6 Nisan 1973
|
TBMM'de yapılan 15. tur oylamada (25. gün) AP, CHP
ve CGP'nin üzerinde anlaşarak aday gösterdiği kontenjan grubu başkanı
emekli Oramiral Fahri Korutürk, 557 üyeden 365'inin oyunu alarak
Türkiye Cumhuriyeti'nin 6. cumhurbaşkanlığına seçildi.
|
11 Nisan 1973
|
Cumhurbaşkanı Korutürk, yeni hükümeti kurma görevini
eski Ticaret Bakanı Naim Talu'ya verdi.
|
15 Nisan 1973
|
Naim Talu hükümeti kuruldu. 13 AP'li, 6 CGP'li ve 5
bağımsızdan oluşan hükümeti Korutürk onayladı.
|
22 Nisan 1973
|
Hakkari İl Radyosu yayına başladı. Böylece Türkiye
radyolarını yurt düzeyinde dinleyemeyen bölge kalmadı.
|
26 Nisan 1973
|
Talu Hükümeti, Meclis'te güvenoyu aldı. Oyların
261'i kabul, 94'ü red, 2'si çekimser. DP ve CHP red oyu verdi.
|
3 Mayıs 1973
|
Karsusan Su Ürünleri AŞ Trabzon'da kuruldu. Deniz
mahsülleri ve su ürünleri işleyerek iç piyasaya pazarlıyor.
|
9 Mayıs 1973
|
Devlet Memurları Kanunu İntibak Yönetmeliği
yürürlüğe girdi. En düşük memur maaşı 490 liradan 875 liraya çıktı.
|
10 Mayıs 1973
|
Boğaziçi Köprüsü'nün son anayol bağlantısı da yerine
konuldu.
|
21 Mayıs 1973
|
Cumhurbaşkanı Korutürk, senatoda üzerinde konuşulup,
tartışılmadan kabul edilen "Maden Kanunu"nu veto etti.
|
24 Mayıs 1973
|
Malatya'da Maksan Makina Fab. kuruldu. Tekstil
makinaları üretiyor.
|
30 Mayıs 1973
|
İstanbul'da ucuz pirinç kuyruğu. Toprak Mahsulleri
Ofisi'nin kilosu 5 liradan piyasaya verdiği Amerikan pirincini almak
için İstanbullular kuyruğa girdi. -İstanbul'da ekmek, şeker ve
makarnaya zam yapıldı. İstanbul'da 470 gram ekmek 1 liraya satılacak.
Böylece ekmek 1 lira sınırına ulaşmış oldu.
|
31 Mayıs 1973
|
İşadamı Vehbi Koç, 21 milyon lira vergi ödeyerek
Türkiye gelir vergisi rekortmeni oldu.
|
12 Haziran 1973
|
Egeplast Ege Plastik İzmir'de kuruldu. Kuruluş
çeşitli tipte inşaat ve zirai boru üretiyor.
|
15 Haziran 1973
|
Doğuş Tekstil İşletmeleri San. kuruldu. Ünal
Şirketler Grubu'na bağlı olarak Çorlu'da faaliyet gösteren kuruluş
entegre olarak iplik, kumaş ve konfeksiyon üretimi yapıyor. Yünsa Yünlü
Sanayi Şirketi kuruldu. İplik ve kumaş üretiyor.
|
4 Temmuz 1973
|
Makine Kimya Kurumu, 17-60 bin lira arasında değişen
fiyatlarla beton ve ahşap prefabrik ev satmaya başladı.
|
7 Temmuz 1973
|
Altınyunus Çeşme turizm işletmeciliği kuruldu. Şirketin
bin yataklı Çeşme Altınyunus Oteli 1974 yılında işletmeye açıldı.
|
8 Temmuz 1973
|
AP Genel Başkanı Demirel'in kardeşi Şevket
Demirel'in kurucusu olduğu çok ortaklı "Göltaş Çimento
Fabrikası" Isparta'da açıldı.
|
10 Temmuz 1973
|
Bakırköy'de "Anadolu Gözlük Fabrikası"nda
yangın. 8 işçi yanarak öldü.
|
12 Temmuz 1973
|
Maliye Bakanlığı yurttan 4 defa çıkılmasına ve
toplam 800 dolar alınmasına izin verdi. Yılda 30 bin lira biriktiren
işçi otomobil getirebilecek.
|
14 Temmuz 1973
|
Bedelsiz oto ithali kararı yürürlüğe girdi.
|
19 Temmuz 1973
|
Pamuk alım fiyatına yüzde 59, pancara yüzde 50 zam
yapıldı. Pancar zammının şeker fiyatlarında artışa yol açmayacağı öne
sürüldü.
|
26 Temmuz 1973
|
Metal-İş Sendikası'nın, toplu sözleşme anlaşmazlığı
nedeniyle 8 işyerinde aldığı grev kararının ilk uygulaması TOFAŞ'ta
başladı.
|
6 Ağustos 1973
|
Otomotiv sanayiinde girişilen greve karşı,
işverenlerin 8 fabrikada aldığı lokavt kararını protesto amacıyla
Bursa'da binlerce işçi miting yaptı.
|
7 Ağustos 1973
|
Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nda, toplu iş
sözleşmesi uyuşmazlığı nedeniyle aynı anda hem grev, hem de lokavt ilan
edildi.
|
9 Ağustos 1973
|
Merkez Bankası genelgesiyle dolar alımı kısıtlandı,
İstanbul'da bankalar 200 dolardan fazlasını bozmuyor.
|
14 Ağustos 1973
|
Kordsa Kord Bezi Sanayi şirketi kuruldu. Kuruluş
kord bezi ve endüstriyel bezler üretiyor.
|
17 Ağustos 1973
|
Kordsa İzmit'te kuruldu. Sabancı Holding bünyesinde
çelik kord üretimi yapan fabrika, Avrupa Kalite Ödülü'nün yanı sıra
Türkiye'de de birçok kalite ödülü kazandı. Çok sayıda ülkeye ihracat
gerçekleştiriyor.
|
25 Ağustos 1973
|
Bursa'da otomotiv sanayiinde devam eden grev ve
lokavt tarafların anlaşması sonucu kaldırıldı.
|
27 Ağustos 1973
|
Türkiye-Irak Petrol Boru Hattı Anlaşması imzalandı.
Türkiye topraklarına döşenecek 625 kilometrelik boru ile Irak petrolü
Kerkük'ten Akdeniz'e ulaştırılacak.
|
28 Ağustos 1973
|
100 kw gücündeki İzmir TV vericisi yayına başladı.
|
8 Eylül 1973
|
Piyasadaki pirinç darlığını gidermek amacıyla 90 bin
ton pirinç ithaline karar verildi.
|
14 Eylül 1973
|
Hayali ihracat olayı. Bir şirketin sahte belge ile
yapmadığı ihracata karşılık vergi iadesi adıyla devletten 1 milyon lira
tahsil ettiği belirlendi. Sahtekârlık Ticaret Bakanlığı'nca ortaya
çıkarıldı.
|
15 Eylül 1973
|
Pakmaya İzmit'te kuruldu. Ekmek ve hamur mayası
üretimi yapıyor.
|
25 Eylül 1973
|
Bütün yurtta şeker, tuz, yağ ve bazı gıda maddeleri
karaborsaya düştü. Başbakan Naim Talu, "Şekere zam yapılmayacak"
dedi.
|
26 Eylül 1973
|
Ankara ve İstanbul'da yaklaşık 2.5 yıldır süren
sıkıyönetim kaldırıldı.
|
1 Ekim 1973
|
Denizli Cam A.Ş kuruldu. Denizli'de cam çubuk ve
kristal cam mamülleri üreterek pazarlıyor.
|
3 Ekim 1973
|
75 yıldan beri petrol aranan Trakya bölgesinde ilk
petrol bulundu. Lüleburgaz yakınlarındaki yüksek graviteli petrolü TPAO
çıkardı. Verim günde 1200 varil.
|
14 Ekim 1973
|
Milletvekili genel seçimleri yapıldı. 8 partinin
katıldığı seçim sonuçları şöyle CHP 185, AP 149, MSP 48, DP, 45, CGP13,
MHP3, TBP 1, Bağımsızlar
6. Bu durumda hiçbir parti tek başına iktidar olacak
çoğunluğu sağlayamadı.
|
20 Ekim 1973
|
İstanbul'da yapımı süren Asma Köprü'ye Bakanlar
Kurulu kararıyla resmi ad konuldu. Başlangıçta İstanbul Köprüsü olan bu
ad, Bakanlar Kurulu kararıyla "İstanbul Boğaziçi Köprüsü"
olarak değiştirildi ve karar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girdi.
|
22 Ekim 1973
|
Necmettin Erbakan, Milli Selamet Partisi Genel
Başkanlığı'na seçildi.
|
23 Ekim 1973
|
Toprak reformunun uygulanacağı Urfa'da toprak
alım-satımı üç yıl süreyle yasaklandı.
|
24 Ekim 1973
|
Başbakan Naim Talu hükümeti istifasını Cumhurbaşkanı
Korütürk'e sundu.
|
26 Ekim 1973
|
Arpaçay Barajı'nın yapımına ilişkin anlaşma, Türk ve
Sovyet yetkililer tarafından Ankara'da imzalandı. Iğdır Ovası'nı
sulayacak olan barajın maliyeti ilk hesaplara göre 300 milyon lira
olacak. Ortadoğu Savaşı nedeniyle Arap ülkelerinden petrol alınamadığı
için Sovyetler'den 200 bin ton petrol istendi.
|
27 Ekim 1973
|
Yeni hükümeti kurma görevi CHP Genel Başkanı Bülent
Ecevit'e verildi.
|
30 Ekim 1973
|
İstanbul'da tarihi gün. Asya ile Avrupa kıtalarını
birbirine bağlayan İstanbul Boğaziçi Köprüsü, Danny Kaye, Josefin Baker
gibi ünlü sanatçıların da katılımıyla Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
tarafından törenle açıldı. Binlerce İstanbullu, yürüyerek Asya
kıtasından Avrupa'ya geçmek için köprüye akın etti. 20 Şubat 1970 günü
temeli dönemin Cumhurbaşkanı Sunay tarafından atılan ve toplam 440
milyon liraya mal olan köprü, 1074 metre uzunluğunda ve 33 metre
genişliğinde.
|
31 Ekim 1973
|
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, özel sektörün
"Fuel-Oille çalışan santral kurma" teklifini reddetti.
|
2 Kasım 1973
|
Plastik hammaddelerine yüzde 80 oranında zam
yapıldı. Petrol üreten ülkelerin yaptıkları fiyat artışlarının
yansıması zamma gerekçe olarak gösteriliyor.
|
5 Kasım 1973
|
Gelir vergisi ödemeleri içinde memur ve ücretlilerin
ödedikleri vergi oranının artarak yüzde 66'ya yükseldiği açıklandı.
|
9 Kasım 1973
|
Denizli Cam Sanayi ve Ticaret kuruldu. Kuruluş cam
ev eşyası üretiyor.
|
16 Kasım 1973
|
Petrol işleyen rafinerilerin üretimi, petrol
bunalımı nedeniyle azalınca tüm yurtta tüpgaz sıkıntısı başladı.
|
17 Kasım 1973
|
Margarin ve bitkisel yağlara zam yapıldı.
|
19 Kasım 1973
|
Tüm yurtta elektrik sıkıntısı arttı. Kısıtlamaya
gidilmesi düşünülüyor.
|
26 Kasım 1973
|
Federal Almanya'nın enerji bunalımı nedeniyle dış
ülkelerden işçi alımını durdurduğunu açıklamasından sonra İstanbul'da
işçi yollama işlemleri durduruldu.
|
30 Kasım 1973
|
Eskişehir'de Anadolu, Diyarbakır'da Dicle
Üniversitesi kuruldu.
|
15 Aralık 1973
|
Naim Talu, yeni hükümeti kurmakla görevlendirildi.
|
25 Aralık 1973
|
Atatürk'ün silah arkadaşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin
kurucularından, ikinci Cumhurbaşkanı CHP'nin 33 yıllık genel başkanı
İsmet İnönü saat 16'yı 10 geçe Pembe Köşk'te hayata gözlerini yumdu.
İnönü'nün ölümü üzerine radyolar matem yayınına geçerken bayraklar
yarıya indirildi.
|
28 Aralık 1973
|
İsmet İnönü devlet töreniyle Anıtkabir'de hazırlanan
yerde toprağa verildi.
|
29 Aralık 1973
|
Eczacıbaşı Yatırım Holding kuruldu. Kuruluş sanayi
ve ticaret şirketlerine ortak oluyor.
|
31 Aralık 1973
|
Toptan eşya fiyatları endeksi İTO 21, Hazine Dış
Ticaret Müs. 20.5 Tüketici fiyatları endeksi DİE 16.6, Hazine Dış
Ticaret Müs. 15.8
|
1 Ocak 1974
|
TEK, belediyelere verdiği elektriğe kilovatsaati
için 23 kuruş zam yaptı.
|
2 Ocak 1974
|
Yaklaşık 50 yıldır fiyatı yükselmeyen tuza zam yapıldı.
Sofra tuzunun kilosu 150 kuruşa yükseldi.
|
3 Ocak 1974
|
Koç Topluluğu tarafından kurulmuş olan 180 milyon
lira sermayeli Koç Yatırım ve Sanayi Mamulleri Pazarlama AŞ, halka
açıldı. Bir hisse 1000 liradan satılıyor. Halkın ortaklığıyla sermaye
400 milyon liraya çıkarılacak. Türkiye'nin dış borçları geçen yıl 335
milyon dolarlık artışla 5.5 milyar dolara çıktı.
|
11 Ocak 1974
|
Alman para birimi markın devalüe edileceği yolundaki
söylentiler Türkiye'de altın fiyatlarında hızlı bir artışa yol açtı. Cumhuriyet
altını 410, reşat 540 liraya yükselirken 24 ayar külçe altının gramı
62.50 lira oldu. İşadamları Derneği yayınladığı bir bildiri ile
"Semaye Piyasası Kanunu"nun 1974 yılı içinde çıkarılmasını
istedi. Türkiye'de ilk kez bir yatırım ortaklığı halka açılıyor.
Eczacıbaşı Holding'in kurduğu 80 milyon sermayeli Eczacıbaşı Yatırım
Holding AŞ'nin hisse senetleri halka satılıyor. Bir hisse senedi bin
lira.
|
12 Ocak 1974
|
Hava Kuvvetleri Komutanı ve Hava Kuvvetleri
Güçlendirme Vakfı Başkanı Orgeneral Emin Alpkaya 1.5 milyar sermayeli
"Türk Uçak Sanayi Anonim Şirketi" (TUSAŞ) kurulacağını
açıkladı. Şirket sermayesinin yüzde 45'i vakıf tarafından yüzde 55'i
ise Hazine tarafından karşılanacak. Oranı yüzde 30-50 arasında değişen
zamdan sonra birinci hamur kağıdın tonu 6700 liradan 10 bin 500 liraya
çıktı.
|
13 Ocak 1974
|
Fursan Fermantosyan Ürünleri AŞ'nin Köseköy'deki
fabrikası Türkiye'de ilk kez citric asid (limon tuzu) üretimine
başladı.
|
18 Ocak 1974
|
Fiyat Kontrol Komitesi Sümerbank ürünlerine zam
yapılmasını onayladı. Zam oranı pamukluda yüzde 75, yünlüde yüzde 40.
|
19 Ocak 1974
|
Beş yıl önce 50 bin küçük tasarruf sahibini biraraya
getirmek suretiyle gerçek anlamda halk sektörünün kuruluşuna öncülük
eden HASTAŞ Topluluğu hisse senetlerinin hamiline çevirilerek borsada
kote ettirileceğini açıkladı.
|
21 Ocak 1974
|
Türkiye İş Bankası, 50. kuruluş yılında Türkiye'de
ilk kez yapılan bir uygulamayı başlattı. Banka kartı uygulamasıyla
mevduat sahibi İş Bankası şubelerinde doğrudan vezneye giderek hiçbir
işleme gerek kalmadan para çekebiliyor.
|
25 Ocak 1974
|
Yaklaşık 100 günü bulan hükümet bunalımı sona erdi
ve CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit yeni hükümeti kurdu.
|
2 Şubat 1974
|
Japonya'dan satın alınan 246 metre boyundaki Rauf
Bey tankeri İstanbul'a geldi. 49 bin 786 gros tonluk bu tanker ticaret
filomuzun 1974 itibariyle en büyük gemisi.
|
5 Şubat 1974
|
Türkiye Elektrik Kurumu, elektriğin kilovatına 9.3
kuruş zam yaptı. Konutlarda elektriğin kilovatı 55 kuruşa yükseldi. -
Amerika İhracat ve İthalat Bankası (Eximbank) aralarında Türkiye'nin de
bulunduğu yabancı ülkelerdeki sınai projelere verdiği kredilerin faiz
oranını yüzde 6'dan çıkardı.
|
7 Şubat 1974
|
Ecevit hükümeti, olaylı bir oturumdan sonra
Meclis'ten güvenoyu aldı. Elektriğe yapılan zam, Enerji ve Tabi
Kaynaklar Bakanlığı tarafından "şimdilik" kaydıyla
durduruldu.
|
8 Şubat 1974
|
Fiyat Kontrol Komitesi'nin demir ve sac fiyatlarına
zammı incelediği söylentileri üzerine İstanbul'da sac fiyatları bir günde
410 kuruştan 500 kuruşa çıktı.
|
9 Şubat 1974
|
Bakanlıklararası Ekonomik Kurul, Ege piyasası tütün
baş fiyatını 20 lira olarak tespit etti. Geçen yılki baş fiyat ise 15
lira 75 kuruştu. Ereğli Demir Çelik Fabrikası'nda işçilerle işveren
arasındaki toplu iş sözleşmesi anlaşmazlığı giderildi. Yapılan
anlaşmaya göre işçilerin saat ücretlerine ilk yıl seyyanen 200 kuruş
zam yapılacak. Yeni toplu sözleşmeye göre işçilere "gece
zammı" da verilecek.
|
13 Şubat 1974
|
Akü fabrikalarında toplu iş sözleşmesi anlaşmazlığı
nedeniyle süren grevler fiyatların yükselmesine ve akü sıkıntısına yol
açtı. Bir otomobil aküsü (55 amperlik) karaborsada 700 liradan
satılıyor. Grev öncesi aynı akünün fiyatı 540 liraydı.
|
18 Şubat 1974
|
Celaliye'de 2250 metre derinlikten petrol fışkırdı.
Petrolün veriminin 1200-1500 varil arasında değiştiği açıklandı.
|
22 Şubat 1974
|
Son iki ay içinde yüzde 46 oranında artış gösteren
24 ayar külçe altının gramı 73 lirayı buldu. Cumhuriyet altını ise 510
liraya çıktı. Eski fiyatı (yılbaşındaki) 357 liraydı.
|
24 Şubat 1974
|
Ambarlı santralındaki arıza nedeniyle aralarında
İstanbul'un da bulunduğu bazı illerde elektrik kısıtlaması başladı.
|
26 Şubat 1974
|
Şekere yüzde 25, akaryakıta yüzde 65-79, çimentoya
yüzde 52, Sümerbank ürünlerine yüzde 20-70, sıvı gaza yüzde 16, gazete
kağıdına yüzde 36.5 zam yapıldı. Zamdan sonra İstanbul'da süper
benzinin litresi 200'den 336 kuruşa, normal benzinin litresi 153
kuruştan 270 kuruşa çıktı. - Türkiye'de yerli motorlu taşıt almak izne
bağlandı. İstekliler bir dilekçe ve istenen belgelerle birlikte
kaymakamlıklara başvuracak. Maliye Bakanlığı'nın tebliği yürürlüğe
girdi.
|
28 Şubat 1974
|
Akaryakıta yapılan zamdan sonra birçok ilde taşıma
ücretleri artırıldı. İstanbul'da taksi ve dolmuş ücretlerine ortalama
yüzde 50 oranında zam yapıldı. Taksilerin saatleri 3 liradan açılacak,
kilometre ücreti olarak 130 kuruş alınacak.
|
28 Şubat 1974
|
Kısa adı "Brisa" olan "Brisa
Bridgestone Sabancı Lastik Sanayi ve Ticaret AŞ" kuruldu. Kuruluş
sermayesi 10 milyon lira olan şirketin ortakları Sabancı Holding ile
Bridgestone Corporation. Şirketin İzmit'teki tesisi 30 Ekim 1977'de
üretime açılacaktır.
|
3 Mart 1974
|
Zamdan doğan kazanç stokçudan alınacak. Resmi
Gazete'de bugün yayımlanan kararnameyle, demir-çelik kağıt ve çimentoya
yapılan son zamlar dolayısıyla eski fiyatla yeni fiyat arasında doğan
kazançlar stok sahibinden alınarak Merkez Bankası'na yatırılacak.
|
6 Mart 1974
|
Fuel-oile zam geldi. Son üç ay içinde yapılan zamlarla
fuel-oil kg fiyatı 60 kuruştan 151 kuruşa çıkarken yapılan zam oranı
yüzde 187'yi buldu. (Bu zammı kısa bir süre sonra gazyağı, odun ve
kömür zamları izleyecektir.)
|
7 Mart 1974
|
Ücretlilere uygulanmakta olan asgari geçim
indiriminin 300 liradan 900 liraya çıkarılması kararlaştırıldı.
|
10 Mart 1974
|
Özel bankalardan Akbank, "Ücretlilere mahsus
şahıs kredisi" uygulaması başlattı.
|
11 Mart 1974
|
Ecevit hükümeti Türkiye'de çok sınırlı ve kontrollu
olmak koşuluyla haşhaş ekimine yeniden başlama zorunluluğu bulunduğunu,
ancak haşhaş ekimi yasağından sonra ortaya çıkan ve devam eden ekonomik
ve sosyal sorunların karşılıklı olarak görüşülmesinin yararlı olacağını
ABD hükümetine bildirdi.
|
14 Mart 1974
|
Denizcilik bankası Deniz Nakliyat şirketi tarafından
Japonya'dan 116 milyon liraya satın alınan "Ufra" adlı dökme
yük gemisi İstanbul Limanı'na geldi. 26 bin 578 gros tonluk, 117 metre
boyundaki gemi ilk seferinde Amerika'dan ithal edilen 25 bin ton
buğdayı Türkiye'ye getirdi. Gemi 27 Kasım 1973 günü Japonya'dan teslim
alınmıştı.
|
15 Mart 1974
|
Üçüncü Haliç Köprüsü karaya bağlandı. Esnaf ve
sanatkarlar ile bunların ortak olduğu kooperatiflere doğrudan doğruya
ithalat yapma hakkı tanındı. İstanbul'da suya zam Metreküpe yapılan 97
kuruş zamla 270 kuruşa çıktı. Eski fiyat 173 kuruştu.
|
16 Mart 1974
|
Afyon ekimi konusunda araştırmalarda bulunmak üzere
Türkiye'ye gelen ABD Temsilciler Meclisi üyesi Lester Wolf ve
Amerika'nın Avrupa İşler Bürosu direktörü Clifford Hackett Afyon'da
köylülerle görüştü. Adana'nın kuzeybatısında Kadıncık Çayı üzerinde
1971 yılında yapımına başlanan ve 345 milyon 885 bin liraya çıkan
"Kadıncık 2 hidroelektrik santralı" üretime başladı. 56 bin
kilovat gücündeki santral Çukurova Elektrik Şirketi'nin beşinci
santralı oluyor. - Şeker sıkıntısını ve karaborsasını önlemek amacıyla
Avrupa'dan şeker ithaline karar verildi.
|
18 Mart 1974
|
Karadeniz ekici tütün piyasası 34 lira baş fiyatla
açıldı. Geçen yıl ise ortalama fiyat 15 lira 54 kuruştu. - İstanbul'dan
İzmir'e gidecek araçları 322 kilometre yol katetmekten kurtaracak olan
feribot seferlerine bugün başlandı.
|
19 Mart 1974
|
Türkiye'de haşhaş ekimine bu yılın sonbaharında
başlanıyor.
|
20 Mart 1974
|
Bakanlıklararası Ekonomik Kurul, Türkiye'de 1974
sonbaharına kontrollü şekilde haşhaş ekimi yapılmasına ilişkin Tarım
Bakanlığı teklifini görüştü ve uygun buldu. 1973-74 döneminde haşhaş
yasağına uyarak ekim yapmayan üreticilere bu yıl toplam 78 milyon lira
tazminat ödeyecek.
|
22 Mart 1974
|
Gümrük ve Tekel Bakanlığı bazı özel şirketlerce
işletilen ve "Free Shop" adı verilen gümrük haddi dışı
vergisiz eşya satış mağazalarında her çeşit yabancı alkollü içkiler,
tütün ve mamulleri ile her çeşit kahvenin satışını yasakladı. -
Eczacıbaşı Vitra Sıhhı Tesisat Fabrikası'nın yıllık üretim kapasitesini
14 bin tona çıkaran yeni tesisleri hizmete girdi.
|
23 Mart 1974
|
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı bir genelge
yayınlayarak TEK'ten ceryan alan belediyelerin elektrik satış
fiyatlarına azami 11 kuruş zam yapabileceğini, daha fazla zammın
geçersiz olduğunu bildirdi.
|
23 Mart 1974
|
Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş kuruldu. Denizli'deki
fabrikasında sodyum sülfat ve deterjan üretiyor.
|
24 Mart 1974
|
Türkiye'de yaklaşık 2 yıllık aradan sonra haşhaş
ekimine 6 bölgede devlet kontrolü altında başlandı.
|
28 Mart 1974
|
Fiyat Kontrol Komitesi'nin yetkileri daraltıldı.
Bakanlar Kurulu komiteye yeni yön veren kararnameyi kabul etti. Komite
bundan sonra ancak 40-50 malın fiyatını kontrol edebilecek.
|
31 Mart 1974
|
Irak Türkiye ile yaptığı 3 yıl süreli ve varili 2.8
dolardan petrol satışına ilişkin antlaşmayı tek yanlı olarak
feshettiğini açıkladı. TPAO yetkilileri, Ege Denizi'nde petrol
aranacağını, Yunanistan'ın karşı çıkmasının bu kararı
değiştirmeyeceğini açıkladı. Suriye ve Irak Türkiye'ye bir nota vererek
Fırat Nehrin'den saniyede 100 metreküp yerine 300 metreküp su
verilmesini talep etti. Türkiye'nin bu isteği karşılaması halinde
Keban'da su yetersizliğinden haziran ayında elektrik üretilemeyecek.
|
2 Nisan 1974
|
Siyasi hakların iadesine ilişkin anayasa değişikliği
teklifi TBMM'de 392 oyla kabul edildi. 2 oy boş çıktı.
|
2 Nisan 1974
|
Erbosan Erciyes Boru Sanayi Şirketi kuruldu. Şirket
düz, dikişli, kaynaklı, siyah ve galvaniz su, gaz borusu üretiyor.
|
3 Nisan 1974
|
Meşrubat fiyatlarına yüzde 21, pastorize süte yüzde
25 zam geldi. Kolalı içkiler 100 kuruştan 125 kuruşa, meyve suları 175
kuruştan 200 kuruşa çıktı. Yarım kiloluk pastorize süt 250 kuruşa
satılacak.
|
8 Nisan 1974
|
Yarım litrelik normal biranın satış fiyatı 175
kuruştan 300 kuruşa çıktı. Demir, çelik ve sac fiyatlarında artış
olduğu gerekçesiyle traktör fiyatlarına yüzde 12 zam yapıldı. Fiyatlar
64 bin liradan 72 bin liraya çıktı.
|
10 Nisan 1974
|
Akü de zamlandı. Yüzde 25'lik zamla 12 voltluk bir
akünün fiyatı 394 lira oldu.
|
12 Nisan 1974
|
Renault Otomobil Fabrikası'ndan yurtdışına ilk
ihracat Lübnan'a 20 otomobil ihraç edildi.
|
14 Nisan 1974
|
Bolu Çimento Fabrikası bugün üretime başladı.
Fabrika Türkiye çimento sanayi, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve Bolulular'ın
ortaklığıyla kuruldu.
|
15 Nisan 1974
|
1973 ürünü Marmara yaprak ve tütün piyasası 33 lira
baş fiyatla başladı. Baş fiyat geçen yıl 18 liraydı. İşadamı Vehbi Koç
bu yıl da 30 milyon ile vergi rekortmeni oldu. Tanınmış işadamlarından
Nejat Eczacıbaşı üç şirketinden 24 milyon, Selahattin Beyazıt 9 milyon
lira ödeyecek.
|
16 Nisan 1974
|
Radyo, buzdolabı, fırın gibi dayanıklı tüketim
mallarının fiyatlarına yüzde 10 ile 30 arasında değişen oranlarda zam
yapıldı.
|
18 Nisan 1974
|
Anadol ve Ford bayilerinin Tarabya Oteli'nde yapılan
toplantısında konuşan Vehbi Koç, yatırım işlerinin aşağı yukarı durmuş
olduğunu belirterek bu durumun başta vergi gelirlerinde düşme olmak
üzere büyük zararlara yolaçabileceğini belirtti, hükümetten mevcut
tıkanıklığın giderilmesi için gerekli kararların hızla alınmasını
istedi.
|
22 Nisan 1974
|
Türkiye'nin iki büyük akümülatör fabrikasından
EAS'ta 90, Mutlu'da 79 gündür süren grevler Devlet Bakanı İsmail Hakkı
Birler'in aracılığıyla sona erdi. Grevler akümülatör sıkıntısına ve
karaborsasına yol açmış, otomobil fabrikaları yurtdışından akü ithal
etmek zorunda kalmışlardı.
|
24 Nisan 1974
|
Erbosan AŞ kuruldu. Kayseri'deki fabrikada
galvanizli boru ve profil üretimi yapılarak ihraç ediliyor.
|
1 Mayıs 1974
|
Suudi Arabistan'da "Türkiye'ye ucuz petrol
verilmesi ve özel muamele yapılması" konusunda temaslarda bulunan
Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan olumsuz cevap aldı. - 1200
kilovat gücündeki İst-Mudanya radyo verici istasyonu hizmete girdi.
Böylelikle İstanbul Radyosu'nun yayın alanı iki katına çıktı.
|
4 Mayıs 1974
|
Türk mühendis ve işçisinin emeğiyle Haliç Taşkızak
Tersanesi'nde yapılan "Uludağ" yolcu gemisi törenle denize
indirildi. 1600 gros ton ağırlığındaki gemi 1250 yolcu taşıyabilecek.
|
4 Mayıs 1974
|
Hes Kablo AŞ Kayseri kuruldu. Enerji ve haberleşme
kabloları üreterek iç ve dış piyasaya satıyor.
|
9 Mayıs 1974
|
ABD Kongresi'nde Türkiye'nin haşhaş ekimine yeniden
başlaması halinde her türlü ekonomik ve askeri yardımın kesilmesini
öngören bir kanun tasarısı sunuldu.
|
11 Mayıs 1974
|
Fiyat Kontrol Komitesi yemeklik zeytinyağına
ortalama yüzde 20 oranında zam yaptı. 17 kiloluk tenekesi 310 liradan
satılan zeytinyağları 355 lira 50 kuruştan satılacak.
|
13 Mayıs 1974
|
Doların Türk Lirası'na göre değeri düşürüldü. Bir
dolar 14 lira yerine 13.50 liradan işlem görecek. Böylece Türk
parasının değeri dolara göre yüzde 3.5 artmış oldu.
|
14 Mayıs 1974
|
Aynı anda 1000 kişinin konuşmasına imkân veren
Türkiye'nin en büyük kapasiteli ilk yerli telefon kablosu Türkkablo
Anonim Ortaklığı'nın İzmit tesislerinde imal edildi.
|
15 Mayıs 1974
|
Doğusan Boru Sanayi kuruldu. Erzincan merkezli olan
kuruluş asbestli çimento boru ve renkli beton kiremit üretiyor.
|
18 Mayıs 1974
|
42 ilde geçen yılın ekim ayından bu yana TEK
tarafından uygulanmakta olan elektrik kesinti ve kısıntısının kademeli
olarak kaldırılmasına başlandı. Uygulama ile günde 1 milyon 200 bin
kilovat elektrik enerjisi tasarruf edildi.
|
24 Mayıs 1974
|
Buğday taban fiyatı 230 kuruş olarak açıklandı.
Geçen yıla göre yüzde 70 oranında artış var.
|
27 Mayıs 1974
|
Memurlara hafta tatilini iki güne çıkaran kanun
gücündeki kararname 31 Mayıs günü yürürlüğe giriyor. Memurlar cumartesi
ve pazar tam gün tatil yapacak. Kararnameyle haftada 39 saat olan
çalışma süresi de 40 saate çıkarılıyor.
|
27 Mayıs 1974
|
Ünye Çimento A.Ş. kuruldu. Ordu'nun Ünye ilçesinde
Sabancı ortaklığı ile faaliyetine devam eden fabrikada çimento üretimi
gerçekleştirilerek bölgenin ihtiyacı karşılanıyor.
|
30 Mayıs 1974
|
Asgari ücret komisyonunda anlaşmazlık, Hükümetin
getirdiği ve üç bölgeyi kapsayan 36-38-40 liralık öneriyi işçi ve
işveren temsilcileri reddetti.
|
30 Mayıs 1974
|
Tire Kutsan Oluklu Mukavva Kutu ve Kağıt Sanayi
kuruldu. Kuruluş oluklu mukavva kutu, tüketici kutusu ve kağıt
üretiyor.
|
31 Mayıs 1974
|
Gümrük ve Tekel Bakanlığı'nın aldığı karar gereğince
bugünden itibaren "Duty Free Shop" adı verilen gümrüksüz
satış mağazalarında sigara ve içki satışı kaldırıldı. Bu satışlar
bundan sonra Tekel'e ait satış mağazalarında yapılacak.
|
1 Haziran 1974
|
Memurların hafta sonu tatilini iki güne çıkaran
karar hükmündeki kararname Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe
girdi.
|
1 Haziran 1974
|
Antalya Pil Sanayi A.Ş Antalya'da kuruldu. Firma,
pil ve pil hammaddesi üretiyor.
|
2 Haziran 1974
|
Türkiye'nin petrol ihtiyacının yüzde 17'sini
ithalatla karşılayan Mobil ve BP şirketleri fiyat anlaşmazlığı
nedeniyle ithalatı durdurdu. Hükümet iki yabancı şirketin öngördüğü
fiyatları "Fahiş" buluyor.
|
5 Haziran 1974
|
Fiyat Kontrol Komitesi deterjan ve sabun fiyatlarına
yüzde 30-40 arasında zam yaptı. Zamma gerekçe olarak hammadde, ambalaj
ve yardımcı malzeme fiyatlarındaki artış gösteriliyor. - Mobil ve
BP'nin ithalatı durdurması üzerine yabancı şirketlerin işlettiği ATAŞ
rafinerisinde üretim yüzde 35 oranında düştü. Muhtemel bir sıkıntıyı
önlemek amacıyla Aliağa, Batman ve İpraş rafinerilerinin tam kapasiteyle
çalıştırılmasına başlandı. Hükümet hasat mevsimi nedeniyle motorin
sıkıntısı çekilmemesi için motorin ithalatına karar verdi.
|
7 Haziran 1974
|
Piyasadaki tüpgaz sıkıntısını önlemek amacıyla ithal
edilen 20 bin tüpgaz piyasaya dağıtıldı.
|
9 Haziran 1974
|
Çeşme'de 145 bin metrekarelik alanda 100 milyon lira
harcanarak yapılan "Altınyunus Tatil Sitesi" törenle açıldı.
|
10 Haziran 1974
|
15 gün içinde Mobil ve BP şirketleri petrol ithal
etmedikleri takdirde Petrol Kanunu'nun 132. maddesi uygulanarak ATAŞ
rafinerisi millileştirilecek.
|
14 Haziran 1974
|
Mobil ve BP şirketlerinin bayilere fuel-oil ve
likitgaz ikmalini durdurmaları üzerine Güney ve Güneydoğu Anadolu
bölgelerine İpraş ve Aliağa rafinerilerinden likitgaz gönderilmeye
başlandı.
|
15 Haziran 1974
|
Hükümet ATAŞ'ın 270 günlük kanuni süre sonunda
devletleştirileceğini Mobil ve BP'ye resmen bildirdi. - İstanbul'da
tünel ve otobüs bilet ücretlerine zam yapıldı. Zam oranı yüzde 25-42
arasında değişiyor. Zamdan sonra tünel bilet ücreti 100 kuruşa çıktı.
En kısa hat otobüs bileti de 75 kuruştan 100 kuruşa yükseltildi.
|
16 Haziran 1974
|
Mobil bazı sanayi kuruluşlarına ve bu arada
Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası'na bundan böyle fuel-oil veremeyeceğini
bildirdi. Bakanlığın sanayicilerin ihtiyacını Aliağa ve İpraş
Rafinerileri'nden karşıladığı açıklandı.
|
16 Haziran 1974
|
Türk deniz, kara ve hava kuvvetleri alarma geçti.
Bazı birlikler Trakya ve güneyde stratejik bazı bölgelere kaydırılıyor.
|
17 Haziran 1974
|
Mobil ve BP hükümetin istediği şartları kabul etti.
İki şirket, eski fiyatlarla ithalatı sürdürecek.
|
21 Haziran 1974
|
İskenderun Demir Çelik Fabrikaları'nda çalışan 10
bin işçi eylem yaptı. Eylem nedeniyle aralarında iki sendika başkanının
da bulunduğu 17 kişi tutuklandı. (Eylem bir gün sonra sona erecektir.)
|
22 Haziran 1974
|
Bakanlar Kurulu bu yıl uygulanacak fındık taban
fiyatını 13 lira 50 kuruş, eylül ayından itibaren uygulanacak et taban
fiyatını sığırda 11-15, koyunda da 12-16 lira olarak saptadı.
|
23 Haziran 1974
|
Bilyem A.Ş kuruldu. Bilecik'te yem üretimi
gerçekleştiriyor.
|
28 Haziran 1974
|
Asgari ücret Türkiye'nin her yerinde günlük 40 lira
olarak saptandı. 16 yaşından küçük işçiler için ise bu rakam 34 lira.
Daha önce asgari ücret 4 ayrı bölge üzerinden saptanıyordu. Birinci
bölge 25, ikinci bölge23.50, üçüncü bölge 23.4, dördüncü bölge, 22 lira
olarak uygulanıyordu. "Tek tip ulusal ücret" aybaşında
yürürlüğe giriyor.
|
1 Temmuz 1974
|
Türkiye'de haşhaş ekimine üç yıl aradan sonra
yeniden başlanıyor. - Devlet dairelerinin cumartesi günü tatil olmasına
ilişkin Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete'de yayınlayarak yürürlüğe
girdi.
|
2 Temmuz 1974
|
İhracat yapmış gibi görünerek naylon faturalarla
Merkez Bankası'ndan 100 milyon lira çeken 10 ticari firma hakkında
soruşturmaya başlandı.
|
7 Temmuz 1974
|
Japonya'dan satın alınan 286 metre boyunda ve 44 mt
enindeki "Gaziantep Tankeri" petrol yüklü olarak İstanbul
Limanı'na geldi.
|
10 Temmuz 1974
|
Avrupa Demiryolları Birliği'nden ticareti
baltalayıcı karar. Birlik "Türkiye'ye mal getiren vagonların
boşaltılmadığı için geri dönemediği" gerekçesiyle trenle mal
sevkini durdurdu. - Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın onayı ile lastik
fiyatlarına yüzde 13 oranında zam yapıldı. Zamdan sonra bir taksi
lastiğinin fiyatı 359 liradan 405 liraya yükseldi.
|
15 Temmuz 1974
|
Yunan subayları yönetimdeki Ulusal Muhafız gücü
kuvvetleri bu sabah adada bir hükümet darbesi yaparak yönetime elkoydu.
Türkiye darbeyi Yunan müdahalesi sayıyor. TBMM olağanüstü toplantıya
çağırıldı.
|
16 Temmuz 1974
|
Türk Deniz, Kara ve Hava Kuvvetleri alarma geçti.
Bazı birlikler Trakya ve Güney'de stratejik bazı bölgelere
kaydırılıyor.
|
17 Temmuz 1974
|
NATO, Yunanistan'dan Yunanlı subayların derhal
adadan ayrılmasının sağlanmasını istedi.
|
20 Temmuz 1974
|
Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs'ta. Denizden Girne ve
Larnaka sahillerine çıkartma yapılırken paraşüt birlikleri Girne ve
Lefkoşe'ye indi. Barış Harekatı'yla ilgili olarak bu sabah saat 7.00'den
itibaren aralarında İstanbul, Ankara ve İzmir'in de bulunduğu 14
ilimizde sıkı yönetim ilan edildi. Türk-İş harekat nedeniyle grevlerin
durdurulduğunu açıkladı.
|
21 Temmuz 1974
|
Kıbrıs kuzey sahilleri ve Girne tamamen Türk Silahlı
Kuvvetleri'nin kontrolü altına girdi.
|
22 Temmuz 1974
|
Birleşmiş Milletler'in ateşkes isteği kabul edildi.
Betonsa Beton Sanayi ve Ticaret AŞ kuruldu.
|
23 Temmuz 1974
|
Başarıyla tamamlanan Barış Harekatı sırasında 57
şehit verdiğimiz, 242 askerin kayıp olduğu açıklandı. Esir alınan 600
Rum askeri Mersin'e getirildi.
|
24 Temmuz 1974
|
Genelkurmay Başkanlığı Barış Harekatı sırasında
Kocatepe muhribi ile iki uçağımızın kaybedildiğini açıkladı.
|
25 Temmuz 1974
|
Barış harekatından sonra silahlı kuvvetlere yapılan
bağışlar sürüyor. Bağışlar 1.5 milyona yaklaştı.
|
26 Temmuz 1974
|
THY'nin iç hatlardaki 460 milyon zararını kapatmak
amacıyla bilet ücretlerine yüzde yüz zam yapıldı. Yeni tarifeye göre
İstanbul-Ankara ve İstanbul-İzmir uçak bilet ücreti 300 lira oldu.
|
28 Temmuz 1974
|
Mersin'deki ATAŞ rafinerisinin Barış Harekatı
sırasında her olasılığa karşı Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nca
denetim altına alındığı ve tam kapasiteyle çalışmasının sağlandığı
öğrenildi.
|
1 Ağustos 1974
|
Fiyatlar 27 aydan beri ilk defa düştü. Haziran
ayında toptan eşya fiyatlarındaki yüzde 3 oranındaki düşüşün nedeni
gıda maddeleri ve yemler grubundaki gerileme. Sanayi ürünleri fiyatları
ise genel olarak sabit kaldı. Bu kadar yüksek oranda bir düşüşe yedi yıldır
ilk defa rastlanıyor.
|
9 Ağustos 1974
|
Denizcilik Bankası yolcu taşıma ücretlerine zam
yaptı. Zam oranı yüzde 10 ile 172 arasında değişiyor. Zamdan sonra
Köprü-Kadıköy yolcu bileti birinci mevki 2.5 lira, ikinci mevki 2 lira
oldu. Zam şehir hatlarında 15 Ağustos, iç hatlarda 2 Eylül, dış
hatlarda ise 1 Ocak tarihinden itibaren uygulanacak.
|
13 Ağustos 1974
|
Bayındırlık Bakanı Erol Çevikçe İstanbul Boğaziçi
Köprüsü'nün kesin kabulunü erteledi. Nedeni köprü yapımında kullanılmak
üzere gümrüksüz olarak getirilen bazı malzemelerin piyasada el altından
satıldığı iddiaları ve yollarda beliren tümsekler. - Türk Kablo AŞ
(Türk Kablo Anonim Ortaklığı) İzmit tesislerinde Türkiye'de ilk defa
alüminyum iletkenli yerli enerji kablolarının üretimine başlandı.
|
18 Ağustos 1974
|
Birinci Kıbrıs Barış Harekatı'nın mali portresi 5
milyar lira. Genelkurmay Başkanlığı, II. harekatta 250 şehit
verdiğimizi açıkladı.
|
19 Ağustos 1974
|
Barış Harekatı nedeniyle sıkıyönetim ilan edilen 15
ilden Antalya, Aydın, Manisa, Muğla ve Tekirdağ'da sıkıyönetim
kaldırıldı. Diğer 10 ilde ise bir ay uzatıldı. - Türkiye Irak ve
Suriye'nin, ülkelerindeki kuraklık nedeniyle Fırat'tan verilen suyun
miktarının artırılması için yaptığı başvuruyu kabul etti. Bu ülkelere
Fırat'tan saniyede 250 metreküp yerine 400 metreküp su verilmeye
başlandı.
|
20 Ağustos 1974
|
43. İzmir Fuarı'nın açılışında konuşan Ticaret
Bakanı Fehim Adak, Türkiye'nin döviz stoğunun 2 milyar 204 milyon dolar
olduğunu açıkladı. Adak ihracatın yıl sonunda plan hedefi olan 1 milyar
400 milyon doları büyük ölçüde aşmasının beklendiğini belirterek
"Fiyatlarda görülen gerileme umut verici" dedi.
|
23 Ağustos 1974
|
Sümerbank, yünlü mamüllerin fiyatlarında yüzde 15
indirim yaptı. İndirim kararı stokları eritmek amacıyla alındı.
|
24 Ağustos 1974
|
SSK, konut kredi yönetmeliğinde yapılan değişiklikle
kurumun kendisinin veya kooperatiflerin yaptırmakta olduğu konutlar
için müteahhit firmalara yüzde 30 oranında bir fiyat farkı ödenmesini
kabul etti.
|
26 Ağustos 1974
|
Türkiye İş Bankası 50. kuruluş yıldönümünü kutluyor.
Atatürk'ün isteği üzerine 1924 yılında 4 milyon sermaye ile kurulan
bankanın 1973 sonunda sınai, mali ve ticari plasmanının eriştiği rakam
17 milyar 580 milyon lira olarak açıklandı. Banka, 50. kuruluş
yıldönümü şenliklerini, Kıbrıs Barış Harekatı nedeniyle iptal ederek
harcamaların tümünü Türk Silahlı Kuvvetleri'ne armağan etti. İş
Bankası'nın toplam bağış miktarı böylece 20 milyon lirayı buldu.
|
27 Ağustos 1974
|
Türkiye'nin en büyük (1974) ve dünyanın da sayılı
barajları arasında yeralan Keban Barajı'nda deneme niteliğinde elektrik
üretimine başlandı. 10 gün sürecek deneme çalışmalarından sonra Keban
sürekli olarak elektrik verecek.
|
29 Ağustos 1974
|
Bankaların faiz oranı artırıldı. Ödünç para verme ve
mevduat işlemlerinde 1 Ekim 1974 tarihinden itibaren uygulanacak olan
yeni faiz oranları bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. Yeni kararname
ile hem ödünç para verme hem de mevduata tanınan faiz oranları
yükseltildi. Normal kısa vadeli krediler için halen uygulanan faiz
oranı yüzde 10.5'ten yüzde 11.5'e yükseltildi. Orta ve uzun vadeli
kredilerin faiz oranı ise yüzde 12'den 14'e çıkarıldı. Ticari mevduat
faizi değiştirilmedi, eskiden olduğu gibi yüzde 2 faiz verilecek.
|
9 Eylül 1974
|
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralı Başbakan
Bülent Ecevit tarafından açıldı. Başbakan Ecevit "Keban bir sonuç
değil bir başlangıçtır. Hızlı sanayileşmenin başlangıcıdır" dedi.
Yapımına 1965 yılında başlanan Keban Barajı yılda 5 milyar 871 milyon
kw saat elektrik üretecek. Gelecek yıl iki ünitesinin daha hizmete
girmesiyle Keban tek başına Türkiye'nin ihtiyacının dörtte birini
karşılayabilecek. - Türkiye radyoları "TRT-1" radyoları adı
altında 24 saat aralıksız ortak yayına başladı. TV yayınları da haftada
60 saate çıkarıldı. - Merkez Bankası'nca bastırılan yeni 500 liralıklar
bugün tedavüle çıkarıldı. - Elazığ Ferro Krom Tesisleri'nin temeli
atıldı. Etibank Şark Kromları Tesisisi'nin ürettiği cevherlerin
işleneceği tesis 1976 yılında tamamlanacak ve yılda 10.5 milyon dolar
net döviz geliri sağlayacak. 210 kişinin çalışacağı tesisin yapımına
246.5 milyon lira harcanacak.
|
10 Eylül 1974
|
İstanbul çevreyolunun bir ve ikinci kısımları
arasında yeralan 3. Haliç Köprüsü bugün törenle hizmete girdi. - Yüzde
11 faizli "Barış Harekatı borçlanma tahvilleri" satışa
çıkarıldı. Duyuruda tahvil alanların ekonomik savaşımıza katkıda
bulunacakları bildirildi.
|
14 Eylül 1974
|
İzmir Aliağa rafinerisine bağlı ikinci petro-kimya
kompleksinin temeli Başbakan Bülent Ecevit tarafından atıldı. - Türk-İş
Kıbrıs Barış Harekatı nedeniyle aldığı grevleri durdurma kararını,
"iyi niyetli ve uzlaşmaya taraftar olmadığı görülen bazı
işverenler için" kaldırdığını açıkladı. - Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı bir süredir piyasada sıkıntısı çekilen ve karaborsaya düşen
margarin ve nebati yağ fiyatlarını yeniden belirledi. Fiyat Kontrol
Komitesi tarafından açıklanan yeni fiyatlara göre sofra margarinlerinin
bir kiloluk satış fiyatı 13 lira 50 kuruş, 250 gramlığı 3 lira 35
kuruş, 125 gramlığı 1 lira 35 kuruş oldu.
|
17 Eylül 1974
|
Maliye Bakanlığı, geçmiş yıllarda çıkarılmış olup da
henüz itfa edilmemiş devlet iç istikraz tahvillerinin yıllık faizlerini
yüzde 9'dan 11'e çıkardı. - İskenderun Çimento Sanayi ve Ticaret AŞ
kuruldu. Çitosan tarafından kurulan şirket 30 Ekim 1977 günü açıldı ve
ilk çimento ürünü aynı gün alındı. Şirket 2 Aralık 1997 tarihinde
özelleştirilerek Oyak-Sabancı Grubu'na verildikten sonra OYSA
İskenderun Çimento Sanayi ve Ticaret AŞ adını alacaktır.
|
17 Eylül 1974
|
Akçansa Çimento Sanayi kuruldu. Sabancı Holding ve
CBR grubunun Akçimento ve Çanakkale Çimento şirketlerinin birleşmesiyle
kurulan şirket Akçansa adıyla faaliyetini sürdürme kararını aldı.
|
19 Eylül 1974
|
Kıbrıs Barış Harekatı nedeniyle ve bir savaş
tehlikesinin belirdiği gerekçesi ile 20 Temmuz'da ilan edilen
sıkıyönetim 10 ilde üçüncü kez 1.5 ay daha uzatıldı.- Dolar ve bazı
yabancı paraların Türk Lirası'na karşı değerleri uluslararası kambiyo
piyasalarında yeniden değer kazanmaları nedeniyle yükseltildi. Buna
göre bir ABD Doları'nın döviz olarak alış fiyatı 13 lira 50 kuruştan 13
lira 85 kuruşa, satış fiyatı 13 lira 77 kuruştan 14 lira 12 kuruşa
çıkarıldı. Fransız ve İsviçre Frangı ile Avusturya Şilini ve İtalyan
Lireti'nin de değerleri yükseltildi. - Türkiye Ulaş-İş Sendikası,
Denizcilik Bankası Deniz Nakliyat Anonim Şirketi'ne bağlı şilep ve
tankerlerde grev başlattı. İstanbul'daki gemilerde ise bölgede
sıkıyönetim olması nedeniyle grev uygulanmıyor.
|
20 Eylül 1974
|
ABD Senatosu Türkiye'ye yapılmakta olan askeri
yardımın tümüyle kesilmesini öngören bir karar aldı. Piyasada yağ,
tüpgaz, ilaç ve filtreli sigara bulunamıyor. Yağ sıkıntısını önlemek
için yağ ithali serbest bırakıldı. Bu arada karaborsaya mani olmak için
margarin fabrikalarının üretim ve satışlarının denetlenmesine başlandı.
|
22 Eylül 1974
|
Sülük de döviz kaynağı oldu. Fransa'ya 1 ton sülük
ihraç edildi. - Bir haftada 200 milyon değerinde Kıbrıs Barış Harekatı
tahvili satıldığı açıklandı.
|
29 Eylül 1974
|
1974 yılı başından bu yana ilk kez Eylül ayında
Cumhuriyet altını 40 lira birden değer kaybetti ve 535 liradan 495
liraya düştü. 24 ayar külçe altının gramı da 6.5 lira değer yitirerek
77.5 liradan 71 liraya indi.
|
1 Ekim 1974
|
Hatay'ın Amik Ovası'nda 8 bin hektarlık alanı
sulayacak olan Antakya Tahtaköprü Barajı Sulama Şebekesi'nin ikinci
bölümünün ihalesi yapıldı. 4 yılda tamamlanacak olan inşaat 89 milyon
liraya malolacak. Koç Holding, Uzal, TATKO ve Koç Yatırım ortaklığıyla
kurulan "DÖKTAŞ" Türk Motor Sanayi halka açıldı. 150 milyon
liralık sermayenin yüzde 35'i (52,5 milyon) halka satılacak. - İGS
Bakırköy Giyim Merkezi bugün açıldı.
|
2 Ekim 1974
|
5 ilde (Afyon, Burdur, Denizli, Isparta ve Konya)
haşhaş ekimine yeniden başlandı. - Türkiye'de üretilen Ford ve BMC
marka kamyonların fiyatlarına 22-38 bin lira zam yapıldı. Zamdan
sonraki Ford marka kamyonun fiyatı 195 bin liradan 217 bin liraya,
BMC'nin fiyatı ise 182 binden 220 bin liraya yükseldi.
|
4 Ekim 1974
|
Federal Alman hükümetiyle hükümetimiz arasında 163
milyon 320 bin 625 mark (yaklaşık 850 milyon lira) tutarında mali
yardım anlaşması Ankara'da imzalandı. Anlaşmaya göre kredinin faizi
yüzde 2, vadesi ise 30 yıl olacak. - Türkiye-Irak petrol boru hattının
ihalesi yapıldı ve hattın Türkiye bölümünün yapımını bir Alman firması
üzerine aldı. Boru hattının yapımına yıl sonundan önce başlanması ve 24
ay içinde tamamlanması bekleniyor.
|
5 Ekim 1974
|
Efes Pilsen ve Tuborg biralarının fiyatlarına yüzde
25 oranında zam yapıldı. Biranın küçük boyu 250, büyük boyu 350 kuruşa
satılacak.
|
8 Ekim 1974
|
Lastik-İş Sendikası Eyüp'teki Gislaved Lastik
Fabrikası'nda grev başlattı. Greve 850 işçi katılıyor.
|
9 Ekim 1974
|
Pamuk taban fiyatı 8, zeytinyağı 17.5 lira, şeker
pancarının taban fiyatı da 40 kuruş olarak belirlendi. Bu arada
yurttaki sıkıntı nedeniyle zeytinyağı ihracı da bakanlıkça durduruldu.
- Fiyat Kontrol Komitesi MAN ve BMC kamyonlarına yapılan zammı usulsüz
olduğu gerekçesiyle iptal etti. Anadol otomobillere ise 6 bin lira zam
yapıldı. Anadol'un yeni fiyatı 57 bin lira.
|
10 Ekim 1974
|
ABD Senatosu, Türkiye'ye askeri yardımın kesilmesini
öngören kanun teklifini kabul etti. Teklifin ihracat ve ithalat
bankasının Türkiye'ye kredi açmamasını öngören ikinci maddesi ise ortak
komisyonda reddedildi. Yunanlılar'ın Ege Denizi'nde petrol
bulmalarından sonra TPAO Gökçeada'da da petrol arama çalışmalarına
başladı.
|
11 Ekim 1974
|
İstanbul'da ekmeğe gramajı düşürülerek yüzde 20
oranında zam yapıldı. Gramaj 800'den 680 grama düşürülürken fiyat yine
2 lira olarak kaldı.
|
12 Ekim 1974
|
Fiyat Kontrol Komitesi, Renault otomobillerin
fiyatına 6250 lira zam yaptı. -İzmir'de belediyeye bağlı işyerlerinde
başlatılan grev beşinci gününe girerken sokak ve caddeler çöp
yığınlarından geçilmez oldu.
|
16 Ekim 1974
|
İzmir belediye işçileri grevi sıkıyönetim tarafından
durduruldu.
|
19 Ekim 1974
|
1200 Iraklı Kürt Türkiye'ye sığındı. Kürtler Bağdat
hükümetine teslim edilmemelerini istiyor.
|
20 Ekim 1974
|
Avusturya ve Fransa yabancı işçi alımını durdurdu.
|
24 Ekim 1974
|
THY, işçi biletlerinde 100 mark tutarında indirim
yaptı.
|
25 Ekim 1974
|
Fuel-oilin tonuna 77.5 lira zam yapıldı. Fuel-oil 10
ayda 12 kez zam gördü. - Birkaç ay önce büyük işçi olaylarının
yaşandığı İskenderun Demir Çelik Fabrikası'nda Yol-İş Federasyonu ile
işveren arasında toplu sözleşme imzalandı. İşçilere 1 Temmuz 1974
tarihinden itibaren bir yıl için yüzde 40 oranında zam verildi. İkinci
yıl zammı yüzde 50 olacak.
|
27 Ekim 1974
|
CHP-MSP hükümet programında yeralan halk sektörü
yaratılmasıyla ilgili ilk çalışmalar sonunda "Halk Yatırımları
Holding Anonim Ortaklığı" adı altında büyük bir yatırım holding
kuruldu. Holdingin 9 ortağı Etibank, Sümerbank, TPAO, İPRAŞ, THY, İş
Bankası, Emekli Sandığı, Türk-İş ve DİSK Holding'in 1 milyarlık
sermayesi 100 bin paya bölünecek. - İlaç fiyatlarına yüzde 20-30 zam
yapıldı.
|
28 Ekim 1974
|
Boğaziçi Köprüsü'nün birinci işletme yılında toplam
11.3 milyon araç geçti, 162 milyon gelir sağlandı. Araçların yüzde
82'sini otomobil, kalanını kamyon vs. oluşturuyor.
|
1 Kasım 1974
|
Süttozu ithalinin durdurulması üzerine piyasada süt
ve süt ürünleri darlığı baş gösterdi. İstanbul'da tüpgaz sıkıntısı
büyüyor. Bulunabilen tüpler de el altından ve karaborsa fiyatla
satılıyor.
|
3 Kasım 1974
|
Türk-İş Genel Başkanı Halil Tunç açıkladı, 20 gün
içinde güçlü bir hükümet kurulmazsa genel greve gidilecek.
|
4 Kasım 1974
|
TBMM, altı ilde sıkıyönetimi kaldırdı. İstanbul,
Ankara, Adana ve İçel'de 1 ay süreyle uzattı.
|
5 Kasım 1974
|
Söksa Sinop Örme ve Konfeksiyon Sanayi kuruldu.
Kuruluş pamuklu örme, tişört gibi ürünler üretiyor.
|
6 Kasım 1974
|
Türkiye'den ihraç edilen 400 bin sandık limona,
Almanya'nın Hamburg kentinde Kıbrıs orijinli (kökenli) olduğu
iddiasıyla elkonuldu. Yapılan görüşmelerde Yunanlılar'ın bu iddiasının
yalan olduğu belirlendi.
|
7 Kasım 1974
|
Altın fiyatları dünya borsalarındaki yükselişe
paralel olarak hızla arttı. Bir hafta önce 500 lira dolayında işlem
gören cumhuriyet altını İstanbul'da 570 liraya yükseldi. 74 liradan
satılan bir gram 24 ayar külçe altın ise 84 lira 50 kuruştan işlem
görüyor.
|
12 Kasım 1974
|
İstanbul Belediyesi İktisadi Teftiş Kurulu'nca
yapılan kontroller sonucu ithal malı bazı yağların naylon fatura ile
satılmış gibi gösterilerek el altından yüksek fiyatlarla piyasaya
sürüldüğü saptandı. Konu mali polise intikal ettirildi.
|
13 Kasım 1974
|
Yabancı petrol şirketlerinin zam istekleri
reddedildi. İthal petrol için varil başına 11.34 dolar isteyen yabancı
şirketlere 10.95 dolar önerildi.
|
14 Kasım 1974
|
Teksif ve tekstil sendikaları arasındaki toplu
sözleşme yetkisinin saptanması amacıyla tekstil işçileri arasında
başlatılan referandumun ilk sonucu Paktaş Fabrikası'nda alındı. Toplu
sözleşme yapma yetkisini 975 oy farkla Türk-İş'e bağlı teksif sendikası
aldı.
|
16 Kasım 1974
|
Tez Büro-İş Sendikası Sümerbank Genel Müdürlüğü'ne
bağlı 250 satış mağazası ve diğer işyerlerindeki 1250 üyesi için grev
kararı aldı.
|
23 Kasım 1974
|
Federal Almanya Çalışma Bakanlığı toplam 1 milyon
400 bin yabancı işçinin biten sözleşmelerini yenilemeyeceğini açıkladı.
420 bin Türk işçisini ve ailelerini yakından ilgilendiren karar
tepkiyle karşılandı.
|
25 Kasım 1974
|
Piyasada büyük ölçüde yağ sıkıntısı çekilirken yağ
ve margarin sanayicileri yüzde 50-100 arasında zam talebinde
bulundular.
|
26 Kasım 1974
|
Türk Lirası'nın değeri bazı dövizler karşısında
yaklaşık yüzde 10 oranında düşürüldü. Buna göre Alman Markı'nın değeri
525 kuruştan 565 kuruşa, İsviçre Frangı'nın değeri 477 kuruştan 521
kuruşa, Hollanda Flori'nin değeri de 517 kuruştan 540 kuruşa yükseldi.
- 7 milyar liraya malolan ve tek başına Türkiye'nin elektrik
ihtiyacının yarısını karşılayan Keban Hidroelektrik Santralı
açılışından 2.5 ay sonra arıza yüzünden tamamen durdu. Elektrik
kısıtlaması gündemde.
|
29 Kasım 1974
|
ATAŞ Grubu şirketlerinden Mobil ve BP daha önce
saptanmış fiyat üzerinden petrol ithal edemeyeceklerini belirterek
varil başına 11 dolar 34 sent fiyat istediler.
|
2 Aralık 1974
|
Keban ve Gökçekaya santrallarıyla, Seyit Ömer Termik
santralının üç ünitesinin birden aynı anda arızalanması üzerine tüm
Türkiye'de her gün 1.5 saatlik elektrik kısıtlamasına başlandı. Pazar
ve bayram günleri kısıtlama yapılmayacak.
|
4 Aralık 1974
|
Apikoğlu Sucuk Fabrikası sahiplerinden Agop ve Hayk
Apikoğlu Amerika'ya 12 yıl içinde 300 milyon lira kaçırdıkları
iddiasıyla mali polis tarafından göz altına alındı. - Sıkıyönetim
Ankara, İstanbul, Adana ve İçel'de 4 ay daha uzatıldı.
|
5 Aralık 1974
|
Dünya piyasalarında altın fiyatlarında başlayan
hızlı düşüş Türkiye'yi de etkiledi. 24 ayar külçe altınının gram fiyatı
90 liradan 83 liraya indi. Cumhuriyet altını da 620 liradan 590 liraya
düştü.
|
6 Aralık 1974
|
Çapamarka AŞ'nin Kartal'da yaptırdığı modern
tesisler hizmete girdi.
|
11 Aralık 1974
|
ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye'ye yapılan askeri
yardımın Kıbrıs'ta anlaşma yolunda kesin bir gelişme oluncaya kadar
durdurulmasına karar verdi. Türkiye'deki tüm eczaneler Sağlık
Bakanlığı'nın ilaç kâr oranlarını düşürmesini protesto amacıyla bir gün
süreyle kapandı. Bu sürede nöbetçi eczaneler açık tutuldu. "Kıbrıs
Türk Havayolları" kuruldu.
|
14 Aralık 1974
|
Denizcilik Bankası şehir hatları işletmesi için inşa
edilen "Adem Yavuz" yolcu gemisi Haliç Tersanesi'nde törenle
denize indirildi.
|
17 Aralık 1974
|
Margarin ve ayçiçeğine zam yapıldı. Piyasada bir
süredir başgösteren nebati yağ darlığını önlemek icin bazı tedbirler
alan hükümet bu arada nebati yağ fiyatlarına da zam yaptı. 30 liraya
satılan iki kiloluk ambalajlı mutfak margarini 33.50 liraya, sofra
margarinlerinin 335 kuruş olan 250 gramlık paketi 390 kuruşa satılacak.
Yabancı şirketlerin petrole zam isteği reddedildi. 1 Ekim 1974
tarihinden sonra ithal edilen ham petrolde varil başına 10 dolar, 9.5
sent oldu. Oysa BP ve Mobil bu fiyatın 11 dolar 34 sent olmasını
istemişlerdi.
|
18 Aralık 1974
|
Denizyollarının şehir hatları araba vapuru
biletlerine yaptığı zam Ulaştırma Bakanlığı tarafından "haber
verilmeden onay alınmadan" yapıldığı gerekçesiyle durduruldu.
|
21 Aralık 1974
|
Enerji Bakanı Erhan Işıl "Yabancı petrol
şirketleri ham petrol ithal fiyatını kabul etmeyerek ATAŞ'ta çalışmayı
durdururlarsa devletin rafineriye el koyacağını" açıkladı.
|
26 Aralık 1974
|
Mobil Şirketi Bakanlar Kurulu'nun saptadığı
fiyatlardan petrol ithal etmeyeceğini bildirdi. Mobil'in yabancı
sermaye izninin iptali gündeme geldi.
|
30 Aralık 1974
|
Bakanlar Kurulu bankaların tasarruf teşvik için
verdikleri ikramiyeleri ve dağıtacakları hediyeleri sınırladı.
|
31 Aralık 1974
|
Toptan eşya fiyatları indeksi, İTO, 26.9 Hazine Dış
Tic. Müsteşarlığı 29.9 Tüketici Fiyatları İndeksi, DİE, 18.7 Hazine Dış
Tic. Müsteşarlığı, 15.4.
|
1 Ocak 1975
|
Türkiye radyoları bu sabahtan itibaren TRT 1, TRT 2,
TRT 3 adı altında ayrı ayrı yayın yapmaya başladı. Bunlardan TRT 1'in
yayın süresi 24 saat.
|
3 Ocak 1975
|
İstanbul-İzmit arasında yatırımlar teşvik
görmeyecek. 36 il ve 50 ilçe kalkınmada öncelikli bölge sayıldı.
Edirne, Malatya, Elazığ ve Gaziantep öncelikli bölge olmaktan
çıkarıldı. - Vita ve Sana fabrikalarında grev kararı alındı.
|
4 Ocak 1975
|
Aliağa rafinerisinde 800 işçi toplu iş sözleşmesi
anlaşmazlığı nedeniyle greve başladı. - Libya ile Ankara'da 5 antlaşma
imzalandı. Bunlar "Ekonomik İşbirliği Anlaşması",
"Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması", "Bakanlar
Düzeyinde Ortak Komisyon Kurulmasına İlişkin Anlaşma",
"Kültürel İlişkiler ve Enformasyon Anlaşması", "İşgücü
Anlaşması ve ek Protokoller". Ayrıca Libya ile ortak yatırım
bankasının üç ay içinde kurulacağı açıklandı. Ford, Türkiye'nin de
zarar göreceği gerekçesiyle ABD'ye fındık ithalini durduran kanunu veto
etti.
|
6 Ocak 1975
|
Maliye Bakanlığı'nca yayınlanan tebliğde yurda
izinli gelen işçilerin traktör getirebilecekleri bildirildi. Aliağa ve
İPRAŞ'taki grevler Bakanlar Kurulu tarafından bir ay süreyle ertelendi.
|
7 Ocak 1975
|
AP, CGP, MSP ve DP yayınladıkları bildirilerle
hükümeti kurmaya hazır olduklarını açıkladılar.
|
8 Ocak 1975
|
Cumhuriyet altını bir haftada 100 lira değer
kaybetti. 24 ayar külçe altının gramı da 80 liraya indi.
|
9 Ocak 1975
|
Dünya Bankası, Türkiye'deki sınai projelerin
finansmanında kullanılmak üzere Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'na 65
milyon dolar kredi verilmesini onayladı. - Rabak Elektronik Bakır ve
Mamulleri AŞ'nin yıllık yüzde 18 faizli hamiline muharre tahvillerinin
satışına bugün başlandı.
|
10 Ocak 1975
|
Teknik Malzeme Oto Yan Sanayi AŞ. kuruldu. Bursa'da
otomotiv sanayiinin gelişiminin ardından otolara koltuk sistemleri
üretmeye başladı.
|
12 Ocak 1975
|
Türk parasının değeri bazı dövizlere göre yüzde 2-5
oranında düşürüldü. - Afşin-Elbistan projesi için Dünya Bankası'ndan
170, Almanya'dan 100 milyon dolar kredi sağlandı. Aynı projeye Avrupa
Yatırım Bankası ve Türkiye'ye yardım konsorsiyumu çerçevesinde Fransa,
İtalya ve Almanya'dan toplam 80 milyon dolar kredi veriliyor. Böylece
sağlanan kredi miktarı 350 milyon doları buldu.
|
13 Ocak 1975
|
Aktaş şirketi kuruldu. Elektrik üretim, iletim ve
dağıtım işlerini yapan şirkete 24 Ağustos 1989 tarihinde 30 yıl süre
ile elektrik üretim, iletim ve dağıtım hakkı verildi. Şirket İstanbul,
Kadıköy yakasında elektrik dağıtımı yapıyor.
|
15 Ocak 1975
|
İstanbul Çapa'da 1700 sağlık işçisi işi bıraktı. -
Tanker, yük ve yolcu gemisi ithali serbest bırakılıyor. Denizcilik
bankası Holding haline getiriliyor. Bu konudaki kararname Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ağır fuel-oilde indirimli fiyat
uygulaması başladı. ATAŞ'ta üretilen ağır fuel-oilin uluslararası
parite fiyatlarında yüzde 12 indirim yapılacak. - ABD, Türkiye'yi
indirimli gümrük tarife listesinden çıkardı. Amerika'da Türk malları
artık daha pahalı satılacak.
|
18 Ocak 1975
|
Haşhaş kapsüllerinin çizilmesi yasaklandı. Bakanlar
kurulu kararına göre haşhaş kapsülleri devlet tekeline alındı. Afyon
alkoloidleri afyondan değil haşhaş kapsülünden üretilecek. - Maliye
Bakanlığı Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki 17 sayılı karara
ilişkin bir tebliğ yayınladı. Tebliğle akreditifi süresi 5 aya
çıkarıldı.
|
23 Ocak 1975
|
Sentetik elyaf tesisine 210 milyon liralık dış kredi
uluslararası mali işbirliği örgütü ile Türkiye'nin sentetik elyaf
üreten tek kuruluşu olan SASA arasında 210 milyon liralık bir kredi
anlaşması imzalandı. Pirinç sıkıntısını önlemek amacıyla TMO tarafından
Çin'den ithal edilen 10 bin ton Çin pirinci İzmir Limanı'na getirildi.
|
24 Ocak 1975
|
28 bin Sümerbank işçisi ücretlerine yüzde 70 zam
aldı. Bir süre önce grev kararı alınan Sümerbank ile teksif sendikası
arasında toplu iş sözleşmesi imzalandı.
|
27 Ocak 1975
|
Bazı kimsayal ürünlere yüzde 20-300 arasında değişen
oranlarda zam yapıldı. Zamdan sonra benzölün tonu 2 binden 5 bin
liraya, fenolün tonu 5 bin liradan 9 bin liraya yükseldi.
|
28 Ocak 1975
|
Bütçe komisyondan geçti, katsayı 9 oldu. Karma bütçe
komisyonu gece tamamlanan çalışmaları sonucunda 1975 mali yılı
bütçesini 106 milyar 365 milyon 753 bin 778 lira olarak bağladı.
Türkiye-Irak petrol boru hattı anlaşması kanunlaştı.
|
29 Ocak 1975
|
Türk Lirası'nın değeri bazı yabancı paralara göre
düşürüldü. Düşme oranı yüzde 1.7 ile 4.5 arasında değişiyor.
Ayarlamadan sonra Alman Markı 577 kuruştan 595 kuruşa yükseldi.
|
31 Ocak 1975
|
Fiyat Kontrol Komitesi sabun fiyatlarını serbest
bıraktı.
|
3 Şubat 1975
|
Kibrit, tuz, bira ve ithal malı içkiler dışında tüm
Tekel maddelerine yüzde 11 ve 82 arasında değişen oranlarda zam
yapıldı. Zamdan sonra 5.5 liralık filtreli sigaraların fiyatı 7.5, 12.5
liralık Yeni Rakı'nın fiyatı 20 liraya yükseldi. -Elektrik
kısıtlamasına yeniden başlandı. Tüm yurtta hergün 1.5 saat süreyle
elektrikler kesilecek. - İstanbul'da ekmeğe zam. Tek tip ekmek bugünden
itibaren 680 gramı 2.5 liradan satılacak.
|
4 Şubat 1975
|
ABD Kongresi tarafından daha önce alınan Türkiye'ye
askeri yardımın kesilmesi kararına tepkisi, Amerika'ya konuyla ilgili
bir nota verildi, ayrıca üslerle ilgili ikili anlaşmaların uygulanması
durduruldu.
|
8 Şubat 1975
|
Gübre, tekstil, sac, boru ve sülfürik asit
fiyatlarına yüzde 50-60 arasına zam yapıldı.
|
13 Şubat 1975
|
Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Otonom Türk yönetimi
ile Yasama Meclisi tarafından oybirliğiyle alınan kararla kurulan
devletin başkanlığına Rauf Denktaş seçildi.
|
15 Şubat 1975
|
Bakanlıklararası Ekonomik kurul pamuk ihracatında
fiyat farkının Hazine tarafından karşılanmasını pamuk ipliği ihracatında
vergi iadesinin en az iki kat yükseltilmesini kararlaştırdı.
|
18 Şubat 1975
|
Savaş sanayiinde özellikle füze yapımında kullanılan
Uludağ'daki Woflram Maden Ocağı'nda geceyarısı çıkan yangın güçlükle
söndürülebildi. Zarar 200 milyon lira.
|
20 Şubat 1975
|
Devalüasyon söylentileri yüzünden talep fazlalığı
sonucu Cumhuriyet altınının fiyatı 620 liradan 680 liraya, Reşat altını
ise 680 liradan 810 liraya fırladı. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı
tekstil işkolunda grev ve lokavtları yasakladı.
|
21 Şubat 1975
|
Elektrik kısıtlamasının süresi günde 1.5 saatten 2
saate çıkarıldı.
|
25 Şubat 1975
|
İzmit'te SEKA Trafo Merkezi'nde "tedbirsizlik
ve dikkatsizlik sonucu" meydana gelen patlama sonucu 5 kağıt
fabrikasından üçünde üretim tümüyle durdu.
|
27 Şubat 1975
|
TÖB-DER'in Anadolu'nun çeşitli yerlerinde
düzenlediği "pahalılığı ve faşizmi protesto" mitingleri,
karşıt görüşlülerin müdahelesi sonucu çatışmaya dönüştü.
|
28 Şubat 1975
|
"Hammadde fiyatlarında artış olduğu"
gerekçesiyle iki bin kalem ilaca yüzde 20 ile yüzde 100 arasında
değişen oranlarda zam yapıldı.
|
1 Mart 1975
|
Cumhurbaşkanı Korutürk, yeni hükümeti kurma görevini
Başbakanı Sadı Irmak'a verdi.
|
2 Mart 1975
|
Sosyal-İş Sendikası Şişli'deki 19 Mayıs mağazalarında
grev kararı aldı.
|
6 Mart 1975
|
Şeker fiyatlarına yüzde 32-80 oranında zam yapıldı.
Kesme şekerin kilosu 9, toz şekerin kilosu 8 liraya çıktı.
|
11 Mart 1975
|
Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki 180 milyon
dolarlık ticaret protokolü imzalandı. 31 Mart 1976'ya kadar geçerli
olacak protokole göre Sovyetler Türkiye'ye makine ve makineli araçlar
verecek, Türkiye'den de alüminyum, boksit ve pamuk alacak.
|
13 Mart 1975
|
SSK Kurumuna bağlı 9 ildeki işyerlerinde Sosyal-İş
Sendikası'nın başlattığı grev Ankara İş Mahkemesi'nce ilk gününde
durduruldu.
|
15 Mart 1975
|
DİSK'e bağlı Maden-İş Sendikası Tarsus'taki Cümitaş
Fabrikası'nda 350 işçinin katıldığı grevi başlattı.
|
17 Mart 1975
|
İstanbul gazetelerinin fiyatları 1.5 liraya çıktı. -
Polislere verilecek asgari ücret 2.500 liraya çıkarıldı. Bunun yanı
sıra faal görevde bulunanlara 1040 lira yan ödeme verilecek. - Fiyat
Kontrol Komitesi süt ve mamullerinin fiyatlarını serbest bıraktı. -
Merkez Bankası son bir yıl içinde (1974) 5 milyar 240 milyon 739 bin
lira değerinde, 868 bin 877 adet senedin protestoya uğradığını
açıkladı. Bir önceki yıla oranla değer bakımından artış yüzde 2.8'i
buluyor.
|
19 Mart 1975
|
Hükümet bunalımının 6. ayı dolarken, Cumhurbaşkanı
Korutürk, yeni hükümeti kurma görevini AP Genel Başkanı Süleyman
Demirel'e verdi.
|
20 Mart 1975
|
Urfa'da toprak reformu uygulaması başladı. İlk gün 4
bin kişi başvurdu. Toprak isteme bildirgelerinin 16 Nisan'a kadar
verilebileceği dağıtımın 1 Haziran'da başlayacağı açıklandı. - ABD'den
satın alınan ikinci parti 28 bin ton ekmeklik buğday İskenderun
Limanı'na getirildi.
|
21 Mart 1975
|
Libya'ya 7 bin ton zeytinyağı satışı için izin
verildi. Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasına göre TARİŞ'in Libya Milli
Mübayaa Ofisi'ne sattığı 3 bin ton zeytinyağının yanı sıra bakanlıkça
sadece Libya'ya ihraç edilmek üzere 7000 ton zeytinyağı için dış
ticaret kontenjanı ayrıldı.
|
23 Mart 1975
|
İzmir'deki Teksif-İş Sendikası üyeler, işverenin
aldığı "lokavt kararını" bir yürüyüş ve mitingle protesto
ettiler.
|
24 Mart 1975
|
Döviz rezervlerindeki azalma nedeniyle Maliye
Bakanlığı bir tebliğ yayınlayarak kişi başına 800 dolar olan turistik
seyahat dövizini 600 dolara indirdi, asgari 200 dolar alma
zorunluluğunu kaldırdı. - Enerji Bakanlığı plastik eşyaların esasını
teşkil eden polietilen ve polivinil klorür fiyatlarında yüzde 3 ile
yüzde 26 arasında indirime gidildiğini açıkladı.
|
26 Mart 1975
|
TCDD yolcu taşıma ücretlerine yüzde 33-50, yük
taşıma ücretlerine yüzde 50-80 arasında değişen oranlarda zam yaptı.
|
29 Mart 1975
|
Türk Havayolları'nın sermayesi 1 milyar liraya
çıkarıldı.
|
31 Mart 1975
|
Devlet memurlarına zam ve tazminat öngören kararname
Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 1 Mart 1975'ten geçerli
olacak kararnameye göre işgüçlüğü zammı 50-450, iş riski 50-350, eleman
teminindeki güçlük için 50-400 ve mali sorumluluk zammı ise 50-150 lira
arasında tespit edildi. - Birinci MC hükümeti kuruldu.
|
1 Nisan 1975
|
Marmara Denizi'nde petrol için yapılan sondaj
çalışmaları 2260 metreye inildiği halde olumlu sonuç vermedi. Bu yüzden
araştırmaya son verildi. Sosyal Sigortalar Kurumu 25 yılını doldurdu.
SSK'ya kuruluşunda kaydolan binlerce işçi, emekli olmak için kuruma
başvurdu. Emeklilik talebinde izdiham yaşanıyor.
|
2 Nisan 1975
|
PETKİM, kuruluşunun onuncu yıldönümünde ürünlerini
yüzde 13 oranında ucuzlattı. Bu ucuzluk kuruma 260 milyon liraya
maloluyor.
|
6 Nisan 1975
|
Urfa'da toprak reformundan yararlanmak için
başvuranların sayısı 40 bini aştı. - Tekstil sanayi işverenleri ile
teksif sendikası arasında 55 işyerinde çalışan on bin işçiyi kapsayan
toplu iş sözleşmesi imzalandı. Sözleşmeyle işçiler yüzde 50-120
arasında zam aldı.
|
7 Nisan 1975
|
Dokuma sektöründe 6 aydır süren toplu sözleşme anlaşmazlığı
sona erdi ve teksif sendikası ile tekstil işverenleri arasında
imzalanan toplu sözleşmeyle İzmir ve Bursa'daki grevlerle İzmir'deki
lokavt kararı kaldırıldı.
|
8 Nisan 1975
|
Aydın'da 1500 dokuma işçisi, bir arkadaşlarının
işten çıkarılmasını protesto için uyarı grevi yaptı.
|
10 Nisan 1975
|
İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 10 numaralı
bildiriye aykırı hareket edildiği iddiasıyla Eczacıbaşı İlaç
Fabrikası'ndaki direnişin sona erdirilmesini istedi. Teksif sendikası
Kayseri'de 3 mensucat ve iki halı fabrikasında 6390 işçi adına toplu
sözleşme imzaladı. Sözleşmeyle günlük ücretlere 27 lira zam yapıldı. -
Maden-İş Sendikası Profilo Fabrikası'nda 1800 işçi adına yürüttüğü
toplu sözleşme görüşmelerinden sonuç alamayınca grev kararı aldı.
|
11 Nisan 1975
|
Türk-Irak petrol boru hattının Irak kesiminin
yapımına başlandı. - Bursa'da Uludağ, Elazığ'da Fırat, Samsun'da 19
Mayıs üniversiteleri kurulmasına ilişkin yasa yürürlüğe girdi.
|
12 Nisan 1975
|
Demirel hükümeti güvenoyu aldı.
|
15 Nisan 1975
|
Ünlü işadamı Vehbi Koç bu yıl 31 milyon lira vergi
ödüyor. Koç topluluğuna bağlı şirketlerin vergisi ise 126 milyon lira.
|
16 Nisan 1975
|
Fiyat Kontrol Komitesi'nin Renault otomobil
fiyatlarına yaptığı yüzde 5'lik zammın ardından, otomobil satışları
Sanayi Bakanlığı yeni fiyatı onaylayıncaya kadar spekülasyonun
önlenmesi için durduruldu. Yeni fiyatlara göre Renault 12 TL 69 bin
380, TS 75 bin 782, Station Wagon 76 bin 863 liradan satılacak.
|
16 Nisan 1975
|
ATAŞ rafinerisini aylardan beri yüzde 40 kapasite
ile çalıştıran iki yabancı petrol şirketi Mobil ve BP'ye verilen 90
günlük süre 7 Mayıs'ta sona eriyor. Bu süre sonunda Petrol Kanunu'nun
132. maddesi uyarınca rafineriye devletin el koyması gerekiyor. -
CHP'nin verdiği erken seçim önergesi Meclis'te reddedildi.
|
17 Nisan 1975
|
Maliye Bakanlığı doların paritesini değiştirdi. Bir
dolar 14 liradan alınacak, 14, 28 liradan satılacak.
|
18 Nisan 1975
|
I. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı grev ve
lokavtları komutanlıktan alınacak izne bağladı. Kararın uygulanmasına 1
Mayıs'ta başlanacak.
|
19 Nisan 1975
|
Bakanlar Kurulu gübre fiyatlarında 1 Nisan'dan
geçerli olmak üzere 43-154 kuruş arasında indirim yapılmasını
kararlaştırdı.
|
21 Nisan 1975
|
Tekstil sanayindeki kriz nedeniyle ve stokları
eritmek amacıyla Adana'da Güney Sanayi, Bossa ve Paktaş fabrikalarında
çalışan 13 bin 500 işçiye 21 gün süreli ücretsiz izin verildi. -
İstanbul-Bursa uçak seferleri başladı.
|
25 Nisan 1975
|
Batılı ünlü işadamlarının katıldığı "Bilderberg"
toplantısı Çeşme'de yapıldı.
|
28 Nisan 1975
|
Bakanlıklararası ekonomik kurul, demir, çelik ve
çimento fiyatlarının yüzde 35-50 arasında indirilmesini kararlaştırdı.
|
29 Nisan 1975
|
Bakanlar Kurulu, 21 Nisan tarihine kadar Türk
parasının kıymetini koruma mevzuatına aykırı olarak gümrüklere
getirilmiş bulunan bedelsiz, ticari olmayan, mal, eşya, makine, traktör
ile otomobil ve benzeri nakil vasıtalarının ithaline verdi.
|
30 Nisan 1975
|
Yabancı petrol şirketlerinin ithal petrole zam
isteği kabul edildi. Ayrıca BP'ye Siirt'te petrol arama ruhsatı
verildi. BP ve Mobil şirketlerinin getirdiği petrolün tonu başına 35
lira fazla ücret ödenecek.
|
1 Mayıs 1975
|
Demir çelik ürünlerinde ton başına 1000-1500 lira
arasında indirim yapıldı. - Tarsus'ta Cumitaş biçerdöver fabrikasında
DİSK'e bağlı Maden-İş sendikası tarafından sürdürülen grev 60. gününü
doldurdu. - TCDD, İstanbul'da Haydarpaşa ve Sirkeci banliyö hattında
abonman ücretlerinde indirim yaptı.
|
2 Mayıs 1975
|
Mensa Mensucat San. kuruldu. Adana'da İş Bankası
tarafından kurulan Mensa iki yıl önce Kayserili genç işadamı Mehmet
Ulutaş tarafından satın alındı. Kumaş ve iplik üretimi yapan entegre
tesislere sahip.
|
2 Mayıs 1975
|
Nebitaş kuruldu. Briket üretimini Nevşehir'de
sürdüren firma ihracat da gerçekleştiriyor.
|
5 Mayıs 1975
|
Kimyevi gübre fiyatları yüzde 30 ucuzlatıldı.
|
5 Mayıs 1975
|
Antbirlik Aksu İplik Fabrikası Antalya'da kuruldu.
Antbirlik bünyesinde üreticilerden aldığı pamuğu işleyerek ipliğe
dönüştüren fabrika Antalya'da faaliyet gösteriyor.
|
8 Mayıs 1975
|
1973'de kaldırılan dövize çevirilebilir mevduat
uygulaması daha kapsamlı olarak yürürlüğe girdi. - OYAK'ın 15. genel
kurulunda, kurumun malvarlığının 1 milyar 849 milyon liraya ulaştığı
açıklandı. Konut kredisi 80 bin liraya çıkarıldı. 1963 yılından bu yana
16 bin üyenin kurum kaynaklarından yararlanarak konut sahibi olduğu
bildirildi.
|
8 Mayıs 1975
|
İşveren Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Halit
Narin ve Genel Sekreter Refet İbrahimoğlu, Başbakan Demirel'e bir
muhtıra vererek ekonomiye canlılık kazandırılmasını istediler, geç
kalan ekonomik ve sosyal tedbirlerin bir an önce alınmasını istediler.
|
9 Mayıs 1975
|
Türkiye Ekonomi Kurumu tarafından düzenlenen
seminerde konu enflasyon oldu. Konuşmacılar cumhuriyet tarihimizin en
şiddetli enflasyonu içinde olduğumuzu öne sürdüler. - Anayasa
Mahkemesi, devlet güvenlik mahkemelerinin kuruluşuna ilişkin yasayı
iptal etti. Meclisler bir yıl içinde yeni bir yasa çıkarmadığı takdirde
bu mahkemeler kaldırılacak.
|
11 Mayıs 1975
|
Fethiye Klor Alkali Fabrikası'nın temeli atıldı.
|
15 Mayıs 1975
|
Türkiye Halk Bankası tarafından esnaf ve
sanatkarlara verilen kredilerin miktarları artırıldı. 1 Haziran
tarihinden itibaren mal üreten sanatkarların kredi limiti 45 bin
liradan 75 bin liraya, esnafın kredi limiti de 40 bin liradan 75 bin
liraya yükseltildi.
|
17 Mayıs 1975
|
Yurtdışında çalışan işçilerimizden 7 bininin ortak
olduğu 25 bin iğlik "Meriç Tekstil Fabrikası" üretime
başladı. Edirne-Kapıkule karayolu üzerinde 100 bin metrekarelik alanı
kaplayan fabrika 165 milyon liraya maloldu. Fabrika yılda 5 bin tonluk
pamuk işleyebilecek.
|
21 Mayıs 1975
|
Sivas'ın Kangal ilçesinde 15 milyon ton rezervli
kömür yatakları bulundu. -Teksif Sendikası İzmir'de Taç Sanayi ile
imzaladığı toplu sözleşmeyle 900 üyesine iki yıl için toplam 47.5 lira
ücret artışı sağlandı. Ayrıca sosyal haklarda da iyileştirme yapıldı.
|
25 Mayıs 1975
|
Buğday taban fiyatı 250 kuruş olarak saptandı. -
DİSK olağanüstü genel kurulunda yapılan seçimlerde genel başkanlığa
Kemal Türkler, sekreterliğe İbrahim Güzelce seçildi.
|
26 Mayıs 1975
|
12 sayılı memur kararnamesi Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe girdi. Gösterge sayılarını yükselten kararname
ile intibaklarda tavan kaldırılıyor, kurumdan kuruma geçiş
kolaylaştırılıyor. -Maliye Bakanlığı aralarında İstanbul ve Ankara'nın
da bulunduğu büyük kentlerin belediyelerine yardımı durdurdu.
|
31 Mayıs 1975
|
Türkiye İşçi Partisi eski genel başkanlarından
Mehmet Ali Aybar, 49 arkadaşıyla birlikte "Sosyalist Parti"
adıyla yeni bir parti kurduklarını açıkladı.
|
1 Haziran 1975
|
Dünya Bankası, Türkiye'yi "Moratoryum"
durumundaki ülkeler arasında saydığını ve halen borçlarını ödeyemez
hale gelen bir ülke olduğunu ilan etti. Türkiye 1959 ve 1965 yıllarında
da iki kez borç ödeyemez ülke olarak ilan edilmişti.
|
4 Haziran 1975
|
Bursa İş Mahkemesi 5 bin işçinin çalıştığı TOFAŞ
Otomobil Fabrikası'nda toplu pazarlık yapma yetkisini DİSK'e bağlı
Maden-İş Sendikası'na verdi.
|
5 Haziran 1975
|
TBMM, emekli işçilerin taban aylığını 1000 liraya
çıkaran ve geçindirmekle yükümlü oldukları eş, çocuk, ana ve
babalarının hastanelerde parasız tedavi görmelerini öngören kanun
tasarısını kabul etti.
|
6 Haziran 1975
|
Türk-İran ekonomik anlaşması imzalandı.
|
7 Haziran 1975
|
Bağ-Kur üyelerine 100 bin lira konut kredisi
verecek. Krediler yüzde 5 faizli olup 20 yılda geri ödenecek.
|
8 Haziran 1975
|
Kıbrıs'ta Türk Federe Devleti Anayasası için halk
oylaması yapıldı ve halk yeni Anayasa'ya evet dedi. Evet
|
37 bin 502 Hayır
|
230
|
16 Haziran 1975
|
Türk-İş'in hükümeti uyarmak amacıyla İzmir'de
düzenlediği "ekmeğe saygı" isimli genel direniş olaysız
geçti. DİSK'e bağlı işçiler direnişe katılmadı. -Milli Güvenlik Kurulu
toplantısında alınan tavsiye kararını görüşen Bakanlar kurulu ABD'ye
silah ambargosunu kaldırması için bir ay süre tanınmasını
kararlaştırdı. Bu süre içinde ambargo kaldırılmadığı takdirde üsler
kapatılacak ve ikili anlaşmalar feshedilecek. Karar bir gün sonra bir
nota ile ABD'ye bildirildi.
|
19 Haziran 1975
|
Türk Metal-İş Sendikası, Makine ve Kimya Endüstri
Kurumu işyerlerinde grev kararı aldı.
|
20 Haziran 1975
|
DİSK'e bağlı Gıda-İş sendikası Ünilever işyerinde
yaptığı toplu sözleşme ile işçilerin aylık ücretlerine 1561-3602 lira
arasında zam sağladı. Kıdem tazminatı süresi de 30 güne çıkarıldı.
|
22 Haziran 1975
|
Sigortalı işçilerin ellerine geçen aylıklar
önümüzdeki aydan itibaren yüzde 2 oranında azalacak. Uygulamaya emekli
işçi aylıklarını artırmak için kaynak sağlamak amacıyla gidildi.
|
23 Haziran 1975
|
Para Fonu Heyeti Türkiye'nin dış kaynak ihtiyacı
için görüşmelerde bulunmak üzere Ankara'ya geldi.
|
24 Haziran 1975
|
Urfa'da toprak dağıtımına törenle başlandı. İlk gün
5 köyde kura ile 124 aileye 22 bin 670 dönüm arazi dağıtıldı.
-Konya'nın Doğanhisar ve Beyşehir ilçelerinde kaçak haşhaş eken 284
kişi yakalandı. Ekilen haşhaş söküldü. -İplik fiyatlarında 100-140
kuruşluk indirim yapıldı.
|
26 Haziran 1975
|
Afyon'da yapımı tamamlanan Ortadoğu'nun en büyük yem
fabrikası deneme üretimine başladı.
|
27 Haziran 1975
|
Kocaeli'de beş yüz firmanın katıldığı sanayi fuarı
bugün açıldı.
|
28 Haziran 1975
|
Emsan Holding A.Ş kuruldu. Emaye çelik tencere
üretimini Denizli'de sürdürüyor.
|
30 Haziran 1975
|
TBMM kadınların 20, erkeklerin 25 yılda emekli
olmalarını öngören kanun tasarısını kabul etti. Kanunla banka, sigorta,
ticaret ve borsa birliklerinde çalışanlar da SSK kapsamına alındı.
Ayrıca tasarıyla emekli memurların emeklilik göstergeleri de
yükseltildi.
|
1 Temmuz 1975
|
Bankaların Merkez Bankası'nda bloke edilmiş
mevduatları daha çok kredi verebilmeleri için serbest bırakıldı. -
Turyağ Fabrikası'nda Besin-İş Sendikası üyesi 760 işçi toplu sözleşme
görüşmelerinde anlaşmazlığa düşülmesi nedeniyle greve başladı.
|
2 Temmuz 1975
|
İstanbul, Ankara, Adana ve İçel'de sıkıyönetim bir
ay daha uzatıldı.
|
2 Temmuz 1975
|
Erbak Uludağ Meşrubat AŞ. Bursa'da kuruldu. Gazoz
üretimi yapan firmanın temelleri 1930'lu yıllara dayanıyor.
|
4 Temmuz 1975
|
Türkiye'nin enerji açığını kapatabilmek için
Bulgaristan'dan elektrik alımına başlandı. Bulgaristan'dan yılda 100
milyon kilovatsaat elektrik alınacak.
|
8 Temmuz 1975
|
İhracatı artırıcı tedbirler alındı. Bakanlar Kurulu
toplantısında ihracat satış kredilerinin ihraç bedelinin yüzde yüzüne
kadar Merkez Bankası reeskontu ile karşılanabilmesini belirli sanayi
mamülleri için altı aya kadar kredili ihracata izin verilmesini,
ihracat vergi iadelerinin mal bedeli yatırılır yatırılmaz ödenmesi
kararlaştırıldı.
|
16 Temmuz 1975
|
Petrol şirketi Shell, Petrol-İş sendikasının 21 iş
yerinde grev kararı almasına karşı lokavt ilan etti.
|
20 Temmuz 1975
|
Babaeski'de kurulan Türkiye-Bulgaristan elektrik
alışverişi trafo merkezi Başbakan Demirel ve Bulgaristan Devlet Konseyi
Başkanı Todor Jivkov tarafından açıldı.
|
22 Temmuz 1975
|
Bakanlar Kurulu Shell ve MKE grevlerini birer ay
erteledi. Shell şirketlerinin 21 işyeri ile MKE Antalya Kuru Pil
Fabrikası'nda bu sabahtan itibaren başlayan grevler, Bakanlar
Kurulu'nun erteleme kararı üzerine kaldırıldı.
|
24 Temmuz 1975
|
Başbakan Süleyman Demirel, İzmit'te kurulacak
Türkiye'nin en büyük lastik fabrikası Lassa'nın temelini attı. Törende
konuşan Lassa Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı "Her türlü
taşıtın lastiğini yapacağız" dedi. Fabrikanın 1 milyar 837 milyon
liraya malolacağı açıklandı. Tesisler 1977 yılında hizmete girecek.
|
25 Temmuz 1975
|
ABD'nin silah ambargosunun kaldırılması konusunda
beklenen çabayı göstermemesi üzerine Bakanlar Kurulu Türkiye'deki
Amerikan üslerine elkonulmasını ve Türk Silahlı Kuvvetleri'ne
devredilmesini kararlaştırdı.
|
26 Temmuz 1975
|
Türkiye'nin ikili anlaşmalarla faaliyet gösteren 45
Amerikan üssüne bu sabah Türk bayrağı çekildi. İncirlik üssü ise
NATO'ya bağlı olduğu için bu karar kapsamına alınmadı. Bu arada iki
ülke arasındaki savunma işbirliği anlaşmalarının da geçersiz olduğu
açıklandı. -Türkiye-Irak petrol boru hattı ile Aslantaş Barajı'nın
temelleri Başbakan Demirel tarafından atıldı.
|
28 Temmuz 1975
|
Afşin-Elbistan Termik Santralı'nın temeli Başbakan
Süleyman Demirel tarafından atıldı.
|
29 Temmuz 1975
|
İzmir Pınarbaşı'nda 130 milyon liralık yatırımla
gerçekleşen Pınar Süt Tesisleri bugün törenle açıldı. Tesisler yılda 21
bin ton pastorize içme sütü, 2250 ton peynir, 900 ton ayran, 998 ton
tereyağ, 1600 ton yoğurt üretecek.
|
2 Ağustos 1975
|
İstanbul Taksim'de yaptırılan Sheraton Oteli
Başbakan Demirel tarafından açıldı.
|
4 Ağustos 1975
|
Geçen yıl 20 Temmuz'da Kıbrıs Barış Harekatı
nedeniyle ilan edilen ve İstanbul, Ankara, Adana ve İçel'de sürdürülen
sıkıyönetim kaldırıldı. - Afyon'da Toprak Mahsulleri Ofisi'nce haşhaş
kapsulü alımlarına başlandı. 60 istasyonda alımlarını sürdüren ofis ilk
gün 2 ton haşhaş kapsulü satın aldı.
|
5 Ağustos 1975
|
Ayçiçeği ve yağ taban fiyatı açıklandı. Ayçiçeğine
175 kuruş zam yapıldı. Yağ ve çekirdek ithalinde gümrük kaldırıldı. -
Hilton Oteli'nde 250 işçi direnişe başladı. Türk-İş bağlı Oleyis
sendikasından DİSK'e bağlı Turizm-İş Sendikası'na geçtikleri için
işveren tarafından bazı haklarının kısıtlandığını öne süren 250 işçi
direnişe geçince otelde hizmetler önemli ölçüde aksadı.
|
6 Ağustos 1975
|
İstanbul Belediye Başkanı İsvan, yeni açılan
Sheraton Oteli'nin elektrik tesisatında eksiklikler olduğunu, bunlar
tamamlanmadan otele iskan izni verilmeyeceğini açıkladı.
|
6 Ağustos 1975
|
DİSK Onur Kurulu konfederasyonu ana politikasına ve
tüzüğüne uymadıkları gerekçesiyle Petro-Kimya İş Sendikası Başkanı
Yılmaz Özdemir'in kesin ihracına, Sosyal-İş Sendikası Genel Başkanı
Özcan Keskeç'in de 6 ay süreli geçici ihracına karar verdi. - Maden-İş
Bursa'da ücret anlaşmazlığı nedeniyle Renault, Oyak, TOFAŞ, MAKO ve
Türk Robert Bosch fabrikalarında 5200 işçiyi kapsayan grev kararı aldı.
|
7 Ağustos 1975
|
Sinop radar üssünde ücret anlaşmazlığı nedeniyle
süren grev anlaşmayla sonuçlandı.
|
8 Ağustos 1975
|
Türkiye'nin çeşitli yerlerinden gelen bakkallar,
defter tutma zorunluluğunu ve kâr oranlarının azlığını protesto için
Ankara'da yürüyüş yaptılar.
|
9 Ağustos 1975
|
İstanbul Çınar Oteli'nde DİSK'e bağlı Turizm-İş
sendikası grev başlattı.
|
11 Ağustos 1975
|
Cevher-İş Sendikası'ndan ayrılarak DİSK'e bağlı
Maden-İş Sendikası'na geçmek isteyen Alibeyköy'deki Sungurlar Fabrikası
işçileri işveren bu isteklerini kabul etmeyince işyerinin büyük
bölümünü işgal etti. 600 işçinin çalıştığı fabrikada üretim durdu.
|
12 Ağustos 1975
|
Libya ile havacılık anlaşması, ayrıca Türk-Libya
Ortak Bankası kurulması konusunda ikili anlaşma imzalandı.
|
13 Ağustos 1975
|
Otomobil-İş Sendikası Kartal'da Demak Demir Makine
Sanayi işyerinde işveren toplu sözleşme görüşmelerine gelmediği için
grev kararı aldı.
|
14 Ağustos 1975
|
Türk Lirası'nın dolara göre değeri yeniden
ayarlandı. Bir dolar 14 lira 25 kuruştan, 14 lira 50 kuruşa çıktı.
|
15 Ağustos 1975
|
Maden-İş Sendikası, toplu iş sözleşmesi
görüşmelerinin anlaşmazlıkla sonuçlanması üzerine 5 işyerinde daha grev
kararı aldı. Bunlar Böhler, Sert Maden, Beldesan, Türk Philips,
Termobuhar kuruluşları.
|
18 Ağustos 1975
|
Berec Pil Fabrikası'ndaki direniş sona erdi, 750
işçi işbaşı yaptı. -Hilton Oteli'nde Turizm-İş Sendikası'na bağlı
işçilerin 14 gündür sürdürdükleri direniş sona erdi, ama bu kez de
Oleyis'e bağlı işçiler direnişe geçti.
|
19 Ağustos 1975
|
Garanti Bankası'nın 41 şubesinde grev başladı. Greve
ücret anlaşmazlığı ve 24 kişinin işten çıkarılmasının neden olduğu
bildirili. - Traktör ithali, yerli üretimin ihtiyacı karşılayamaması
nedeniyle serbest bırakıldı. - Sanayicilerin Başbakan Demirel'e bir
muhtıra verdikleri açıklandı. Muhtırada, ihracatta vergi iadesi
oranlarının artırılması, kredi uygulaması ve ihracat sigortası
genişletilmelidir.
|
19 Ağustos 1975
|
Uzun dönemde güvencesi olmayan işçi dövizleri ile
sınırlı olanakları bulunan tarım ürünleri ihracatı ile istenilen hedefi
ulaşılamaz deniliyor.
|
20 Ağustos 1975
|
BMC Kamyon Fabrikası'nda Maden-İş İzmir şubesine
kayıtlı iki işçinin işten çıkarılması üzerine 100 işçi direnişe geçti.
|
22 Ağustos 1975
|
Bakanlar Kurulu, Shell ve MKE Antalya Kuru Pil
fabrikası işyerlerindeki grevi 2 ay daha erteledi. -Karadeniz bakır
izabe tesislerinde direniş yaptıkları gerekçesiyle 123 mühendis,
tekniker ve işçinin işten çıkarılması üzerine 100 işçi direnişe geçti.
|
24 Ağustos 1975
|
Zonguldak'da 10 bin işçi ikramiyelerinin ikinci
taksidinin ve yıllık izin ücretlerinin ödenmeyişini protesto amacıyla
ocaklara inmedi. - Alibeyköy'deki Sungurlar Genel Makine ve Kazan
Fabrikası'nda "sendika seçme özgürlüğü olmadığı" gerekçesiyle
18 gündür direnişte bulunan Maden-İş Sendikası'na bağlı 400 işçi
jandarma tarafından dışarıya çıkarıldı. İşlem olaysız sona erdi.
|
25 Ağustos 1975
|
Bosch Fren Sistemleri Sanayi kuruldu. Bursa Yalova
yolunda Ovaakça Köyü'ndeki fabrika hidrolik fren donanımları
yapmaktadır.
|
26 Ağustos 1975
|
Mısır taban fiyatı 210, pirinç taban fiyatı 500
kuruş olarak açıklandı.
|
26 Ağustos 1975
|
Sönmez ASF AŞ kuruldu. Bursa'da Sönmez Holding'in
bünyesinde bulunan şirket iplik ve dokuma üretimi yapıyor.
|
28 Ağustos 1975
|
Türk Lirası'nın dolar karşısındaki değeri yeniden
düşürüldü. 1 doların alış fiyatı 14.75, satış fiyatı 15.04 lira olarak
belirlendi. Böylece liranın değeri 15 gün içinde iki kez, Milliyetçi
Cephe hükümeti göreve başladığından beri dördüncü kez düşürülmüş oldu.
|
29 Ağustos 1975
|
Romanya ile üç anlaşma imzalandı. Anlaşmaların
ekonomik bölümüne göre iki ülke mekanik, elektroteknik, petrol arama ve
Güney Anadolu'da kömür çıkarmada işbirliği yapacak.
|
30 Ağustos 1975
|
Garanti Bankası'nda Gamsen Sendikası'nın başlattığı
grev anlaşmayla sona erdi. TARİŞ piyasada görülen margarin sıkıntısını
önlemek için 2 milyon kilo margarin ithal etti. Samsun'u, Karabük
üzerinden İstanbul'a bağlayan yeni karayolu ulaşıma açıldı. Yeni yol
Ankara üzerinden yapılan yolculuğa göre 50 kilometre daha kısa.
|
31 Ağustos 1975
|
Ünlü işadamı Vehbi Koç, CHP lideri Ecevit ve
Başbakan Demirel'e yolladığı mektuplarla CHP ile AP'nin koalisyon
yapmasını önerdi. Bunun zaruret haline geldiğini belirten Koç'a verdiği
cevapta Ecevit, "Böyle bir koalisyon bugünkü koşullar altında
olanaksızdır" dedi.
|
2 Eylül 1975
|
Renault'un 26 bin 500 liralık zam isteğini kabul
etmeyen Fiyat Kontrol Komitesi, TI tiplerinde 17 bin TS ve station
vagon tiplerinde de 15 bin 500 liralık zammı uygun gördü. Zamdan sonra
Renault TI'nin fiyatı 83 bin, TS'nin 87 bin 500, station wagonun fiyatı
88 bin 500 lira oldu.
|
2 Eylül 1975
|
TOFAŞ ve Renault'da anlaşmaya varıldı. DİSK'e bağlı
Maden-İş Sendikası'nın Bursa'da TOFAŞ, Renault, MAKO ve Robert Bosch
fabrikalarında çalışan 5 bin işçi adına yürüttüğü toplu sözleşme
görüşmelerinde anlaşma sağlandı.
|
3 Eylül 1975
|
Ereğli Demir Çelik'te işverenle DİSK'e bağlı
Maden-İş Sendikası arasında toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma
sağlandı. Asgari işçi ücreti brüt 400 liraya yükseltilirken ilk ve
ikinci yıl saat başına 425 kuruş ve ücret artışı sağlandı.
|
6 Eylül 1975
|
Diyarbakır'ın Lice ilçesinde meydana gelen 6.7
şiddetindeki deprem büyük can ve mal kaybına yolaçtı. İlk belirlemelere
göre Lice ve köylerinde 2385 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.
|
8 Eylül 1975
|
Keban Barajı'nda yine arıza. Bu yüzden elektrik
üretimi düştü.
|
11 Eylül 1975
|
Çimento ve zeytinyağı ihracatı serbest bırakıldı.
|
15 Eylül 1975
|
Türk-Alman tarım anlaşması Bonn'da imzalandı.
Anlaşma Türkiye'de tarımsal araştırma ve eğitim merkezleri kurulmasını
karşılıklı uzman ve teknisyen değişimini öngörüyor.
|
15 Eylül 1975
|
Derimod Konfeksiyon Ayakkabı Deri Sanayi Ticaret
kuruldu. Kuruluş deri mamülleri ve ayakkabı üretiyor.
|
16 Eylül 1975
|
Vergi iadesinde oran ve vergi çeşitleri artırıldı.
Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre vergi iade
oranının tavanı yüzde 35'ten yüzde 45'e çıkarıldı, 17 çeşit vergi ve
resim "mali yük" olarak kabul edilerek vergi iadesinin
kapsamı içine sokuldu.
|
17 Eylül 1975
|
Çeltik başfiyatları açıklandı. Alım ve satımla
görevlendirilen TMO uzun taneli çeltiğin kilosunu 500, orta taneli
çeltiğin 475, kısa taneli çeltiğin kilosunu da 450 kuruştan alacak.
-Memurlara 17 bin liraya kadar borç verilebilecek. Resmi Gazete'de
yayımlanan yönetmeliğe göre borca yıllık yüzde 5 faiz tahakkuk
ettirilecek ve eşit taksitlerle 12, 18, 24 ay vade ile geri alınacak.
Yeni yönetmeliğe göre borç alacakların en az 5 yıllık memur olması
gerekiyor.
|
22 Eylül 1975
|
İran Türkiye'nin ham petrol isteğini reddetti.
İranlı yetkililer çıkarılan petrolün 5 yıl süreyle başka ülkelere
satışı için anlaşma yapıldığını, Türkiye'nin talebini bu nedenle
karşılayamayacaklarını belirttiler.
|
23 Eylül 1975
|
Bir yılda tüketilen 3.5 milyar paket sigaradan 1
milyar paketinin kaçak Amerikan sigaraları ile karşılandığı ve bunun
için yurtdışına 6 milyar Türk Lirası karşılığı döviz kaçırıldığı
açıklandı.
|
2 Ekim 1975
|
ABD Temsilciler Meclisi Türkiye'ye silah ambargosunu
176'ya karşı 237 oyla kısmen kaldırdı. Karara göre Türkiye'nin parasını
ödediği silahlar gönderilecek. Kararda Türkiye'nin Kıbrıs'taki askeri
gücünü azaltması ve haşhaş ekiminin kontrolü şartları da bulunuyor.
Ancak Ankara kararı "yetersiz" buldu.
|
9 Ekim 1975
|
ABD Başkanı Ford, Türkiye'ye ambargoyu kısmen
kaldıran kararı onayladı.
|
12 Ekim 1975
|
27 ilde Cumhuriyet senatosu yenileme ve 6 ilde
milletvekili ara seçimi yapıldı. AP 27 senatör, 5 milletvekili, CHP 25
senatör, 1 milletvekili, MSP 2 senatör çıkardı. - Bursa'daki TOFAŞ
otomobil fabrikasında 100.000 Murat otomobil üretildi.
|
15 Ekim 1975
|
"Dövize çevrilir mevduat" hesaplarına ilgi
artıyor. 9 ay içinde bu hesaplara 12 milyar liralık (800 milyon dolar)
döviz yatırıldı.
|
17 Ekim 1975
|
TÜSİAD'ın "ekonomik durumu değerlendirme
toplantısı" İzmir'de yapıldı. Holdinglerin yöneticileri ile ünlü
işadamlarının katıldığı toplantıda ekonomik sorunlar ele alındı.
|
21 Ekim 1975
|
Özel sektörün ürettiği biralara şişe başına 50 kuruş
zam yapıldı. Zamdan sonra büyük şişe bira 350 kuruştan 400'e, küçük
şişe bira ise 250 kuruştan 300 kuruşa çıktı.
|
26 Ekim 1975
|
Sekizinci genel nüfus sayımı yapıldı40 milyon 197
bin 669 kişiyiz. Nüfus artış oranı ise binde 24.
|
28 Ekim 1975
|
Türk Lirası'nın dolara göre değeri bir kere daha
düşürüldü. 25 kuruşluk düşüşten sonra 1 dolar 15 lira oldu. Yüzde 1.7
oranındaki son kararla MC hükümeti döneminde uygulanan kısmı
devalüsyonların oranı yüzde 6.3'e yükseldi.
|
1 Kasım 1975
|
Milli Güvenlik Kurulu, ilgili bakanlıklara
gönderdiği yazı ile yatırımların İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük
şehirlerden Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne kaydırılmasını istedi.
Gerekçe "Bölgeler arasındaki ekonomik dengesizliğin önlenmesi".
|
3 Kasım 1975
|
Karadeniz Bakır İşletmeleri Samsun İzabe Tesisinde
işçi-işveren anlaşmazlığı nedeniyle 1 Ağustos'ta duran üretime yeniden
başlandı.
|
4 Kasım 1975
|
Bankaların kredi olanaklarını artırmak amacıyla
bankaların ikramiye dağıtımı yasaklandı. Bankalar 1 Ocak 1976
tarihinden itibaren ev, apartman katı ve para ikramiyesi veremeyecek.
|
6 Kasım 1975
|
1.5 milyar liralık buğday ithali konusunda Amerika
ile mahkemelik olduk. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin 500 bin ton buğday
alımı için Amerika ile yaptığı anlaşmaya Maliye Bakanlığı "Bu yıl
buğday ürünü yüksek rekoltede" gerekçesiyle karşı çıkarak ithal
için gerekli parayı vermedi. Bu gelişme üzerine Amerika, "Satış
sözleşmesinin haksız yere feshedildiği" gerekçesiyle Londa'da
Türkiye aleyhine açtığı tazminat davasını kazandı. Amerika'ya ödenecek
tazminat miktarı açıklanmadı.
|
10 Kasım 1975
|
Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası'nda 1900 işçi
direniş yaptı.
|
12 Kasım 1975
|
İstanbul'un üçüncü gökdeleni olan ETAP Oteli tören
yapmadan hizmete girdi.
|
14 Kasım 1975
|
İran ile 628 milyar lira tutarında iki kredi
anlaşması imzalandı.
|
16 Kasım 1975
|
Yarımca'da petro-kimyanın beş fabrikası törenle
açıldı.
|
21 Kasım 1975
|
Uluslararası Para Fonu'ndan "özel çekme
hakkı" karşılığı 37 milyon 750 bin dolarlık döviz sağlandı.
Dövizin önemli bir kısmı Japon Yeni ve Fransız Frangı'ndan oluşuyor.
|
26 Kasım 1975
|
Et Balık Kurumu salam, sosis ve işkembeye zam yaptı.
Buna göre salamın kilo fiyatı 28 liradan 33.50 liraya, sosisin kilo
fiyatı 26 liradan 31 liraya, işkembenin kilosu 15 liradan 18 liraya
çıktı. - El dokusu halılar standarda alındı. Karar bir yıl sonra
uygulamaya girecek. - "Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası"
kuruldu. Kararname ile kurulan bankaya işçiler de ortak olabilecek.
Bankanın sermayesi 1 milyar lira olacak. - Türk Philips Fabrikası'nda 6
aydan beri süren grev anlaşmayla sonuçlandı. - Sümerbank'a ait Beykoz
Deri ve Kundura Fabrikası'nda çalışan 1800 işçi toplu sözleşme
konusunda tarafsız arabulucuların teklifinin işverence kabul edilmemesi
üzerine öğle saatlerinde greve başladı. Grevi, Deri-İş Sendikası
yürütüyor. DİSK'e bağlı Lastik-İş Sendikası'nın İstanbul Şirinevler'de
Kausan Lastik Fabrikası'nda sürdürdüğü ve 17 işçinin katıldığı bir yılı
aşkın süren grev sona erdi.
|
29 Kasım 1975
|
BP ve Mobil işçileri yılda ortalama 6 maaş ikramiye
alacak. Petrol-İş Sendikası ile Mobil ve BP şirkeleri arasında toplu
sözleşme imzalandı. İşçilere birinci yıl için günlük 52, ikinci yıl
için 56 lira artış sağlandı. 20 bin üyeli Türkiye Maden-İş Sendikası
DİSK'e katıldı.
|
30 Kasım 1975
|
TCDD Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayi
Müessesi'nde yapılan 100 Anahat dizel lokomotifi törenle hizmete girdi.
|
7 Aralık 1975
|
Türk-İş Meclis Başkanlık seçimi için bu ay içinde
sonuçlanmadığı takdirde genel direniş kararı aldı. TBMM'nin yeni
başkanı Kasım ayından bu yana yapılan turlarda seçilemedi. - TESTAŞ
(Türkiye Elektrik Sanayi ve Ticaret AŞ) ile TEKSAN'ın (Takım Tezgahları
Sanayi AŞ) kurulmasına ilişkin kararnameler Resmi Gazete'de yayımlandı.
|
10 Aralık 1975
|
İstanbul Belediyesi'nde maaşlarını alamayan 17 bin
507 temizlik ve mezbaha işçisi direnişe geçti. Bu yüzden mezbahada et
kesimi yapılmadı, çöpler toplanmadı. Belediye ise maaşları ödeyebilmek
için bazı arsalarını satışa çıkardı. - İzmir'de TARİŞ İplik
Fabrikası'nda sendika anlaşmazlığı yüzünden işçiler arasında çatışma
çıktı, 30 işçi yaralandı.
|
11 Aralık 1975
|
"Afyon Alkoloid Fabrikası"nın yapımı bir
Alman firmasına ihale edildi. Fabrika yılda 20 bin ton haşhaş kobalığı
işleyecek.
|
13 Aralık 1975
|
İstanbul Belediyesi temizlik ve mezbaha işçileri
ücretlerinin ödenmesi üzerine işbaşı yaptı.
|
18 Aralık 1975
|
İzmir'de kadınlar "et boykotu"na başladı.
Eyleme Türk Kadınlar Birliği İzmir Şubesi öncülük yapıyor. Eylemin
hedefi pahalı bulunan et fiyatlarının düşürülmesi. Millet Meclisi'nde
45. tur yapılmasına rağmen başkan seçilmeyişini protesto amacıyla 6 CHP
milletvekili açlık ve oturma direnişine başladı.
|
22 Aralık 1975
|
SSK'nın 16 işyerinde kendilerinin memur statüsüne
alınmasını protesto eden işçiler direnişe geçti.
|
23 Aralık 1975
|
İstanbul'da 2.5 milyar liraya malolan çevreyolu
projesini ve 22 kilometrelik yolu tamamlayan Mecidiyeköy üst geçidi
adını taşıyan 860 metre uzunluğundaki viyadük törenle açıldı. 3.5
milyon liraya malolan viyadük 3.5 yılda tamamlandı. - Türk-İş bir
saatlik genel uyarı grevini erteledi.
|
24 Aralık 1975
|
İstanbul Sheraton Oteli'nde 450 işçinin ücret
anlaşmazlığı nedeni ile başlattığı grev sürüyor. Otelde tüm hizmetler
durdu.
|
25 Aralık 1975
|
Kars CHP milletvekili Kemal Güven 280 oyla TBMM
Başkanlığı'na seçildi. -İstanbul'da gramajı düşürülerek ekmeğe zam
yapıldı. 610 gramdan 579 grama düşürülen ekmek yine 250 kuruştan
satılacak.
|
26 Aralık 1975
|
İstanbul'daki Cağaloğlu ile Bahçekapı arasında
bulunan Gürün ve Katırcıoğlu hanları, bu sabah 09.00'da çıkan yangın
sonucu tamamen yandı.
|
28 Aralık 1975
|
"İskenderun Demir Çelik Fabrikası"
Başbakan Demirel ve Sovyet Başkanı Kosigin tarafından törenle hizmete
açıldı. 9 bin kişinin çalışacağı tesislerde yılda 1 milyon 493 bin ton
madeni demir üretilecek.
|
30 Aralık 1975
|
SSK'deki direnişe katılan 1248 kişi işten çıkarıldı.
|
31 Aralık 1975
|
Toptan eşya fiyatları endeksi İTO 11.4 Hazine Dış
Tic. Müsteşarlığı 10.1 Tüketici fiyatları indeksi DİE (Ankara) 20.1
Hazine Dış Tic. Müs. 19.0.
|
2 Ocak 1976
|
Kaplamin Ambalaj Sanayi şirketi kuruldu. Kuruluş
oluklu mukavva kutu üretiyor.
|
5 Ocak 1976
|
Ekonomik Kurul tütün taban fiyatlarını 40-42 lira
olarak saptadı. Canlı hayvan fiyatının kilosuna 50-150 kuruş zam
yapılması uygun görüldü.
|
7 Ocak 1976
|
Çekoslavakya ile sanayi dalında önemli işbirliği
sağlayacak olan "Ekonomik ve Bilimsel İşbirliği Antlaşması"
Ankara'da iki ülkenin Başbakanları arasında imzalandı. - Yerli otomobil
fiyatlarına zam yapıldı. Murat 124, 71 bin liraya, Anadol 73 bin liraya
satılacak.
|
8 Ocak 1976
|
Türkiye'den geçen tır kamyonlarından karayolu ücreti
alınmaya başlandı. 20 tonluk bir yükün 1 kilometre taşıması için 8 lira
ücret ödenecek.
|
12 Ocak 1976
|
Akaryakıt kâr oranlarının düşük olduğu gerekçesiyle
6 bin bayii bugün benzin satmayarak direnişe geçti. 24 saat süreli
direnişe Petrol Ofisi'ne bağlı olan bayiler katılmadı. - Türkiye'nin
dövizle ödenecek dış borç miktarı 1975 yılı sonu itibarıyla ana para
olarak 4 milyar 26 milyon, faiz olarak ise 1 milyar 748.9 milyon dolara
ulaştı. Toplam borç 5 milyar 775.5 milyon doları buluyor. - 1975 Ege
ekici tütün piyasası 43 lira baş fiyatla açıldı.
|
14 Ocak 1976
|
Türkiye'de toplam gelir vergisinin üçte ikisini işçi
ve memurların ödediği açıklandı. 1975'te işçiler 10, memurlar 6 milyar
liradan fazla vergi ödedi. - 1976 yılında yapılacak yatırımlar
açıklandı. Ağır sanayiye 3.5 milyar lira ayrıldı. Enerji kesimi için
yapılacak yeni yatırımlara 2.8 milyar tahsis edildi.
|
17 Ocak 1976
|
OECD'ye göre Türkiye'de fiyat artışı yüzde 23.8'den
yüzde 18.1'e düştü. - 9 milyar liralık iç istikraz tahvillerinin 2.8
milyarlık bölümü bir hafta içinde satıldı. - Türkiye'de kişi başına
yıllık gelir 913 dolara çıktı. - 1975'te 384 projeye gümrük muafiyeti
uygulandı, 147 projeye de yatırım indirimi uygulandı.
|
21 Ocak 1976
|
Dış Ticaret açığı 50 milyara yükseldi. Yıl sonu
açığını büyütmemek için transferler durduruldu.
|
22 Ocak 1976
|
Derby Lastik Fabrikası'nda üç günlük grev anlaşmayla
noktalandı. İşçilerin günlük ücretlerine birinci yıl 35, ikinci yıl 30
lira zam ve günlük 6 lira yol parası sağlandı.
|
24 Ocak 1976
|
Et Balık Kurumu zam yaptı. İstanbul'da kıyma 30,
kuşbaşı et 31, pirzola ve biftek 33 liradan satılacak.
|
25 Ocak 1976
|
1975 yılı içinde turizmden 300 milyon dolar geldiği
buna karşılık yurtdışına çıkan 1.3 milyon kişinin 180 milyon dolar
götürdüğü açıklandı.
|
28 Ocak 1976
|
Yabancı Petrol Şirketi BP, ithal ettiği petrole zam
istedi. Zam yapılmazsa ATAŞ Rafinerisi'nin üretimi düşürülecek. -
İskenderun Demir Çelik Fabrikaları'nın çelikhane montaj bölümünde
çalışan 2 bin işçi dün işbaşı yapmayarak direnişe geçti. - 1975 yılında
çeşitli dış ülkelere 394 otomobil ihraç edildiği açıklandı. Yine aynı
yıl otomobil sanayinde toplam 67 bin 075 adet otomobil üretildi.
|
4 Şubat 1976
|
Yeşilköy Çınar Oteli'nde DİSK'e bağlı Turizm-İş
Sendikası tarafından 180 gündür sürdürülen grev bugün imzalanan toplu
sözleşmeyle sona erdi.
|
5 Şubat 1976
|
9 bin liralık zamla traktör fiyatları 90 bin liraya
yükseldi.
|
9 Şubat 1976
|
Gülsan Sentetik Dokuma A.Ş. Gaziantep'te faaliyete
geçti. Sentetik iplik üretiminin yanı sıra plastik çuval da üreten
firma bu konuda Avrupa'nın en büyük üreticileri arasında gösteriliyor.
|
10 Şubat 1976
|
İPRAŞ Rafinerisi'ndeki arıza ve 47 yıldır görülmeyen
kötü hava koşullarının yarattığı zorluklardan dolayı yeterli petrol
getirilememesi akaryakıt sıkıntısına yol açtı.
|
13 Şubat 1976
|
Eczacıların kâr haddi yeniden yüzde 25 olarak
belirlendi. (Kâr oranının düşürülmesi direnişe yol açmıştı.)
|
20 Şubat 1976
|
British Petrol Şirketi, Türkiye'deki petrol arama
faaliyetini durdurdu. Yurtdışından getirilen sondaj kulesi
İskenderun'dan geri gönderildi.
|
1 Mart 1976
|
Dışişleri Bakanı Çağlayangil, Brüksel'de yapılan AET
(Ortak Pazar) toplantısında yapılan konuşmalar üzerine toplantıyı
terketti. Olay AET çevrelerinde politik gerginlik yarattı. Türkiye
koşullar değiştiği için anlaşmanın yeniden düzenlenmesini istiyor.
Dokuzlar adı verilen 9 Avrupa ülkesi tarım konusunda söz verdikleri
tavizlere yanaşmadılar.
|
6 Mart 1976
|
Almanya'dan 132 milyon mark kredi alıyoruz.
Ankara'da imzalanan anlaşmaya göre kredinin 20 milyonluk kısmı kalkınma
kredisi, 100 milyonluk kısmı borç ödemelerinde kolaylık kredisi kalanı
da eski kredilerin faiz farkının kapatılması için veriliyor. Kredinin
100 milyonluk bölümünün faizi yüzde 5.75, kalanının yüzde 3.
|
8 Mart 1976
|
İran Hükümeti'nin Türkiye'den İran'a giden transit
karayollarının bakım ve onarımı için Karayolları Genel Müdürlüğü'ne
makine ve techizat alımlarında kullanılmak üzere 30 milyon dolar
vermesine ilişkin anlaşma Bakanlar Kurulu'nca onaylanarak Resmi
Gazete'de yayınlandı. - Karadeniz Bölgesi 1975 ürünü ekici tütün
piyasası 54 lira baş fiyatla açıldı. Geçen yılki başfiyat 44 liraydı.
|
9 Mart 1976
|
"Gecekondu" affına ilişkin yasa TBMM'de
kabul edildi. Yasaya göre 1 Mart 1976'ya kadar yapılmış olan
gecekondulara tapu verilecek ve yol, su, elektrik gibi hizmetler
götürülecek. - Dünya Bankası'yla yapılan görüşmeler sonucu 55 milyon
dolarlık kredi sağlandı. Kredi hayvan besiciliği ve girdili sanayi
kolları için kullanılacak.
|
15 Mart 1976
|
Maliye Bakanlığı 9 yabancı paraya karşı Türk Lirası'nın
değerini yeniden yüzde 3.3 oranında düşürdü. Böylece Milliyetçi Cephe
koalisyonunun iktidara gelişinden bugüne kadar geçen süre içinde (1
yıl) Türk Lirası'nın değeri altıncı kez düşürülmüş oldu. Dolar 15 lira
50 kuruşa, mark 5.95 liradan 6.15 liraya yükseltildi.
|
16 Mart 1976
|
5 Mart 1976 tarihi itibariyle toplam döviz
rezervlerinin 12 milyar 437 milyon 22 bin liraya indiği açıklandı.
|
16 Mart 1976
|
Nergis Tekstil AŞ Bursa'da kuruldu. Kumaş ve
konfeksiyon üretimi yapıyor.
|
16 Mart 1976
|
Köytaş Tekstil Şirketi kuruldu. Kuruluş baskı, apre,
boya terbiye alanında çalışmalar yapıyor.
|
20 Mart 1976
|
Dayanıklı tüketim mallarına geçen yıl içinde toplam
17.5 milyar harcadığımız açıklandı. Bunun 10.5 milyarını otomobil, 3.9
milyarını televizyon, kalanını ise buzdolabı alımına yapılan harcamalar
oluşturuyor. - Adana-Mersin Karayolu üzerindeki ÇİMSA tesisleri hizmete
girdi.
|
22 Mart 1976
|
Traktör karaborsasını önlemek amacıyla Türkiye Zirai
Donatım Kurumu'nun Romanya'dan 3250 traktör ithal edeceği açıklandı.
|
26 Mart 1976
|
Türkiye ile Amerika arasında "Savunma İşbirliği
Anlaşması" imzalandı. Dışişleri Bakanları tarafından imzalanan
anlaşmaya göre Türkiye, üsleri açmasına karşılık ABD'den 4 yıl içinde 1
milyar dolar tutarında yardım alacak. - Doğu Ekici Tütün Piyasası 33
lira başfiyatla açıldı.
|
27 Mart 1976
|
Suat Uğurlu Barajı'nın temeli Başbakan Süleyman
Demirel tarafından atıldı.
|
31 Mart 1976
|
Koç Topluluğu Şirketleri'nin hissedarlarına 39.5
milyon lira kâr dağıtacağı açıklandı.
|
2 Nisan 1976
|
17 gün önce yapılan ayarlamadan sonra kurlar yine
değişti. 1 Amerikan Doları'nın fiyatı 15 lira 50 kuruştan 16 liraya,
markın değeri 615 kuruştan 640 kuruşa çıkarıldı. Buna karşılık sterlin,
Fransız Frangı ve liretin değeri düşürüldü. Son ayarlama ile Türk
Lirası'nın değeri bir yıl içinde yedinci kez düşürülmüş oldu.
|
5 Nisan 1976
|
Marmara Bölgesi ve Kocaeli Ekici Tütün Piyasası
törenle açıldı. Başfiyat Marmara Bölgesi için 51, Kocaeli için 52 lira
olarak belirlendi. - Özel sekiz bankanın rezervlerinde tutabilecekleri
döviz 25 milyon dolardan 5 milyon dolara indirildi.
|
6 Nisan 1976
|
İstanbul Defterdarlığı 1 milyonun üzerinde gelir
vergisi ödeyenleri açıkladı. Vehbi Koç vergi rekortmeni. İlk beş sırada
yer alan işadamları şöyle sıralanıyor1) Vehbi Koç 22 milyon 624 bin 537
2) Rıza Sadıkoğlu 10 milyon 690 bin 177 3) Sıtkı Koçman 9 milyon 980
bin 185 4) Aslan Sadıkoğlu 9 milyon 273 bin 362 5) İshak Alfondorhi 8
milyon 875 bin 560 - Çimentoya yüzde 25 zam yapıldı. Torbası 26 lira
oldu.
|
7 Nisan 1976
|
TARİŞ Genel Müdürlüğü Dokuma Fabrikaları'nın
ihtiyacını göz önüne alarak pamuk ihracatını 19 Nisan Pazartesi
akşamına kadar durdurduklarını açıkladı.
|
8 Nisan 1976
|
Petrol Şirketi BP, ATAŞ Rafinerisi'ndeki payını satmaya
karar verdiğini açıkladı. - Sümerbark deri ve kundura mamullerine yüzde
35 oranında zam yaptı.
|
15 Nisan 1976
|
İthalatta Merkez Bankası'nın yetkileri arttırıldı.
Yeni kararla döviz pozisyonu tutma yetkisi verilen bankalar bundan
böyle mal bedeli ödemeleri için Merkez Bankası'ndan karşılık temin
etmek zorunda olacaklar. - Çekirdeksiz kuru üzümde asgari ihraç
fiyatları ton başına 90 dolar düşürüldü. Daha önce 620 dolar olan bu
rakam 530 dolara indirildi. Karar stokları eritebilmek için alındı.
|
16 Nisan 1976
|
Türkiye'ye verilen kredilerin nerelere harcandığını
yerinde belirlemek amacıyla ülkemize gelen Uluslararası Para Fonu işçi
ücretlerinin dondurulmasını ve yeni bir devalüasyon yapılmasını istedi.
- Koç Holding'e ait Sütlüce'de Nordmende, Arçelik ve Beko
televizyonlarının üretildiği Bekoteknik fabrikası çıkan yangın sonucu
tamamen yandı. Zarar 150 milyon lira. Olayda can kaybı olmadı.
|
18 Nisan 1976
|
Türk-İş Genel Başkanlığı'na yeniden Halil Tunç
seçildi.
|
21 Nisan 1976
|
Bakkal ve bayilerin kâr oranlarının az olduğu
gerekçesiyle bugün başlayacaklarını açıkladıkları "10 günlük tekel
maddelerinin satışına boykot" kararı Gümrük ve Tekel Bakanlığı'nın
isteklerini kabul etmesiyle kaldırıldı.
|
23 Nisan 1976
|
Kütahya Azot Sanayi ventilli polietilen Torba
Fabrikası Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan tarafından hizmete
açıldı. Fabrikanın ekonomiye yılda 205 milyon lira katkıda bulunacağı
açıklandı.
|
26 Nisan 1976
|
Türk-İş'e bağlı Tek Gıda İş Sendikası ile Tekel
Genel Müdürlüğü arasında 60 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme
imzalandı.
|
28 Nisan 1976
|
LPG gazı fiyatlarına yüzde 60 oranında zam yapıldı.
|
1 Mayıs 1976
|
Hükümet Mobil grevini 30 gün erteledi. Petrol-İş
Sendikası'nın Mobil Şirketi'nin Batman Şelmo ham petrol istihsal
sahasında ve Ankara'daki işyerinde uyguladığı grev "milli güvenlik
gerekçesiyle" bir ay süreyle ertelendi. - İstanbul'da 1 Mayıs İşçi
Bayramı Taksim Meydanı'nda kutlandı. DİSK'in düzenlediği etkinliğe
çevre illerden gelen işçiler de katıldı.
|
2 Mayıs 1976
|
Avukatlık ücretleri Adalet Bakanlığı tarafından
yeniden belirlendi. Yeni tarifeye göre avukatlar kendilerine akıl
danışanlardan 175 lira ücret alacak.
|
4 Mayıs 1976
|
Türkiye ile İtalya arasında ilk feribot seferleri
bugün başladı. İstanbul-Venedik arasında da haftada bir kez turistik
feribot seferi yapılacak. - Türkiye'nin toplam altın ve döviz
rezervleri miktarı toplamının 16 Nisan 1976 tarihi itibariyle 1 milyar
093 milyon lira olduğu açıklandı. Son beş yıldır sürekli azalan
rezervler ilk kez Nisanın ilk haftası içinde 33 milyon dolar arttı.
|
5 Mayıs 1976
|
Türkiye 67 milyon dolar dış kaynaklı kredi sağladı.
Dünya Bankası 63, Birleşmiş Milletler 4 milyon dolar tutarında iki ayrı
kredi veriyor. Krediler teknik ve tarımsal alanlarda kullanılacak. -
Yabancı şirketlerin 1975 yılında dışarıya 36.3 milyon dolar kâr
transfer ettikleri açıklandı. Bu rakamın bu yıl 70 milyon doları
bulması bekleniyor. Geçen yıl Türkiye'ye gelen yabancı sermaye program
hedefinin çok üstüne çıkarak 304.8 milyon doları buldu.
|
6 Mayıs 1976
|
İstanbul'da kurumlar vergisi, bir yılda yaklaşık 1
milyar lira arttı. Kurumlar vergisi rekortmeni 58 milyon lira ile
Akbank oldu. İkinci sırada Denizcilik Bankası Deniz Nakliyat TAŞ
yeralıyor. Onu Yapı ve Kredi Bankası izliyor.
|
7 Mayıs 1976
|
Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yeni bir kredi için
anlaşma sağlandı. Türkiye'nin ihracat gelirlerindeki kaybını önlemek
için verilecek kredinin tutarı 37,75 milyon dolar.
|
11 Mayıs 1976
|
Çay alım kampanyası Rize'de Gümrük ve Tekel Bakanı
Orhan Öztrak tarafından 8.5 lira başfiyatla açıldı.
|
12 Mayıs 1976
|
Kahvenin kilosu karaborsada 100 liraya kadar çıktı.
|
14 Mayıs 1976
|
İthalatta sanayinin ihtiyaçları öne alındı. Merkez
Bankası, demir-çelik petrol, merinos yünlü ithal transferlerini ön
sıraya alacak. İthal taleplerinin değerinin 1 milyar doları aştığı
bildirildi.
|
16 Mayıs 1976
|
Türkiye fiyat artışında OECD ülkeleri arasında
yedinci sırada yeralıyor. Türkiye'deki yüzde 15.6 oranındaki yıllık
fiyat artışına karşılık İzlanda yüzde 36.3 ile birinci, İsviçre yüzde
2.5'la sonuncu sırada yeralıyor.
|
17 Mayıs 1976
|
Sanayi Bakanlığı piyasada had safhaya varan çimento
sıkıntısı ve karaborsasını önlemek amacıyla 1 milyon ton çimento ithal
etmeye karar verdi. - Turizm sektöründe toplam 215 milyon lira kredi
açılması kararlaştırıldı. Krediler 20 yıla kadar vadeli olacak.
|
18 Mayıs 1976
|
Tekel bakkal ve bayilere sigara satışında tanınan
kâr haddini artırdı. Bakkallar filtreli sigara satışından yüzde 9,
filtresiz sigara satışında yüzde 11 kâr alacak. - 40 bin işçinin
çalıştığı Ereğli Kömür İşletmesi'nde işverenin iş güvenliği ve işçi
sağlığı hükümlerini uygulamadığı gerekçesiyle grev kararı alındı. -
Bakır tel fiyatlarına zam geldi. Zam uygulamasından sonra 0.20 mm'lik
som telin fiyatı 57.50 kuruş oldu.
|
20 Mayıs 1976
|
Parlamenter maaşlarına 3600 lira brüt, yolluklara
1800 lira net zam getiren tasarı TBMM'de kabul edildi.
|
21 Mayıs 1976
|
Piyasada bulunamayan kahvenin kilosuna 15 lira zam
yapıldı. Bir kilo kahve 50 liradan 65 liraya çıktı. Karaborsada ise bir
kilo kahve 100 liranın üstünde satılıyor.
|
26 Mayıs 1976
|
Elektrik fiyatlarına yüzde 20 oranında zam yapıldı.
-Buğday taban fiyatları geçen yıla oranla 10 kuruş artışla 260 kuruş
olarak belirlendi.
|
31 Mayıs 1976
|
Türkiye'nin ünlü işadamı Vehbi Koç ve topluluğunun
50. işyılı bugün başlayan programlarla kutlanmaya başlandı. -
Arçelik'in Eskişehir Fabrikası Mayıs ayı içinde törenle hizmete girdi.
|
1 Haziran 1976
|
Hükümetin buğday taban fiyatına zam yapmasından
sonra TMO, ekmeklik buğday satış fiyatını 20 kuruş artırdı ve 260
kuruşa yükseltti. Birçok şehirde ekmeğe zam yapıldı. - Emeklilik
ikramiyesini 15 maaştan 30 maaşa çıkaran kanun tasarısı kabul edildi.
Kanun 1 Mart 1974'ten itibaren geçerli olacak. - Asgari ücretin günlüğü
60, aylığı 1800 liraya çıkarıldı. Bir yıl önce asgari ücretin günlüğü
40 lira olarak saptanmıştı.
|
2 Haziran 1976
|
İstanbul Alibey'deki ÇBS boya fabrikası kapandı.
|
3 Haziran 1976
|
Maliye Bakanlığı ithalatı frenlemek için yeni bir
genelge yayınlandı. Genelgeye göre bankaların ithalat talebi karşılığı
olan parayı en geç beş gün içinde Merkez Bankası'na yatırılması
gerekiyor. - Pancar taban fiyatı 58-73 kuruş olarak açıklandı. Eski
fiyat 50 kuruştu. - Özel sektörün son 10 yıl içinde 115 bin dwt'luk 157
parça gemi yaptığı açıkladı.
|
3 Haziran 1976
|
DİSK'e bağlı Tekstil Sendikası Karadeniz İplik
Fabrikası'nda yapılan toplu sözleşmeyle ücretlere birinci yıl 20,
ikinci yıl 25 lira zam sağladı. 300 işçinin yararlandığı sözleşme
şartları işçileri memnun etmedi.
|
4 Haziran 1976
|
Türkiye'de ilk defa bir fabrikanın kapanış töreni
yapıldı. Uşak'ın Banaz ilçesinde 1970 yılında kurulan Türk Civa Anonim
Şirketi Banaz Civa Fabrikası civa fiyatlarındaki aşırı düşüş nedeniyle
üretimini sürdüremedi ve fabrika düzenlenen törenle kapatıldı. Kapanış
töreninde işçiler ağladı.
|
5 Haziran 1976
|
Etibank bakıra zam yaptı. Blister bakırın tonu 32
bin 500 liradan 37 bin 200 liraya yükseltildi.
|
10 Haziran 1976
|
Ereğli Demir Çelik Fabrikası, ürünlerine yüzde 20
oranında zam yaptı. - THY artan talebi karşılayabilmek için Amerika'dan
4 uçak kiraladı. THY'nın elinde halen DC-9 tipi sekiz, B-107 tipi beş,
B-727 tipi dört, F-28 tipi üç ve DC-10 tipi iki uçak bulunuyor.
|
12 Haziran 1976
|
Mayıs ayının sonuna kadar 180 milyon dolarlık dış
kredi kullanıldığı açıklandı. - Yurtdışında döviz ödeme hesabı
açtıranlar yurda izinli gelirken kesin dönüşe gerek kalmadan
istedikleri otomobili getirebilecekler. Otomobil ithalatının yapılması
için döviz ödeme hesabında tutulması gereken meblağın 20 bin mark
olduğu açıklandı. - Mobil ve BP'nin istekleri gerçekleşti ve ithal
ettikleri petrole zam yapıldı. Ancak zam tüketiciye yansıtılmayıp
akaryakıt fonundan karşılanacak. - Kayseri'de kurulan çinko-kurşun
fabrikası Başbakan Demirel tarafından üretime açıldı.
|
13 Haziran 1976
|
Ankara'da likitgaz bayileri kâr oranlarının az
olduğu gerekçesiyle direnişe geçti ve satış yapmadı
|
18 Haziran 1976
|
Bekleyen döviz transferleri 860 milyon dolardan 350
milyon dolara, bekleme süresi üç aya indi. Hergün 40 milyon dolarlık
döviz transferi yapılıyor. Sanayi firmalarına ve bankalara verilen
sanayi kredisi yüzde 50 oranında arttırıldı. İthalat bedellerinin
yatırılma süresi de 2 ay 5 güne çıkarıldı.
|
19 Haziran 1976
|
Türkiye İran TIR'larından ücret almayacak. İran'ın
itirazı ve açtığı 1 milyar dolarlık krediyi kesme kararı üzerine İran
tırlarına ilişkin kararnamenin uygulanması durduruldu.
|
21 Haziran 1976
|
Kıbrıs Türk Federe Devleti'nde Rauf Denktaş yine
Devlet Başkanlığı'na seçildi.
|
22 Haziran 1976
|
Trakya Otoyolu'nun Vatan Caddesi-Mahmutbey bölümünün
yapımına başlandı.
|
24 Haziran 1976
|
Petrol-İş Sendikası'nın, ATAŞ Rafinerisi'nde grev
uygulanmasına ilişkin kararı hükümet tarafından 2 ay süreyle ertelendi.
-Anayasa Mahkemesi MHP'ye yurtdışındaki örgütlerinin kapatılması için
ihtarda bulunulmasına karar verdi.
|
1 Temmuz 1976
|
İstanbul'da DİSK'e bağlı işçilere yapılan zamdan
yararlanamayan belediye ve İETT işçileri direniş yaptı. 12 saatlik
direniş sırasında belediye otobüsleri çalışmadı, halk yollarda kaldı. -
65 yaşını dolduran kimsesiz ve yoksul yaşlılara aylık bağlandı.
Aylıklar her yıl katsayıya göre değişecek. 1976 yılı için bağlanacak
aylıklar 840 lira.
|
2 Temmuz 1976
|
İstanbul Belediyesi bu defa temizlik işçileri
tarafından işgal edildi. İşçiler zam istiyor. İşgal ve direniş
isteklerin kabul edilmesiyle birgün sonra sona erecektir.
|
4 Temmuz 1976
|
Tüpgaza yüzde 75 oranında zam yapıldı. Bu arada
başbayi ve satıcıların kâr oranları yeniden saptandı. 2 kiloluk tüpler
İstanbul'da 11 lira 75 kuruşa satılacak.
|
5 Temmuz 1976
|
Demir taşıma ücretlerinde yüzde 25-35 oranında
indirim yapıldı. İndirimden sonra Karabük'ten İstanbul'a bir kilo
demiri taşıma ücreti 17 kuruşa düştü.
|
6 Temmuz 1976
|
Antalya'daki Etibank'a ait Ferrokom karpit
tesislerinin 32 milyon lira harcanarak yapılan ek bölümü hizmete girdi.
|
7 Temmuz 1976
|
Sanayi Bakanlığı traktör fiyatlarına yüzde 16
oranında zam yaptı. Zamdan sonra Fiat ve Ferguson marka traktörlerin
fiyatı 100 bin liraya çıktı. - Pamuk ihraç fiyatı yükseltildi. Birinci
sıra pamuğun asgari ihraç fiyatı 1.76 dolarken 1.79 dolara yükseltildi.
|
7 Temmuz 1976
|
Koniteks Konfeksiyon kuruldu. Kuruluş blue jean,
konfeksiyon imalatı ve satışı yapıyor.
|
10 Temmuz 1976
|
Burdur'un Tefenni ilçesi yakınlarında 50 milyon lira
harcanarak yapılan sulama amaçlı baraj hizmete girdi. Baraj 3450
hektarlık alanın sulanmasını sağlayacak.
|
22 Temmuz 1976
|
Ankara'da plaka kısıtlanmasının kaldırılmasına karşı
çıkan şoförler direniş başlattı. 12 bin 500 şoför kontak kapattı, bazı
kavşakları işgal etti. Olayla ilgili olarak 14 şoför gözaltına alındı.
|
22 Temmuz 1976
|
Taksan AŞ kuruldu. Takım tezgahı üretimini
Kayseri'deki fabrikasında sürdürüyor.
|
27 Temmuz 1976
|
Başbakan Demirel Bursa'da Doğancı Barajı'nın
temelini attı.
|
28 Temmuz 1976
|
Ankara'da belediye ile fırıncılar arasındaki
anlaşmazlık kentin ekmeksiz kalmasına yol açtı.
|
31 Temmuz 1976
|
"Kütahya Porselen Sanayii" ile "Gediz
İplik ve Mensucat Sanayi Tesisleri" törenle hizmete girdi.
|
2 Ağustos 1976
|
Kütahya Kayaboğazı Barajı'nın temeli Başbakan
Demirel tarafından atıldı.
|
11 Ağustos 1976
|
Pamuk ihraç fiyatı 180 sentten 173 sente düşürüldü.
|
15 Ağustos 1976
|
İstanbul Sanayi Odası'nın 1975 yılı cirolarına göre
belirlediği "Türkiye'deki 100 büyük firma" sıralamasında
İPRAŞ 7 milyar 500 milyon lira ciro ile ilk sırada yer aldı. Onu 3
milyar 566 milyon liralık ciro ile Ereğli Demir Çelik ve 3 milyar 371
milyon liralık ciro ile Karabük Demir Çelik izliyor. SEKA dördüncü,
Petkim beşinci, Oyak altıncı sırada yer alıyor.
|
16 Ağustos 1976
|
İPRAŞ'ta buhar kazanında meydana gelen arıza üzerine
İstanbul ve Marmara Bölgesi'nde benzin sıkıntısı baş gösterdi. Benzin
istasyonlarının önünde uzun kuyruklar oluştu.
|
17 Ağustos 1976
|
Sivas'da demir çelik tesisleri kurulmasına ilişkin
Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
|
20 Ağustos 1976
|
İşçi konut kooperatiflerine açılan konut kredileri
150 bin liraya çıkarıldı. - Sanayi Bakanlığı ithalat için yapılan döviz
taleplerini yarıya indirdi.
|
22 Ağustos 1976
|
Piyasadaki sıkıntıyı önlemek amacıyla çimento
ithalatı serbest bırakıldı. Fiyat yurtiçi fiyattan farklı olursa
aradaki fark devlet tarafından ödenecek.
|
1 Eylül 1976
|
İşçilere "farklı kur" uygulaması. Maliye
Bakanlığı gittikçe azalmaya yüz tutan işçi dövizlerini artırabilmek
için yalnız ülke dışında çalışan işçiler için Türk Lirası'nın değerini
düşürdü ve 1 Amerikan Doları'nın değerini 16 liradan 17.50 liraya, 1
Alman Markı'nı ise 640 kuruştan 700 kuruşa yükseltti. Bu işleme
"farklı kur uygulaması" adı veriliyor.
|
4 Eylül 1976
|
Buzdolabı, çamaşır makinesi, akümülatör ve bisiklete
zam yapıldı. Zam oranı yüzde 15. Boyalara yapılan zam da kalite ve
çeşidine göre yüzde 7.5 ile yüzde 15 arasında değişiyor.
|
7 Eylül 1976
|
Akaryakıt bayilerinin kârlarına litre başına 3 kuruş
zam yapıldı. Zammın getireceği 600 milyon liralık yük, akaryakıt
fonundan karşılanarak halka yansıtılmayacak. - Yol-İş Federasyonu 590
işyerinde grev kararı aldı. Greve gidilecek yerler karayolları ile yol,
su, elektrik Genel Müdürlüklerine bağlı.
|
10 Eylül 1976
|
İşçi emekli aylığı (asgari) 1500 liraya yükseltildi.
Zamdan 320 bin işçi yararlanacak. - Türkiye'nin ilk ucuz giyim fuarı
İstanbul'da Spor Sergi Sarayı'nda açıldı.
|
13 Eylül 1976
|
İstanbul'da yeniden benzin sıkıntısı başladı.
Sıkıntının yabancı petrol şirketlerinin kısıtlı benzin vermesinden
kaynaklandığı öne sürülüyor.
|
15 Eylül 1976
|
Anayasa Mahkemesi CHP'nin başvurusu üzerine
incelediği kamu iktisadi kuruluşlarının hisselerinin yüzde 49'una kadar
olan bölümlerinin özel sektöre satılmasına ilişkin yasa maddesini iptal
etti.
|
17 Eylül 1976
|
DİSK, MC iktidarı çekilinceye kadar ve Meclis
gündeminde olan DGM'yi protesto amacıyla "genel yas" ilan
etti. Ülke çapında çeşitli tesislerde çalışan DİSK'e bağlı işçiler
direnişe geçti. İpraş ve Aliağa rafinerilerinde üretim durdu. Ankara ve
İstanbul'da otobüsler çalışmadı. Türkiye İşveren Sendikası
Konfederasyonu eyleme sert tepki gösterdi ve "Direniş sürerse
katılan işçiler için cezai müeyyideler uygulanır" açıklamasını
yaptı. - Romanya ile Orta Anadolu rafinerisi kurulması için anlaşma
imzalandı.
|
18 Eylül 1976
|
TOFAŞ Yönetim Kurulu tesisleri kapatma kararı aldı.
Gerekçe Murat 131 imalatı için şirkete dış kredi sağlayacak
kararnamenin bugüne kadar imzalanmamış olması. Yönetim kurulunun aldığı
karar Başbakan Demirel ve diğer yetkililere bildirildi.
|
19 Eylül 1976
|
Aliağa'da direniş yapan işçiler güvenlik güçlerince
dışarı çıkarıldı. İPRAŞ'taki direniş sona erdi. Adana'da 6 sendika
yöneticisi, İzmir'de 4 işçi temsilcisi Sakarya'da 2 işçi tutuklandı.
|
20 Eylül 1976
|
Ereğli Demir Çelik işçileri amaçlarına ulaştıklarını
belirterek eylemlerine son verdiler. Adana'da 33, İzmir'de 700 kişi
gözaltına alındı.
|
21 Eylül 1976
|
DİSK'in "genel yas" direnişi sona erdi.
DİSK Genel Başkanı ve 5 yönetici hakkında tutuklama kararı verildi.
Aliağa'da 850 işçinin görevine son verildi. Ankara ve İstanbul'da
otobüsler çalışmaya başladı. DİSK Genel Sekreteri Mehmet Karaca
İstanbul'da tutuklandı. DİSK Genel Merkezi arandı, karar defterlerine
el konuldu.
|
22 Eylül 1976
|
Haklarında işçiyi kanunsuz greve teşvik ettikleri
iddiasıyla tutuklama kararı verilen DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler ve
yürütme kurulunun dört üyesi İstanbul'da savcılığa teslim oldu.
Sendikacılar tutuklanıp Sağmalcılar Cezaevi'ne gönderildi.
|
23 Eylül 1976
|
Ankaralı Sanayiciler DGM'ye karşı girişilen
eylemlerin sanayi aleminde olumsuz etkiler yaptığını ileri sürüp bu
olayları kınadılar.
|
23 Eylül 1976
|
İşçiyi genel greve teşvik ve tahrik ettikleri
iddiasıyla tutuklanan DİSK yöneticileri İstanbul 2. Ağır Ceza
Mahkemesi'ne yapılan itiraz sonucu serbest bırakıldı. Mahkeme verdiği
kararda tutuklama gerekçesinin yerinde olmadığını da açıkladı. -
Sterlinin kuru değiştirildi. Bir sterlin 29 lira 90 kuruştan 27 lira 52
kuruşa düşürüldü.
|
29 Eylül 1976
|
İstanbul'da Profilo fabrikasında işten çıkarılan
işçiler işyerine zorla girmeye kalkışınca polisin müdahalesi üzerine
olay çıktı. Çıkan çatışmada bir işçi öldü, 5 kişi de yaralandı.
|
30 Eylül 1976
|
Sanayi Bakanlığı Murat ve Renault otomobillerine zam
yapılması isteğini reddetti. - Türk-İş'e bağlı Deniz Ulaş-İş Sendikası
Denizcilik Bankası'nda sürdürdüğü toplu sözleşme görüşmelerini
sonuçlandırdı. 8 bin işçiyi kapsayan anlaşmaya göre işçilere 2500 lira
zam yapıldı, ikramiyeleri ikiye çıkarıldı.
|
2 Ekim 1976
|
İstanbul'da yine benzin sıkıntısı başladı.
İtalya'dan gelecek benzin bekleniyor.
|
3 Ekim 1976
|
7 termik santral yapımı için çeşitli ülkelerden 1
milyar dolar kredi sağlandığı açıklandı. Sovyetler Orhaneli ve Çan
santrallerini, Çekoslovakya Soma santralini, Polonya Yatağan'ı, Japonya
Beypazarı, Kangal ve Çatalağzı termik santrallarının yapımını finanse
edecek.
|
5 Ekim 1976
|
Dünyanın en uzun petrol boru hattı olan Türkiye-Irak
petrol boru hattınını yapımı tamamlandı.
|
6 Ekim 1976
|
İstanbul'daki benzin sıkıntısını önlemek amacıyla
Romanya'dan ithal edilen 14 bin ton benzin geldi.
|
9 Ekim 1976
|
Başbakan Demirel iki yıldan beri yapımı planlanan ve
bugüne kadar 270 milyon lira yatırım harcaması yapılan Eskişehir Kırka
Boraks Fabrikası'nın temelini attı.
|
11 Ekim 1976
|
Sivas'ta 4. demir çelik tesislerinin temeli atıldı.
- Özellikle İstanbul'da kendini hissettiren benzin sıkıntısına döviz
yokluğunun neden olduğu öğrenildi. Döviz ödemeleri yapılmadığı için iki
aydan beri Libya'dan petrol ithal edilemediği açıklandı.
|
14 Ekim 1976
|
TOFAŞ kararnamesi nihayet imzalandı.
|
15 Ekim 1976
|
SEKA Balıkesir Gazete Kağıdı tesislerinin temeli
Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan tarafından atıldı. - Yatırım
Finansman AŞ kuruldu.
|
17 Ekim 1976
|
TOFAŞ'la ilgili kararname Resmi Gazete'de
yayınlandı. Fabrikanın üreteceği otomobilin yüzde 85 yerli malzeme ile
yapılmış olması zorunluluğu var.
|
18 Ekim 1976
|
Karakaya Barajı'nın temeli Başbakan Demirel
tarafından atıldı. - Alman Markı'nın değeri İsveç, Norveç, Belçika,
Lüksemburg ve Hollanda paralarına göre yüzde 2.6 oranında yükseltildi.
|
20 Ekim 1976
|
Türk Lirası Alman Markı karşısında 10 kuruşluk değer
kaybına uğradı.
|
23 Ekim 1976
|
AP Büyük Kongresi'nde Süleyman Demirel, yedinci kez
genel başkanlığa seçildi. - Trakya Bölgesi ve Diyarbakır'da mazot
sıkıntısı başladı. - DİSK eylem nedeniyle işten çıkarılanlar için
"Dayanışma Fonu" kurdu.
|
25 Ekim 1976
|
Milliyetçi Cephe hükümeti, Türk Lirası'nın değerini
20 ayda sekizinci defa düşürdü. Dolar 16 bin 83 kuruş mark ise 695
kuruştan işlem görecek. - Türk Lirası'nın 53 yıllık cumhuriyet
tarihinde yüzde 906 oranında değer kaybına uğradığı açıklandı.
|
26 Ekim 1976
|
MSP Büyük Kongresi'nde Konya Milletvekili Necmettin
Erbakan yeniden genel başkanlığa seçildi.
|
28 Ekim 1976
|
Yurtdışında çalışan işçilerin gönderecekleri
marklara 720 kuruş ödeneceği açıklandı. Maliye Bakanlığı ayrıca
bedelsiz otomobil ithalatını da kolaylaştırdı. Parasını bir yıl süreyle
Merkez Bankası'nda döviz olarak tutanlar, kesin dönüş yapmadan da
otomobil getirebilecek.
|
31 Ekim 1976
|
SEKA Kastamonu tesislerinin temeli atıldı.
|
1 Kasım 1976
|
Dünya Bankası turizm amaçlı 26 milyon dolar kredi
verdi. Krediyle Antalya Turizm Projesi gerçekleştirilecek, yapılacak
tesislerden 60 bin turist yararlanacak. -Urfa'da toprak kamulaştırma
süresi sona erdi. 1.5 milyon dönümlük arazi sahiplerinde kaldı.
|
1 Kasım 1976
|
Yazıcı Demir-Çelik AŞ kuruldu. İskenderun'da demir
çelik işleyerek haddehane hizmeti veriyor.
|
2 Kasım 1976
|
İstanbul-İzmir-Ankara arasında otomatik telefon
görüşmeleri başladı. - Ünlü işadamı Nejat Eczacıbaşı'na Alman
Cumhurbaşkanı tarafından "liyakat madalyası" verildi.
-Ankara'ya gelen 40 kişilik Alman sanayici ve yatırım grubu ile ilk
toplantı Ankara'da Dışişleri Bakanlığı'nda yapıldı. Alman sanayicilere
210 kamu yatırımı listesi verildi. Bunlar arasında Çanakkale Boğaz
Köprüsü ile İkinci Boğaziçi Köprüsü projeleri de bulunuyor.
|
8 Kasım 1976
|
AET Parlamento Komisyonu'nda Türkiye aleyhine karar
Türk işçileri AET ülkelerinde serbest dolaşım hakkından
yararlanamayacak.
|
9 Kasım 1976
|
Anayasa Mahkemesi Demokratik Parti'nin başvurusu
üzerine yaptığı incelemede Toprak Reformu Kanununu iptal etti ve yeni
yasanın çıkarılması için bir yıl süre tanıdı.
|
13 Kasım 1976
|
Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında elektrik
alışverişini sağlayacak 10 yıl süreli anlaşma imzalandı.
|
16 Kasım 1976
|
Sümerbank ürünlerinden bazılarına yüzde 33 oranında
zam yapıldı. Zam yapılan maddeler arasında basma, keten ve divitin
bulunuyor. - Yabancı bankalar, Türkiye'deki ekonomik durum nedeniyle
kredi vermeyi durdurdu.
|
19 Kasım 1976
|
Türkiye İlaç Sanayi İşverenler Sendikası 1800 kalem
ilaca yüzde 20-30 arasında zam yapıldığını açıkladı. - İsveç'in
otomobil ve kamyon yapımcısı Volvo Firması'nın Türkiye'de kamyon
yapması için Taşıt Sanayi AŞ ile İsveç'te anlaşma imzalandı.
|
23 Kasım 1976
|
Sümerbank bu kez bazı kumaşlara yüzde 25 zam yaptı.
|
24 Kasım 1976
|
Van'ın Muradiye ve Çaldıran ilçeleri 7.5
şiddetindeki depremle sarsıldı. Deprem sırasında 3840 kişi öldü, 499
kişi yaralandı. 9332 ev yıkıldı. 1784 konut da büyük hasar gördü. -
Türk-İş'e bağlı Tek Gıda-İş Sendikası Ankara, Samsun, Konya, Adapazarı ve
Bursa'daki yem fabrikalarında toplu sözleşme görüşmelerinin
anlaşmazlıkla sonuçlanması üzerine grev kararı aldı.
|
30 Kasım 1976
|
CHP 23. Kurultayı'nda Bülent Ecevit 1324 oyla genel
başkanlığa seçildi. Orhan Eyüboğlu da genel sekreteri oldu.
|
8 Aralık 1976
|
Televizyon aygıtlarının satış fiyatına 300 lira zam
yapıldı. - İhtiyaç fazlası buğday Türkiye'nin elinde kaldı. 2 milyon
ton buğdayın dışa satışı için açılan üçüncü ihaleden bir sonuç
alınamadı.
|
13 Aralık 1976
|
Sovyetler Birliği'yle 10 yıl süreli ekonomik anlaşma
imzalandı. Anlaşma enerji, petrol rafinerisi, demir çelik ve alüminyum
üretiminde işbirliğini öngörüyor.
|
14 Aralık 1976
|
İstanbul Belediyesi'nde görevli 13 bin işçi maaş
alamadıkları için direnişe geçti. Yan ödemelerini alamayan memurların
bir bölümü de direnişe katıldı. Belediye'nin işçi ve memurlara 117
milyon lira borcu bulunuyor.
|
18 Aralık 1976
|
Noter ücretlerine yüzde 50-266 oranında zam yapıldı.
|
20 Aralık 1976
|
Sanayi Bakanlığı Murat 131 model otomobillere 86 bin
500 lira fiyat verdi. Ancak bu rakam TOFAŞ yetkilileri tarafından
yeterli bulunamadı. TOFAŞ, "Bu fiyatı kabul etmemize imkân yok.
Fabrikayı kapatırız" diyor ve verilecek fiyatın 100 bin liranın
üstünde olmasını istiyor.
|
25 Aralık 1976
|
Türkiye Avrupa Ekonomik Topluluğu'na karşı olan
yükümlülüklerini dondurduğunu ilan etti. Türkiye AET ile yaptığı
anlaşmaların bir gereği olarak topluluk üyesi ülkelere uygulaması
gereken gümrük indirimlerini içinde bulunduğu ekonomik sorunlar
nedeniyle gerçekleştiremeyeceğini ileri sürerek uygulamaya sokmadı.
|
1 Ocak 1977
|
MKE'nin Kırıkkale'deki 9 fabrikasında çalışan Türk
Metal-İş Sendikası üyesi işçiler memurlara kârdan hisse verildiğini,
kendilerine ise ödenmediği gerekçesiyle direnişe geçti.
|
2 Ocak 1977
|
Kapıcılar bugünden itibaren 8 saat çalışacak. DİSK'e
bağlı Genel-İş Sendikası yetkilileri kapıcıların 09.00-17.00 arasında
çalışacaklarını, fazla mesai verilmediği takdirde kaloriferleri
yakmayacaklarını söylediler.
|
3 Ocak 1977
|
Türkiye-Irak Petrol Boru Hattı Kerkük'e giden
Başbakan Demirel ve Iraklı yetkililer tarafından törenle açıldı.
|
4 Ocak 1977
|
Türkiye-Irak petrol boru hattının Yumurtalık kesimi
de törenle hizmete girdi. 17 ayda tamamlanan hattın uzunluğu 980
kilometre. Bunun 640 kilometrelik bölümü Türk topraklarında bulunuyor.
Hattın Türkiye'deki bölümü 15 milyar liraya mal oldu. Boru hattından
yılda 25 milyon ton ham petrol akıtılacak. - Uluslararası Tahıl
Üreticileri Federasyonu'na üye 20 ülkenin temsilcileri Ankara'da
toplandı. Toplantıda Türkiye'nin elindeki stok buğdayların satılması
konusu ele alındı. - THY'de grev kararı alındı. Karar yurtiçi ve
yurtdışındaki 5600 işçiyi kapsıyor. Sivil Havacılık Sendikası 1976'da
imzalanan toplu sözleşmenin şartlarının yerine getirilmediğini öne
sürdü. - İstanbul'da belediye işçilerinin maaşlarını alamadıkları için
başlattıkları ve 20 gündür sürdürdükleri direniş sona erdi. Varılan
anlaşmaya göre işçilerin 4 aylık ücret farkı olan 36 milyon lira ile,
8.6 milyon lira tutan elbise yardımları derhal ödenecek.
|
7 Ocak 1977
|
Milletvekillerinin ödenek ve yolluklarının
saptanmasında hakimlerin yerine üniversite öğretim üyelerinin
maaşlarının baz olarak alınmasını öngören ve milletvekillerinin
aylıklarının en az 5 bin lira artmasını sağlayan Meclis hesaplarını
inceleme komisyonu raporu, Meclis'te "en hızlı şekilde"
okundu ve görüşmesiz olarak kabul edildi. Böylece parlamenterlerin net
maaşı 25 bin 911 liraya çıktı. (Daha sonra CHP Genel Başkanı Bülent
Ecevit zamlı maaş almayacağını açıklayacak doğan tepkiler üzerine
Meclis Başkanı Kemal Güven zamlı ödemeleri durduracaktır).
|
8 Ocak 1977
|
THY Grevi Bakanlar Kurulu kararıyla 30 gün
ertelendi.
|
13 Ocak 1977
|
Renault otomobillere zam. Sanayi Bakanlığı'ndan
yapılan açıklamaya göre Renault TI 92 bin, TS 96 bin, STW ise 98 bin
lira oldu.
|
15 Ocak 1977
|
"Bursa Volfram madeni tesisleri" Başbakan
Demirel tarafından üretime açıldı. Demirel aynı gün Gemlik'te 600 bin
ton kapasiteli gübre kompleksinin temelini de attı. - Asil Çelik Fabrikası'nın
temeli atıldı.
|
16 Ocak 1977
|
TV yayınlarının süresi haftada 65 saate çıkarıldı.
|
19 Ocak 1977
|
AP Genel İdare Kurulu toplantısında parlamenter
maaşlarındaki artıştan ileri gelen farkların ve birikmiş paranın
alınmamasına karar verildi.
|
20 Ocak 1977
|
TOFAŞ, Sanayi Bakanlığı'na başvurarak yeni üreteceği
Murat 131 tipi otomobillerin satış fiyatının 112 bin 500 lira olmasını
istedi. Başvuru inceleniyor. - Türk-Bulgar ekonomik protokolu
imzalandı. Protokol Tuna Nehri üzerinde ortaklaşa baraj kurulması, iki
ülke arasındaki enerji alışverişinin yılda 1 milyon kilovat saate
çıkarılmasını öngörüyor. - İstanbul Paşabahçe Cam sanayi ürünlerine
yüzde 40, melamine yüzde 35 zam yapıldı.
|
22 Ocak 1977
|
Besin-İş Sendikası'nın Et ve Balık Kurumu'nun 29
işyerinde uygulayacağı grev Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün
ertelenirken, et ve balık ürünlerine yüzde 30-50 zam yapıldı.
|
25 Ocak 1977
|
Anadol otomobil fiyatlarına zam yapıldı. - Çiftçi
borçları ve usta ve çıraklık kanun teklifleri Millet Meclisi'nde kabul
edildi. Küçük çiftçilerin Ziraat Bankası ve tarım kredi
kooperatiflerine 1000 liraya kadar olan borçları affedildi. 1000
liradan fazla borçlar ise 15 yılda 10 eşit taksitte ve faizsiz
ödenecek.
|
28 Ocak 1977
|
1977 ithalat rejimi 25 günlük gecikme ile Ticaret
Bakanı Halil Başol tarafından açıklandı. 5 milyar 800 milyon dolarlık
ithalatın 2 milyar 200 milyon doları yatırım mallarına 3 milyar 325
milyon doları hammadde ve ara mallarına 275 milyon doları da tüketim
mallarına ayrıldı.
|
31 Ocak 1977
|
Kırşehir'de Petlas Lastik Fabrikası'nın temeli
atıldı.
|
1 Şubat 1977
|
Eximbank karayollarına makine parkı yenileme ve
geliştirme projesinin dış finansmanı çerçevesinde yüzde 8.5 faizle 39
milyon dolar kredi verdi.
|
2 Şubat 1977
|
Tekel'den kahveye büyük zam Çekirdek kahvenin kilosu
50 liradan 100 liraya çıkarıldı. Çekilmiş kahvenin kilosunun ise
140-150 lira olması bekleniyor.
|
3 Şubat 1977
|
THY'de grev geceyarısından itibaren başladı. Sivil
Havacılık Sendikası'nın başlattığı grev 151 işyerinde pilot ve
hostesler dahil 5600 kişiyi kapsıyor.
|
5 Şubat 1977
|
Başbakan Demirel sondaj çalışmaları tamamlanan
boğazaltı su geçişinin temelini attı. Bu boru hattı ile Ömerli
Barajı'ndan Avrupa yakasına su nakledilecek.
|
6 Şubat 1977
|
THY grevi nedeniyle Almanya'ya gidemeyen 1000
gurbetçi Yeşilköy Havaalanı'nda olay çıkardı.
|
7 Şubat 1977
|
Serbest piyasada döviz aldı başını gidiyor. Resmi
kurda 16 lira 83 kuruş olan dolar 20 liraya, 6.98 lira olan Alman Markı
8.5 liraya yükseldi.
|
8 Şubat 1977
|
THY Grevi Bakanlar Kurulu tarafından ikinci kez
ertelendi. - İstanbul gazetelerinin fiyatı 2 liraya çıktı. - AET
Türkiye'ye yüzde 25 gümrük indirimi uygulanmasını kabul etti.
|
9 Şubat 1977
|
THY'da grev kalktı. Seferler normal olarak yapılmaya
başlandı. Hava-İş Sendikası Genel Başkanı Erdoğan Balcı, Bakanlar
Kurulu kararının iptali için Danıştay'a başvuracaklarını açıkladı.
|
10 Şubat 1977
|
İstanbul Belediyesi memur ve işçi aylıklarını
ödeyebilmek için emlaklarını satmaya başladı. - Cumhuriyet Senatosu
Genel Kurulu memur maaş katsayılarını 12'ye çıkardı ve bunun için genel
bütçeye giren bazı dairelerin ödeneklerinden yüzde 2 kesinti
yapılmasını, bu miktarın Maliye Bakanlığı bütçesine eklenmesini kabul
etti. - Et ve Balık Kurumu dana ve koyun eti fiyatlarına yüzde 40 zam
yaptı. Zamdan sonra dana kıymanın kilosu 29 liradan 42 liraya, dana
kuşbaşı ise 30 liradan 44 liraya çıktı. - Çekilmiş kahveye yüzde yüz
zam Bir kilo kahve 140 lira oldu. - Türkiye ile Pakistan arasındaki
fuel-oil ithalatına ilişkin sözleşme imzalandı. Buna göre Türkiye,
Pakistan'da Şubat ve Mart aylarında gönderilmek üzere 40 bin fuel-oil
alıyor. Bunun parasal değeri 3 milyon dolar.
|
10 Şubat 1977
|
Ritaş Mensucat Boyaları ve Kimya A.Ş. kuruldu.
Gaziantep'te Ritaş Holding bünyesinde faaliyet gösteren şirket her
türlü tekstil boya ve terbiye işleriyle konfeksiyon üretimi yapıyor.
|
13 Şubat 1977
|
DİSK'in kuruluşunun onuncu yıldönümü törenlerle
kutlandı.
|
15 Şubat 1977
|
Parlamenter aylıklarını eski düzeye getiren ve
birikmiş farkların Hazine'ye kalmasını öngören kanun teklifi Meclis'te
257 oyla kabul edildi. MSP'den 3, AP'den bir milletvekili teklifin
aleyhinde oy kullandı. 3 CHP'li ise çekimser kaldı.
|
16 Şubat 1977
|
Bakanlar Kurulu'nun THY grevini erteleyen kararı
Danıştay tarafından oy çokluğu ile alınan kararla durduruldu.
|
19 Şubat 1977
|
Petrol-İş Sendikası'nın Kocaeli ve Köseköy'deki gaz
dolum tesislerinde başlattığı grev Bakanlar Kurulu kararıyla bir ay
ertelendi. -Bakanlar Kurulu tütün başfiyatını 50 lira olarak belirledi
ve tütün ihracatında vergi iadesi uygulamasına başlanmasını
kararlaştırdı. Geçen yıl baş fiyat 43.5 lira, ortalama fiyat ise 39,
5-40 liraydı. Bakanlar Kurulu ayrıca Kıbrıs'ta üretilen turunçgillerin
Türkiye'ye gümrüksüz olarak girmesini kararlaştırdı.
|
22 Şubat 1977
|
Libya'dan Türkiye'ye direkt para transferi
yapılabilecek. Karar daha önce Amerika üzerinden yapılan para
transferlerinin çok zaman alması nedeniyle alındı.
|
22 Şubat 1977
|
DİSK seçimde CHP'yi destekleme kararı aldı. DİSK
Genel Yönetim Kurulu ile Başkanlar Konseyi'nin ortak toplantısında
DİSK'in 1977 seçimlerinde CHP'yi destekleme kararı çıktı.
|
27 Şubat 1977
|
Bütçe Millet Meclisi'nde 222 milyar 949 milyon 3 bin
512 lira olarak bağlandı. Oylama sonucu Evet 233, hayır 206, çekimser 1
|
28 Şubat 1977
|
Maliye Bakanlığı ithalatın spekülatif kazançlara yol
açmaması için kendi ihtiyaçları nedeniyle tahsis belgesi alanların bu
tahsisi başkalarına devretmelerini ya da satmalarını yasakladı.
|
1 Mart 1977
|
Türk Lirası dolara göre yüzde 6 oranında devalüe
edildi. 1 dolar 17 lira 85 kuruş, bir mark 7 lira 44 kuruş oldu. - Uzun
vadeli dövize çevrilebilir mevduat (DÇM) faizi artırıldı, kısa
vadelerin ise düşürüldü. Kur garanti sistemi değiştirildi. Farklar kur
değişikliği halinde bankalara hemen verilmeyip Merkez Bankası'nda bloke
edilecek. Volvo ile ağır kamyon ve dizel motorları yapımı için anlaşma
imzalandı. - Turizm Bankası'nın sermayesi 750 milyon liradan 1 milyar
liraya çıkarıldı. Bu arada turistik kredilerin azami vadesi de 15
yıldan 20 yıla, ödemesiz sürede iki yıldan 3 yıla çıkarıldı.
|
1 Mart 1977
|
Sanko Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep'te
kuruldu. Sanko Holding'e bağlı olarak iplik ve dokuma üretimi
gerçekleştiren firma üretiminin büyük bölümünü ihraç ediyor.
|
1 Mart 1977
|
Filiz Gıda Bolu'da faaliyete geçti. Bolu Ankara Yolu
üzerinde kurulan fabrikada Filiz marka makarna ve un üretimi
gerçekleştiriliyor.
|
4 Mart 1977
|
Piyasadaki oto lastiği sıkıntısı ithalatla
önlenecek. 3.5 milyon lastik ithaline izin verildi.
|
4 Mart 1977
|
Karsu Tekstil AŞ Kayseri'de faaliyete geçti.
Kaliteli iplik üretimi yapıyor. Önemli miktarda ihracat
gerçekleştiriyor.
|
8 Mart 1977
|
Türk-İş seçimde demokratik rejimi benimseyen
partilere destek verecek. Türk-İş Yönetim Kurulu'nun toplantısında
konuşan Halil Tunç "Demokratik rejimi benimseyen partileri
destekleyeceğiz" dedi. - Ankara Ticaret Odası Vehbi Koç ve diğer
bazı işadamlarını "örnek vergi mükellefi" olarak
ödüllendirdi. Törende konuşan Vehbi Koç, "Benim en büyük ortağım
devlettir. Çünkü kazandığım her 100 liranın 73 lirasını vergi olarak
devlet alıyor" dedi.
|
9 Mart 1977
|
Türk-İş'e bağlı Petrol-İş Sendikası DYO ve DYO San.
işyerlerinde toplu sözleşme imzaladı. 700 sendika üyesi işçiye birinci
yıl için 51, ikinci yıl için 45 lira ücret zammı, ayrıca 3.5 maaş
tutarında ikramiye sağlandı.
|
10 Mart 1977
|
CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e Amerika gezisi
sırasında New York'ta suikast girişiminde bulunan Stavro 10 yıl hapis
cezasına çarptırıldı.
|
12 Mart 1977
|
TRT Kurumu ile Türkiye Müzisyenler sendikası
arasında bir yıla yakın zamandır sürdürülen 216 ses ve saz sanatçısını
kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri anlaşmayla sonuçlandı.
|
15 Mart 1977
|
AET'nin başvrusu üzerine pamuk ipliğine vergi iadesi
yüzde 25'ten yüzde 10'a indirildi. AET, Şubat başında Türkiye'ye
başvurarak artan pamuk ipliği ihracatına karşı tedbir alınmasını
istemişti. Pamuklu halat, urgan, kaytan ve fitile uygulanan vergi
iadesi oranı da yüzde 35'ten yüzde 10'a düşürüldü.
|
16 Mart 1977
|
Maliye Bakanlığı yayınladığı 8 numaralı tebliğle
yurtdışından sağlanan özel kredilerin ek faiz oranlarını yeniden
düzenledi. Buna göre iki yıldan 3 yıla kadar vadeli kredilerden yüzde
1.7, 3-4 yıl vadeli kredilerden yüzde 2 ek faiz alınacak. - DÖKTAŞ
üretime başlıyor. Orhangazi'de kurulan tesis otomotor blok ve döküm
parçaları üretecek. 92 ortaklı halka açık kuruluşun fabrikası 510
milyon liralık yatırımla kuruldu. Yıllık kapasitesi 25 bin ton. Fabrika
bugün Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç tarafından deneme üretimine
açıldı.
|
17 Mart 1977
|
Çimento sıkıntısı ve karaborsasını önlemek amacıyla
çimento ithali kararlaştırıldı. - Tarım orman işçileriyle ev işlerinde
çalışanlar da sigorta kapsamına alındı. Millet Meclisi'nde kabul edilen
tasarıya göre bu işlem 1 yıl içinde gerçekleştirilecek. Tasarı ayrıca
ölen işçilerin eş ve çocuklarına bağlanan maaşı da artırdı. Eğer hak
sahibi bir kişi ise alt sınır aylığın yüzde sekseninden, iki kişi ise
yüzde 90'ınından az olmamak şartıyla aylık bağlanacak.
|
19 Mart 1977
|
THY'nin Ankara-İstanbul seferini yapan Diyarbakır
yolcu uçağı 18 yaşındaki Hanefi Güzel ve İsmail Açan tarafından
Beyrut'a kaçırıldı. - Rekoltenin düşük oluşu nedeniyle başlayan pirinç
sıkıntı ve karaborsasını önlemek amacıyla Pakistan'dan 30 bin ton
pirinç ithal edildi.
|
21 Mart 1977
|
TEK'in enerji nakil hatlarında meydana gelen
arızalar nedeniyle yurdun büyük bölümünde elektrik kısıtlaması başladı.
- İstanbul'da benzin ve motorin sıkıntısı had safhaya ulaştı.
Yetkililer hafta sonu nedeniyle depoların kapalı olmasının sıkıntıya
yolaçtığını öne sürerken gerçek nedeni eski Enerji Bakanı Teoman
Köprülüler enerji sıkıntılarına döviz darboğazı yolaçıyor diye açıklama
yaptı.
|
24 Mart 1977
|
Sovyetlerle 1977 ve 1978 yıllarını kapsayan 200
milyon dolarlık ticari protokol imzalandı. Anlaşmaya göre Türkiye
Sovyetler Birliği'nden demir ve çelik boru amyant ve bazı hammaddeleri
alacak.
|
30 Mart 1977
|
Petrol-İş Sendikası'nın Eczacıbaşı İlaç Fabrikası'nda
toplu sözleşme görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine grev kararı
uygulamaya konuldu. Greve 800 işçi katılıyor, işveren ise lokavt kararı
aldı. - Mobilya ihracında yolsuzluk olduğu yolundaki iddiaları
araştırmak üzere bir yıl önce kurulan Soruşturma Hazırlık Komisyonu
Başbakan Demirel, Maliye Bakanı Ergenekon ve Ticaret Bakanı Halil Başol
haklarında soruşturma açılmasının gerekli olduğuna karar verdi. -
Bakanlar Kurulu küçük dereceli memurların 300 lira olan yan
ödemelerinin 600 liraya çıkarılmasını, ayrıca 1.5 milyon ton demir
ithal edilmesini kararlaştırdı.
|
5 Nisan 1977
|
Vergi rekortmenleri belli oldu. Kişisel vergide 34
milyon ile Vehbi Koç ilk sırada yer aldı. İstanbul'da vergi
rekortmenleri 15 milyon 730 bin 340 lira ile Rıza Sadıkoğlu. Onu Osman
Özdemiroğlu 13 milyon 109 bin 671 lira ile izliyor. Sıralamada 12
milyon 636 bin 010 lira ile Aslan Sadıkoğlu üçüncü. - Muhtarlara maaş
bağlanmasını öngören yasa tasarısı Millet Meclisi'nde kabul edildi.
|
7 Nisan 1977
|
Traktör fiyatlarına 27 ile 32 bin lira arasında zam
yapıldı. Sanayi Bakanlığı'nca onaylanarak yürürlüğe giren yeni
fiyatlara göre Türk Fiat'ın 480 modelleri 104 bin 860 liradan 132 bin
680, 640 modelleri ise 129 bin liradan 160 bin 500 liraya yükseldi.
|
9 Nisan 1977
|
Türk-İş bazı koşullar yerine getirildiği takdirde 5
Haziran seçimlerinde bir siyasi partiyi destekleyebileceğini açıkladı.
|
15 Nisan 1977
|
Mardin Mazıdağ fosfat tesisleri seçim yasakları
nedeniyle törensiz açıldı. 114 milyon liraya malolan tesisde 240 işçi
çalışıyor.
|
16 Nisan 1977
|
Teksif, Sümerbank'a ait 25 fabrikada çalışan 31 bin
işçi için grev kararı aldı. Kararın 7 aydır sürdürülen toplu sözleşme
görüşmelerinde olumlu bir sonuca ulaşılamadığı için alındığı
bildirildi.
|
17 Nisan 1977
|
Plastik mamullerine zam yapıldı. Zam oranı yüzde
30-40 arasında.
|
21 Nisan 1977
|
Teksif Sendikası'nın grev kararına karşı işveren de
lokavt kararı aldı.
|
24 Nisan 1977
|
Türk-İş seçimlerde işçiyi serbest bıraktı.
|
25 Nisan 1977
|
Eczacıbaşı İlaç Fabrikası'nda devam eden grev serum
sıkıntısına yolaçtı.
|
25 Nisan 1977
|
Doğu Bölgesi tütün piyasası 61 lira baş fiyatla
açıldı. Bölgede bu yıl 38 bin 750 ton tütün üretildi. Japon İthalat ve
İhracat Bankası ve 16 ticari bankadan oluşan konsorsiyumla Türkiye arasında
16.3 milyar yenlik kredi anlaşması imzalandı.
|
30 Nisan 1977
|
Döviz dengesi bozulan Türkiye'nin çeklerini
İngiltere ve Fransa ödememeye başladılar.
|
1 Mayıs 1977
|
Yibitaş Çimento Fabrikası kuruldu. Yozgat'ta devlet
tarafından kurulan fabrika daha sonra özelleştirilerek Yibitaş Holding
tarafından satın alındı.
|
9 Mayıs 1977
|
Bankaların özel yardım sandıklarının SSK'ya
bağlanmasını öngören kanun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
|
11 Mayıs 1977
|
Türkiye ile AET arasında 3. mali protokol imzalandı.
Protokol Türkiye'ye toplam 310 milyon dolar kredi verilmesini
öngörüyor. Vade ödemesiz 10 yıldan sonra 40 yıl. Faizi ise yüzde 2.5
olacak. -Tuz sıkıntısını önlemek amacıyla 200 bin ton tuz ithaline
karar verildi. Türkiye yaklaşık yarım asırdan beri ilk kez dışardan tuz
alıyor.
|
21 Mayıs 1977
|
Yaş çay alım fiyatı 10 lira olarak saptandı.
|
27 Mayıs 1977
|
Dünya Bankası Grubu, Türkiye Sınai Kalkınma
Bankası'na toplam 124 milyon dolar kredi açıldığını açıkladı.
|
30 Mayıs 1977
|
DİSK'e bağlı Maden-İş Sendikası, MESS'le sürdürdüğü
toplu sözleşme görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine aldığı grev
kararını kademeli olarak uygulamaya koyuyor. Maden-İş 23 işyerinde daha
grev başlattı. Grevlere toplam 25 bin işçi katılıyor. 5 Haziran 1977
Genel seçimler yapıldı. CHP213, AP 189, MSP 24, MHP14, CGP3, DP1,
bağımsızlar 4 milletvekilliğikazandı. Katılma oranının yüzde 72'yi
bulduğu seçimde hiçbir parti tek başına iktidara gelecek çoğunlukta
milletvekili çıkaramadı. Ufukta yine koalisyon görünüyor.
|
6 Haziran 1977
|
Renault ve Mako'da toplu sözleşme yapma yetkisini
DİSK'e bağlı Maden-İş Sendikası kazandı. Bölge çalışma müdürlüğünün
açıklamasına göre Robert Bosch ve TOFAŞ'ta çoğunluk sağlanamadığından
yetkili sendika belirlenemedi. - Türkiye Sınai Kalkınma Bankası
kanalıyla verilecek Dünya Bankası kredisi onaylandı. Az gelişmiş
ülkelerin yatırımlarını finanse etmek amacıyla sağlanan 124 milyon
dolarlık kredi yüzde 8.20 faizli olup 15 yıl içinde ödenecek. -
Diyarbakır'ın Güneykaya Köyü yakınlarında açılan Güneykaya-5 kuyusundan
petrol çıktı.
|
10 Haziran 1977
|
DİSK'e bağlı Turizm-İş Sendikası Carlton Oteli'ndeki
150 üyesiyle greve başladı. - Halka açık TAMSAN mobilya üretimine
başladı. 500 işçinin çalışacağı tesisler 84 milyon liraya maloldu.
|
14 Haziran 1977
|
Cumhurbaşkanı Korutürk, yeni hükümeti kurma görevini
CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e verdi. - TEK bütün yurtta tekrar
elektrik kısıtlamasına başladı. Halka çağrıda bulunarak enerji
tüketiminde tutumlu olunması istendi.
|
16 Haziran 1977
|
Çimento ve demir fiyatlarındaki artış frenlenemiyor.
Çimento ve demir karaborsası tüm çabalara rağmen önlenemiyor.
|
21 Haziran 1977
|
CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit azınlık hükümeti
kurdu.
|
23 Haziran 1977
|
Hükümet taban fiyatı saptamadan Sakarya yaş koza
piyasası 101 liradan açıldı. Koza Tarım Satış Kooperatifi ise fiyatları
1. kalite için 100, ikinci kalite için 90 lira olarak belirledi.
|
24 Haziran 1977
|
Esem Spor Giyim Sanayi kuruldu. Kuruluş spor ayakkabı,
spor giyim ve spor malzemeleri üretiyor.
|
26 Haziran 1977
|
Türkiye'nin döviz rezervlerinin 1973 yılından 1977
yılı Haziran ayı başına kadar geçen sürede 2 milyar dolardan 500 milyon
dolara düştüğü açıklandı.
|
29 Haziran 1977
|
Divriği demir çelik tesislerinde grev başladı.
|
2 Temmuz 1977
|
Sosyal Sigortalar Kurumu emeklilik tavanı 6 bin
liradan 8400 liraya çıkarıldı.
|
3 Temmuz 1977
|
CHP azınlık hükümeti güvenoyu alamadı.
|
4 Temmuz 1977
|
Korutürk yeni hükümeti kurma görevini AP Genel
Başkanı Süleyman Demirel'e verdi.
|
5 Temmuz 1977
|
"Ucuz Giyim Fuarı" Limited Şirketi
tarafından düzenlenen 2. Ucuz Giyim Fuarı Dolmabahçe Küçükçiftlik
Parkı'nda açıldı.
|
5 Temmuz 1977
|
Şeker Fabrikası Afyon'da kuruldu. Halen pancar
işleyerek şeker üretimi yapan fabrika, Türkiye şeker ihtiyacının önemli
bir kısmını sağlıyor.
|
7 Temmuz 1977
|
İkinci "milliyetçi cephe" hükümeti
kuruluyor. AP koalisyon konusunda MSP ve MHP ile anlaştı.
|
9 Temmuz 1977
|
AET, Türk tekstil ürünlerine yarı yarıya kısıtlama
koydu. - Teksif, Sümerbank Malatya Fabrikası'nda grev başlattı.
|
12 Temmuz 1977
|
İşçi, emekli, dul ve yetimlerin aylıklarını yüzde 20
oranında artıran kararname Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından
onaylanarak yürürlüğe girdi. Karar 1 Temmuz'dan geçerli olacak.
|
13 Temmuz 1977
|
İstanbul'da ekmeğe gramajı düşürülerek zam yapıldı.
|
16 Temmuz 1977
|
Merkez Bankası tüm bankaların ithalat transfer
işlemini durdurdu. Karar döviz sıkıntısı nedeniyle alındı.
|
17 Temmuz 1977
|
İflas ettiği gerekçesiyle bir yılı aşkın süredir
işveren tarafından kapatılan Ekiz Zeytinyağı Fabrikası işçileri mahkeme
kararıyla el koydukları depolardaki malları satarak kıdem ve ihbar
tazminatlarının yüzde 65'lik bölümünü aldılar.
|
21 Temmuz 1977
|
Demirel hükümeti açıklandı Türkiye Cumhuriyeti'nin
41. hükümeti AP, MSP, MHP tarafından kuruldu.
|
21 Temmuz 1977
|
Madeni eşya sanayi kolunda 30 bin işçiyi kapsayan
grevler 50. gününü doldurdu. Zararın 3.5 milyar lirayı bulduğu açıklandı.
|
22 Temmuz 1977
|
Ereğli Demir Çelik fabrikaları ile DİSK'e bağlı
Maden-İş Sendikası arasında 7 aydır süren toplu sözleşme görüşmelerinde
bir sonuca varılamaması üzerine sendika grev kararı işveren ise lokavt
kararı aldı.
|
27 Temmuz 1977
|
Çanakkale Seramik Fabrikası üretime başladı.
|
30 Temmuz 1977
|
Sakarya'da Genel-İş Sendikası üyesi 500 belediye
işçisi toplu sözleşme anlaşmazlığı nedeniyle greve başladı.
|
1 Ağustos 1977
|
İkinci MC hükümeti güvenoyu aldı.
|
1 Ağustos 1977
|
Esen Makina San. ve Tic. A.Ş. Eskişehir'de kuruldu.
Şirket, kuru yük konteynerleri ve beton blok makinaları üretiyor.
|
3 Ağustos 1977
|
Liranın değeri mark karşısında yüzde 4.5 oranında
düşürüldü. Markın alış fiyatı 730 kuruştan 763 kuruşa, satış fiyatı da
778 kuruşa yükseltildi.
|
4 Ağustos 1977
|
Buğday taban fiyatı 2.75 ve 3 lira olarak saptandı.
|
6 Ağustos 1977
|
MKE'de Türk Metal-İş, Yeni Metal-İş ve Barut-İş
sendikaları tarafından alınan grev kararları Milli Güvenlik
gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından 30'ar gün ertelendi.
|
9 Ağustos 1977
|
Keban Hidroelektrik Santralı'ndaki arıza nedeniyle
60 ilde yeniden elektrik kısıtlamasına başlandı. İstanbul'da süren
kısıtlama ise 4.5 saate çıkarıldı. Kanada, Türkiye'ye telekomünikasyon
için 144.5 milyon dolar (2.5 milyar lira) kredi açtı.
|
13 Ağustos 1977
|
Doğubeyazıt'da pirinç dağıtımı vesikaya bağlandı.
|
14 Ağustos 1977
|
Demir ve çimento Ankara'da karaborsaya düştü.
Torbası 29 lira olan çimento 60 liraya, fiyatı 5 lira 60 kuruş olan
çekme demir ise karaborsada 12 liradan satılıyor.
|
15 Ağustos 1977
|
İstanbul'da filtreli sigara sıkıntısı tüm şiddetiyle
sürerken Tekel ürünlerine yüzde 60-100 oranında zam yapıldı.
|
15 Ağustos 1977
|
İşbir Elektrik San. A.Ş kuruldu. Balıkesir'de
faaliyetini sürdüren kuruluşta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yüzde 90'ın
üzerinde hissesi bulunuyor. Firma eletrik jenaratörü ve alternatörü
üretiyor.
|
17 Ağustos 1977
|
Zamlar yaşamı zorlaştırıyor. Tekel ürünlerine yüzde
160'ı bulan zam yapıldı.
|
18 Ağustos 1977
|
Kuru incir taban fiyatı 8, yemeklik evsaflı
çekirdekli üzüm taban fiyatı 7.5 lira olarak açıklandı. Haşhaş taban
fiyatı ise aynı kaldı.
|
20 Ağustos 1977
|
Üretimin düşük olmasından kaynaklanan sıkıntıyı
önlemek için ithal edilen tuz piyasaya verildi.
|
24 Ağustos 1977
|
BİKSAN'a (Bilecik Kağıt Sanayi) ait kağıt
fabrikasında çıkan yangın büyük zarara neden oldu.
|
29 Ağustos 1977
|
Çeşitli gıda maddelerine yüzde 50, kolonya
fiyatlarına yüzde 30-60 arası zam yapıldı. Temizlik malzemeleri de zam
gördü.
|
1 Eylül 1977
|
Türkiye'nin en uzun karayolu tüneli Trabzon-Erzurum
karayolu üzerinde hizmete girdi. Zigana tüneli 1960 metre uzunluğunda
11.20 metre genişliğinde. Bakanlar Kurulu pamuk taban fiyatını Çukurova
Bölgesi pamuğu için 10,25, Ege Bölgesi için de 10,75 lira olarak
saptadı. - Afşin-Elbistan Santralı Projesi için TEK ile ABD Export
Import Bank arasında imzalanan 36 milyon dolarlık kredi anlaşmasının
yürürlüğe konulması kabul edildi.
|
5 Eylül 1977
|
Sümerbank grevi anlaşmayla sonuçlandı. -Devalüasyon
yapılacağı söylentileri ve IMF Heyeti'nin Ankara'ya gelişi üzerine halk
altına hücum etti. Külçe altının gramı ilk kez rekor bir düzeye
ulaşarak 100 lira oldu.
|
9 Eylül 1977
|
Hükümet "ekonomik istikrar önlemleri
paketi"ni açtı. Paketten cumhuriyet tarihinin bugüne kadarki en
yüksek oranlı zamları çıktı. Akaryakıta yüzde 64 zam yapıldı, normal
benzin 550, süper benzin 650, mazot 400 kuruş oldu. Uçak biletlerine
ortalama yüzde 70 zam yapıldı. Ankara-İstanbul uçak bileti 507 lira
oldu. Demire yüzde 40, kağıda yüzde 114, elektriğe yüzde 43, çimentoya
yüzde 68.5 zam yapıldı. PTT hizmetleri de zamlandı. Zam oranı yüzde
100-150 arasında değişiyor. Mektup için 250, şehiriçi telefon görüşmesi
için 250 kuruş ücret alınacak.
|
10 Eylül 1977
|
Döviz sıkıntısı nedeniyle yılda bir kereden fazla
yurtdışına çıkmak yasaklandı. -Tekstil-iş kolunda 80 bin işçiyi
kapsayan toplu sözleşme imzalandı.
|
12 Eylül 1977
|
Boğaziçi Köprüsü'nden oto geçiş ücretlerine zam
yapıldı. Yeni tarifeye göre otomobiller 20 liraya geçiş yapabilecek.
|
14 Eylül 1977
|
Bakanlar Kurulu toplu sözleşme anlaşmazlığı
nedeniyle DYF'nin devlet demiryollarında aldığı grev kararını bir ay
süreyle erteledi.
|
19 Eylül 1977
|
10. Dünya Enerji Konferansı 70 ülkeden 4500'e yakın
delegenin katılımıyla İstanbul'da Atatürk Kültür Merkezi'nde başladı.
|
20 Eylül 1977
|
TCDD, federasyonun 45 bin işçi için aldığı grev
kararına karşı lokavt ilan etti. Karar Türkiye'deki tüm TCDD
işyerlerini kapsıyor.
|
21 Eylül 1977
|
Türk Lirası'nın değeri dolara karşı yüzde 10, marka
karşı yüzde 8.4 oranında düşürüldü. 1 ABD Doları 19 lira 25 kuruştan
alınıp, 19 lira 63,50 kuruştan satılacak.
|
29 Eylül 1977
|
Vita ve Sana yağı üretimi "zam"
yapılmadığı gerekçesiyle durduruldu. - Karşılıklı grev ve lokavt
kararlarının alındığı TCDD'de işçiler direnişe geçti.
|
30 Eylül 1977
|
Brisa İzmit Alikahya'da kuruldu. Sabancı topluluğuna
bağlı olarak Japon Bridgestone ortaklığı ile kurulan fabrika Avrupa
kalite ödülünü kazandı.
|
1 Ekim 1977
|
Dolar serbest piyasada tırmanışını sürdürüyor. Bir
Amerikan Doları 25 liraya kadar çıktı. - Akü de karaborsaya düştü. -
Maliye Bakanlığı DÇM hesabı açan firmalara hesaplarının yüzde 30-50'lik
bölümü ile ithalata izin verdi.
|
4 Ekim 1977
|
Türkiye IMF'nin "İmdat Kapısı" Fonu'ndan
45 milyon dolar kredi aldı. - Petkim ürünlerine iki ayda ikinci kez zam
yapıldı.
|
5 Ekim 1977
|
Türk-İş hazırladığı muhtırayı Cumhurbaşkanı,
Başbakan, Senato ve Millet Meclisi başkanlarına verdi.
|
6 Ekim 1977
|
Permi devri yasaklandı. 4 silindirden ve 1700
santimetreküpten büyük hacimli otomobil ithal edilmeyecek. - Özel kesim
tarafından üretilen deterjan, kibrit ve sabuna zam yapıldı.
|
7 Ekim 1977
|
Başbakan Demirel kamu kuruluşlarına gönderdiği
genelge ile "1977 mali yılı sonuna kadar" harcama
yapılmamasını istedi. Tüm ihale ve alımlar durduruldu.
|
10 Ekim 1977
|
TEK ve Sümerbank da zam yaptı. TEK'in elektriğe
yüzde 50, Sümerbank ürettiği halılarla bazı giyim ve seramik eşyasına
da yüzde 10-30 zam yaptı.
|
10 Ekim 1977
|
Akkim Kimya Sanayi kuruldu. Kimya sanayine hammadde
üretimi gerçekleştiriyor.
|
11 Ekim 1977
|
Merkez Bankası'na 30 milyon dolarlık DÇM geldi.
|
12 Ekim 1977
|
Çaya yüzde 33-50 arasında zam yapıldı.
|
13 Ekim 1977
|
IMF heyetiyle Ankara'da yeniden görüşmelere
başlandı.
|
14 Ekim 1977
|
Bakanlar Kurulu kararıyla esnafa etiket koyma
zorunluluğu getirildi. - MESS, DİSK'e bağlı Maden-İş Sendikası'yla
yaptığı toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşamadığı için 12 işyerinde lokavt
kararı aldı. Karar 4500 işçiyi kapsıyor.
|
15 Ekim 1977
|
Bakanlar Kurulu TCDD grevini 60 gün daha erteledi. -
Maliye Bakanlığı bir tebliğle "Fiyat Düzenleme ve Denetleme
Fonu" kurulduğunu açıkladı.
|
17 Ekim 1977
|
TZDK'nın traktör üretimi için Avusturya ile yaptığı
anlaşma yürürlüğe girdi.
|
19 Ekim 1977
|
Birleşik Arap Emirlikleri'nden Abu Dabi ile Elayn
arasına yapılacak olan 160 kilometrelik 220 kilovolt gücündeki enerji
nakil hattı ihalesini STFA'ya bağlı Temel Enerji AŞ kazandı. Bu konudaki
anlaşma imzalandı. Yapılacak işin tutarı 200 milyon lira.
|
20 Ekim 1977
|
Bakanlar Kurulu kamu kesiminde çalışan memurlarla,
emeklilere derecelerine göre 1000-750 lira arasında "yakacak
yardımı" ödenmesini kararlaştırdı.
|
24 Ekim 1977
|
Kamu kuruluşlarında boş kadrolara yeni memur
alınması, demirbaş alımları durduruldu.
|
28 Ekim 1977
|
Merkez Bankası yurtdışına çıkışı yıl sonuna kadar
yasakladı.
|
3 Kasım 1977
|
Bakanlar Kurulu zeytinyağ taban fiyatını 23 lira
olarak saptadı.
|
7 Kasım 1977
|
MESS, aralarında Renault'un da bulunduğu 7 fabrikada
lokavt kararı aldı. Bu işyerlerinde DİSK'e bağlı Maden-İş Sendikası
toplu sözleşme anlaşmazlığı nedeniyle grev kararı almıştı. -
İstanbul'da belediye otobüs, troleybüs ve tünel ücretlerine yüzde 50-100
arası zam yapıldı.
|
8 Kasım 1977
|
Sanayi Bakanlığı otomobil fiyatlarına zam yaptı.
|
14 Kasım 1977
|
Karşılıklı grev ve lokavt kararlarının alındığı TCDD
işlerlerinde, işverenle DYF-İş arasında anlaşma sağlandı.
|
15 Kasım 1977
|
Bir süreden beri Ankara'da bulunan IMF heyeti
anlaşma sağlanamadan Türkiye'den ayrıldı.
|
16 Kasım 1977
|
İstanbul Sanayi Odası hükümeti eleştirerek ülkeyi
içinde bulunduğu durumdan kurtaracak formülün AP-CHP koalisyonu
olduğunu bildirdi. Ve bu iki partiye koalisyon önerdi.
|
18 Kasım 1977
|
Amerikan City Bank, Koç Holding'e 5 yıl vadeli 20
milyon dolar kredi verdi.
|
24 Kasım 1977
|
Irak Türkiye'ye ham petrol pompalamayı durdurdu.
Nedeni Türkiye'nin birikmiş borçlarını ödememesi.
|
27 Kasım 1977
|
Şiddetli kuraklık nedeniyle su seviyesi düştüğünden
Seyhan Hidroelektrik Santralı'nda elektrik üretimi durdu.
|
29 Kasım 1977
|
Sosyalist ülkelere ihracata vergi iadesi yapılacak.
Karar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
|
30 Kasım 1977
|
SSK tarafından verilen işçi konut kredileri 150 bin
liradan 250 bin liraya çıkarıldı.
|
1 Aralık 1977
|
Türk Lirası'nın değeri marka göre yüzde 4 oranında
düşürüldü. Markın değeri 827 kuruştan 860 kuruşa yükseltildi.
İşçilerden ise mark 893 kuruştan alınacak.
|
6 Aralık 1977
|
Federal Almanya ile 130 milyon marklık mali yardım
anlaşması imzalandı.
|
11 Aralık 1977
|
İllerin ve ilçelerin belediye başkanları belediye ve
il genel meclisi üyeleri, muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerini
belirleyecek "yerel seçimler" yapıldı.
|
15 Aralık 1977
|
Piyasada TV alıcı cihazlarının fiyat kargaşasının
hüküm sürmesi üzerine Sanayi Bakanlığı fiyatları belirledi. Buna göre
TV alıcılarının (61 ekran) en ucuzu 6127 liradan en pahalısı ise 7216
liradan satılacak.
|
16 Aralık 1977
|
Türkiye Lira'nın değer kaybını azaltmak amacıyla
IMF'den 32 bin 315 onsluk (yüzde 60 kg) uluslararası ayarda altın satın
aldı. Satın alınan altının değeri 26 milyon lirayı buluyor.
|
19 Aralık 1977
|
Borusan Yatırım ve Pazarlama Şirketi kuruldu.
Borusan grubuna bağlı olarak kurulan şirket, grubun çeşitli alanlardaki
şirketlerine iştirak etmektedir. 1991 yılında Borusan Oto Servis ve
Ticaret şirketini kuran Borusan Yatırım BMW otomobillerini
pazarlamaktadır.
|
20 Aralık 1977
|
Vehbi Koç'tan hükümete öneri
|
23 Aralık 1977
|
TIR'lar Türkiye'ye girişte kişi başına 300 dolar
bozduracak. Maliye Bakanlığı'nın tebliğine göre yabancı TIR'lardaki
görevliler harcamadıkları Türk Lirası'nı çıkışta dövize çeviremeyecek.
|
26 Aralık 1977
|
Sağlık Bakanlığı 1350 kalem ilacın fiyatını yüzde
25-30 oranında artırdı. Ancak İlaç İşverenleri Sendikası zammı yetersiz
buldu.
|
27 Aralık 1977
|
Millet Meclisi, CHP'nin hükümet hakkında gensoru
açılmasına ilişkin önergesini kabul etti. Oylamada hükümeti oluşturan
partiler de olumlu oy kullandı.
|
28 Aralık 1977
|
DİSK Olağan Genel Kurulu'nda başkanlığa Abdullah
Baştürk seçildi. Fehmi Işıklar da genel sekreter oldu.
|
29 Aralık 1977
|
Asgari ücret tespit komisyonu asgari ücreti 3300
lira olarak belirledi. 16 yaşından küçük işçiler ise 2100 lira alacak.
Karar 1 Ocak 1978 tarihinde yürürlüğe girecek.
|
31 Aralık 1977
|
Cumhuriyet tarihinde ilk kez gensoruyla hükümet
düşürüldü. Meclis'te yapılan oylamada 228 güvensizlik oyuna karşı 218
güvenoyu çıkınca hükümet düştü. Demirel oylamadan sonra‚ Çankaya'ya
çıkarak Cumhurbaşkanı'na istifasını sundu. Korutürk istifayı kabul
etti.- Toptan eşya fiyatları indeksi İTO 28.5 Hazine Dış Tic. Müs. 24.1
Tüketici Fiyatları İndeksi DİE (Ankara) 28.3 Hazine Dış Tic. Müs. 22.5
|