verilecek. KİT personeli partilere üye olamayacak, seçime
girip de kaybedenler 3 yıl süreyle yöneticilik yapamayacak.
|
25
Mayıs 1983
|
Şair, yazar ve gazeteci Necip Fazıl Kısakürek
İstanbul'da öldü. (Doğ İst, 1905).
|
26
Mayıs 1983
|
İstanbul'da ekmeğe zam400 gramlık ekmeğin fiyatı 20
liradan 25 liraya çıktı.
|
31
Mayıs 1983
|
Elektriğe zam yapıldı, zam oranı konutlarda yüzde
20, sanayide yüzde 34 olarak değişiyor. Aylık sözleşme miktarından
fazla kullanılan her kilovatsaat için yüzde 30 fazla ücret ödenecek.
|
1
Haziran 1983
|
Kömüre yüzde 18-20 oranında zam yapıldı, gazhane kok
kömürünün tonu 25 bin 100 lira oldu. Ancak 31 Mayıs akşamına kadar para
yatırmış olanlar zamsız kömür alacak.
|
5
Haziran 1983
|
Maliye Bakanı Kafaoğlu, IMF Başkanı De Larosier'e,
Türkiye'deki ekonomik gelişmeleri anlatan mektup gönderdi. Türk
hükümetinin şimdiye kadar uyguladığı ekonomik politikaları
sürdüreceğini, stand-by anlaşmasına uygun gelişmeler sağlandığını ve
tarım sektöründe yüzde 4.7, enerji sektöründe yüzde 9.9 oranında büyüme
sağlandığını anlattı.
|
6
Haziran 1983
|
"SOSYAL DEMOKRASİ PARTİSİ" (SODEP)
kuruldu. Genel Başkanlığına Profesör Erdal İnönü'nün getirildiği
partinin 42 kurucusu arasında Prof. Dr. Türkan Akyol, İsmail Hakkı
Birler, Doç. Dr. Türker Alkan, Tekin Alp, Kamil Karavelioğlu, Cezmi
Kartay, Cahit Külebi, Yiğit Gülöksüz, Oktay Ekşi, Doç. Dr. Korel Göymen
de bulunuyor. Ancak aralarında genel başkanın da bulunduğu 21 üye MGK
tarafından veto edilecek, bu kişilerin yerine gösterilen üyelerden de
13'ü vetoya uğrayacaktır.
|
8
Haziran 1983
|
Hububat alım ve haşhaş kapsülü taban fiyatları
saptandı. Avans niteliğinde belirlenen hububat alım fiyatları,
gelişmelere göre kesin olarak Eylül'de açıklanacak. 1. derece
makarnalık buğday 32, 2. derece makarnalık buğday 30, 1. derece
ekmeklik buğday 28, 2. derece ekmeklik buğday 26 lira. Çavdar 18, beyaz
arpa, 19, yemlik arpa, 19 lira. Kışlık ekilmiş haşhaş kapsülü için
destekleme alım fiyatı 53, yazlık ekilmiş haşhaş kapsülü için 400 lira.
|
9
Haziran 1983
|
Soya fasülyesi taban fiyatı yüzde 20 artışla 63 lira
olarak belirlendi. - Bakanlar Kurulu'nun ihracatta vergi iadelerine
dair kararı yürürlüğe girdi. İhracatında vergi iadesi uygulanacak bazı
mamuller şunlar; Alüminyum aksesuar profil, komple konut (Prefabrik
olsun olmasın), ayran (En çok 1 litrelik ambalajlarda), aeresol sinek
ve haşere öldürücü, bilgisayar formu, deniz anası, ot süpürge, plastik
yapma çiçek.
|
10
Haziran 1983
|
Denizcilik Bankası şehir hatları araba vapuru taşıma
ücretleri yüzde 50 zamla 100 liradan 150 liraya çıkarıldı. - SSK,
cenaze yardımını yüzde 100 zamla 15 bin liraya çıkardı. İstanbul
Belediyesi cenaze kaldırma tarifesine göre cenaze en fazla 15 bin, en
ucuz 3500 liraya kaldırılıyor.
|
14
Haziran 1983
|
1 Temmuz'dan itibaren bankaların uygulayacakları
mevduat ve kredi faizleri belirlendi. 9 banka yöneticisinin yaptığı
toplantıda alınan karara göre vadesiz mevduata yüzde 20, 6 ay vadeliye
yüzde 40, bir yıl vadeli mevduata yüzde 45 faiz ödenecek. Kredi
faizleri 2 yıldan fazla yüzde 41, ticari kredi yüzde 38, ihracat
kredisi yüzde 31.5 orta vadeli kredi yüzde 38.
|
15
Haziran 1983
|
Çayeli Bakır İşletmeleri kuruldu. Rize'nin Çayeli
ilçesinde faaliyet gösteren işletme, bakır madenini işleyerek iç
piyasanın ihtiyacını karşılıyor.
|
15
Haziran 1983
|
Şişe-Cam fabrikaları tarafından Bayramoğlu'nda
kurulan ayna fabrikası törenle açıldı. Üretim alanından dünyanın en
büyük on fabrikası arasına giren tesiste yılda 700 bin metrekarelik
ayna üretilecek.
|
16
Haziran 1983
|
Yeşim Tekstil AŞ Bursa'da kuruldu. Nergis Holding'e
bağlı olarak konfeksiyon üretimi yapan kuruluş, çok sayıda ülkeye
ihracat gerçekleştiriyor.
|
22
Haziran 1983
|
Çimentoya yüzde 9 zam yapıldı. Zamla, 7800 lira olan
dökme Portland çimentonun tonu 8500 liraya, Portland çimentonun
ambalajlı fiyatı da 8270 liradan 9000 liraya çıkarıldı. - Aspirine
kutuda 20 lira zam yapıldı. Bir kutu aspirin 65 lira oldu.
|
24
Haziran 1983
|
IMF, yeni Stand-By anlaşmasını onayladı. 240 milyon
dolarlık kredi desteği sağlandı. 1984'ün ekonomik hedefleri de
belirlendi. Bir yıl süreli yeni düzenleme kamu kesimi finansman
açığının azaltılmasına ilk önceliği veriyor. Dış borç yönetim
politikasının geliştirilmesi ve bunun için IMF ve Dünya Bankası'ndan
teknik yardım alınmasını öngörüyor.
|
27
Haziran 1983
|
Renkli TV fiyatlarına 20-26 bin lira zam yapıldı. 56
ekran Beko-Hitachi 160 bin, 67 ekran Nordmende 178 bin lira oldu.
|
27
Haziran 1983
|
İsko Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Sanko Holding'e bağlı
olarak kuruldu. Tamamen ihracata dönük denim kumaşı üreten tesisler
Gaziantep'te faaliyet gösteriyor.
|
28
Haziran 1983
|
Demir-Çelik ürünlerine yüzde 11-25 arasında zam
yapıldı. Pik'in tonu 44 bin 500 liradan 49 bin liraya, saf benzolün
tonu 90 bin liradan 100 bin liraya çıktı.
|
1
Temmuz 1983
|
İstanbul'da taksilere "Taksimetre"
takılması uygulaması başladı. Böylece şoförlerle yolcular arasında
ücret anlaşmazlığı yüzünden sık sık çıkan tartışmalar sona erdi. Müşteri
taksimetrenin yazdığı ücreti ödeyecek.
|
5
Temmuz 1983
|
İstanbul'da bir süreden beri sebze ve meyve
fiyatlarına konulan narh uygulaması kaldırıldı. SEKA ürünlerine yüzde
8-25 arasında zam yapıldı. Birinci hamur 60 gr. bobinin fiyatı 214 bin,
renkli kâğıt 60-15 gram bobini 167 bin lira oldu.
|
6
Temmuz 1983
|
Dünya Bankası Türkiye'ye verilecek 519 milyon
dolarlık krediyi onayladı.
|
8
Temmuz 1983
|
UKİ Uluslararası Konfeksiyon İmalat Şirketi kuruldu.
Çatalca'daki fabrikasında üretim yapan kuruluş, erkek ve kadın dış
giyim üretimiyle pazarlamasını ve mağazacılığını yapıyor.
|
10
Temmuz 1983
|
Dokusan ve Türkmen Kadife konkordatoya gitti. İkişer
ay konkordato süresi tanınan şirketler bu duruma gelmelerinde kanuni
engellerin ve bazı devlet kuruluşlarıyla ilgili işlemlerin gecikmesinin
rol oynadığını söylediler. İki şirketin konkordato talepleri Beyoğlu
İcra Tetkik Hakimliği'nce kabul edilerek karara bağlandı.
|
11
Temmuz 1983
|
55 bin metal işçisinin üçüncü yıl zammı saptandı.
YHK, MESS'e bağlı işyerlerinde çalışan 55 bin işçinin ücret zamlarını
saptadı. İş değerlendirme sistemini kabul eden işyerleri için saat
başına 65 lira ile 25 lira arasında değişen oranlarda zam yapıldı. Bu
sistemi kabul etmeyen işyerleri için ücret artışı yüzde 20 artı 625 lira
oldu.
|
14
Temmuz 1983
|
Brüksel İdari Ataşesi Dursun Aksoy, bir Ermeni
terörist tarafından tabancayla öldürüldü. Katil olaydan sonra kaçtı.
Cinayeti, Asala ve Adalet Komandoları adlı örgütler ayrı ayrı üstlendi.
|
15
Temmuz 1983
|
THY'nin Orly Havaalanı'ndaki bürosuna bombalı
saldırı. Meydana gelen patlamada biri Türk 5 kişi öldü, 62 kişi
yaralandı. Bu olayı da ASALA örgütü üstlendi.
|
17
Temmuz 1983
|
Merinos yapağısı destekleme alım fiyatı 215-375 lira
arasında belirlendi. Destekleme alımı için Türkiye Yapağı ve Tiftik AŞ
görevlendirildi.
|
19
Temmuz 1983
|
"Refah Partisi" kuruldu. Partinin 33
kişilik kurucu listesinde Numan Kılıç, Ahmet Tekdal, Zeki Büyüközer,
Rıza Ulucak, Nuri Aksoy, Osman Aslan, Numan Çoban, Muharrem Kuru, Abdurrahman
Serdar gibi isimler bulunuyor. Sağ çizgide yeralan partinin
kurucularından 29'u MGK tarafından veto edildi. Bunların yerine
gösterilen yeni isimlerden 25'i de yine MGK'nın vetosuna uğrayarak, 24
Ağustos 1983 günü saat 17.00'ye kadar 30 kurucu üyesi MGK tarafından
onaylanmayan partilerin seçimlere katılmayacağı hükmü de partiyi
etkileyecektir. Refah'ın bu konuda Yüksek Seçim Kurulu'na yaptığı
başvuru da reddedilecek, RP seçime giremeyecektir.
|
25
Temmuz 1983
|
Akaryakıt ve demire zam yapıldı. İstanbul'da süper
benzin 9 lira zamla 117 lira 40 kuruş, normal benzin 8 lira zamla 108
lira 40 kuruş oldu. 12 kg.'lık tüpgazın fiyatı 1080 liraya yükseldi.
Demire ise ton başına 3 bin lira zam yapıldı. 8-14'lük yuvarlak demirin
ton fiyatı 74 bin liraya çıktı.
|
27
Temmuz 1983
|
Güneş Gazetesi'nin de içinde bulunduğu 27 şirketin
kontrolü Hisarbank'a devredildi. Hisarbank ise Maliye Bakanlığı'nın
denetiminde olduğundan bütün bu şirketler de maliyenin yönetimine
girdi. Çavuşoğlu, Kozanoğlu grubunun elinde sadece inşaat şirketi
kaldı. (Kastelli olayından sonra mevduat sahiplerine olan yükümlülüğünü
yerine getiremeyen Hisarbank ve benzeri durumdaki İstanbul Bankası'nın
yönetimine Maliye Bakanlığı'nca el konulmuştu.)
|
29
Temmuz 1983
|
MGK, İş Yasası'nı kabul etti. Yasayla iş ve işçi
bulmak amacıyla faaliyette bulunulması ve büro açılması yasaklandı.
Yasa ayrıca 15 yaşından küçük çocukların işyerlerinde çalıştırılmasını
yasaklarken, zamanında ödenmeyen kıdem tazminatları için vadesiz
mevduata uygulanan en yüksek faiz verilmesini de hükme bağlıyor. Bir
yıl veya daha uzun süreli hizmet akitleri yazılı yapılacak. Sürekli
hizmet akitlerinde deneme süresi en çok bir ay olacak. Bu süre, toplu
iş sözleşmesiyle üç aya kadar uzatılabilecek.
|
11
Ağustos 1983
|
Anadolu Endüstri Holding, Japon Isuzu ile anlaşma
yaptı. Teknik İşbirliği ve Yardım Anlaşması çerçevesinde Japon otomotiv
teknolojsinin ilk kez Türkiye'ye gelmesine önayak olan Anadolu Endüstri
Holding bu kez de "Polyproplone" adlı firmanın özel bir maddesi
olan "BOPP'u" üretecek. Bu amaçla kurulan Polinass şirketinin
Ege'de kuracağı fabrikanın 1985 yılında üretime geçmesi öngörülüyor.
|
13
Ağustos 1983
|
Tasfiye halindeki bankerlerin, tasfiyelerinin
hızlandırılmasına ilişkin yasa yürürlüğe girdi.
|
26
Ağustos 1983
|
Fırat Nehri üzerinde kurulacak ve 360 milyar liraya
malolacak Atatürk Barajı'nın ihalesi yapıldı. Sonuç, birkaç gün sonra
açıklanacak.
|
29
Ağustos 1983
|
Birleşmiş Milletler Kalkınma programı ile
kuzey-güney yuvarlak masası örgütünün ortaklaşa düzenlediği toplantı
İstanbul'da başladı. Dünyaca ünlü ekonomi uzmanları, IMF, GATT ve Dünya
Bankası gibi uluslararası kuruluş görevlileri ve hükümet yetkililerinin
dünya ekonomik bunalımına çözüm getirecek düzenlemeleri ele alacakları
toplantının açılış konuşmasını Filipinler Başbakanı Cesar Virata yaptı.
(Toplantı 1 Eylül'de sona erecektir.)
|
6
Eylül 1983
|
Garanti Bankası'nı Doğuş Grubu aldı. Koç grubunun
bankadaki yüzde 62'lik hissesi Doğuş Grubu'na geçerken, Sabancı Holding
yüzde 35'lik hissesini korudu.
|
7
Eylül 1983
|
Türkiye'de üretilecek uçak tipi F-16 olarak
saptandı. MGK, MSB ve Genelkurmay'ın yaptığı toplantıda alınan karar,
Milli Savunma Bakanı Bayülken tarafından ABD'nin Ankara Büyükelçisi
Robert Strauze-Hupe'ye bildirildi. - Maliye Bakanlığı, 1 milyon liraya
kadar olan kredi işlemlerinde hesap durumu aranmayacağını açıkladı.
|
13
Eylül 1983
|
Atatürk Barajı ihalesi sonucu açıklandı. Barajı en
düşük teklifi veren (102 milyar 604 bin 614 lira) Palet Grubu yapacak.
İhale için 22 firma başvurmuş, ancak bunlardan 7'si yeterlik belgesi
alabilmişti. Enerji ve sulama amaçlı kaya dolgu tipinde
gerçekleştirilecek baraj 180 metre yüksekliğinde olacak ve baraj
gölünde 48.5 milyar metreküp su birikecek.
|
13
Eylül 1983
|
Tüpraş Türkiye Petrol Rafinerileri şirketi kuruldu.
Kocaeli'ndeki kuruluş petrol ürünleri rafinerisi ve satışı yapıyor.
|
23
Eylül 1983
|
Maliye Bakanlığı 1983 yılı ekonomik raporunu
açıkladı. Rapora göre 1983 yılı GSMG artış oranı yüzde 3.2 olarak
gerçekleşecek. Kişi başına GSMH'deki artış oranının yüzde 1 olarak
gerçekleşmesi bekleniyor. Raporda, ödemeler dengesi açığının 1983
yılında 1 milyar 324 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor.
|
24
Eylül 1983
|
MGK'nce Emekli Sandığı Yasası'nda yapılan
değişiklikle kadınların 45, erkeklerin ise 50 yaşında emekli
olabilmeleri sağlandı. Yasaya göre halen yürürlükte olan "Hizmet
yılına göre emekli olma" uygulaması kaldırılıyor. 1984 yılında 38
yaşını ve 20 hizmet yılını tamamlayan bayan memurlarla, 43 yaşını ve 25
hizmet yılını tamamlayan erkek memurlar istedikleri takdirde emekli
olabilecekler.
|
25
Eylül 1983
|
1984 mali bütçesi 3 trilyon 250 milyar lira olarak
kesinleşti.
|
29
Eylül 1983
|
Maliye Bakanlığı ödeme güçlüğü çeken,
Çavuşoğlu-Kozanoğlu grubuna bağlı ODİBANK'a el koydu. Oluşturulan
geçici yönetim kurulu, Maliye Bakanlığı'na bankanın durumuyla ilgili
bir rapor verecek.
|
3
Ekim 1983
|
Ziraat Bankası New York şubesi açıldı. Sermayesi 15
milyon dolar olan şubede 4'ü Türk olmak üzere 8 personel görev yapıyor.
- Amerikan Express Bankası ile 205 milyon dolarlık ödeme kolaylığı
anlaşması imzalandı. Bunun 35 milyon doları kamu kesiminin yapacağı
ithalatta nakit olarak kullanılacak. Kredi 5 yıl vadeli ve faizi libor
artı yüzde 5 olacak.
|
4
Ekim 1983
|
Kanun hükmündeki kararname ile valiliklerin üstünde
bölge valilikleri kuruldu. 67 valilik, idari açıdan 8 bölge valisine
bağlandı. Bölge valilikleri Erzurum, Diyarbakır, Adana, Kayseri,
Ankara, Konya, İstanbul ve İzmir.
|
6
Ekim 1983
|
Feridun Şakir Öğünç, Mustafa Alpdündar, Vahap Güvenç
ve 62 arkadaşı tarafından hazırlanan "işsizlik sigortası yasa
tasarısı" Danışma Meclisi genel kurulunda kabul edildi. İşsiz
kalan işçiye 240 gün süre ile aldığı son aylığının yüzde 40'ı tutarında
işsizlik sigortası yardımı ödenecek. Bu miktar sigortalının bakmakla
yükümlü olduğu en çok dört kişiye kadar yüzde 4 oranında
artırılabilecek. (NOT Bu yasanın MGK tarafından kabul edildiğine
ilişkin bir bilgi gazetelerde yer almamıştır.)
|
13
Ekim 1983
|
Gazetelerin promosyon kampanyalarında okurlarına çekilişle
teslim edecekleri mallar karşılığında halktan para toplamaları bir
tebliğle yasaklandı. Aksine davrananlar hakkında cezai işlem yapılacak.
|
14
Ekim 1983
|
Ford-Koç ortaklığı gerçekleşti. Ford firması, OTOSAN
şirketine yüzde 30 oranında ortak oldu. Ford şirketi yüzde 30 hisseye
karşılık taahhüt ettiği 12 milyon dolarlık sermayeyi her yıl 3 milyon
dolar olmak üzere 4 yılda ödeyecek. Bu arada OTOSAN'ın önümüzdeki hafta
piyasaya süreceği Ford-Cargo kamyon 6 milyon 150 bin liraya satılacak.
|
15
Ekim 1983
|
Endel A.Ş. Eskişehir kuruldu. Eskişehir'de
buzdolabı, çamaşır makinesi ve bulaşık makinelerine elektrik ve motor
sistemi üretiyor. Yan şirketi Kılıçoğlu ile de tuğla ve kiremit üretimi
yapıyor.
|
25
Ekim 1983
|
İşçilere 1 Kasım tarihinden başlayarak verilecek üç
bin liralık avansla ilgili karar Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe
girdi. Üç bin liralık avans, YHK tarafından yürürlüğe konulan ve halen
yürürlülüğü devam eden toplu iş sözleşmeleri kapsamına giren işçilere
verileceği açıklandı.
|
30
Ekim 1983
|
Doğu Anadolu'da merkez üssü Erzurum olan, ancak Kars
ve çevresini de etkileyen 6 şiddetindeki depremde 1233 kişi öldü,
600'den fazla kişi yaralandı, binlerce ev yıkıldı. 35 köyü haritadan
silen depremden sonra dış ülkeler, yardım için seferber oldu.
|
3
Kasım 1983
|
GAP projesinin gerçekleşmesinde ilk adım Bitirildiği
zaman dünyanın beşinci büyük barajı olacak olan Atatürk Barajı'nın
temeli Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından atıldı. - OECD konsorsiyumu
çerçevesinde Almanya'nın 1983 yılı taahhütünü oluşturan 130 milyon
marklık proje kredisine ilişkin anlaşma Ankara'da imzalandı. Bu kredi,
ilk 10 yılı ödemesiz 30 yılda ve yüzde 2 faizle geri ödenecek.
|
3
Kasım 1983
|
Set Çimento San. T.A.Ş Balıkesir'de faaliyete geçti.
Fransız-İtalyan ortaklığı ile kurulan fabrikada çimento ve hazır beton
üretimi yapılarak bölge illerine pazarlanıyor.
|
6
Kasım 1983
|
Milletvekili genel seçimlerinde ANAP birinci parti
olarak çıktı. Bugün yapılan seçim sonucu ANAP 212, (yüzde 45), HP yüzde
30.4 oyla 117, Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) yüzde 23.2 oyla 71
milletvekilliği kazandı. Ancak ANAP Bingöl listesinde bir eksik adayla
seçime katıldığından, kazandığı milletvekili sayısı 211'e düştü.
|
7
Kasım 1983
|
Kaptan Demir-Çelik Endüstri AŞ kuruldu. Karabük
Demir Çelik Fabrikası'ndan aldığı demir çeliği işleyerek piyasaya ve
metal sektörüne hizmet veriyor.
|
11
Kasım 1983
|
MGK, 1984 yılı bütçesini kabul etti. Katsayı 40
olarak belirlendi. Buna göre 1. derecenin 4. kademesindeki 1 çocuklu
devlet memurunun maaşı 44 bin 236 lira, 14. derecenin 9. kademesindeki
memurun maaşı ise 20 bin 072 lira oldu.
|
15
Kasım 1983
|
"Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti" kuruldu.
Devlet Başkanı Rauf Denktaş, Başbakan Mustafa Çağatay. Başkent Lefkoşe,
yüzölçümü, 3555 kilometrekare, nüfus 150 bin. Cumhurbaşkanı Kenan Evren
ve Başbakan Ulusu, Denktaş'a gönderdikleri mesajda "Kıbrıs
halkının kararını destekliyoruz" dediler. ABD bağımsızlık
kararının yeniden gözden geçirilmesini istedi. İngiltere ise olayı kınadı
ve üç garantör devletin acilen toplanmasını önerdi. Atina ise şaşkın
durumda. Yunanistan'ın bir gün sonra, bu konuda Türkiye'ye vereceği
nota reddedilecektir.
|
16
Kasım 1983
|
TÜPRAŞ İzmit'in Derince beldesinde kuruldu. Türkiye
Petrol Rafinerileri AŞ adıyla faaliyet gösteren kamu kuruluşu, petrol
işleyerek pazarlıyor.
|
19-25
Kasım 1983
|
Akaryakıt, TV, buzdolabı, yağ, alüminyum, yaprak
gübre, kamyon fiyatları zamlandı. Haftanın ilk zammı akaryakıta yüzde
15 oranında yapıldı. Zamdan sonra süper benzin 119 liradan 136 liraya,
normal benzin 110 liradan 126 liraya, 12 kg.lık tüpgaz 1080 liradan
1250 liraya çıktı. 56 ekran TV 175 binden 185 bine, 51 ekran TV 147
binden 157 bine, 13.5 ayak buzdolabı 84 binden 112 bine çıktı. Sana
yağına yüzde 7.6 oranında yapılan zamdan sonra 250 gramlık yağ 65
liradan 70 liraya çıktı. Alüminyuma da kilo başına 37 lira zam yapıldı.
Otosan kargo kamyonun fiyatı zamla 6 milyon 125 bin liradan 6 milyon
350 bin liraya, Ford Transit minibüs 2 milyon 750 bin liradan 2 milyon
850 bin liraya çıktı. 1 kg. Salat yağı da 215 liradan 245 liraya
yükseldi.
|
24
Kasım 1983
|
Seçim sonucu oluşan yeni meclis törenle açıldı.
|
24
Kasım 1983
|
Hisarbank, Odibank ve İstanbul Bankası, Ziraat
Bankası'na devredildi. Mevduat sahiplerine ellerindeki cüzdan ve
sertifikaları banka kayıtlarıyla doğrulandıktan sonra Ziraat Bankası
cüzdanı ve sertifikası verilecek.
|
28
Kasım 1983
|
Ankara Metrosu projesi onaylandı.
Kavaklıdere-Dışkapı arasında oluşturulacak 6 kilometrelik Ankara Metro
Projesi bakanlıklararası imar koordinasyon kurulunda görüşülerek
onaylandı.
|
4
Aralık 1983
|
TBMM Başkanlığı'na, ikinci turda 292 oyla ANAP
milletvekili Necmettin Karaduman seçildi.
|
6
Aralık 1983
|
TBMM'de başkanlık divanının oluşmasıyla MGK dönemi
sona erdi. MGK, Cumhurbaşkanlığı Konseyi'ne dönüştü. Konsey üyelerinin
görev süresi altı yıl olacak.
|
13
Aralık 1983
|
Özal hükümeti kuruldu. 22 üyeli kabineyi,
Cumhurbaşkanı Evren'in tümüyle tasdik ettiği belirtildi. Başbakan
Yardımcılığı'na Kaya Erdem getirildi. Yeni Bakanlar Kurulu meslek
bakımından mühendis ağırlıklı kişilerden oluşuyor. Bu arada 6 bakanlık
kaldırıldı.
|
19
Aralık 1983
|
Özal hükümeti ilk iş olarak faizlere el attı. Resmi
Gazete'de yayınlanan 3 kararname ve beş tebliğle faizler yeniden düzenlendi.
Bu düzenlemenin her üç ayda bir yeniden yapılması kabul edildi. Yeni
düzenlemeyle üç aylık vadeli hesapların yıllık net faizi yüzde 49 oldu.
6 aylık vadeli mevduatlarda faiz yüzde 47, bir yıllıklarda yüzde 45.
Vadesiz hesaplara verilen yüzde 20 oranındaki faiz yüzde 5'e indirildi.
Bankalar açacakları kısa vadeli krediler için genel olarak yüzde 48-50
faiz alacaklar. İhracat kredilerinde bu oran yüzde 35, küçük sanayici,
esnaf ve sanatkâr kredileri ile tarımsal kredilerde yüzde 24, 25
olacak.
|
19
Aralık 1983
|
Etibor Bigadiç Maden İşletmeleri kuruldu. Kamu
kuruluşu olarak Balıkesir'in Bigadiç ilçesinde Bor madeni işleyen tesis
dünyanın bor ihtiyacının yüzde 45'ini karşılıyor. Tesis dünyanın en
büyük kuruluşlarından biri olarak kabul ediliyor.
|
24
Aralık 1983
|
Özal hükümeti güven oyu aldı. 213 kabul, 115 red, 65
çekimser. Eski Başbakan Ulusu'nun kabul oyu verdiği oylamaya 393
milletvekili katıldı.
|
25
Aralık 1983
|
Türk-İş 13. genel kurulunda genel başkanlığa yeniden
Şevket Yılmaz seçildi, Sadık Şide genel sekreter oldu.
|
26
Aralık 1983
|
Akaryakıta yüzde 3 oranında zam yapıldı. Normal
benzinin litresi 3 lira 60 kuruş, süper benzinin litresi 3 lira 80
kuruş arttı. - Bakanlar Kurulu, kira gelirlerinin vergiden muaf kısmını
yeniden belirledi. Eskiden kira gelirlerinde 120 bin lira olan muafiyet
360 bin liraya, telif ücretlerinde 300 bin lira olan muafiyet miktarı
ise 900 bin liraya yükseltildi. Yurtdışı telif ücretlerinde daha önce
600 bin lira olan vergiden bağışık miktar ise 1 milyon 800 bin liraya
yükseltildi.
|
28
Aralık 1983
|
TEKEL'den yılbaşı öncesinde içki ve sigaraya zam
Uzun filtreli sigaralar 75 liradan 110 liraya, kısa filtreli sigaralar
70 liradan 100 liraya çıktı, Bafra 40 liradan 60 liraya, Birinci 35
liradan 50 liraya yükseldi. 70'lik Yeni Rakı (eski fiyatı 750 lira)
1000 lira oldu. - Defter tutma sınırı 18 milyona yükseltildi.
|
28
Aralık 1983
|
Sarar Giyim Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Eskişehir'de
kuruldu. Konfeksiyon üretimi yapan firma önceleri erkek giyim ile
başladığı üretimine bayan giyimi de ekledi.
|
29
Aralık 1983
|
Türk Parasını Koruma Kanunu'nda değişiklik yapıldı.
Döviz taşımak artık serbest! Bankaların tümü istediği kadar döviz
tutabilecek. Herkes yabancılarla yaptığı işlemde döviz kabul
edebilecek. 5000 dolara kadar döviz alınıp istendiği kadar yurtdışına
çıkılabilecek. İsteyen herkes bankalarda döviz hesabı açtırabilecek.
İhracat bedeli dövizlerin yüzde 20'si ihracatçıların serbest
kullanımına bırakıldı.
|
30
Aralık 1983
|
Yılın son zammını TEK elektriğe yaptı. Yapılan yüzde
30'luk zamla elektriğin kilovatsaati konutlarda 410 sanayide 350 kuruş
arttı. Konutlarda bir kilovatsaat elektriğin fiyatı 16 lira oldu.
|
31
Aralık 1983
|
Toptan eşya fiyatları indeksi DİE 30.5 İTO 28.1
Tüketici fiyatları indeksi DİE (Türkiye) 31.4, DİE (Ankara) 30.9 Hazine
Dış Tic. Müsteşarlığı 30.8
|
1
Ocak 1984
|
Yeni yıl zamla başladı. Gübre fiyatlarına yüzde 50
zam geldi. 19 lira ile 20 lira arasında değişen çeşitli gübre fiyatları
29 ile 30 lira arasında yükseldi.
|
2
Ocak 1984
|
Maliye Bakanı Vural Arıkan "Faturalı
yaşam"ın uygulama esaslarının bu ay sonuna kadar belirleneceğini
açıkladı.
|
2
Ocak 1984
|
20, 50 ve 100 liralık madeni paralar bugün tedavüle
çıkarıldı. - Bankerzedeler için açılan 200 bin liralık hesabın vadesiz
olan 25 bin liralık bölümünün ödenmesine başlandı.
|
3
Ocak 1984
|
Lira Almanya'da değer kazandı. 30 Aralık'ta 1000
liraya 4.5 mark ödenirken, bugün bu rakam 6 marka yükseldi. - Tuborg
biraya zam yapıldı. Küçük bira 60, büyük bira 90 lira oldu.
|
5
Ocak 1984
|
TBMM yerel seçimlerin 25 Mart'ta yapılmasını
kararlaştırdı. - Kimyasal gübreye yüzde 60.3 ile 65.1 arasında zam
yapıldı. Süper fosfat gübrenin fiyatı 7.5 liradan 12 liraya çıktı. -
Turist ya da işçi olarak yurtdışına çıkanların, yurda gelişinde 1000
mark vergi ödemek koşuluyla televizyon ve video getirebilmeleri
sağlandı.
|
7
Ocak 1984
|
Başbakan Turgut Özal yaptığı ilk basın toplantısında
"Herkes seçimlere girecek, herkes boyunun ölçüsünü görecek"
diyerek diğer partilere meydan okudu. - Maliye Bakanlığı fatura
alınacak mal ve hizmetlerin listesini açıkladı. Ücretliler topladıkları
faturaları işverene verecek ve ifadeler ücretliye her yıl 2 taksitte
yapılacak. - Boyaya yüzde 25, kereste ve suntaya yüzde 5-10 arasında
zam yapıldı. - Pamuk ipliğine uygulanan gümrük vergisi oranı yüzde
60'dan yüzde 10'a indirildi.
|
11
Ocak 1984
|
Yerel Seçim Yasası, Cumhurbaşkanı Kenan Evren
tarafından yeniden görüşülmek üzere TBMM'ye gönderildi.
|
13
Ocak 1984
|
Serbest piyasada dolar 347 liraya fırladı. Karaborsa
ile resmi kur arasındaki fark 34 liraya yükseldi. - Yurtdışından
Türkiye'ye giriş yapanlar altı ayda bir olmak üzere 500 marklık
gümrüksüz eşya getirebilecek. Dini bayram ve yılbaşı nedeniyle
gönderilecek eşyalar için muafiyet limiti ise 200 mark olarak
belirlendi. - Gelir ve Kurumlar Vergisi özel indirim tutarlarını
düzenleyen yasa yürürlüğe girdi. Yasaya göre Bakanlar Kurulu özel
indirim tutarlarını 10 kat artırabilecek, kalkınmada öncelikli
bölgelerde yapılan yatırımlar için indirim oranı yüzde yüz olabilecek.
|
16
Ocak 1984
|
"Emniyeti suiistimal" iddiasıyla
yargılanmakta olan Banker Kastelli, yeniden yapılan mahkemesi sonucu
beraat etti. Kastelli 1982 yılında 15 ay hapis cezasına çarptırılmış,
ancak bu ceza Yargıtay'ca bozulunca, yeniden yargılanmıştı.
|
16
Ocak 1984
|
Zam yağdı! Sümerbank ürünlerine yüzde 10,
demir-çeliğe yüzde 3-3.5, kâğıda yüzde 5-10, Petkim ürünlerine yüzde 3,
alüminyuma yüzde 4-5 oranında zam yapıldı. 1. hamur bobin kâğıdın
fiyatı 214 bin liradan 235 bin 400 liraya, Sümerbank ayakkabısının
fiyatı 3100 liradan 3450 liraya çıktı.
|
17
Ocak 1984
|
Öztusan Salça Kons. San. T.A.Ş Balıkesir'de kuruldu.
Her türlü konserve ile reçel, salça ve ketçap üretimi yapan kuruluşu
Bandırma'nın köklü ailelerinden Tunç ailesi yönetiyor. Şirket ürettiği
ürünleri çok sayıda ülkeye ihraç ediyor.
|
17
Ocak 1984
|
TBMM, Yerel Seçimler Yasası'nı yeniden görüşerek
kabul etti. - 1980-83 yılları arasında ülkemize 704 milyon dolarlık
yabancı sermaye geldi. Giren sermayenin net miktarı ise 253.57 milyon
dolar olarak açıklandı.
|
18
Ocak 1984
|
Akaryakıta yüzde 2.9 oranında zam yapıldı. Süper
benzinin fiyatı 410 kuruş, normal benzinin fiyatı 360 kuruş arttı. -
Ferguson marka traktör fiyatlarına yüzde 10 zam geldi. 45 beygirlik
traktörler 2 milyon 400 bin liraya, 90 beygir gücündeki traktörler 3
milyon 320 bin liraya satılacak. - Ereğli Demir Çelik ürünlerine yüzde
3.5 ile yüzde 4.1 oranında zam yapıldı.
|
22
Ocak 1984
|
Orman ürünlerine yüzde 20-25 arasında zam yapıldı.
1. sınıf normal boy kerestelerin metrekaresi 108 bin 500 liradan 140
bin liraya çıkarılırken bu ürünlerin piyasa fiyatı 200 bin lira olarak
belirlendi. - Dünya Bankası Başkanı Clausen Türkiye'ye geldi. Clausen
yetkililerle görüşmeler yapacak. - Yeni ithalat rejimine göre yapılan
ilk ithalattan Panama malı "Chiquita" muz çıktı! İzmir'de bir
firmanın getirdiği muzlar, kilosu 850 liradan piyasaya sürülürken,
yerli muz üreticileri, muz ithaline büyük tepki gösterdi. (Tepkilerin
büyümesi üzerine muz ithali durdurulacaktır.)
|
24
Ocak 1984
|
Koç topluluğunun 1983 yılı cirosunun 652 milyar lira
olduğu açıklandı. Ciroya topluluğa ait 96 şirketin cirosunun dahil
olduğu bildirildi.
|
25
Ocak 1984
|
Doğu Bloku ülkelerinden ithalat yapacak firma sayısı
13 olarak belirlendi. Süt, krema ve prefabrik bina ithalatı yasak
mallar listesinden çıkarıldı.
|
1
Şubat 1984
|
Kamu kuruluşlarının Hazine'ye olan 2.8 trilyonluk
borcu silindi.
|
2
Şubat 1984
|
Memur ve emeklilerle, işçilere, dul ve yetimlere
yiyecek, giyecek ve ev eşyası, eğitim ve sağlık için yaptıkları
"Faturalı" harcamalar karşılığında vergi iadesi ödenmesini
öngören yasa yürürlüğe girdi. Üç ayda bir ödenecek vergi iadeleri yüzde
2 ile yüzde 10 arasında değişiyor. - General Motors firmasıyla, ABD'den
40 lokomotif alımı için anlaşma imzalandı. ABD, lokomotiflerin alımı
için 48.5 milyon dolar kredi verecek.
|
4
Şubat 1984
|
Bakanlar Kurulu, mevduat ve tahvil faizi gelirlerine
uygulanan vergi kesintisi oranlarını 1 Ocak 1984 tarihinden geçerli
olmak üzere yüzde 20'den yüzde 10'a indirdi. - İstanbul'un ilk resmi
talih oyunları salonu Hilton Oteli'nin Şadırvan salonunda açıldı. 13'ü
yabancı toplam 24 kadın ve erkek krupiyerin çalışacağı salonda 4 rulet,
6 black jack, 1 bakara ve 94 oyun makinesi bulunuyor. Otel, Hazine'ye
senede 1 milyon 250 bin dolar yatıracak.
|
5
Şubat 1984
|
10 Şubat'ta satışa sunulacak devlet tahvillerinin
net faizi yüzde 38'den yüzde 43'e yükseltildi.
|
8
Şubat 1984
|
İthal malı ilk Mercedes Türkiye'ye getirildi. 8 adet
ithal edilen Mercedesler gelmeden, alıcılarının belli olduğu
bildirildi. Mercedesler 11 milyon liradan satıldı. - Bankaların
belirlediği döviz kurunun, Merkez Bankası'nın belirlediği kurun yüzde 8
oranında altında veya üzerinde olabileceğine ilişkin Merkez Bankası kararı
açıklandı. Eski oran yüzde 6'ydı.
|
9
Şubat 1984
|
Ayçiçek yağına yüzde 10 zam yapıldı. Bir kg. ayçiçek
yağının fiyatı 290 liradan 310 liraya çıktı. - Kolonya fiyatı da yüzde
40 zamlandı. 1 kg.lık kolonyanın fiyatı 700 liradan 1000 liraya
yükseldi.
|
10
Şubat 1984
|
Sana yağına yüzde 14, Rama yağına ise yüzde 12.5
oranında zam yapıldı.70 liralık 250 gram Sana yağı 80 liraya Rama
yağının 250 gramlık kutuları da 80 liradan 90 liraya çıktı. - Devlet İç
Borçlanma tahvilleri Merkez Bankası şubelerinde satışa çıkarıldı. 50,
100 bin liralık ve 1 milyon liralık küpürler halinde satışa sunulan
tahviller 1 yıl vadeli ve dönem sonu ödemeli olacak. Faizi net yüzde
43.
|
11
Şubat 1984
|
Manavgat Çayı üzerindeki Oymapınar Barajı, Başbakan
Turgut Özal tarafından açıldı. - Trakya'da elde edilen, İstanbul, İzmit
ve Gemlik'te kullanılması planlanan doğal gaz projesinin uygulaması
durduruldu. DPT, projenin "Kaynaksızlık" nedeniyle
durdurulduğunu açıkladı.
|
14
Şubat 1984
|
Ege Ekici Tütün Piyasası 465 lira baş fiyatla
açıldı. Fiyatı az bulan üreticiler tepki gösterirken, ihracatçılar
fiyattan memnun olduklarını açıkladılar. - Nohut, mercimek ve Komili
sabun fiyatlarına zam yapıldı. Nohutun toptan fiyatı 130 liradan 140
liraya, yeşil mercimeğin fiyatı 120 liradan 135 liraya, Komili banyo
sabununun fiyatı ise 55 liradan 60 liraya çıktı. - İslam Kalkınma
Bankası, motor ithalinde kullanılmak üzere 13.8 milyon dolarlık kredi
açtı.
|
14
Şubat 1984
|
Frigo Pak Gıda Maddeleri Şirketi kuruldu. Kuruluş
dondurulmuş ve konserve edilmiş meyve ve sebze üretimi yapıyor.
|
15
Şubat 1984
|
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı bazı malların
ithalini yasakladı. Bunlar arasında elma, armut, alıcı ve verici
televizyon cihazları, radyolar, fotokopi ve hesap makineleri bulunuyor.
|
17
Şubat 1984
|
İşyerlerinden işçi çıkarmak, sıkıyönetim
komutanlığının iznine bağlandı.
|
20
Şubat 1984
|
Maliye Bakanlığı tasarruf mevduatlarına uygulanacak
faiz oranlarını aylık 3.6 oranında belirledi.
|
24
Şubat 1984
|
Merkez Bankası, ihracat kredileriyle ilgili reeskont
ve avans işlemlerinde uyguladığı faiz oranını yüzde 35'ten yüzde 40'a
yükseltti.
|
25
Şubat 1984
|
Yüksek Hakem Kurulu, 1984 yılında yapılacak ücret
zammını yüzde 25 artı 2 bin lira olarak belirledi. 700 bin işçiyi
kapsayan ve 1300 toplu sözleşmeye esas alınacak kararı, Türk-İş
temsilcileri beğenmedi. - Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın
"Özel finans kurumları" kurulmasına ilişkin tebliği
yayınlandı.
|
26
Şubat 1984
|
AET, Türk elmalarından alınan vergiyi üç kat
artırdı.
|
28
Şubat 1984
|
Menderes Tekstil A.Ş Denizli'de kuruldu. Osman Akça
Holding'e bağlı olarak faaliyet gösteren firma ev tekstili ve hambez
dokuma üretimi gerçekleştirerek ihracat yapıyor.
|
29
Şubat 1984
|
TBMM, "Tasarrufların teşviki ve kamu
yatırımlarının hızlandırılmasına" ilişkin kanun tasarısını kabul
etti.
|
1
Mart 1984
|
Bakanlar Kurulu, 13 ilde sıkıyönetimi kaldırdı.
Sıkıyönetimin kaldırıldığı illerKırklareli, Bilecik, Kütahya, Manisa,
Burdur, Çanakkale, Kırşehir, Gümüşhane, Sinop, Isparta, Kastamonu,
Çankırı, Bitlis. Bu illerden 8'inde olağanüstü hal uygulamasına
geçilecek. - TV fiyatlarına yüzde 5 zam yapıldı
|
2
Mart 1984
|
Sıkıyönetimin kaldırıldığı 8 ilde olağanüstü hal
uygulamasına geçilmesi TBMM'de kabul edildi. Çanakkale, Kırşehir,
Çankırı, Sinop, Gümüşhane, Isparta, Kastamonu ve Bitlis'te 19 Mart
gününden itibaren olağanüstü hal uygulamasına başlanacak.
|
6
Mart 1984
|
Merkez Bankası doların değerini 154 kuruş düşürdü.
Yeni kura göre 1 dolar 292 lira 71 kuruş.
|
7
Mart 1984
|
Bu yıl içinde, Dünya Bankası'nın 835 milyon dolar,
Amerikan Expres'in 218 milyon dolar kredi vermesi konusunda anlaşmaya
varıldı.
|
14
Mart 1984
|
36 yabancı bankanın, Merkez Bankası'na 300 milyon
dolarlık kredi açmasına ilişkin anlaşma imzalandı.
|
16
Mart 1984
|
Atatürk Barajı'nın türbin ve jeneratörlerinin
alımının kredilendirilmesi ile ilgili 573 milyon frank tutarındaki
anlaşma imzalandı. 18 yıl vadeli krediyi 16 yabancı banka verecek. -
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın Resmi Gazete'de yayınlanan
sirküleri ile "Kontrol ve gözetme görevi yapacak 14 şirketin"
adları açıklandı.
|
19
Mart 1984
|
MEYAK kesintilerinin ödenmesine başlandı. Yüzde 60
tutarındaki faizlerinin ise haziran ayında ödeneceği açıklandı.
|
23
Mart 1984
|
Büyük şehirlerin yönetimi hakkındaki kanun
hükmündeki kararname yürürlüğe girdi.
|
25
Mart 1984
|
Yerel seçimler yapıldı. ANAP 54 il belediye
başkanlığını kazandı. SODEP
|
8,
MDP
|
3, RP 2 ilde belediye başkanlığını aldı.
|
28
Mart 1984
|
İlaca yüzde 30, THY'ye yüzde 12 zam yapıldı. 7500
lira olan İstanbul-Ankara bilet ücreti 8500 liraya yükseltildi. -
Asgari ücret yüzde 52.39 oranında artarak 24 bin 525 lira olarak
belirlendi. 16 yaşından küçükler için bu rakam 16 bin 875 lira.
Türk-İş, yeni asgari ücreti olumlu karşıladı.
|
29
Mart 1984
|
Yurtdışına çıkışlarda toplu konut fonu için çıkış
başına 50 dolar alınması kararlaştırıldı. - Buğday taban fiyatı yüzde
45 oranında artırılarak 28 liradan 52 liraya yükseltildi. - Akaryakıta
zam. İstanbul'da süper benzinin litresi 142.2 liradan 152 liraya
yükseltildi.
|
30
Mart 1984
|
Şekere yüzde 30 zam. Toz şekerin kilosu 86 liradan
110 liraya çıktı. - Petkim ürünlerine yüzde 5 zam yapıldı.
|
30
Mart 1984
|
Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığı'na yeniden Nezih
Demirkent seçildi. - Vehbi Koç, yaklaşık 60 yılı bulan faal çalışma
hayatından çekildiğini ve Koç Holding'teki görevinden ayrıldığını
açıkladı. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Rahmi Koç getirildi.
Vehbi Koç, holdingin şeref başkanı oldu.
|
1
Nisan 1984
|
Çaya yüzde 40-50 oranında zam yapıldı. 250 gramlık
Rize Çayı'nın fiyatı 200 liradan 300 liraya çıktı. - Köprü geçiş
ücretlerine yüzde yüz zam. Otomobiller köprüden 200 yerine 400 liraya
geçebilecek. - THY'nin iç hat bilet ücretleri yüzde 60 oranında
zamlandı. İstanbul-Ankara arası 12 bin 500 lira oldu.
|
4
Nisan 1984
|
İthal malı yabancı sigaralar satışa çıkarıldı. İlk
partide piyasaya Alman Ernte 23 ve Lord marka sigaralarıyla İsviçre'de
imal edilen Türk sigarası Samsun 216 verildi. Alman sigaraları paketi
325 liradan, Samsun 216 ise 300 liradan satılıyor. Yabancı sigara
çeşitleri daha sonraki günler de artacaktır. - İstanbul'da ekmeğe zam,
430 gram ekmek 40 liradan satılacak.
|
6
Nisan 1984
|
IMF ile yeni Stand-By anlaşması imzalandı. 4
taksitle 240 milyon dolar kredi alınacak. - TARİŞ, zeytinyağına yüzde
12 zam yaptı. - Telefon ve telgrafa yüzde 100, çimentoya yüzde 25 zam
yapıldı. Küçük jeton 10 liradan 20 liraya çıktı, telefon tesis ücreti
40 bin lira oldu. - Çimentoya yüzde 25 zam yapıldı. Portland çimentonun
tonu 9 bin liradan 11 bin 250 liraya çıktı.
|
7
Nisan 1984
|
Şehir hatlarına yüzde 60-140 arası zam.
Kartal-Yalova geçişi 100 liradan 150 liraya çıktı.
|
7
Nisan 1984
|
İlk paralı otoyolumuz açıldı. Yapımına 11 yıl önce
başlanan ve kırk kilometrelik bölümü tamamlanan Anadolu otoyolunun
Kirazlıyalı - İzmit kesiminde paralı geçiş saat 24.00'te başladı.
Otomobiller 100, kamyonetler 300, 2 dingilli kamyonlar 500, TIR'lar
1000 lira ödeyecek. Paralı yol 19.5 kilometre uzunluğunda.
|
8
Nisan 1984
|
Karabük Demir Çelik ürünlerine yüzde 10-32 oranında
zam yapıldı.
|
9
Nisan 1984
|
Demiryolu taşıma ücretlerine yüzde 25-100 oranında
zam yapıldı. Banliyö treni biletleri 25 liradan 40 liraya çıktı. -
İstanbul'da otobüs bilet ücreti 50, mavikart ücreti 3 bin lira oldu. -
SEKA kâğıda yüzde 27.5 oranında zam yaptı. Gazete kâğıdının tonu 167
bin 500 lira oldu.
|
12
Nisan 1984
|
Kamyon, pika ve minibüs fiyatlarına yüzde 5 zam.
Anadol pikap 1 milyon 410 bin liradan 1.5 milyon liraya çıktı.
|
14
Nisan 1984
|
"Dış krediler kur farkı" fonu kuruldu.
|
16
Nisan 1984
|
Hükümet, pirinç ve kereste ithalinde gümrük oranını
sıfıra indirdi. - Doğu Ekici Tütün Piyasası 560 lira başfiyatla açıldı.
|
17
Nisan 1984
|
Vergi rekortmenleri açıklandı. Şarık Tara 642 milyon
lirayla vergi rekortmeni oldu. İkinci sırada Ali Osman Sönmez 521
milyon lirayla, üçüncü sırada ise Ali Rıza Çarmıklı 376 milyon lirayla
yeralıyor.
|
19
Nisan 1984
|
DPT Teşvik ve Uygulama Başkanlığı büyük ticaret
merkezi yatırımlarını da teşvik kapsamına aldı.
|
20
Nisan 1984
|
Televizyon ithalinde uygulanan 300 dolarlık gümrük
vergisi 180 dolara indirildi. İthal sigaraya yüzde 50 ek vergi konuldu.
|
23
Nisan 1984
|
Özel sektör birasına yüzde 35-40 oranında zam
yapıldı.
|
29
Nisan 1984
|
Akaryakıt fiyatlarına yüzde 3 zam yapıldı.
İstanbul'da normal benzinin fiyatı 142.8 liradan 147 liraya yükseldi.
12 kg.lık tüpgaz ise 1405 liradan 1440 liraya çıktı.
|
30
Nisan 1984
|
Büyük İstanbul gazetelerinin fiyatına zam yapıldı
|
Fiyat
50 lira oldu.
|
|
2
Mayıs 1984
|
Türkiye'de F-16 savaş uçaklarının yapımına ilişkin
anlaşma, Ankara'da General Dynamics firmasıyla imzalandı. İlk etapta
152 adet savaş uçağı üretilecek. Milli Savunma Bakanı Zeki Yavuztürk,
üretilecek ilk F-16 uçağının 1988 Ocak ayında Hava Kuvvetleri'ne teslim
edileceğini açıkladı.
|
3
Mayıs 1984
|
Bankaların vadeli döviz alım satım işlemleri
yapabilecekleri açıklandı. Vade en fazla üç ay olacak.
|
4
Mayıs 1984
|
Net alanları 150 metrekareyi aşan konutlar
"Konut inşaatında ve kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak
yatırımlarda uygulanacak vergi, harç indirimi ve benzeri
ayrıcalıklardan" yararlandırılmayacak. Buna ilişkin Maliye
Bakanlığı tebliği yürürlüğe girdi. - Ayçiçeği ve zeytinyağı fiyatlarına
zam yapıldı. Kırlangıç marka ayçiçek yağının 1 kilosu 385 liradan 400
liraya, Salat marka yağ 385 liradan 475 liraya, Ömer Sezai Madra ekstra
zeytinyağının kilosu da 500 liradan 600 liraya yükseldi.
|
7
Mayıs 1984
|
Cumhuriyet Gazetesi'nin 60. kuruluş yıldönümü
çeşitli etkinliklerle kutlandı.
|
8
Mayıs 1984
|
Yurtdışında çalışan 250 bin işçinin ortak olduğu
300'ü aşkın işçi şirketinin içinde bulunduğu darboğaz ve kaynak
sorununu çözümlemek amacıyla "İşçi Şirketleri Birliği"
kuruldu. - Radyo ve TV'de bira reklamı yapılması yasaklandı.
|
10
Mayıs 1984
|
Mevduat faiz oranları yeniden belirlendi. Üç ay
ihbarlı mevduatın faizi yüzde 49'dan 52'ye, altı ay vadeli mevduatın
faizi yüzde 47'den yüzde 48'e çıkarıldı. Merkez Bankası'nın reeskont ve
avans işlemlerinde uygulanan faiz oranları kısa vadeli kredilerde yüzde
48.50'den yüzde 52'ye, dış satım kredilerinde yüzde 40'tan 42'ye
yükseltildi.
|
11
Mayıs 1984
|
Haftalık çalışma süresi yeni çıkarılan tüzüğe göre
45 saate indirildi. Günlük çalışma süresi, 6 gün çalışılan işyerlerinde
7.5, beş gün çalışılan işyerlerinde 9 saat olarak saptandı.
|
15
Mayıs 1984
|
Belediyeler ve il özel idarelerinin genel bütçe
vergi gelirlerindeki payının artırılmasına ilişkin yasa yürürlüğe
girdi. Vergi gelirlerinin yüzde 10.3'ünü 64 ildeki belediyeler alacak.
Özel idarelerin yüzde 1 olan payı da yüzde 2.3'e yükseltildi.
|
17
Mayıs 1984
|
Ekrem Pakdemirli, İsviçre'ye hayali ihracat yapan 8
firmanın tespit edildiğini açıkladı. Firmaların isimleri açıklanmadı.
|
22
Mayıs 1984
|
İstanbul'da 1983 yılı Kurumlar Vergisi rekortmenleri
açıklandı. AKSA 1 milyar 885 milyon 866 bin 247 lira ile ilk sırada.
Onu 1 milyar 675 milyon 526 bin 074 lira ile Rafinerederij Shell Petrol
Şirketi'nin Türkiye şubesi izliyor. The Shell Company Of Turkey Ltd.
Şti. Türkiye şubesi de 1 milyar 655 milyon 276 bin 105 lira ile üçüncü
oldu.
|
24
Mayıs 1984
|
12 Eylül'den sonraki işçi-işveren arasında ilk toplu
sözleşme görüşmelerine bugün Türk-Metal Sendikası ile MESS arasında
başlandı.
|
26
Mayıs 1984
|
Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Kayseri'de TAKSAN Takım
tezgahları entegre tesisleri ile askeri pil sanayi fabrikası'nı üretime
açtı.
|
28
Mayıs 1984
|
İTO, geçen yılın başarılı ihracatçılarını
ödüllendirdi. İlk sırada 297 milyon dolarla ENKA pazarlama, ikinci
sırada 220 milyon dolarla THY, üçüncü sırada 176 milyon dolarla Ram Dış
Ticaret yeralıyor.
|
29
Mayıs 1984
|
Petrole yüzde 5 zam. İstanbul'da süper benzin 158
liradan 166 liraya çıktı. Normal benzin ise 154 lira oldu, 12 kg.lık
tüpgazın fiyatı 1440 liradan 1510 liraya yükseldi.
|
30
Mayıs 1984
|
Serbest bölgelerle ilgili olarak 17 Mayıs günü
yayınlanan Bakanlar Kurulu kararına ek olarak çıkarılan yeni kararla
Antalya ve Mersin'de kurulacak serbest bölgelerin sınırları saptandı.
Antalya'da 3 bin dönümlük, Mersin'de ise 2800 dönümlük bir alan serbest
bölge için ayrıldı. - Cam ve cam ürünlerine zam yapıldı. Yüzde 9
oranındaki zamla, 3 mm'lik pencere camının metrekaresi 1354 liradan
1476 liraya yükseldi.
|
1
Haziran 1984
|
Elektriğe yüzde 10 zam yapıldı. Evlerde 60
kilovatsaate kadar olan tüketim için yeni fiyat 15 lira 70 kuruş, 300
kilovata kadar tüketim için 21 lira 50 kuruş, daha fazla tüketim için
31 lira 50 kuruş oldu.
|
2
Haziran 1984
|
Oltan Gıda AŞ Trabzon'da kuruldu. Kenan Oltan'ın
sahibi olduğu şirket, fındık işleme ve pazarlaması ile ihracatını
gerçekleştiriyor.
|
3
Haziran 1984
|
Petrol almak için Harg Adası'na giderken, Irak Savaş
uçakları tarafından füze atışıyla vurulan Büyük Hun tankerinin 38
mürettebatı İran botlarınca kurtarıldı, 3 denizci öldü. - SEKA
ürünlerine yüzde 3-5 arasında zam yapıldı. Gazete kâğıdının tonu 167
bin 500 liradan 175 bin 200 liraya yükseldi. 1. Hamur kâğıdın (60 gram)
tonu ise 306 binden 321 bin liraya çıktı.
|
4
Haziran 1984
|
Bakanlar Kurulu, Yargıtay 7. Dairesi'nin kararına
uyarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın yetkilerini daraltma
kararı aldı. - Bakanlar Kurulu, taşıt alım vergilerinin tarifelerini
değiştiren tasarı ile motorlu taşıt araçları vergisinde pul ile ödeme
sistemini getiren tasarıyı kabul etti. Taşıt alım vergisinde yaş ve
ağırlık uygulamasından vazgeçilerek alım satım bedelinin yüzde 10'u
tutarında vergi alınacak. Motorlu taşıt vergisi ise pul uygulamasıyla
en az 15 bin, en çok 150 bin lira olacak.
|
6
Haziran 1984
|
Konut kredi tavanı 3 milyon 250 bin lira olarak
belirlendi. 400 bin lira yatırana 1 milyon 750 bin lira başlangıç
kredisi, isteyene 500'er bin liralık üç ek kredi verilecek. Başlangıç
kredisinin faizi yüzde 20 olacak.
|
7
Haziran 1984
|
İstanbul'da, 12 Eylül'den sonra imzalanan ilk toplu
sözleşmeyle Akbank çalışanlarına yüzde 66 zam yapıldı. Banka ile
Banksis Sendikası arasında imzalanan anlaşmayla memur ve hizmetlilere
yüzde 85, şef muavini ve şeflere yüzde 65, müdür ve müdür muavinlerine
yüzde 50 zam verildi. 9 bin çalışanı kapsayan sözleşme 1 Ocak 1984'ten
geçerli olacak.
|
8
Haziran 1984
|
İstanbul'da sebze ve meyve fiyatları donduruldu.
Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, hal fiyatlarının denetim altına
alındığını, manav ve pazardaki fiyatları ise sürekli kontrollerle sabit
tutacaklarını söyledi.
|
12
Haziran 1984
|
Urfa'nın adının "Şanlıurfa" olarak
değiştirilmesini öngören yasa önerisi TBMM'de kabul edildi.
|
12
Haziran 1984
|
Can Tekstil Entegre Tesisleri San.Tic A.Ş
Tekirdağ'ın Çorlu ilçesinde kuruldu. Entegre tesislerinde kumaş iplik
ve konfeksiyon üretiyor.
|
14
Haziran 1984
|
Biranın alkollü içki sayılmasını ve satışının
ruhsata bağlanmasını öngören yasa teklifi TBMM'de kabul edildi. Öğrenci
yurtları, spor kulüpleri, kahvehaneler, kıraathane, hastane, bezik briç
salonlarında ise bira ve şarap dahil hiçbir içkinin satışı için ruhsat
verilemeyecek, TV'de reklamı yapılmayacak.
|
15
Haziran 1984
|
Askerlik süresi 18 aya indirildi. Bakanlar Kurulu,
halen 20 ay olan muvazzaf askerlik süresini 18 aya indiren 111 sayılı
yasa tasarısını kabul ederek TBMM'ye gönderdi. Dövizli askerlik için
ödenen para miktarı da tasarıyla yüzde 25 oranında düşürüldü.
|
18
Haziran 1984
|
KİT'lerin idari yapısı değiştiriliyor. Evren'in
imzaladığı kararnameye göre halen işbaşında olan KİT Yönetim Kurulu
üyeleri, görev süresi bitmeden görevden alınabilecek. Yönetim Kurulu
Başkanlığı'nı genel müdür üstlenebilecek. Yönetim kurullarında iki
genel müdür yardımcısı, ayrıca ilgili bakanlıkla Hazine Dış Ticaret
Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanlıktan atanmış birer temsilci
bulunacak.
|
22
Haziran 1984
|
Büyükçekmece Barajı'nın temeli Başbakan Özal
tarafından atıldı. 10 milyar liralık harcamayla 42 ayda bitirilmesi
planlanan barajın tamamlanmasından sonra Büyükçekmece Gölü tatlı su
gölü olacak.
|
25
Haziran 1984
|
Boya fiyatlarına zam yapıldı. 3 kg. plastik boya
1540 liradan 1800 liraya, 5 kg.'lık dış cephe boyası 2850 liradan 3250
liraya yükseldi.
|
26
Haziran 1984
|
Kursan Plastik Ambalaj A.Ş. kuruldu. Gaziantep
Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Durmuş İşsever'in sahibi olduğu şirket
çuval üretimi ve ihracatı gerçekleştiriyor.
|
26
Haziran 1984
|
Rusya, Karadeniz'deki ekonomik bölgesini 200 mile
çıkardı. Moskova Uluslararası Deniz Hukuku Konferansı'nda alınan
"200 millik ekonomik bölge" kararının Karadeniz için de
geçerli olduğunu Türkiye'ye bildirdi. Karar geçerli olursa Türk
balıkçılarının avlanmaları büyük ölçüde kısıtlanacak ve 200 millik
alandaki deniz üstü ve denizaltındaki her türlü kaynaktan yararlanma
olanağı Sovyetler'in denetiminde olacak. Kararı tepkiyle karşıladık.
|
27
Haziran 1984
|
TBMM, askerlik süresini 18 aya indiren yasa
tasarısını kabul etti.
|
28
Haziran 1984
|
Sıkıyönetim 13 ilde daha kaldırıldı. Bunlardan
7'sinde olağanüstü hal ilan edildi.
|
29
Haziran 1984
|
Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında karma
ekonomik protokol imzalandı. Türkiye, 1987'den itibaren Sovyetlerden
doğal gaz alacak. Ardahan'da kurulacak elektrik hattıyla Sovyetler'den
elektrik alınması da karara bağlandı.
|
1
Temmuz 1984
|
Tarım dışı kent arazisinin arsa olarak
vergilendirilmesine ilişkin yasa yürürlüğe girdi.
|
7
Temmuz 1984
|
Türk Parasının Kıymetini Koruma Yasası ile ilgili
tebliğler basitleştirilerek 28 nolu kararname yürürlükten kaldırıldı ve
30 nolu kararname yürürlüğe girdi. Kıymetli madenler, taş ve ziynet
eşyalarının ithali bakanlıkça belirlenecek esaslara uygun olarak
serbest bırakıldı. Kaçak mal ihraç edenlere de belirli kurallara uymak
koşuluyla af getirildi. Buna göre gümrük kapılarından miktar, kalite
veya kıymet itibariyle beyan dışı mal ihraç edenler, bu malların
bedelini oluşturan dövizleri üç ay içinde yurda getirerek bir bankaya
satacaklar. Ancak bunlar için kaçakçılık yasasına göre işlemler devam
edecek.
|
8
Temmuz 1984
|
Akaryakıta yılbaşından bu yana altıncı kez zam
yapıldı. Süper benzinin litresi 166 liradan 173.5 liraya, normal
benzinin litresi 154 liradan 161 liraya çıktı. 12 kg.'lık tüp gaz 72
lira zamlandı.
|
9
Temmuz 1984
|
Coca-Cola ve Pepsi "anlaşarak" zam yaptı.
1 litrelik Cola ve Pepsi'nin fiyatı 130 liradan 170 liraya çıktı.
|
13
Temmuz 1984
|
V. Beş Yıllık Kalkınma Planı TBMM'de kabul edildi. -
Yemen Arap Cumhuriyeti'nde ilk kez bir Türk firması baraj ihalesi kazandı.
Marip Barajı'nın yapım işini Doğuş İnşaat ve Ticaret AŞ kazandı. 38
ayda tamamlanacak proje 100 milyon dolara malolacak.
|
14
Temmuz 1984
|
Kuteks Kutsallar Tekstil San. T.A.Ş kuruldu.
Aydın'daki tesislerinde sargı bezi, bandaj gibi ürünlerle başlayan
üretimine Pierre Cardin marka gömleklerin fason üretimiyle devam
ediyor.
|
17
Temmuz 1984
|
ITT ile telefon santralı anlaşması imzalandı. 263
milyon dolarlık anlaşma ile bilgisayarlı sayısal santralların üretimine
geçilecek. 10 yıl içinde 3 milyon 425 bin hatlık telefon santralı
yapımı öngörülüyor.
|
18
Temmuz 1984
|
Yüzde 54 net faizli ve peşin faiz ödemeli hazine
bonoları büyük ilgi gördü. 4 milyar değerindeki bonoların tümü iki gün
içinde satıldı.
|
27
Temmuz 1984
|
Cumhurbaşkanı Kenan Evren, milletvekili maaşlarının
artırılmasına ilişkin yasayı geri çevirdi. - Yurda dönen Yahya Demirel,
kesinleşmiş 36 aylık hapis cezasını çekmek üzere cezaevine gönderildi.
|
30
Temmuz 1984
|
TEKEL, viski ve Nescafe'ye zam yaptı. 3 bin liradan
satılan viskinin fiyatı 5 bine, 5 bin liradan satılan viskinin fiyatı 7
bin liraya çıkarıldı. Nescafeye yapılan zam yüzde 40 oranında.
|
2
Ağustos 1984
|
Sebze ve yenilen bitkiler ithali yasak mallar
listesinden çıkarıldı. İzne bağlı olarak yurtdışından zeytin, patates,
domates, pırasa, taze fasulye, patlıcan ve bamya ile kuru soğan
getirilecek.
|
3
Ağustos 1984
|
80 bin tekstil işçisinin toplu sözleşmesi için
Türk-İş Genel Başkanı Şevket Yılmaz ile TİSK Genel Başkanı Halit Narin,
4 yıl aradan sonra ilk kez bir araya geldiler. Zirvede, işçi-işveren
paketleri de görüşülecek. - Pınar ürünlerine zam yapıldı. 125 gr'lık
tereyağ 210 liradan 240 liraya, 480 gramlık yoğurt 130 liradan 140
liraya çıktı.
|
5
Ağustos 1984
|
Demir çeliğe yüzde 4 oranında zam yapıldı. Yuvarlak
demirin tonu 105 bin liradan 126 bin liraya, köşebent 105 bin liradan
131 bin liraya çıktı.
|
6
Ağustos 1984
|
Türkiye ile Irak arasında ikinci petrol boru
hattının kurulmasına ilişkin anlaşma imzalandı.
|
7
Ağustos 1984
|
Kapıkule Gümrük Kapısı'nda büyük yolsuzluk! 14
gümrük görevlisi kaçakçılardan ele geçirdikleri 140 milyon lira
karşılığı dövizi Maliye'ye devretmedikleri ve aralarında paylaştıkları
iddiasıyla gözaltına alındı.
|
11
Ağustos 1984
|
Bazı faiz oranları yükseltildi. 3 aylık mevduata
ödenen faiz yüzde 53 olarak saptandı.
|
16
Ağustos 1984
|
MESS ile Metal-İş, 50 bin işçiyi kapsayan toplu
sözleşme konusunda anlaşmaya vardı. İşçilere, yaklaşık yüzde 52-60
arasında zam verildi. Sosyal haklarda ise yüzde 100'e varan artış
sağlandı.
|
17
Ağustos 1984
|
Ayrılıkçı örgütlere mensup bir terorist örgütün Eruh
ve Şemdinli ilçelerinde giriştiği silahlı saldırı sonucu çıkan
çatışmada bir jandarma eri şehit oldu. 6'sı yaralandı. (Ayrılıkçı PKK
örgütünün ilk saldırısı). - İthal malı patates piyasaya sunuldu.
|
20
Ağustos 1984
|
Başbakan Turgut Özal, Kırka Etibank ek bor
tesislerini, Eskişehir'de Türkiye'nin 21'inci et kombinasını, ayrıca
Bozöyük'te Halit Toprak'a ait iki tesisi hizmete açtı.
|
21
Ağustos 1984
|
"Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon
Kurulu" oluşturuldu. - Akaryakıta yine zam yapıldı. Süper benzin
173.50 liradan 181.80 liraya, normal benzin 161 liradan 168.70 liraya
çıktı. Zam oranı yüzde 4.8. - Para ve Kredi Kurulu, 1984 ürünü yağlık
ayçiçeği tohumu destekleme alım fiyatını 95 lira olarak belirledi.
Ödemeler, avans fiyat üzerinden peşin yapılacak.
|
22
Ağustos 1984
|
SEKA ürünlerine yüzde 3-13, Şişe Cam ürünlerine
yüzde 12, etin kilosuna 60 lira, makine halılarının metrekaresine 900
lira zam yapıldı. Zamdan sonra, 60 gramlık birinci hamur bobin 353 bin
liraya yükseldi.
|
23
Ağustos 1984
|
Gübreye sekiz ay içinde ikinci kez zam yapıldı.
Gübre fiyatları aynı sürede toplam yüzde 140 arttı. 151 milyar liraya
ulaşan gübredeki devlet desteği en aza indirildi. Gübre fiyatları da,
akaryakıtta olduğu gibi dolara endekslendi.
|
25
Ağustos 1984
|
Renault otomobillere zam. Renault TS 12 1 milyon 785
bin liradan 1 milyon 885 bin liraya yükseldi. TS 12 SW'nin fiyatı da, 1
milyon 950 bin liradan 2 milyon 055 bin liraya çıktı.
|
30
Ağustos 1984
|
İhracatta vergi iadesini düşüren karar 1 Eylül'den
itibaren yürürlüğe girecek. 1 Nisan 1984'ten beri uygulanmakta olan
vergi iadesi yüzde 80'den yüzde 55'e indirildi.
|
31
Ağustos 1984
|
THY, iç hat bilet ücretlerine zam yaptı. Yüzde 20
oranındaki zamla İstanbul-Ankara bilet ücreti 12 bin 500 liradan 15 bin
liraya, İstanbul-Adana 16 bin 500 liradan 20 bin liraya yükseldi.
|
2
Eylül 1984
|
Kapıkule'de rüşvet iddiası! Maliye Bakanlığı
Müsteşar Yardımcısı, Kapıkule Gümrük Kapısı'na para karşılığı memur
aldığı iddiasıyla gözaltına alındı.
|
2
Eylül 1984
|
Adıyaman Çimento San. (Çimko) kuruldu. Devlet
tarafından kurulan ve çimento üretimi yapan fabrika özelleştirilerek
Çimko adını aldı.
|
4
Eylül 1984
|
İstanbul'da yayınlanan Tercüman Gazetesi,
Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından süresiz olarak kapatıldı.
|
9
Eylül 1984
|
Sümerbank ürünlerine yüzde 5-25 arasında zam
yapıldı. Pazenin metresi 260 liradan 325 liraya, divitin 400 liradan
440 liraya yükseldi. - Sinema sanatçısı ve yönetmeni Yılmaz Güney,
Paris'te mide kanserinden öldü. Türk sinemasının çirkin kralı olarak
anılan Güney, 1981 yılında bulunduğu cezaevinden izinli olarak
çıktıktan sonra Fransa'ya gitmişti. Güney, cezaevindeyken asistanı
Şerif Gören aracılığıyla yönetmeye başladığı "Yol" filmini
kaçtıktan sonra kendisi tamamlamış ve bu film 1982 Cannes Film
Festivali'nde Büyük Ödülü kazanmıştı.
|
12
Eylül 1984
|
İstanbul'da taksi, dolmuş ve minibüs ücretlerine
yüzde 20 zam yapıldı. Zamdan sonra Kadıköy-Pendik yol ücreti 85,
Karaköy-Beyazıt 70 lira oldu. Taksimetreler, 200 liradan açılacak ve
her kilometre için 90 lira taşıma ücreti yazacak.
|
14
Eylül 1984
|
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca yapılan yeni
bir düzenlemeyle her çeşit et ve yeniden sakatatların ithaline izin
verildi. Domates salçası da ithali yasak mallar listesinden çıkarıldı.
Domates salçası ithali için fona ton başına 25 dolar karşılığı Türk
Lirası ödenecek.
|
18
Eylül 1984
|
Türk-Sovyet, 1985 yılı ticaret anlaşması ile
doğalgaz anlaşması Ankara'da imzalandı. Sovyetlerle yıllık ticaret
hacmimiz 600 milyon dolara çıkarıldı. 25 yıl süreli olarak imzalanan ve
bitim tarihinden itibaren 5 yıllık sürelerle karşılıklı uyarı olmadığı
takdirde otomatikman uzatılacak doğalgaz anlaşmasının uygulanmasına,
1987 yılında başlanacak.
|
21
Eylül 1984
|
Sanayi Kredisi Fonu'ndan sanayici firmalara yatırım
ve işletme kredisi verileceği açıklandı.
|
22
Eylül 1984
|
Kapıkule'de ortaya çıkarılan yolsuzlukla ilgili
olarak Edirne Gümrükler Başmüdürü görevinden alındı. - TEKSİF Sendikası
ile Tekstil Sendikası arasında 80 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme
görüşmeleri anlaşmayla sonuçlandı. 1 Eylül'den geçerli olan sözleşmeyle
işçilerin ücretlerinde iki yıl için yüzde 115'lik artış sağlandı.
|
23
Eylül 1984
|
Akaryakıta ortalama yüzde 6 oranında zam yapıldı.
Süper benzin 192 bin 70 kuruş, normal benzin 178 bin 80 kuruş, 12
kg.'lık tüpgaz ise 1760 liraya yükseldi.
|
25
Eylül 1984
|
TEKEL, sigara ve içkiye zam yaptı. Kısa filtreli
sigaralar 100 liradan 130 liraya, uzun filtreli sigaralar 110 liradan
140 liraya, 70'lik Yeni Rakı'nın fiyatı 1000 liradan 1100 liraya
yükseldi.
|
28
Eylül 1984
|
Anayasa Mahkemesi, Doğru Yol Partisi için Cumhuriyet
Başsavcılığı'nca açılan kapatılma istemli davayı reddetti.
|
1
Ekim 1984
|
İhracatta vergi iadesi ödenmesi işlemi nakit darlığı
nedeniyle ikinci bir emre kadar durduruldu. Nakit sıkıntısı yüzünden 30
milyon liralık vergi iadesinin üç aydır yapılamadığı öğrenildi. -
Altılı ganyan, Türkiye'nin rekor ikramiyesini verdi. Bir garson 131
milyon lira kazandı.
|
2
Ekim 1984
|
12 Eylül 1980 sonrası ilk grev, toplu sözleşme
anlaşmazlığı nedeniyle Dok-İş Sendikası tarafından Tuzla'daki Desan ve
Yıldırım tersanelerinde başlatıldı. Greve toplam 23 işçi katılıyor. -
İmar Affı Yasası'nın süresi dolduğu halde, 1 milyon yapının halâ
"kaçak" durumda olduğu açıklandı.
|
3
Ekim 1984
|
Şemdinli'de askeri bir araca ateş açan bölücü
teröristler 3 askeri şehit etti.
|
4
Ekim 1984
|
ENKA Holding, Sovyetler Birliği'nden Lada-Niva marka
otomobil ithalatına başladı. İlk parti olarak 49 adet getirilen
otomobillerin fiyatı 3 milyon 595 bin lira. Otomobiller, 4 silindirli
ve 75 beygir gücünde.
|
10
Ekim 1984
|
IMF, Türkiye kredisinin üçüncü dilimini uyguladı. 67
milyon dolarlık kredi hafta başında ödenecek.
|
11
Ekim 1984
|
Bankaların toplam taahhütlerinin en az yüzde 20'si
kadar döviz varlığı bulundurmaları kararlaştırıldı.
|
12
Ekim 1984
|
Çimentoya 9 ayda dördüncü kez zam yapıldı. Yüzde 9
oranındaki zamla Portland çimentonun tonu 12 bin 380 liradan 13 bin 500
liraya yükseldi.
|
13
Ekim 1984
|
Başbakan Turgut Özal, Ağrı'da kurulan Türkiye'nin
22'nci şeker fabrikasını üretime açtı.
|
14
Ekim 1984
|
Gökova Termik Santral Projesi'ne tepkiler artarak
sürüyor. Başbakan Turgut Özal'ın tüm tepkilere rağmen santralın
Gökova'ya kurulacağını açıklaması üzerine yöre halkı direnişe geçti.
Temel atma töreni için gelecek olanları bölgeye sokmayacağını açıkladı.
|
16
Ekim 1984
|
Memur maaş katsayısı 46 olarak belirlendi. Yakacak
yardımı 12 bin 500 liraya çıkarıldı. - Türkiye yeni bir vergiyle
tanışıyor. Katma Değer Vergisi (KDV) uygulamasına, 1 Ocak 1985'te
başlanacak. Vergi oranı yüzde 10 olarak belirlendi.
|
19
Ekim 1984
|
Mersin'de 16 milyar liralık harcama ile 18 ay içinde
gerçekleştirilen "Kromsan" tesisleri hizmete girdi. Türkiye
İş Bankası ve Türkiye Şişe Cam Fabrikaları ortaklığıyla
gerçekleştirilen tesislerde yılda 34 bin ton sodyum bikromat, krom
sülfat üretimi gerçekleştirilecek. Yapılacak ihracatla yılda 4.5 milyon
dolar dövizi girdisi sağlayacak olan ve 160 bin metrekarelik bir alana
kurulan tesiste 350 işçi çalışıyor. - Gökova'da kurulması
kararlaştırılan termik santrala karşı çıkanların imzaladığı, 3 bin
imzalı dilekçe Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e verildi.
|
19
Ekim 1984
|
Güneygaz LPG Dolum A.Ş kuruldu. Şirket Adıyaman'daki
dolum tesislerinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin büyük çoğunluğunun LPG
ihtiyacını karşılıyor.
|
21
Ekim 1984
|
Afşin-Elbistan Termik Santralı'nın birinci ünitesi
Başbakan Turgut Özal tarafından üretime açıldı. Temeli 27 Temmuz
1975'te atılan santral sayesinde bu yıl elektrik sıkıntısı çekilmeyecek
ve diğer üniteler de 6-7 ay arayla hizmete sokulacak.
|
22
Ekim 1984
|
Demir-çeliğe yüzde 3.8 ile 5.3 arasında zam yapıldı.
Pik 57 bin liradan 60 bin liraya, levhanın tonu 114 bin liradan 120 bin
liraya çıktı. - Başbakan başkanlığında toplanan ekonomik kurul, Boğaz
Köprüsü gelir ortaklığı senetlerinin 1 Aralık günü satışa
çıkarılmasını, ayrıca THY'ye 4'ü 1985, kalanı 1986 yılında olmak üzere
toplam 7 adet Airbus alınmasını kararlaştırdı.
|
23
Ekim 1984
|
Kapıkule gümrük yolsuzluğu olayı ANAP'lı iki bakanı
karşı karşıya getirdi. Maliye Bakanı Vural Arıkan, Meclis'te yaptığı
konuşmada, olayla ilgili olarak İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar'ı ve bazı
bürokratları suçladı. Halkçı Parti ve MDP, hükümetin açığına gensoruyla
yüklenme kararı aldı. MDP bu konuda grup kararı alırken, Başbakan
Turgut Özal, Vural Arıkan'dan istifa etmesini istedi.
|
24
Ekim 1984
|
Ünilever-İş tarafından Çorlu'da yaptırılan margarin
fabrikası açıldı. Fabrikanın, yılda 20 milyon lira dolayında margarin
üreteceği açıklandı.
|
25
Ekim 1984
|
İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar, istifa etti. Maliye
Bakanı Arıkan ise, istifa etmemekte direniyor.
|
26
Ekim 1984
|
Maliye Bakanı Vural Arıkan, görevinden azledildi.
Yerine Ahmet Kurtcebe Alptemuçin getirildi. - KDV, Meclis'ten geçti. 1
Ocak'ta yürürlüğe girecek yasa, iğneden ipliğe her şeyin fiyatını yüzde
10 oranında artıracak.
|
27
Ekim 1984
|
Ankara'da "işçi çıkarma yasağı" kaldırıldı.
Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, işçileri işten çıkarmayı yasaklayan 13
nolu bildirisi ile grev ve lokavt yetkilerinin kullanılmasını izne
bağlayan 17 nolu bildirisinin 3. maddesini yürürlükten kaldırdı.
Ankara'da artık grev ve lokavt için sıkıyönetimden izin alınmayacak.
|
28
Ekim 1984
|
Ankara'dan sonra İstanbul ve İzmir'de de, "işçi
çıkarma yasağı" kaldırıldı. - Yürürlükteki faiz oranları süresiz
uzatıldı. - Akaryakıta yüzde 2.8 oranında zam yapıldı. Süper benzin 192
liradan 200 liraya, normal benzin 178 liradan 185 liraya çıktı.
|
30
Ekim 1984
|
İstanbul'da işçi çıkarma yasağının kaldırılmasından
sonra çeşitli fabrikalarda çalışan 95 işçi işten çıkarıldı.
|
31
Ekim 1984
|
TOFAŞ'ın ürettiği otomobillere yüzde 8 zam yapıldı.
Doğan marka otomobilin fiyatı 2 milyon 340 bin liradan 2 milyon 538 bin
liraya, Şahin 1 milyon 920 bin liradan 2 milyon 20 bin liraya çıktı.
|
2
Kasım 1984
|
Kok kömürüne yüzde 9 oranında zam yapıldı. Tonu, 43
bin liradan 47 bin liraya çıktı.
|
10
Kasım 1984
|
Bankalar, kredi faiz oranlarını yüzde 60'tan yüzde
75'e yükseltti.
|
13
Kasım 1984
|
Federal Almanya'dan ithal edilen 18 ton et, piyasaya
sunuldu.
|
14
Kasım 1984
|
İstanbul'da İslam Konferansı Ekonomik ve Ticari
İşbirliği Daimi Komitesi, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in başkanlığında
toplandı. Türkiye, 4 ayrı proje için İslam Kalkınma Bankası'ndan 71
milyon dolar kredi aldı.
|
16
Kasım 1984
|
Çaya yüzde 15 oranında zam yapıldı.
|
20
Kasım 1984
|
Borsa komisyoncularının en az 25 milyon liralık
serbest mal varlığına sahip olmaları zorunluluğu getirildi.
|
21
Kasım 1984
|
İthal viskinin fiyatı 4850 liradan 4000 liraya
düşürüldü.
|
22
Kasım 1984
|
Elektriğin kilovatsaatine zam yapıldı. Bir
kilovatsaat elektrik 32 lira 58 kuruştan 34 lira 58 kuruşa çıktı.
|
23
Kasım 1984
|
TV ve radyoda ruhsat zorunluluğu kaldırıldı, yerine
vergi konuldu. Renkli TV'lerden 4 bin lira harç alınacak.
|
23
Kasım 1984
|
12 Eylül 1980'den sonraki ilk KİT grevi, toplu
sözleşme anlaşmazlığı nedeniyle Ankara'da Testaş fabrikasında başladı.
|
24
Kasım 1984
|
Seka Kağıt Fabrikası Kastamonu'da açıldı. Kağıt ve
selüloz üretimi gerçekleştiriyor.
|
29
Kasım 1984
|
Motorlu taşıt vergi oranları artırıldı. Otomobil
sahipleri en az 2 bin, en fazla 160 bin lira vergi ödeyecek.
|
30
Kasım 1984
|
Çeşitli malların gümrük vergi oranları düşürüldü.
Cep ve kol saatlerinin yüzde 65 olan vergi oranı yüzde 15'e indirildi,
dikilmemiş kürk ve kıymetli taş ithali serbest bırakıldı.
|
1
Aralık 1984
|
Akaryakıta yüzde 5.8 zam yapıldı. Normal benzinin
litresi 204 lira oldu.
|
2
Aralık 1984
|
Boğaz Köprüsü gelir ortaklığı senetleri halka
arzedildi. 10 milyar lira tutarındaki senetler bir saat içinde tükendi.
|
5
Aralık 1984
|
Kamuda yeni personel alımı durduruldu. Ayrıca devlet
kuruluşları çok gerekli haller dışında gayri menkul alamayacak ve
kiralayamayacak.
|
12
Aralık 1984
|
15-16 Haziran 1970 olaylarıyla ilgili olarak,
İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmakta olan kapatılan
DİSK'in 24 yöneticisi beraat etti.
|
18
Aralık 1984
|
ABD, Türkiye'den gelen giyim eşyalarına yüzde 16.97,
giyim dışındaki tüm tekstil ürünlerine yüzde 15.7 oranında ek vergi
koydu. Gerekçe ise, malların dampingli olarak satılması şeklinde
açıklandı.
|
26
Aralık 1984
|
İstanbul'da suya yüzde 112 zam yapıldı. 1 Ocak'tan
itibaren uygulanacak yeni tarifeye göre, suyun metreküpü 59 liradan 125
liraya çıkarıldı. - Bakanlar Kurulu gümrük oranlarını yeniden
belirledi. Buna göre süt tozu ve tereyağı gümrük vergisi oranı yüzde
50'den yüzde 10'a, taşıt ithal vergileri de yüzde 10'a indirildi.
|
27
Aralık 1984
|
Samsun 216 sigaralarının fiyatında 50 liralık
indirim yapıldı. Yeni fiyatı 350 lira oldu. - İstanbul'da otobüs
ücretlerine yüzde 40 zam yapıldı. Otobüs bilet ücreti 50 liradan 70
liraya çıktı. 3 bin liralık mavi kart 4500 lira oldu.
|
28
Aralık 1984
|
İzmit-Gebze paralı otoyolu Başbakan Turgut Özal
tarafından açıldı. - Akaryakıta yüzde 6-6.8 oranında zam yapıldı.
Normal benzin 208, süper benzin 225 lira oldu. 12 kg. tüpgaz 1938
liradan 2070 liraya yükseldi.
|
29
Aralık 1984
|
İzmir'de Orient Giyim Sanayii'nde çalışan 110 kız
işçi 3 aylık maaşlarının verilmediği gerekçesiyle işyerini işgal etti.
|
31
Aralık 1984
|
Türkiye'de KDV'li yaşam yarın başlıyor. Tüm hazırlıklar
tamamlandı. - Toptan eşya fiyatları endeksi DİE Yüzde 50.3, İTO Yüzde
46.4, Tüketici fiyatları endeksi DİE (Türkiye) 48.4, DİE (Ankara) 48.5,
Hazine Dış Tic. Müst. 47.3
|
1
Ocak 1985
|
Türkiye'de KDV'li yaşam kargaşayla başladı. Kimi
firmalar gazete ilanlarıyla katma değer vergisini, fiyatlara
katmadıklarını, ayrıca alınacağını açıklarken, bazı firmalar da halka
bir aylık "ısınma süresi" tanıdı. Bu firmalar, ocak ayı
boyunca KDV'yi fiyatlara yansıtmayacaklarını, kendilerinin ödeyeceğini bildirdiler.
Aralık ayı içinde de, KDV'siz mal almak isteyenlerin hücumu nedeniyle
özellikle beyaz eşyada talep patlaması yaşandı. Bu arada okul
ücretlerine de KDV bindi. Maliye Bakanlığı yayınladığı tebliğle, bir
öğretim yılı tutarını peşin yatıranların söz konusu miktarın 1985'e
sarkan bölümü için KDV ödemesi gerektiğini açıkladı. Ödenecek KDV oranı
yüzde 10. - İhracat teşviklerinin kapsamı daraltıldı. Teşvik
belgelerinin süresi 6 aydan 12 aya çıkarıldı. - Yeni yılın ilk zammını
THY yaptı. Yüzde 23-26 oranındaki zamma göre 19 Ocak'tan geçerli olmak
üzere İstanbul-Ankara ve İstanbul-İzmir bilet ücretleri 15 bin liradan
19 bin liraya çıkarıldı. - Keban Barajı gelir ortaklığı senetlerinin
tanıtım ve satış kampanyasına başlandı. 7 Ocak'ta satışa çıkarılacak
senetlerin satışından sağlanacak 40 milyarlık gelir 2. Boğaziçi
Köprüsü'nün finansmanında kullanılacak. - Hazine'den bankerzedelere 19
milyar. Türkiye Emlak Kredi Bankası'nda adlarına mevduat hesabı açılmış
bulunan yaklaşık 129 bin banker alacaklısının ana para ve faiz ödemelerine
yarın başlanıyor.
|
2
Ocak 1985
|
Yeni yılın getirdikleri 6 tatlı reçete. - Memur
maaşları yüzde 21 arttı. - Dilekçelerden pul kalktı. Kıdem tazminatı
tavanı 82 binden 140 bin liraya yükseldi. - Ücretlilere vergi iade
oranları artırıldı. - Gelir vergisi beş puan azaldı. - Öğrenci
kredileri 4600 lira oldu. 6 açı reçete- Yüzde 10 KDV uygulaması
başladı. - Radyo-TV alım vergisi yürürlüğe girdi. - Yurtdışı telefon
görüşmeleri zamlandı. - Esnafa noter onaylı fatura yükümlülüğü başladı.
- Elektrik faturaları yüzde 10 zamlı düzenleniyor. - Merkez Bankası
reeskont kredileri faizleri artırıldı.
|
2
Ocak 1985
|
Sönmez Holding Pamuk İpliği Fabrikası'nın temeli
Bursa'da atıldı. Yılda 3 milyon 450 bin kilo pamuk üretecek fabrika,
1985 Ağustos ayında hizmete girecek ve 6 milyar liraya mal olacak.
|
2
Ocak 1985
|
TARİŞ, alım fiyatına zam yaptı. Kiloda 6 lira daha
fazla ödeyecek. 160 liradan başlayan taban fiyat böylece üçüncü kez
artırılarak, 185 liraya çıktı. Alımlar, 31 Ocak'a kadar sürecek.
|
3
Ocak 1985
|
Bitlis ve Virginia tütünü izdivaç yaptı. Best
sigarasının ortaklarından İngiliz Rothmans firması Bitlis ve Virginia
tütünü karışımı yeni tip Best sigarasını üretti. Seri üretime Bitlis'te
nisan ayında geçilecek. - Otoya KDV zammı. KDV ve enflasyondan doğan
fark yüzde 7 oranında alıcıya yansıtıldı. Yeni fiyatlar şöyle oldu
Serçe 1 milyon 600 bin lira, Şahin 2 milyon 165 bin lira, Doğan 2
milyon 760 bin lira, Renault TX 2 milyon 135 bin, Renault Station 2
milyon 195 bin lira.
|
4
Ocak 1985
|
Hayvan üreticisine devlet desteği sağlandı. Para
Kredi Kurulu'nun 1 Ocak'tan geçerli kararına göre, 5 bin lira ve daha
yukarı sanayi yemi harcamalarının yüzde 20'si üreticilere geri
verilecek.
|
5
Ocak 1985
|
Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, hakkındaki yolsuzluk
iddiaları nedeniyle istifa etti. Başbakanlık, iddianın gereği yapılmak
üzere Adalet Bakanlığı'na intikal ettirildiğini açıkladı. - Bakanlar
Kurulu kararına göre, kasaplık hayvan, buğday ve balık 1 Nisan 1985
tarihine kadar KDV dışı bırakıldı.
|
7
Ocak 1985
|
Bugün satışa çıkarılan 40 milyar lira tutarındaki
Keban Barajı gelir ortaklığı senetleri kapışıldı. Yarısı öğleye kadar
tükendi. Gurbetçiler senetlere büyük ilgi gösterdi. Günün ilk
saatlerinde Frankfurt'ta 2 milyar liralık senet satıldı. Gelir
ortaklığı senetlerinin A tertibi 3, B tertibi 5 yıl süreli. Her iki
tertibin gelir ortalamalarının yüzde 50 net olması bekleniyor.
Senetler, Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi tarafından
satışa sunuldu. - Türkiye'de ilk kez bir hanım, banka genel müdür
yardımcısı oldu. Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcılığı'na Serpil
Madazlı atandı.
|
10
Ocak 1985
|
Rüşvet aldığı iddiasıyla Meclis soruşturması istenen
Devlet eski Bakanı İsmail Özdağlar hakkında Meclis Soruşturma Komisyonu
kurulması, TBMM'de oybirliğiyle kabul edildi.
|
14
Ocak 1985
|
AET, Türkiye'den topluluk ülkelerine ihraç edilen
kuru üzüm, fındık ve işlenmiş tütüne koyduğu gümrük vergilerini sıfıra
indirdi. Topluluk bu ürünlere 25 bin ton kota koydu.
|
15
Ocak 1985
|
Telefona yüzde 50 zam. Şehiriçi konuşmalar 30
liraya, yıllık abonman 10 binden 12 bin 500 liraya yükseldi.
|
16
Ocak 1985
|
Türk-İş'e bağlı Teksif Sendikası ile Sümerbank Genel
Müdürlüğü arasında 32 bin dokuma işçisini kapsayan toplu sözleşme
imzalandı. Ortalama 44 bin lira olan ücretler 78 bin liraya yükseldi,
sosyal haklarda da artış sağlandı.
|
16
Ocak 1985
|
Çimento San. A.Ş faaliyete geçti. Şanlıurfa'da kamu
kuruluşu olarak üretime başlayan fabrika özelleştirme sonucu Uzan
Grubu'na satıldı.
|
17
Ocak 1985
|
SASA (Suni ve Sentetik Elyaf Sanayi AŞ) Çin'e
polyester elyaf ihracına başladı. Elyaf ihracından 18 milyon dolar
tutarında döviz sağlanacak.
|
18
Ocak 1985
|
Demiryolları ve Denizyolları bilet ücretlerine yüzde
25-80 arasında zam yapıldı. Zamla, Köprü-Haydarpaşa-Kadıköy vapur
ücreti 70 lira oldu. Ankara-İstanbul tren ücreti 950 liradan 1250
liraya, Mavi Tren 1350'den 2000 liraya çıktı.
|
20
Ocak 1985
|
Ordu Yardımlaşma Kurumu'nun, Ankara Tandoğan'da
yaptırdığı Ordu Pazarı, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından açıldı.
Evren, KDV'nin birçok Avrupa ülkesinde uygulanmakta olduğunu
belirterek, "Vatandaş, KDV'ye alışacak" dedi.
|
22
Ocak 1985
|
Bakanlar Kurulu, merkezi Bahreyn'in Manaman kentinde
bulunan, "Bank of Bahrain and Kuwait B.S.C."nin İstanbul'da
en az 6 milyon dolar başlangıç sermayeli şube açmasına izin verdi. -
Almanya'da yayınlanan "Textil Wirtscharf" Dergisi 1983 yılını
esas alarak yaptığı sıralamada, Türkiye'yi tekstil devleri arasında
gösterdi. Çok uluslu tekstil devleri arasında yapılan klasmanda, 1983
yılı cirosu 6 milyar marka ulaşan Hacı Ömer Sabancı Holding, dünya
üçüncüsü oldu. 24 ülkeden 316 tekstil firması arasında yapılan
sıralamada Sabancı Holding'ten başka 10 Türk firması daha yer aldı. -
Çukurova Grubu, 1984 yılı ihracatı 280 milyon dolar olarak
gerçekleştirildi.
|
25
Ocak 1985
|
TÜSİAD Genel Kurulu tamamlandı. Yönetimi içinde
Şahap Kocatopçu'nun bulunduğu "B" takımı kazandı. Bu takımda
Fahir İlkel, Ali Naili Kubalı, Osman Boyner, Nihat Gökyiğit, Oğuz
Karahan, Melih Özakat, Şakir Eczacıbaşı, Mehmet Şuhubi ve Ali Nizamoğlu
yer alıyor. Bu arada derneğin hazırladığı Türk ekonomisi raporunda,
geçtiğimiz yılın en başarısız yönünün enflasyonun frenlenememesi olduğu
açıklandı. Buna karşılık olumlu yönler şöyle sıralandı- GSMH'nin yüzde
50 oranında artarak, yüzde 5.7 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. - 20
yıldır artış hızı yüzde 3.4'ün altında kalan tarım sektöründeki büyüme
1984'te yüzde 3.6'ya ulaştı. - Sanayi kesiminde yüzde 8.7 oranında
gelişme beklenirken, imalat sanayi yüzde 9.6'lık bir gelişme hızına
kavuştu. - Dış ekonomik ilişkilerle ilgili kötümser tahminler
gelişmedi. Vergi iadeleri düşürülmesine rağmen ihracat artışını
sürdürdü. Olumsuz noktalar - Enflasyon durdurulamadı. - Faizlerin
yüksekliği özel sektör yatırımlarını olumsuz etkiledi. Bu nedenle
sermaye yatırımları içinde özel sektörün payı gerilemeyi sürdürdü. -
Yüksek enflasyon nedeniyle ilk 10 aydaki reel Merkez Bankası kredileri
yüzde 30, mevduat banka kredileri yüzde 13.7 oranında daraldı. Ekonomik
bunalımdan yeni çıkmış Türkiye'nin yine aynı sorunla karşılaşmaması
için bazı tedbirler öneren TÜSİAD, vergi kaçakçılığını azaltmak
amacıyla yeni bir program hazırlanması gereğini de savundu.
|
25
Ocak 1985
|
Tusaş Motor San. A.Ş. kuruldu. Eskişehir'deki
fabrikada F-16 uçakları için motor üretimi gerçekleştiriyor.
|
26
Ocak 1985
|
Merkez Bankası, İstanbul'dan sonra önümüzdeki hafta
içinde Ankara, İzmir ve Adana'da da altın satışına başlayacak.
İstanbul'da ilk kez 23 Aralık 1984 günü başlayan uygulamada, bir ay içinde
22 milyon dolar (yaklaşık 9 milyar lira tutarında) 2223 kilo altın
satıldı. Yeni satışlar için İsviçre'den 10 ton altın getirildi.
|
28
Ocak 1985
|
Hava-İş Sendikası, THY'de çalışan yaklaşık 6 bin
işçi adına toplu sözleşme imzaladı. Ücretlere birinci yıl için yüzde 30
artı 1500 lira, ikinci yıl için yüzde 25 zam sağlandı.
|
30
Ocak 1985
|
İstanbul'da ekmeğe zam yapıldı. 390 gram ekmek, 50
liradan satılacak.
|
31
Ocak 1985
|
Halen uygulanmakta olan banka mevduat faizlerinin
uygulama süresi 4. kez uzatıldı. Merkez Bankası bir genelge
yayınlayarak, 11 Ağustos'tan beri uygulanmakta olan banka mevduat
faizlerinin 1 Şubat'tan sonra açılacak hesaplar için de geçerli
olacağını bildirdi.
|
5
Şubat 1985
|
Ziraat Bankası'nın denetimine geçen ve Başbakanlık
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından iflasları istenen
Hisarbank, İstanbul Bankası ve Odibank'ın yöneticilerinin mallarına
İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi kararıyla tedbir konuldu.
|
13
Şubat 1985
|
12 Eylül sonrası kapatılan MSP'nin Genel Başkanı
Necmettin Erbakan ve 22 yöneticisi, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1
Numaralı Askeri Mahkemesi'nde yapılan duruşmaları sonunda beraat etti.
24 Şubat 1981'de başlayan davada verilen karar, 1984 yılında Askeri
Yargıtay tarafından bozulmuş, bu nedenle davanın görülmesine yeniden
başlanmıştı. - Otomarsan firması, ürettiği Mercedes'in yeni modeli 0302
S tipi otobüsü piyasaya sürdü. Otobüs 216 beygir gücünde.
|
16
Şubat 1985
|
Akaryakıta yüzde 5.3 oranında zam yapıldı. Süper
benzin 237 lira, normal benzin 219 lira oldu. 12 kg.'lık tüpgazın satış
fiyatı ise, 2180 lira olarak belirlendi.
|
19
Şubat 1985
|
Merkez Bankası'nın para piyasalarından sağlamaya
çalıştığı 500 milyon dolarlık paket kredi, 2.5 ay süren bir uğraştan
sonra tümüyle taahhüt edildi. Amerikan Express Bank yetkilileri,
Ankara'ya gelerek, kredi konusundaki taahhütlerini bildirdiler.
Citibank'ın öncülüğündeki krediye katılan uluslararası bankaların
sayısı 19'u buldu.
|
26
Şubat 1985
|
ABD ile teşviksiz ihracat dönemi başlıyor. ABD ile Washington'da
imzalanan ikili tekstil anlaşmasına göre, Türkiye ihracatçıya
uyguladığı üç temel devlet desteğini 5 yıllık bir teşvik içinde
kaldırmayı taahhüt etti. Buna karşılık, ABD de 21 Aralık'tan bu yana
uyguladığı yüzde 16-17 oranındaki vergiyi uygulamaktan vazgeçti.
|
27
Şubat 1985
|
Ücretli ve emeklilerin yol giderlerine de vergi
iadesi uygulanması kabul edildi. 25 bin lira için 5500 lira, 100 bin
lira için 13 bin 750 lira vergi iadesi ödenecek. İadeler ücretlilere
her ay, emeklilere üç ayda bir yapılacak.
|
1
Mart 1985
|
Türkiye'de ilk kapıcı ve kaloriferci grevi bugün
başlıyor. Ankara'da Emek Mahallesi 8. Cadde'de bulunan 465 daireli
Yeşiltepe Yapı Kooperatifi'nde uygulanacak grevi, Hak-İş'e bağlı
Hizmet-İş Sendikası yürütecek. - Kuruluş çalışmaları devam eden
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı'na üç kararnameyle
Muharrem Karslı atandı.
|
5
Mart 1985
|
TOFAŞ ürünlerine zam yapıldı. Zamla, Serçe otomobil
1 milyon 600 binden 1 milyon 683 bin liraya, Şahin 2 milyon 165 bin
liradan 2 milyon 266 bine, Kartal 2 milyon 350 binden 2 milyon 475
bine, Doğan otomobil ise, 2 miyon 760 binden 2 milyon 893 bin liraya
yükseldi.
|
8
Mart 1985
|
Renault otomobillere yüzde 4-6 oranında zam yapıldı.
Renault 12, 2 milyon 135 binden 2 milyon 235 bine, Station 2 milyon 350
binden 2 milyon 470 bin liraya çıktı. - SEKA, kâğıt ürünlerine zam
yaptı. Yüzde 5.9 - 30 arasında değişen zamla kuşe 1. hamur kâğıdın tonu
480 bin, 150 gr. beyaz kapaklık kartonun tonu 199 bin, gri kartonun
tonu 181 bin lira oldu.
|
10
Mart 1985
|
Sümerbank'ın ürettiği beze yüzde 2-17, şekere ise
yüzde 27.3 zam yapıldı. Kristal şekerin kilosu 110'dan 140, kutu
şekerin kilosu 143 liradan 185 liraya yükseldi. Poplinin metresi 475
liradan 506 liraya, kaput bezi 220 liradan 253 liraya çıktı. - Yabancı
sermayenin Türkiye'ye gelişini hızlandırmak amacıyla bazı teşvik
tedbirleri alındı. - Şeker pancarı destekleme alım fiyatı 11.5 lira
olarak açıklandı.
|
12
Mart 1985
|
ÜNİROYAL Endüstri Türk AŞ merkezi Madrit'te bulunan
Trade Leadera Club adlı kuruluşun, 13. Uluslararası Kalite Ödülü'nü
aldı.
|
14
Mart 1985
|
Ereğli Demir Çelik ürünlerine yüzde 4.3 zam yapıldı.
Pikin ton fiyatı 82 bin liradan 92 bin liraya, hadde artığı 95 bin
liradan 108 bin liraya çıktı.
|
18
Mart 1985
|
Bankaların TV'de reklam yapmaları serbest bırakıldı.
Banka reklamları, banker skandalı sırasında yasaklanmıştı.
|
28
Mart 1985
|
Bedelsiz ithalat yeniden düzenlendi. 1 Nisan'dan
itibaren yürürlüğe girecek yeni kararnameye göre yılda 1 defa olmak
üzere ve pasaporta işlenmek kaydıyla yolcu beraberinde zati eşya gibi
"kürk" getirilebilecek. Vergiden muaf tutulan yolcu
beraberindeki eşyalar listesine "Walkmen" de alındı.
Getirilebilecek video kaset miktarı üçten beşe, Nescafe miktarı yarım
kilodan 1.5 kiloya, 70'lik alkollü içki miktarı da 5 şişeden 7 şişeye
çıkarıldı.
|
1
Nisan 1985
|
600 çeşit ilaca yüzde 5-25 arasında zam yapıldı.
Bemiks ampulün fiyatı 264, Bitorol tablet 2580 lira oldu.
|
2
Nisan 1985
|
Tasarruf sahiplerine faiz yerine "kâr-zarar
ortaklığı" belgesi veren Faisal Finans, İstanbul Tophane
semtindeki merkezini açtı. Kuruluşun ilk müşterileri ise, dini
inançları nedeniyle faizi haram sayanlar oldu.
|
3
Nisan 1985
|
Gelir vergisi mükelleflerinde ilk on sıraya girenler
açıklandı. İşadamı Tarık Şara, 600 milyon lirayla vergi rekortmeni
oldu. Onu Ali Osman Sönmez, 532 milyon lira ile izliyor. Üçüncü sırada
ise, 451 milyonla Sakıp Sabancı var. Yılların vergi rekortmeni Vehbi
Koç 439 milyon lira ile dördüncü sırada yer aldı. Sıralamada yer alan
diğer işadamları ve ödedikleri vergiler şöyle Oğuz Gürsel 439, Erol
Sabancı 422, Özdemir Sabancı 422, Hacı Sabancı 395, Şevket Sabancı 366,
Suna-İnan Kıraç 359 milyon lira. - Türkiye'ye 500 milyon dolarlık kredi
açılmasını öngören anlaşma Londra'da Maliye Bakanlığı yetkilileri ile
krediye katılan 44 bankanın temsilcileri tarafından imzalandı. Bu
kredinin bir bölümü kısa vadeli avans olarak çekilebilecek, bir bölümü
ise orta vadeli "döner kredi" olarak kullanılabilecek.
Krediye değişik faiz oranlarının uygulanacağı bildirildi. - Mehmet
Yazar, politikaya atılmak amacıyla Türkiye Odalar Birliği
başkanlığından istifa etti.
|
10
Nisan 1985
|
Mehmet Yazar'ın istifasıyla boşalan TOB
Başkanlığı'na ittifakla Ersin Faralyalı getirildi.
|
15
Nisan 1985
|
Türk-İş, Yüksek Hakem Kurulu'ndan çekildi.
|
18
Nisan 1985
|
Irak'la Türkiye arasında ikinci petrol boru hattı
anlaşması Ankara'da imzalandı. 920 kilometre uzunluğunda olacak ikinci
boru hattı 1.5 yılda tamamlanacak. Yıllık 46.5 milyon ton olan taşıma
kapasitesi de böylece 70.9 milyon tona çıkacak.
|
18
Nisan 1985
|
Sabah Yayıncılık kuruldu. Kuruluş gazete ve dergi
yayını alanında faaliyet gösteriyor.
|
19
Nisan 1985
|
Çırağan Sarayı'nın 49 yıllığına İngiliz otelcilik
firması "Trust House Perte"a kiralanmasıyla ilgili anlaşma
imzalandı. Firma, sarayı turistik tesis haline dönüştürülecek.
|
24
Nisan 1985
|
TOFAŞ, otomobil fiyatlarına yüzde 7 oranında zam
yaptı. Serçe 1 milyon 683 binden 1 milyon 800 bine, Şahin 2 milyon 266
binden 2 milyon 424 bin liraya, Doğan 2 milyon 893 bin liradan 3 miyon
95 bin liraya çıktı.
|
25
Nisan 1985
|
Bankalar Kanunu, TBMM'de kabul edildi. Buna göre,
yeni bankalar anonim ortaklık şeklinde kurulacak ve ortak sayısı
100'den aşağı olmayacak. Özkaynakların da 1 milyardan az olamayacağı
hükme bağlandı. Faiz oranlarının tamamen veya kısmen serbest
bırakılmasını Bakanlar Kurulu belirleyecek.
|
28
Nisan 1985
|
Toplu Konut Yönetmeliği yürürlüğe girdi. Toplu konut
kredilerinin geri ödenmesine inşaatın bitiminden 3 yıl sonra
başlanacak. Hizmeti 10 yıl ve daha fazla olan memurlara (evi olmayan)
öncelik verilecek. Altyapı tesislerinin toplu konut alanı içinde kalan
kısmı ile sosyal tesisler de, toplu konut yapımcısı tarafından
gerçekleştirilecek.
|
1
Mayıs 1985
|
Sigara, içki ve akaryakıta değişik oranlarda zam
yapıldı. Zamdan sonra 70'lik Yeni Rakı 1400, Uzun Samsun 180, Kısa
Maltepe 170, süper benzin 258, normal benzin 239 lira oldu.
|
1
Mayıs 1985
|
Tekel Sigara Fabrikası Tokat'ta kuruldu. Bölge
tütününü işleyerek Tokat marka sigara üretiyor.
|
1
Mayıs 1985
|
Okan Tekstil Sanayi kuruldu. Kuruluş rink ve open
end pamuk ve sentetik iplik üretimi yapıyor.
|
5
Mayıs 1985
|
Pınar Et kuruldu. Ege bölgesindeki entegre
tesislerinde et ürünleri üretimi yaparak iç ve dış pazarlara satıyor.
|
6
Mayıs 1985
|
Yapımı 11 yıl süren Tokat Sigara Fabrikası
Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından üretime açıldı. Fabrika'da
"Tokat" adında yeni bir filtreli sigara üretilecek. - Hastane
ücretlerine yüzde yüz zam yapıldı. Zamla birlikte hastanelerde günlük
yatak ücretleri üçüncü sınıf için 250 liradan 500 liraya, ikinci sınıf
750 liradan 1000 liraya, birinci sınıf 2500 liradan 5 bin liraya çıktı.
|
9
Mayıs 1985
|
Toprak Holding seramik ve fayans fiyatlarına yüzde
5-12, Çanakkale Seramik ise yüzde 3-7 oranında zam yaptı. Toprak
Holding'in ürettiği ve tanesi 57 lira olan beyaz fayansın fiyatı 63
liraya çıktı.
|
10
Mayıs 1985
|
Türkiye'de dünya standartlarına uygun ilk bulaşık
makinesi "Leydi", Arçelik firması tarafından üretildi. 72
parça yemek takımını bir defada yıkayabilen makine KDV hariç 280 bin
liradan satılacak.
|
12
Mayıs 1985
|
İkinci Boğaz Köprüsü yapım sözleşmesi imzalandı.
Köprüyü bir Japon firması yapacak.
|
13
Mayıs 1985
|
Kurumlar vergisi rekortmenleri belirlendi. Akbank 5
milyar 511 milyon 945 bin 13 lira ile birinci oldu. Onu THY 5 milyar
068 milyon 359 bin 598 lira ile izliyor. Üçüncü sırada ise 3 milyar 860
milyon 039 bin 641 lira ile IBM firması yer alıyor.
|
14
Mayıs 1985
|
Yaklaşık 15 gündür Ankara'da çalışmalarını sürdüren
IMF heyeti, Türkiye'den ayrıldı. Görüşmelerde, tam mutabakat
sağlanamadığı ve heyetin sonbaharda tekrar gelerek Stand-by anlaşması
imzalayacağı öğrenildi. - TİSK Başkanı ve tekstil sanayiinin önde gelen
isimlerinden Halit Narin, sahip olduğu şirketleri bir çatı altında
toplayarak, Narin Holding AŞ'yi kurdu. Holding, 100 milyon lira
sermayeli.
|
17
Mayıs 1985
|
Türkiye'nin dördüncü özel havayolu şirketi
"Uçan Halı Havacılık ve Turizm AŞ" kuruldu. Şirketin uçakları
yurtiçi hatların yanı sıra kısa mesafeli yurtdışı hatlara da uçacak.
|
19
Mayıs 1985
|
Demire yüzde 5 oranında zam yapıldı. Tenekenin tonu
222 bin liradan 230 bin liraya, levhanın tonu 120 binden 125 bin liraya
yükseldi.
|
21
Mayıs 1985
|
Türkiye'nin tümüyle doğalgazla çalışan ilk fabrikası
olan "Kırklareli Cam Fabrikası" üretime başladı. Fabrikada
üretimde enerji olarak sadece Hamitabad Santralı'ndan sağlanan doğalgaz
kullanılacak. 7.5 milyarlık dış kredi katkısıyla birlikte 14 milyar
liraya malolan fabrikada yılda 240 milyon adet züccaciye üretilecek.
|
29
Mayıs 1985
|
İstanbul Boğazı'na yapılacak Fatih Sultan Mehmet
Köprüsü'nün temeli Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından atıldı.
|
1
Haziran 1985
|
Profilo Holding Grubu'nca üretilen Türkiye'nin ilk
yazar kasası Olivetti 408 bin lira fiyatla satışa sunuldu.
|
4
Haziran 1985
|
Köylerdeki konutların değerinin 2 milyon lirası
vergiden muaf tutuldu.
|
6
Haziran 1985
|
Çimentoya yüzde 15 zam yapıldı. Portland ambalajlı
çimentonun tonu 16 bin 100 liradan 18 bin 600 liraya yükseldi. Katkılı
Portland çimentonun tonu ise 16 bin liradan 18 bin 400 liraya çıktı.
|
12
Haziran 1985
|
TARİŞ, zeytinyağına yüzde 27 zam yaptı. Bir kg
zeytinyağ 610 liradan 660 liraya çıktı.
|
13
Haziran 1985
|
Hazine tarafından satışa sunulan 6 milyarlık ihaleli
devlet tahvilinde ortalama faiz yüzde 51.55'e çıktı. Tahvil satışının
ikinci turunda bu oran yüzde 50'ye geriledi.
|
18
Haziran 1985
|
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, kontratı 1981 yılından
önce imzalanmış gayri menkul ve işyeri kiralarının tavanının enflasyon
oranına göre yükseltilmesini kararlaştırdı. 1981'den sonra kiraya
verilmiş konut ve işyerlerinde ise uygulama aynen devam edecek. Kira
artış tavanı yüzde 26 olacak. - SEKA, kâğıda yüzde 49 oranında zam
yaptı. Gazete kâğıdının tonu 158 bin liradan 238 bin liraya yükseldi.
|
19
Haziran 1985
|
İhracatçıya döviz teşviki sağlandı. Vergi
iadelerinin kaldırılması üzerine ihracatta başgösteren azalmayı
gidermek için hükümet ihracatçı tarafından yurda getirilen dövizlerin
ihracatçısı tarafından 3 ay süreyle kullanılması kararını aldı. Bu süre
daha önce 10 gün olarak öngörülmüştü.
|
25
Haziran 1985
|
Eskişehir Uçak Fabrikası'nın temeli Cumhurbaşkanı
Kenan Evren tarafından atıldı. Fabrikada, F-16 savaş uçaklarının jet
motoru üretilecek.
|
28
Haziran 1985
|
Merkez Bankası döviz tespitindeki sınırları
kaldırdı. Bankalar şimdiye kadar Merkez Bankası'nın saptadığı esas kura
bakarak yüzde 6-8 arasındaki sınırlar arasında kendi döviz kurlarını
açıklıyorlardı. Kararla, bu sınır kalktı.
|
28
Haziran 1985
|
Merkez Bankası, kısa vadeli mevduat oranını düşürdü,
uzun vadeli mevduat oranını yüzde 45'ten yüzde 56'ya çıkardı. Üç ay
vadeli mevduatın faizi yüzde 53'ten 48'e indirilirken, altı aylık
mevduatın faiz oranı değişmedi.
|
1
Temmuz 1985
|
"İstihdamı geliştirme koordinasyon kurulu"
kuruldu.
|
4
Temmuz 1985
|
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı mercimek
ihracatını yasakladı. Neden olarak ihracat dolayısıyla iç piyasada
fiyatların aşırı yükselmesi gösteriliyor.
|
10
Temmuz 1985
|
Keban ve Oymapınar Barajları'nın 100 milyar lira
tutarındaki gelir ortaklığı senetleri satışa çıkarıldı. İlk gün ilginin
az olduğu belirtildi.
|
13
Temmuz 1985
|
Bakanlar Kurulu, ithalat rejiminde yaptığı
değişiklikle her dilde yayınlanan moda dergilerinin yurda gümrüksüz
girmesine olanak tanıdı. Deterjana uygulanan yüzde 50'lik gümrük
vergisi yüzde 20'ye, kol saatine uygulanan yüzde 75'lik vergi yüzde
10'a düşürüldü. Her türlü canlı hayvan ithali ile sanayide kullanılan
dikiş makinelerine sıfır gümrük uygulanacak.
|
17
Temmuz 1985
|
Bugün yürürlüğe giren ambalaj standardına göre
ambalajı üzerinde mala ilişkin bilgileri içeren etiket bulunmayan
mallar piyasada satılamayacak. Üzerindeki bilgilerin yanlış ya da
yanıltıcı olduğunun saptanması durumunda bu malları satanlar hakkında
yasal işlem yapılacak.
|
21
Temmuz 1985
|
Katma Değer Vergisi mükelleflerinin ödeme kaydedici
cihazları kullanmaları zorunluluğu hakkındaki tebliğ yayınlandı.
|
26
Temmuz 1985
|
260 çeşit ilaca yüzde 2.6 ile yüzde 29 arasında zam
yapıldı. Zam oranı antibiyotiklerde yüzde 7, 6-20, pomatlarda yüzde
19-20, vitaminlerde yüzde 19-21 arasında değişiyor.
|
29
Temmuz 1985
|
İstanbul Yeşilköy Hava Limanı'nın adı "Atatürk
Hava Limanı" olarak değiştirildi. Bu nedenle alanda tören
düzenlendi.
|
5
Ağustos 1985
|
Taşıt vergileri yüzde yüz artırıldı. Zamlı tarife
yılbaşından itibaren uygulanacak. Araçların ön camına, verginin
ödendiğini belirten bir pul yapıştırılacak.
|
6
Ağustos 1985
|
Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon Kurulu, tarım
ürünleri taban fiyatlarının aylık olarak belirleneceğini açıkladı.
Karardan amaç, üreticileri enflasyona karşı korumak.
|
12
Ağustos 1985
|
Yeni Galata Köprüsü'nün yapım işini, en düşük fiyatı
veren STFA firması kazandı. STFA, 30 milyon 785 bin 042 dolarlık teklif
verdi. Köprü, sabit ayaklı kazıklar üzerine inşa edilecek.
|
17
Ağustos 1985
|
Çaya yüzde 20 zam yapıldı. 100 gr.'lık Kamelya Çayı
115 liradan 150 liraya, 125 gramlık Rize Turistik Çayı 170 liradan 220
liraya çıktı.
|
19
Ağustos 1985
|
Okumuş Holding'ten alacağı olan 25 milyon lirayı
tahsil edemeyen Pamukbank, Ticaret Mahkemesi'ne başvurarak holdingin
iflasını istedi.
|
20
Ağustos 1985
|
Ankara'da Odalar Birliği yöneticileri, deri
sanayicileri ve hükümet yetkililerinin katıldığı toplantıda deri
piyasasını allak bullak eden ham deri ihracatına son verilmesi
kararlaştırıldı. İhracat 27 Ağustos'tan itibaren durdurulacak. Ham deri
ihracı yüzünden deri fiyatlarında büyük artışlar olmuştu.
|
22
Ağustos 1985
|
AEG marka buzdolaplarına yüzde 2.8-8.6 oranında zam
yapıldı. Orta tip 1300 model buzdolabı 122 bin 900 liradan 126 bin 400
liraya çıktı.
|
4
Eylül 1985
|
TEK dışındaki kuruluşların elektrik enerjisi üretim
tesisi kurma ve işletmesine ilişkin yönetmelik yayınlandı.
|
4
Eylül 1985
|
Şahinler Mensucat A.Ş kuruldu. Çorlu'da Şahinler
Holding'e bağlı olarak çocuk giyimi üretiyor.
|
6
Eylül 1985
|
Demir fiyatlarına yüzde 1.9 ile 4 arasında zam
yapıldı. Yuvarlak demirin tonu 6 bin, profil demirin ise 7 bin lira
arttı.
|
11
Eylül 1985
|
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün açtığı 267 milyon
lira tutarındaki iş makineleri ihalesini Japon Komatsu makinelerini
pazarlayan Temsa kazandı.
|
13
Eylül 1985
|
Bankalar Kanunu'nda yeralan asgari sermaye miktarları
artırıldı. İlk kuruluş ve esas sermayeler 1 milyardan 2.5 milyar liraya
çıkarıldı. Açılmış ve açılacak her şube için 250 milyon lira ek sermaye
yatırma şartı getirildi. Bankalara, yeni duruma adapte olmaları için 22
Temmuz 1987'ye kadar süre tanındı.
|
19
Eylül 1985
|
Sümerbank taksitlendi. Üniversite ve yüksek okul
öğrencileri 100 bin liraya kadar malı peşin fiyatına taksitle
alabilecek, işçi emeklileri dul ve yetimler için bu limit 200 bin lira
olarak belirlendi.
|
20
Eylül 1985
|
Asgari ücret tespit komisyonu yeni asgari ücreti 16
yaşından büyükler için brüt 41 bin 400, 16 yaşından küçükler için ise
28 bin 500 lira olarak belirledi. Oy çokluğuyla alınan kararı Türk-İş
yetkilileri yetersiz buldu.
|
26
Eylül 1985
|
Akbank kredi faiz oranlarını beş puan indirdi.
|
27
Eylül 1985
|
Ekmasan Isı Makina Sanayi AŞ. kuruldu. Bursa'da
kurulan şirket, fırın sistemleri ve ekmek üretme makinaları üretimi ve
pazarlaması yapıyor.
|
8
Ekim 1985
|
Kaya Erdem ile Seul'de görüşen IMF Başkanı Jacques
Larosiere yeni bir stand-by anlaşmasına gerek olmadığını ve Türk
hükümetinin kendi hazırlayacağı istikrar programını destekleyeceklerini
bildirdi.
|
11
Ekim 1985
|
Yeni katsayının ocak ayında 56, temmuzda 62, yakacak
yardımının ise ocak ayında 18 bin 500, temmuzda 21 bin 500 lira olması
kararlaştırıldı. Buna göre halen 49 katsayıdan 2. derecede 55 bin 262
lira alan bir memurun maaşı ocakta 64 bin 732, temmuzda 67 bin 256 lira
olacak.
|
16
Ekim 1985
|
Bankalar bugün resmen altın satışına başladı. İlk
gün 9 banka satış yaptı. Bankalardan külçe halindeki altını satın alan
kimse bunu isterse bir başkasına veya bankaya satabilecek, ya da
Darphane'ye götürüp Cumhuriyet Altını bastırabilecek. Merkez Bankası
ise altınları sadece 50 ve 100 gramlık çubuklar halinde satacak.
|
17
Ekim 1985
|
Hayali ihracatla ilgili olarak Hazine Dış Ticaret
Müsteşarlığı'nın 6 firma ile ilgili incelemesi tamamlandı. Bu ihracat
şirketlerinin dosyaları vergi takibi için Maliye Bakanlığı'na
gönderildi. 6 firmadan toplam 40 milyar lira geri isteniyor.
|
20
Ekim 1985
|
Genel nüfus sayımı yapıldı. 50 milyonu aştık.
|
21
Ekim 1985
|
ENKA Holding'in, ABD ve Japonya ortaklığıyla kurduğu
Chemical Mitsui Bank, Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem tarafından açıldı.
|
23
Ekim 1985
|
Akaryakıta yüzde 6.8 oranında zam yapıldı. Süper
benzinin litresi 270 liradan 280 liraya, normal benzinin litresi 251
liradan 261 liraya çıktı. 12 kg.lık tüpgaz da 100 lira zamla 2575 lira
oldu.
|
26
Ekim 1985
|
TEKEL ürünlerine yüzde 25-30 oranında zam yapıldı.
Uzun filtreli Samsun sigarası 180 liradan 220 liraya, kısa filtreli
sigaralar 170 liradan 210 liraya, 35'lik Yeni Rakı 750 liradan 950
liraya, 30'luk TEKEL Birası 70 liradan 100 liraya çıktı. Yabancı
sigaralardan Marlboro 80 liralık artışla 580 lira oldu.
|
30
Ekim 1985
|
Otosan-Ford ortaklığının ilk yerli ürünü olan Ford
-Taunus otomobiller Hilton'da tanıtıldı. Yeni otomobiller 4 Kasım'dan
itibaren 3 milyon 900 bin liradan satışa çıkarılacak.
|
2
Kasım 1985
|
İTO, Hazine'ye istek paketi sundu. Pakette yerli
üretimin korunarak ithalatın serbest bırakılması, Türk Parasını Koruma
Kanunu'nun tamamen kaldırılması, KİT'lerdeki korumacılığa son verilmesi
ve rejiminin de sürekli kılınması istendi.
|
4
Kasım 1985
|
TOFAŞ otomobillerine yüzde 3.3 ile 5.2 arasında zam
yapıldı. Serçe otomobil 1 milyon 892 bin liradan 1 milyon 971 bine,
Doğan 3 milyon 278 binden 3 milyon 888 bin liraya çıktı.
|
5
Kasım 1985
|
Arçelik ürünü buzdolaplarına yüzde 4.8-13.6 arasında
zam yapıldı. Zamla 12.4 ayak buzdolabı 139 bin 700 liradan 158 bin
liraya, çift kapılı 14 ayak buzdolabı 189 bin 20 liradan 214 bin liraya
çıktı.
|
7
Kasım 1985
|
Middle East Dergisi anket yoluyla Türk sanayiine yön
veren 16 ismi belirledi. İlk sıralarda Vehbi Koç, Sakıp Sabancı, Halit
Narin, Nejat Eczacıbaşı, İbrahim Bodur, Selçuk Yaşar ve Jak Kamhi yer
alıyor.
|
10
Kasım 1985
|
700 işçinin çalıştığı Birleşik Alman İlaç
Fabrikaları'nda 53 gündür süren grev anlaşma ile sonuçlandı.
|
11
Kasım 1985
|
Yatırımların teşvikini yeni esaslara bağlayan karar
Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kalkınmada öncelikli
yörelerde 50, diğer yörelerde 120 milyonun üzerindeki projeler teşvik
edilecek. (Bu oran tutarları daha önce 40 ve 80'di) Teşvik belgelerine
bağlanan yatırımlar uygun görüldükleri takdirde gümrük muafiyeti
yatırım indirim ve diğer teşviklerden yararlandırılacak. Yerli olarak
temin edilen makine teçhizatının yüzde 15'i yatırımcıya teşvik primi
olarak ödenecek. Kararla ayrıca finansal kiralama da özendiriliyor.
|
18
Kasım 1985
|
Aksu Enerji Isparta'da kuruldu. Elektrik enerjisi
üretim ve dağıtımı yapıyor.
|
20
Kasım 1985
|
ABD, gömlek kotasının dolduğu gerekçesiyle
Türkiye'den yaptığı gömlek ithalatını durdurdu. Karar üzerine
Sümerbank'ın bu ülkeye yönelik toplam 2 milyon 100 bin gömlek ihracatı
da durdurulmuş oldu. Sümerbank'ın bu ülkeye yaptığı bağlantılardan 644
bin adetlik bölümü, ithalatın durdurulması kararından önce Amerika'ya
gönderilmişti.
|
22
Kasım 1985
|
Çay-Kur'un tekeline son veren Akfa'dan sonra Okumuş
Holding'e bağlı Okumuş-San Şirketi'nin ürettiği çay piyasaya çıktı.
Alüminyum folyo ambalajlı 250 gramlık "Güzel Çay" 750 liradan
satılacak.
|
23
Kasım 1985
|
Taksi motorlarının dizele çevrilmesi amacıyla daha
önce verilen 850 bin liralık kredi, 1 milyon 100 bin liraya çıkarıldı.
|
27
Kasım 1985
|
Ankara Sanayi Odası Meclis Başkanlığı seçimini Ömer
Alp kazandı. Yönetim Kurulu Başkanı da Mümin Erkunt oldu.
|
28
Kasım 1985
|
TBMM Genel Kurulu'nda bina vergisi oranı binde 5,
konutlarda binde 4 olarak kabul edildi. Kabul edilen yeni harçlar da
şöyle Şoför sürücü belgesi (1000 lira), araçların teknik muayene
harçları (3000 lira), kira sözleşmeleri (200), pasaport (7500),
askerlik ve nüfus cüzdanları (100), el telsizleri (10 bin), araç
telsizleri (30 bin) lira.
|
4
Aralık 1985
|
Vergi paketi, TBMM'den geçti. Genel kurulda yapılan
görüşmelerde Belediyelerin almakta oldukları vergiler 3-5 kat
artırıldı. Belediye harçları 5-10 kat artırıldı. Müze giriş
ücretlerinden belediyelere yüzde 40 pay ayrıldı. Akaryakıt tüketim
vergisi yüzde 6'dan 9'a çıkarıldı. Belediye harcamalarına katılma
payının 5 yılda ve 4 taksitte, peşin ödemede ise bir yılda tahsili
öngörüldü. Resmi ve özel kombinalarda yapılan hayvan kesimlerinin
harçlardan bağışık tutulması kabul edildi. -Eczacıbaşı, Toprak Seramik
ve ECA, lavabo, tuvalet taşı ve klozete aynı anda zam yaptı. Zam oranı
yüzde 70. Zamla lavabo fiyatı 11 bin 520 liradan 19 bin 584 liraya,
alafranga renkli klozet 28 bin 290 liradan 30 bin 766 liraya yükseldi.
Zam özellikle inşaatçılar tarafından tepkiyle karşılandı.
|
7
Aralık 1985
|
Temeli 8 ay 20 gün önce Cumhurbaşkanı Kenan Evren
tarafından atılan Türkiye'nin ilk doğalgazla çalışan santralı olan
Hamitabad Santralı'nın birinci ünitesi Başbakan Turgut Özal tarafından
üretime açıldı.
|
10
Aralık 1985
|
Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü gerekli
görülecek hallerde ve miktarda şeker ithal ve ihracıyla
görevlendirildi.
|
11
Aralık 1985
|
Gürmen Giyim San. Karabük'te faaliyete geçti. Ramsey
markasıyla erkek giyim konfeksiyon üretimi yapan fabrika yurtdışına da
ihracat gerçekleştiriyor.
|
12
Aralık 1985
|
Kalkan'a Rus ambargosu! İki ülke arasında sürdürülen
görüşmelerden sonuç alınamayınca Sovyetler, kendilerine ait ekonomik
bölgede çıkan kalkan için Türk balıkçılarına 10 yıllık avlanma yasağı
koydu. Moskova'nın kararına göre Sovyet balıkçıları da aynı bölgede
kalkan avı yapamayacak.
|
18
Aralık 1985
|
Sermaye Piyasası Kurulu'nca İstanbul Menkul
Kıymetler Borsası Yönetmeliği yayınlandı.
|
19
Aralık 1985
|
Bakanlar Kurulu, peşin vergi oranlarını belirledi.
Buna göre ilk üç ayda KDV'nin yüzde 20'si, Haziran 86'ya kadar KDV'nin
yüzde 30'u, üçüncü üç ayda KDV'nin yüzde 40'ı, son üç ayda ise KDV'nin
yarısı kadar peşin vergi alınacak. Ayrıca banka mevduat faizlerindeki
yüzde 10'luk oran korunurken, döviz hesaplarındaki stopajın yüzde 1
olması, gelir ortaklığı senetleri gelirlerinden ise stopaj kesilmemesi
kararlaştırıldı.
|
24
Aralık 1985
|
Emeklilik yaşını yükselten SSK tasarısı, TBMM Genel
Kurulu'nda kabul edildi. 1 Ocak 1990 tarihinden itibaren sigortalı
olacak işçiler kadınsa 55, erkekse 60 yaşını doldurma şartı ile emekli
olabilecekler. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte en az 15 yıllık
sigortalı olanlar, kadınsa 20, erkekse 25 yıldan beri sigortalı olmak
ve 5 bin işgünü prim ödemek şartıyla diledikleri zaman emekli
olabilecekler. Tasarı yasalaşırken, oturumu izleyen 100 sendikacı
salonu terketti. Tasarıya göre 47'si ANAP'lı 61 milletvekili 1988
yılına gelmeden emekli olabilecekler. 1988'de 40 yaşın altında olacak
çoğu milletvekili 15 yıl geriye doğru borçlanıp, 5 yıl da
milletvekilliliklerini saydırıp yüzde 60'ın üzerinde emekli maaşı
alabilecekler.
|
25
Aralık 1985
|
Akaryakıta yüzde 7, şekere yüzde 26.3 oranında zam
yapıldı. Zamla, normal benzin 261 liradan 280 liraya, süper benzin 280
liradan 300 liraya çıktı. Kristal şekerin kilosu 150 liradan 190
liraya, küp şekerin kilosu ise 200 liradan 250 liraya yükseldi. - Milli
Piyango tarihinde ilk kez yılbaşı özel ikramiyesini 1 milyar liraya
çıkardı. Birinci derecenin birinci kademesinden bir memurun maaşının
yaklaşık 61 bin lira olduğu bir dönemde konulan bu büyük ikramiye bir
anda Türkiye'nin gündemini alt üst etti, akaryakıt ve şekere yapılan
zamlar unutuldu, tüm dikkatler piyangonun yılbaşı çekilişine odaklandı.
Biletler kapışılırken, Başbakan Turgut Özal da gazetecilerle ortak bir
bilet aldı. Özal, gazetecilere 1 milyar liralık büyük ikramiyeyi
kazanmaları halinde "Siz kazanırsanız gazete çıkarırsınız
herhalde. Ama sakın böyle bir şey yapmayın. Parayı batırırsınız,
rasyonel bir yatırım yapmak lazım" dedi. (Bilete amorti bile
çıkmayacaktır.)
|
25
Aralık 1985
|
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Cağaloğlu'nda
Ziraat Bankası'na ait binada açıldı. Açılışı Başbakan Yardımcısı Kaya
Erdem yaptı. Yapılan sembolik alım satımda Hazine Müsteşarı
Pakdemirli'nin 50 bin lira nominal değerdeki köprü gelir ortaklığı
senedi açık artırmaya, Kaya Erdem'in aynı değerdeki senedi ise açık
eksiltmeye çıkarıldı. Pakdemirli'nin senedinin alımı, Derborsa,
Pamukbank ve Cengiz Evgin arasında prestij savaşına dönüştü, 1 milyon
lira ile Cengiz Evgin'in müşterisi Özhan Oral'a satıldı.
|
26
Aralık 1985
|
Ücretli ve emeklilere ödenen vergi iadesinin kapsamı
genişletildi. Telsiz, video, bilgisayar, kuş kafesi, daktilo, kamp çadırı,
pil, teyp bandı, tiyatro bileti, yüzme havuzu, sinema vergi iadesi
kapsamına alındı. Taşıt alım vergisi yüzde yüz artırıldı. Bir yaşındaki
otomobilin taşıt alım vergisi 480 bin lira oldu. Damga vergisi oranları
üç kat, harçlar 3-5 kat artırıldı. Götürü usulden vergilendirilmenin
sınırları da dört kata kadar genişletildi.
|
31
Aralık 1985
|
Toptan Eşya Fiyatları İndeksi DİE43.2, İTO 41.7
Tüketici Fiyatları İndeksi DİE (Türkiye) 45.0, DİE (Ankara) 50.4,
Hazine Dış Tic. Müş. 44.9
|