Kasım
1989
|
TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut, yeni hükümeti
kurmakla görevlendirildi. Aynı gün, Akbulut hükümeti açıklandı.
Hükümette devlet bakanlarının sayısı 15'e çıkarılırken, Başbakan
Yardımcılığı'na Ali Bozer getirildi. Partinin muhafazakâr kanadından
Mehmet Keçeciler, Vehbi Dinçerler ve Hüsnü Doğan Devlet Bakanı oldu.
|
15
Kasım 1989
|
Akbulut hükümeti, TBMM'den güven oyu aldı. Yapılan
oylamada hükümet 278 kabul oyu aldı. DYP'nin katılmadığı oylamada,
SHP'nin 95 milletvekili red oyu kullandı.
|
16
Kasım 1989
|
Medya Holding şirketi kuruldu. Kuruluş grup
şirketlerinin merkezi planlama, finansman, muhasebe ve personel
fonksiyonlarını yürütmekle görevli. Kuruluşun 12 iştiraki bulunuyor.
|
17
Kasım 1989
|
Finansbank, İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan
"Private Bank"ın yüzde 80 hissesini 16 milyon İsviçre Frangı
karşılığında satın aldı. Bankanın yüzde 20 hissesi ise, İsviçre'nin en
büyük bankası olan UBS'nin elinde bulunuyor.
|
18
Kasım 1989
|
TEKEL'den rakıya zam. Yüzde 25-30 arasında değişen
zamdan sonra 70'lik Yeni Rakı'nın fiyatı 10 bin, Kulüp Rakısı'nın
fiyatı 11 bin, Altınbaş ise 13 bin 500 liraya çıktı.
|
30
Kasım 1989
|
Bu yıl 25. kuruluş yıldönümünü kutlayan Yapı
Merkezi, Türkiye'de ilk kez ve Türk inşaat mühendisliğinde bir
kilometre taşı olarak "Beton 1000"i üretti. Beton 1000, bir
santimetrekaresi 1000 kg. ağırlığa dayanıklı beton anlamına geliyor.
Mevcut betonların bir santimetrekaresi ise ancak 160 kg. ağırlığa
dayanıklı. Bu betonun İTÜ laboratuvarlarında testten geçirildiği ve
olumlu sonuç alındığı açıklandı.
|
1
Aralık 1989
|
1988 yılına ait satışları veya gayri safi iş
hasılatları 20 milyon lirayı aşan ve perakende ticaret tüccarlar
bugündan itibaren zorunlu olarak yazar kasa kullanmaya başladılar.
Kullanmayanlar, kaçakçılığa teşebbüs etmiş sayılacak ve haklarında
yasal işlem yapılacak. - Akaryakıta yüzde 8-15 arasında zam yapıldı.
Zamdan sonra İstanbul'da süper benzinin litresi 1259, normal benzinin
1219, gazın litresi 1192, motorinin litresi 1188, 6 nolu fuel-oilin
fiyatı 558 lira oldu.
|
14
Aralık 1989
|
Kadıköy Belediyesi'nden sonra halktan gelen yoğun
talep üzerine Bakırköy Belediyesi de, emlak vergilerine esas olan arsa
birim fiyatlarını yüzde 2-76 oranında indirerek yeniden belirledi. -
Maliye Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğine göre, bilanço
esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri
amortismanlarını 1989 hesap dönemi sonunda yüzde 70.4 oranında yeniden
değerlendirecekler. Geçen yıl bu oran yüzde 63.2 olarak saptanmıştı.
|
18
Aralık 1989
|
İMKB'de hisse senedi fiyatlarındaki canlılık
sürüyor. Endeks iki ay arayla bugün yeniden 1800 puanın üzerine
çıkarak, 1860'a ulaştı. Bu yüksek primi yüzde 9.9'la Erdemir yaptı. -
Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, "sığır vebası" olduğu
gerekçesiyle Hindistan'dan manda ve bufalo eti ithalini yasakladı. Bu
yılın ilk 11 ayında Hindistan'dan 5 bin 408 ton et izni istenmiş, bunun
yüzde 60'ı gerçekleşmişti.
|
18
Aralık 1989
|
Valeo Oto Yan Sanayi AŞ. Bursa'da kuruldu. Otomotiv
sanayii için debriyaj sistemleri üretiyor.
|
20
Aralık 1989
|
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin açtığı otobüs
ihalesini Macaristan'ın Ikarus firması kazandı. 200 otobüslük ihalede
toplam ödeme 28 milyar 999 milyon 250 bin lirayı buluyor. İlk 50 otobüs
1990 yılı Mayıs'ında teslim edilecek.
|
23
Aralık 1989
|
Dubaili işadamı ve eczacı Said Haifawi'nin
yaptırdığı "İstanbul International Hospital", Cumhurbaşkanı
Özal tarafından açıldı. Yeşilyurt'ta 20 bin metrekarelik alanda kurulan
modern hastane 130 yataklı. Hastanede 106 lüks oda, 8 yataklı kroner
bakım ünitesi, 10 yataklı cerrahi yoğun bakım ünitesi yer alıyor.
|
29
Aralık 1989
|
Kuveyt'te açılan uluslararası nitelikteki 356 milyon
dolarlık Sabiya Termik Santralı ihalesini Türk şirketi, "Birleşmiş
Mühendisler Bürosu AŞ (BMB)" kazandı. Yönetim Kurulu Başkanı Ali
Rıza Bozkurt, 5 yılda tamamlanacak olan projede 2500 dolayında Türk
mühendis ve işçisinin görev alacağını söyledi.
|
30
Aralık 1989
|
Bakanlar Kurulu kararıyla motorlu taşıt vergisine
yüzde 75 zam yapıldı. Ayrıca, gelir vergisinin ilk dilimi 6 milyondan 8
milyona, göçmen ve mültecilere uygulanan muafiyet 60 binden 120 bine
çıkarıldı.
|
31
Aralık 1989
|
Toptan eşya fiyatları endeksi DİE 64.0 İTO65.
Tüketici fiyatları endeksi DİE (Türkiye) 60.3, DİE (Ankara) 63.7. Dolar
bazında İMKB endeksi 89 sonu 560.57.
|
1
Ocak 1990
|
1989 yılı borsada rekor kazanç yılı oldu. En yüksek
kazanç yüzde 946 ile hisse senetlerinde yaşanırken, altın ve döviz
yüzde 25-33 getiri sağladı. Geçen yılın en flaş hisse senetleri pay
başına verim sıralamasına göre yüzde 1786 ile Erdemir, yüzde 1152 ile
TSKB ve yüzde 998 ile Eczacıbaşı ve yüzde 828 ile Ege Biracılık oldu. -
Gelir vergisinde alt dilim 6 milyondan 8 milyon liraya çıkarıldı.
Ücretliler küçük bir soluk alacak. - Motorlu taşıtlar vergisi yüzde 75
arttırıldı. En düşük vergi 17 bin 500, en yüksek vergi 1.4 milyon lira
oldu. - İşletme esasına göre defter tutma hadleri yükseltildi. 150
milyonluk tutar 200 milyon liraya, 180 milyon liralık tutar 240 milyon
liraya yükseltildi. - Vergide gecikme faizi yüzde 96'dan yüzde 84'e,
tecil faizi ise yüzde 72'den 63'e indirildi. - Ücretlilerin özel
indirimi 18 bin liradan 36 bin liraya yükseltildi. Bu ücretlerde yüzde
2-2.5 iyileşme sağlayacak.
|
2
Ocak 1990
|
Serbest muhasebeciler tarafından tutulacak defterler
için taban ücret 50-600 bin lira arasında belirlendi. Danışma ücreti 50
bin-1 milyon 200 bin lira, mali müşavirlik onayı 100 bin - 4 milyon
lira arasında değişiyor.
|
3
Ocak 1990
|
Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi
Başkanlığı, Türkiye'nin tüm termik ve hidroelektrik santrallerinin,
Birinci Boğaziçi ve Fatih Köprüsü'nün brüt gelirine endeksli iki yıl
vadeli gelir ortaklığı senetlerini satışa çıkardı.
|
5
Ocak 1990
|
Köprü ve otoyol geçiş ücretlerine zam. Boğaziçi ve
Fatih köprülerinde otomobil geçiş ücreti 3 bin liradan 5 bin liraya
çıkarıldı.
|
6
Ocak 1990
|
Kıdem tazminatının yıllık tavan miktarı yüzde 31
oranında arttırıldı. Kıdem tazminatı tavanı 1 Ocak 1990'dan geçerli
olmak üzere 1 milyon 568 bin lira olarak belirlendi. İş Kanunu uyarınca
30 Haziran 1990 tarihine kadar yapılacak toplu iş sözleşmesine kıdem
tazminatlarının tavanı bu miktara göre hesap edilecek.
|
8
Ocak 1990
|
Emlak Bankası bugün 65. doğum gününü kutladı. 750
milyar lira sermayeli bankanın 436 şubesi ve 11 bin 500 çalışanı
bulunuyor. Banka 1945'ten bu yana 36 bin konut yapımını gerçekleştirdi.
Halen yapımı sürdürülen konut sayısının 110 bin olduğu bildirildi.
Bankadaki toplam mevduat 4.2 trilyonu aşıyor.
|
11
Ocak 1990
|
Tofaş ürettiği otomobillere yeni yılın ilk zammını
yaptı. Zamdan sonra Serçe 13 milyon 662 bin, Şahin 19 milyon 113 bin,
Şahin (5 vites) 19 milyon 688 bin, Kartal Lüks 25 milyon 668 bin, Doğan
Lüks 25 milyon 788 bin lira oldu.
|
13
Ocak 1990
|
Güneydoğu Anadolu Projesi'nin en önemli yatırımı
olan Atatürk Barajı'nde ilk kez su tutulmaya başlandı. Su tutma işlemi,
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın, baraj kapaklarını kapatan düğmeye
basmasıyla başladı.
|
15
Ocak 1990
|
Türkiye İhracat Kredi Bankası (Eximbank)
ihracatçılara, 180 güne kadar vadeyle kullandırdığı sevk öncesi ihracat
kredisi faizlerini 1-3 puan arasında indirdi. Yeni faiz oranlarına göre
0-30 gün arası vade yüzde 35, 61-90 yüzde 36, 91-120 yüzde 40, 151-180
yüzde 45 oldu.
|
16
Ocak 1990
|
Merkez Bankası Başkanı Rüştü Saraçoğlu, Türkiye'de
ilk kez hazırlanan Merkez Bankası 1990 yılı para programını açıkladı.
"Para programının tek hedefi, orta vadede Türk Lirası'nın iç ve
dış değerlerinde istikrar sağlamaktır" dedi. Para programının ana
hatları şöyle açıklandı
|
Hedef
|
Orta vadede Türk Lirası'nın iç ve dış değerinde
istikrar, Emisyon Merkez Bankası parası sadece döviz satın alınarak
yaratılacak. Emisyonun bilanço içindeki payı yüzde 40 seviyesine
çıkarılacak. Teşvik Merkez Bankası, teşvik politikasının aracı değil.
Her teşvike para atarak sorunu çözemez. Bundan vazgeçelim. Döviz kuru
Kur ilan edilmedi. Ancak 1990 yılında döviz kurlarındaki değişiklikler
1989 yılı düzeyinde kalacak. Döviz satarak kur ayarlamayacak. Kredi
Kamuya kredi yok. Olursa verilecek. Tercih Hazine'ye. Faiz ve bankalar
Bankalara dikkatli olun çağrısı. Faizleri hızla indirirseniz riski
büyük olur. Merkez Bankası kurtarmaz, müdahale etmez. Ayrıca döviz
tevdiat hesapları munzam karşılıkları orta vadede Türk Lirası olarak
alınacak. Enflasyon Enflasyon hedefi yok. Çok değişken var. Orta vadede
Merkez Bankası, bilançosunu büyütmezse, fiyatlar oynamazsa iç
yükümlülükler tutulduğu sürece enflasyon inecek. Kamunun fiyat artış
oranı özel sektörden yüksek. Kıyamet Döviz kurları değişmiyorsa, döviz
rezervleri azalıyor, iç krediler artıyorsa hazır olun, kıyamet yakın.
Sonuç Hedeflerden sapmalar olabilir, piyasada da oluyor. Ama ilk kez
bir program yapıldı. Kamuoyu bilsin Merkez Bankası şeffaf ve açık. -
Kumkapı'da bir konfeksiyon atölyesinde elektrik kontağından çıkan
yangın sonucu, 16 işçi öldü, 12 işçi yaralandı.
|
17
Ocak 1990
|
Çitosan'a dur! 5 çimento fabrikasının
özelleştirilmesi mahkemeden döndü. Ankara I. Bölge İdare Mahkemesi, beş
çimento fabrikasının Fransız firmasına satılmasına ilişkin kararı, 90
gün süreyle durdurdu. Mahkemenin durdurma kararı "Fransızlar'a
satıştan" değil, özelleştirmeyle ilgili 54 sayılı YPK kararına
aykırı hareketten kaynaklandı. Bu karar KİT'lerin satışından halka ve
işçilere öncelik verilmesini içeriyor. -Emekli, dul ve yetimlerin
"Çek kırdırma" dönemi kapandı. Alınan kararla, vadesi
gelmemiş çeklerin kırdırılmasına son verildi.
|
18
Ocak 1990
|
Et Balık Kurumu, işçi ve memura kurum mamullerinin
taksitle satılmasını kararlaştırdı. Karara göre alınan malların bedeli,
ücretlerden 5 eşit taksitte kesilecek.
|
19
Ocak 1990
|
TUGSAŞ'ın ürettiği gübrelerin satış fiyatları bütün
çeşitleri için kilo başına 10 lira ucuzlatıldı. Ancak ucuz gübreden
yararlanabilmek için fabrikadan almak gerekiyor.
|
22
Ocak 1990
|
İstanbul'da büyük gazetelerin fiyatları 500 liradan
600 liraya çıktı.
|
22
Ocak 1990
|
Borsaya baskın! İstanbul Menkul Kıymetler Borsası
Başkanlığı Çukurova Elektrik AŞ'ye ait sahte hisse senetlerinin
basıldığını açıkladı. Olayın adli makamlara intikalinden sonra mali
polis borsada arama yaptı. Yatırımcıların mağdur olmaması için hisse
senedi alım satış işlemlerini borsa üyeleri aracılığıyla yapmaları
istendi.
|
23
Ocak 1990
|
Borsada 50 milyarlık skandal! Çukurova Elektrik'in hisse
senetlerinin sahtesinin basılarak 4 aydır halka satıldığının ortaya
çıkması üzerine borsa birbirine girdi. Değerinin düşeceği sanılan
senetler tam tersine biranda yükseldi. İki kişi, senetlerin piyasaya
sürülmesine aracılık ettiği iddiasıyla gözaltına alındı. Yapılan her
incelemede yeni yeni sahte senetler çıkıyor. İstanbul'da 585 bin adet
sahte senet elegeçirildi. Yapılan yolsuzluğun boyutları 50 milyar lira
olarak tahmin ediliyor. - Akdeniz Gübre Sanayii'nin yüzde 50.5'lik
hissesini Tekfen Holding'in bünyesindeki Toros Gübre aldı. Akdeniz
Gübre Sanayii'nin sermayesinin de 32 milyar liradan 80 milyar liraya
çıkarılacağı açıklandı.
|
24
Ocak 1990
|
Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Türkiye Emlak
Bankası'nı 60 milyon dolar ve 34 milyon İsviçre Frangı dolandırdığı
iddiasıyla yargılanan işadamı Kemal Horzum'u 12 yıl 6 ay ağır hapis
cezasına çarptırdı. Bankanın iki görevlisine de aynı ceza verildi.
|
25
Ocak 1990
|
Çok uluslu ABD şirketi Coca Cola, Çukurova Grubu'na
bağlı Çukurova Gıda'nın İzmir ve İstanbul'da bulunan Schweppes şişeleme
tesislerini satın aldı. Fabrikalar için Çukurova Grubu'na 30 milyon
dolar ödendi. Coca Cola şirketi daha önce de Ansan'ı almıştı.
|
26
Ocak 1990
|
TÜSİAD, toplumsal uzlaşma istedi. Türk Sanayicileri
ve İşadamları Derneği'nin (TÜSİAD) 20. olağan genel kurulunda konuşan
işadamları toplumsal ve siyasi uzlaşma istediler. Yeniden genel
başkanlığa seçilen Cem Boyner "TÜSİAD yönetimi olarak önce
siyasilerin, daha sonra da toplumun birbiriyle çıkar ilişkisi içinde olan
kesimlerinin uzlaşmasını istiyoruz" dedi. 1988 ve 1989'un boşa
geçirilmiş yıllar olduğunu belirten Boyner 1990 yılı için çok dikkatli
olunmasını istedi. Boyner, bütçeyi eleştirirken, ülkeyi kolay ve akılcı
yönetilebilir olmaktan çıkaran uygulamalar bulunduğunu kaydetti.
Türkiye'de (Vergimi ödüyorum, karşılığında hizmet bekliyorum)
seslerinin giderek daha çok duyulmaya başlanacağına işaret eden Boyner,
"Yöneticiler halka güvenmelidir" dedi. -Para ve Kredi Kurulu,
ihracatta destekleme ve fiyat istikrar fonundan prim ödenecek malların
listesini yeniden belirledi. 39 malın ihracatında ödenen destekleme
prim tutarları arttırıldı, 32 malın prim üst sınırı düşürüldü, 7 mal da
destekleme kampanyasından çıkarıldı.
|
29
Ocak 1990
|
Sibirya'da ilk Türk firması! Pet Holding'e bağlı
Petkon Tur İnşaat firması Sibirya'daki Novokuznetsky kentinde yapılacak
olan 500 yataklı bir hastanenin anahtar teslim işinin ihalesini aldı.
70 milyon dolarlık projede bine yakın Türk işçi ve mühendisi çalışacak.
|
31
Ocak 1990
|
Türk Hukuk Kurumu ve Atatürkçü Düşünce Derneği
Başkanı, Anayasa Profesörü Muammer Aksoy, Ankara'da Bahçelievler
semtinde evine girerken, kimliği belirlenemeyen üç kişinin silahlı
saldırısı sonucu öldü. Cinayeti şimdiye kadar adı duyulmamış
"İslami İntikam Örgütü" üstlendi. Öldürme gerekçesi olarak da
"Prof. Aksoy'un tesettür konusundaki tutumu" gösterildi.
|
1
Şubat 1990
|
Makarna, süt, bulgur, margarin ve deterjana yüzde
5-20 arasında değişen oranlarda zam yapıldı. -İstanbul'da ekmek
zamlandı. 320 gram ekmeğin gramajı sabit tutulurken fiyatı 350 liradan
400 liraya çıkarıldı. - Dolmuş ücretlerine yüzde 25 oranında zam
yapıldı. Taksilerin ilk açılış ücreti 900 liradan 1000 liraya
çıkarıldı. Taksimetrede eskiden kilometre başına 600 lira olan ücret
750 lira olacak. - İETT ve halk otobüslerine mesafeye göre ücret
uygulaması getirildi. Kısa mesafeler için 350 liralık tek, uzun
mesafeler için 350 liralık çift bilet alınacak. - Renault otomobillerin
fiyatlarına yüzde 10.5 ile 13.2 arasında zam yapıldı. Zamdan sonra en
ucuz tip, R-12 Toros 19 milyon 425 bin, en pahalı R-11 Txe Flash 31
milyon 900 bin lira oldu. - İstanbul'da tünel jeton fiyatları 300
liradan 400 liraya çıkarıldı.
|
3
Şubat 1990
|
Cumhurbaşkanı Turgut Özal, milletvekillerine erken
emeklilik olanağı sağlayan yasa ile milletvekillerinin emekli maaşını
arttıran yasayı -kamuoyunun beklentileri doğrultusunda- veto etti.
Özal, tepkilerin yanı sıra yasaların anayasanın eşitlik ilkesine aykırı
olduğu gerekçesiyle bir kez daha görüşülmek üzere TBMM'ye iade etti.
|
5
Şubat 1990
|
Bankalar şimdi de "Borsada oynama kredisi"
başlattı. Pamukbank "Borsa Kredisi" ile "Rüçhan hakkı
kredisi" adı altında iki yeni krediyi uygulamaya koydu. Kredilere
aylık yüzde 7 faiz uygulanacak. Rüçhan hakkı kredisi ellerinde hisse senedi
olan, ancak yeterli nakit imkanı bulunmayan hisse senedi sahiplerine
kredi vererek Rüçhan haklarını kullanma imkanı sağlıyor.
|
6
Şubat 1990
|
Ankara 1 numaralı Bölge İdare Mahkemesi, Çitosan'a
ait beş çimento fabrikasının özelleştirilmesiyle ilgili yürütmeyi
durdurma kararına itiraz eden başbakanlığın bu itirazını reddetti.
|
7
Şubat 1990
|
Yurtdışında en az 6 ay süreyle görev yapan kamu
görevlilerine, Türkiye'ye dönüşlerinde kendi adlarına olan
otomobilleri, bedelsiz ithalat yoluyla ithal etme hakkı tanındı. Hazine
ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın tebliğine göre karar 30 Aralık 1989'dan
geçerli ve bu karardan maaşları döviz olarak ödenen Kıbrıs'taki kamu
görevlileri de yararlanabilecek.
|
8
Şubat 1990
|
Merzifon'da Yeni Çeltek Kömür İşletmesi'nde meydan
gelen grizu patlamasında 66 işçi hayatını kaybetti, ölenlerden bir
bölümünün cesetleri haftalar sonra çıkarılabildi. Facia ile ilgili
olarak işletmenin üç yöneticisi tutuklandı.
|
10
Şubat 1990
|
İstanbul'da şehir hatları, adalar ve boğaz
hatlarında yolcu taşıma ücretlerine zam yapıldı. 3500 liralık hatlar 5
bin liraya, boğaz hattındaki seferlerin ücretleri ise bin liradan 1500
liraya çıkarıldı.
|
12
Şubat 1990
|
Tütün üreticisinin uzun süredir sabırsızlıkla
beklediği Ege ekici tütün piyasası olaylı açıldı. Hükümetin, Tekel
Genel Müdürü aracılığıyla tütün alım fiyatını 11 bin lira olarak
açıklamasından sonra Akhisar'da 20 bin üreticinin başlattığı protesto
hareketi büyüdü. Beklenenin altında bir fiyatla karşılaşınca kızan
üreticiler önce demir ve karayolunu ulaşıma kapattılar. Üreticiler daha
sonra TEKEL binası ile tütün tüccarlarına ait bazı binaları basıp,
eşyaları tahrip ettiler. 50 işyerinin hasar gördüğü olaydan sonra
üretici gözaltına alındı.
|
12
Şubat 1990
|
Betaş Mensucat San ve Tic. A.Ş. kuruldu. Gaziantep
Sanayi Odası Başkanı Nejat Koçer'in sahibi olduğu şirket akrilik iplik
üretim ve ihracatı yapıyor.
|
13
Şubat 1990
|
Tütün üreticilerinin baş fiyatı protesto eylemleri
bugün de sürdü. Üreticiler, piyasanın açılmasını engellediler. Bu arada
fiyatlandırma çalışmaları için Akhisar ve köylerine giden eksperler
engellendi. SHP lideri Erdal İnönü, "Üreticiler açlığa mahkum
edilmekte yurtdışındaki tekeller zenginleştirilmektedir" derken,
DYP lideri Demirel "Tütün üreticisi yanmıştır" şeklinde
konuştu.
|
15
Şubat 1990
|
Dünya Bankası'ndan Türkiye'ye ceza! Dünya Bankası
enflasyon düşürme ve bazı vergi reformları konusunda Türkiye'nin
verdiği sözleri yerine getirmediği gerekçesiyle 400 milyon dolarlık
krediyi serbest bırakmıyor. - Demiryollarına zam. Mavi Tren 30 bin,
Fatih Ekspresi 35 bin lira oldu. - Çinko satış fiyatı yüzde 9 oranında
düşürüldü. Tariş de bazı iplik türlerinin fiyatlarında (ihraç kaydıyla)
10-15 feniklik indirim yaptı.
|
19
Şubat 1990
|
Emlak Vergisi 4-10 kat arttırıldı. Bütün illerde
emlaklara ödenecek vergi miktarı belirlendi. Yeni arsa ve inşaat
metrekare birim fiyatlarına göre vergi miktarı 4-10 kat yükseldi. 100
metrekarelik bir daireye Ataköy'de 234 bin 796 lira, Kadıköy'de de 178
bin lira vergi verilecek. Gecekondu vergisi ise 35 bin lirayı geçiyor.
|
20
Şubat 1990
|
USAŞ'ın satışına yargı engeli. Ankara 6. İdare
Mahkemesi, Çitosan'dan sonra USAŞ'ın satış işleminin de özelleştirme
ile ilgili yasaya aykırı olduğuna karar verdi ve yürütmeyi durdurma
kararı aldı. - TEKEL içki ve sigara fiyatlarına yüzde 80'e varan oranda
zam yaptı. Kısa filtreli sigaralar 800 liradan 1100 liraya, uzun
filtreli sigaralar 900 liradan 1300 liraya çıktı. Tekel 2000 sigarası
2600 lira oldu. Marlboro, Cartier, Parliament gibi yabancı sigaraların
fiyatları da 2100 liradan 3100 liraya yükseltildi. Büyük Yeni Rakı
fiyatına 1000, küçük Yeni Rakı fiyatına ise 500 lira zam yapıldı. DYP
Genel Başkanı Süleyman Demirel zamları eleştirirken "Tütün piyasası
yeni açıldı. Köylü geçen seneden az para aldı. Mağdur köylüye vereceğim
diye savunma yapsalar olur. Bu haliyle yanlıştır" dedi. SHP lideri
Erdal İnönü ise "Bu hükümetin yapacağı birşey yoktur. Zam yapıp
enflasyon arttı diyor. Enflasyon arttı diye tekrar zam yapıyor. Başka
çareleri kalmadı" dedi.
|
20
Şubat 1990
|
Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, görevini
sürdürebilmek için gerekli asgari şartların ortadan kalktığı
gerekçesiyle istifa etti. Yılmaz'ın istifasına, Cumhurbaşkanı Özal'ın
dış politika konusunda sürekli müdahalelerinin neden olduğu öne
sürülüyor. - Türk-İş Genel Merkezi'ne saat 12.30 sıralarında molotof
kokteyli atıldı. Çıkan yangın itfaiye tarafından söndürüldü, olayda
ölen ve yaralanan olmadı. Olayla ilgili olarak biri kız altı kişi
aranıyor.
|
26
Şubat 1990
|
Dövizde sınırlar kalktı. Bakanlar Kurulu'nun bugünkü
Resmi Gazete'de yayınlanan kararına göre Tükiye'de yerleşik kişilerin
bankalar, yetkili müesseseler ve özel finans kurumlarından döviz
alımlarında kullanılan 3 bin dolar veya eşiti diğer paralarla ilgili
sınır kaldırıldı. Yeni düzenlemeyle isteyenin istediği kadar döviz
alabilmeleri ve bu dövizi bankalar ve mali finans kurumları
aracılığıyla yurtiçinde veya yurtdışında tasarruf etmeleri serbest hale
getirildi. Ayrıca isteyenlerin bankalar veya özel finans kurumları
aracılığıyla kullanmak kaydıyla yurtdışından nakdi veya gayri nakdi
kredi temin etmeleri de serbest bırakıldı. Yurtdışına çıkışlarda yolcu
beraberinde götürülecek efektif döviz miktarı da 3 bin dolardan 5 bin
dolara çıkarıldı. Bu miktarın üzerinde yurtdışına efektif döviz
çıkarılması Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu
bakanlık tarafından ve belirlenecek esaslara göre yapılacak.
|
27
Şubat 1990
|
Elektriğe zam Konutlarda elektriğin kilovatı 95
liradan 120 liraya çıkarıldı.
|
28
Şubat 1990
|
Bakanlar Kurulu, Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim
Şirketi'ne 300 bin ton şeker ithal etmesi için yetki verdi. Şeker bu
yıl içinde çeşitli partiler halinde ithal edilecek. - Makroekonomik
konularda 1989 yılında alınan sonuçlar ve 1990 yılı programında
görüşmeler yapmak üzere Ankara'ya gelen Uluslararası Para Fonu
yetkilileri görüşmelere başladı.
|
1
Mart 1990
|
Gasaş Gaz Aletleri San. A.Ş kuruldu. Gasaş, LPG
dedantör ve tüplerinin yanı sıra çeşitli büyüklükteki vakumlu tankları
Adıyaman'da üretiyor.
|
1
Mart 1990
|
TEK, yeni zam yöntemini saptadı. Elektrik
fiyatlarına her ay kademeli olarak zam yapılacak. Mart ayı zammı yüzde
9 olarak belirlendi.
|
2
Mart 1990
|
Kimyevi gübrede çiftçiye sağlanan sübvansiyonun
kapsamı genişletildi. Para Kredi Kurulu'nun Resmi Gazete'de yayınlanan
tebliğine göre yeni üretilen 8 ayrı cins kompoze gübre destekleme
kapsamına alındı.
|
3
Mart 1990
|
Büyük İstanbul gazetelerinin fiyatı 600 liradan 700
liraya çıkarıldı. - Yılın ilk ayını 200 milyara yakın açıkla kapayan
maliye bazı önlemler aldı. Bakanlar Kurulu Kararı'yla, Milli Savunma
Bakanlığı bütçesinden yüzde 4, öteki bakanlıklardan da yüzde 12
oranında kesinti yapıldı.
|
5
Mart 1990
|
Türkiye'nin ilk yabancı Menkul Kıymetler Fonu
Vakıfbank tarafından oluşturuldu. "Vakıfbank 5. Menkul Kıymetler
Yatırım Fonu" Newyork, Frankfurt, Londra ve Lüksemburg borsalarına
kote edilmiş menkul kıymetlerden oluşturuldu. Fonun katılma belgeleri
Türk Lirası üzerinden satılacak. - Turşuya standart getirildi. Türk
Standartları Enstitüsü (TSE) patlıcan, biber, lahana, hıyar ve karışık
turşuda bulunması gereken özellikleri hazırladığı standartlarla
belirledi. Turşu, sağlığa zararlı olmayan plastik laklı teneke, cam,
kavanoz gibi kapalı ambalajlarda satılabilecek.
|
6
Mart 1990
|
Kristal toz şeker, küp şeker, dökme küp şeker ile
rafine kristal şekerin toptan fiyatına ortalama yüzde 27 zam yapıldı.
Zamdan sonra kristal şekerin kilosu 1350, kutuda tüp şekerin kilosu
2225 liraya çıktı. - Karel Elektronik Ticaret AŞ, ilk Türk
bilgisayarını üretti. Aksamının yüzde 70'i Türkiye'de üretilen
malzemeyle imal edilen ve "Euro Star" (Avrupa Yıldızı) adı
verilen bilgisayarın en önemli özelliği ise yazılım programının Türkçe
olması. 1990 üretim hedefi 10 bin adet.
|
7
Mart 1990
|
Gazeteci-yazar Çetin Emeç, bu sabah Suadiye'deki
evinden göreve gitmek üzere çıktığı sırada, kimliği henüz saptanamayan
kişiler tarafından tabancayla öldürüldü. Olay sırasında Emeç'in yanında
bulunan şoför Sinan Ercan da hayatını kaybetti. Saldırganlar ise kaçtı.
Olay tüm yurtta büyük tepki yarattı. 1935 yılında İstanbul'da doğan
Çetin Emeç, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirmiş, daha
öğrencilik yıllarında babası Selim Ragıp Emeç'in sahibi olduğu Son
Posta Gazetesi'nde gazeteciliğe başlamıştı. Daha sonra Hürriyet ve
Milliyet gazetelerinde Genel Yayın Yönetmenliği, Hürriyet Gazetesi
Genel Koordinatörlüğü yapan Çetin Emeç, köşe yazılarıyla da
tanınıyordu.
|
8
Mart 1990
|
Avrupa Türk Yatırım Bankası (Eurotürk Bank) faaliyete
geçti. Kuruluşunda Merkez Bankası eski başkanı Yavuz Canevi'nin de
görev aldığı bankayı Banque Indiquez (Fransa), Amrobank (Hollanda),
Generale Bank (Belçika) ve Societe Generale de Belquique ortak
kurdular.
|
9
Mart 1990
|
Çalıştıkları işyeri ve bölgelere göre çeşitli
kategorilere ayrılan yaklaşık 400 bin sözleşmeli personele yüzde 25'e
kadar değişen oranlarda zam yapıldı. Kadro karşılığı çalışan üst düzey
yöneticilerinin 3 milyon 600 bin lira olan maaşları 5 milyon liraya
çıkarıldı. - Goodyear, Pirelli ve Brisa Lastik fabrikalarında toplu
sözleşme görüşmeleri tıkandığından grev kararı alındı. İşçiler
"İşveren aylık çıplak ve net 2 milyon lira ücreti bize verene
kadar grev yapacağız. İthalat ta, stok da bizi korkutamaz' dedi. KİPLAS
Başkanı Refik Baydar "Buna göre bir işçinin yıllık çıplak maliyeti
80 milyon lirayı bulacak. Bizim teklifimizde ise 30-40 milyon lirayı
buluyor" diyerek sendikanın hayal aleminde yaşadığını belirtti.
Halen bu işyerlerinde çıplak net ücret 450 bin lira civarında. -
Stokların eritilmesi amacıyla fuel-oil fiyatlarında yüzde 5 indirim
yapıldı.
|
12
Mart 1990
|
Boyner'den erken seçim çağrısı TÜSİAD Genel Başkanı
Cem Boyner, terörün son günlerde iyice hissedilen siyasal boşluğun
yarattığı tedirginlik ortamından yararlanarak filizlendiğini belirtti,
toplumsal istikrarın korunması için erken seçime gidilmesi çağrısı
yaptı.
|
13
Mart 1990
|
Toplu sözleşme anlaşmazlığı nedeniyle Goodyear
Lastik Fabrikası'nda grev başladı. Pirelli ve Brisa'da grev duyuruları
asıldı.
|
15
Mart 1990
|
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde
enerji tesislerinin finansmanı ve elektrik fiyatlarında istikrar
sağlanması için Elektrik Enerjisi Fonu kuruldu. - Kayseri'de kurulu
Askeri Pil Sanayi ve Ticaret AŞ (ASPİLSAN) tesislerinde ilk Türk uçağı
aküsü üretildi. 24 volt, 4, 15, 25 ve 40 amper olmak üzere 4 ayrı türde
imal edilen nikel kadmiyumlu uçak akülerinden yılda 10 bin adet
üretilecek. - Türkiye'ye her türlü silah ithal etme yetkisi bulunan
Savunma Sanayi Müsteşarlığı ithalat tekelini Makine ve Kimya Endüstrisi
Kurumu'na verdi. İlk partide bin tabanca, 500 de tüfek ithal edilecek.
|
16
Mart 1990
|
Merinos Halı San. ve Tic.A.Ş. Gaziantep'te kuruldu.
Türkiye'de makine halı üretiminde önemli bir yere sahip olan şirket
kaliteli halı üretimiyle tanınıyor.
|
16
Mart 1990
|
Hayat standardı göstergeleri geçen yıla göre yüzde
70 oranında arttırıldı. Kuyumcular için ise ayrı tarife düzenlendi.
|
19
Mart 1990
|
Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi elektrik ve
köprü gelirlerine endeksli, 1 yıl vadeli E tipi 100 milyar liralık
gelir ortaklığı senedini satışa çıkardı.
|
20
Mart 1990
|
Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Vergi Haftası'nın açılışı
nedeniyle yaptığı konuşmada "Vergi kültürünü geliştirin. Sistemi
basitleştirin. Çok vergi alacağız diye vatandaşları sıkıntıya
sokmayın" dedi. - Garanti Bankası'nın 44. genel kurulunda,
bankanın 200 milyar lira olan ödenmiş sermayesi 350 milyar liraya
çıkarıldı.
|
20
Mart 1990
|
Finans Finansal Kiralama Şirketi kuruldu. Kuruluş
finansal kiralama, leasing işlemleri yapıyor.
|
21
Mart 1990
|
Piyasada sahte ellibin liralık alarmı! Piyasaya çok
miktarda sahte 50 bin liralık sürüldüğünü belirleyen polis yurt çapında
operasyonlara başladı. İstanbul, İzmit, Nevşehir ve Ankara'da çok
sayıda kişi gözaltına alındı.
|
22
Mart 1990
|
İthalatta haksız rekabeti değerlendirme kurulu, üç
ithal malı için damping soruşturması açtı. Soruşturma Polonya,
Sovyetler Birliği ve Çekoslavakya'dan ithal edilen torna aynaları,
Romanya'dan ithal edilen ploat camları ile Taiwan çıkışlı makaralı
zincirler üzerinde yürütülüyor. - TSE, çiklete standart getirdi. Buna
göre şekerli çikletlerde maya miktarlarının en az yüzde 15,
şekersizlerde ise en az yüzde 80 olması gerekiyor. - Elazığ'da 9
mühendis, ayrılıkçı PKK örgütü militanları tarafından öldürüldü. - İSO
Meclis Başkanı İbrahim Bodur, işçileri "Fazla ücret
istemeyin" diye uyardı. Bodur, "Yüksek ücret talebi tavuğu
kesip yumurtadan olmaya benzer" dedi.
|
26
Mart 1990
|
Olağanüstü Hal Bölgesi'ndeki 5 ilde Çitosan'a bağlı
işyerlerinde bugün başlaması gereken grev valilik kararıyla ertelendi.
Diyarbakır, Elazığ, Ergani, Van, Siirt, Kurtalan ve Adıyaman'daki
çimento fabrikalarındaki grev bir ay süreyle durduruldu. Çitosan'a
bağlı diğer 17 fabrika ile özel sektöre ait 21 çimento fabrikasında çalışan
Çimse-İş Sendikası'na üye yaklaşık 15 bin işçi ise bugün greve başladı.
|
28
Mart 1990
|
Çitosan, çimentoya 385 lira zam yaptı. Böylece 1000
lira nakliye parası ile birlikte 50 kiloluk bir torba çimentonun
İstanbul'daki perakende satış fiyatı 7 bin 875 lira oldu.
|
29
Mart 1990
|
Ekrem Pakdemirli'nin istifasıyla boşalan Maliye ve
Gümrük Bakanlığı'na Adnan Kahveci atandı. - Çimento grevinin birinci
gününde çimento karaborsası başladı. Çimentonun torbası 10-14 bin
liradan satılıyor. - Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Başkanlığı'na
yeniden Nezih Demirkent seçildi. - Ankara 6. Bölge İdare Mahkemesi
USAŞ'ın özelleştirme şeklini hukuka aykırı bularak SAS'a satış işlemini
iptal etti. Bu konuya ilişkin dava CHP Genel Başkan Yardımcısı Adnan
Keskin tarafından açılmıştır.
|
30
Mart 1990
|
İstanbul'un Anadolu Yakası Elektrik İşletmesi AKTAŞ
Firması'na devredildi. Elektrik Mühendisleri Odası, 3096 sayılı yasayla
elektrik enerjisi üretimi, iletimi, dağıtımı ve satışının yerli ve
yabancı sermayeye açılmasını protesto ederek, yasanın iptali için Bölge
İdare Mahkemesi'ne baş vuracaklarını açıkladı.
|
1
Nisan 1990
|
ABD Uluslararası Kalkınma Dairesi (AID), ABD
Kongresi'ne Türkiye'nin ekonomik durumuyla ilgili bir rapor sundu.
Raporda bu konudaki olumlu gelişmeler şöyle sıralanıyor1. 1988'e kadar
başarıyla uygulanan esnek kur politikası. 2. İhracat gelirlerinin
1980-85 arası üç katına yükselmesi. 3. Cari hesapların 88 ve 89'da
fazlalık vermesi. 4. Ticaretteki kısıtlamaların kaldırılması. Olumsuz gelişmeler
1. Yapısal uyum sürecinin henüz tamamlanamamış olması, 2. Yüksek
enflasyon, 3. Yatırım dışındaki alanlarda görülen harcamaların
sınırlandırılması, 4. Gümrük oranlarının (indirime rağmen) yüzde 50-60
gibi yüksek düzeyde olması.
|
2
Nisan 1990
|
Marmara Ekici Tütün Piyasası Bursa'da açıldı. A grad
tütün 11 bin 500 lira, B grad 6200 lira, koppa 1600 liradan işlem
görmeye başladı.
|
3
Nisan 1990
|
Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı, Çin Halk
Cumhuriyeti menşeli porselenden mutfak eşyası, diğer ev eşyaları ve
tuvalet malzemelerinin Türkiye'ye dampingli fiyatlarla girdiği
iddiaları üzerine soruşturma açtırdı.
|
4
Nisan 1990
|
Ankara 1 Nolu Bölge İdare Mahkemesi, kısa adı
Çitosan olan Türk Çimento ve Toprak Sanayi AŞ'ye ait beş fabrikanın
"Societe Çiments Français" adlı Fransız şirketine satışıyla
ilgili olarak Yüksek Planlama Kurulu Kararı'nı iptal etti. Bu konudaki
dava DYP Zonguldak Milletvekili Tevfik Ertüzün ve 7 arkadaşı tarafından
açılmıştır.
|
5
Nisan 1990
|
Koç Grubu'na bağlı Bekoteknik Sanayi AŞ, Amerika
Hughes Aircraft Company Şirketi ile gece görüş sistemleri üretmek üzere
ortak şirket kurdu. "Enternasyonal Elektro Optik Sanayi AŞ"
adlı şirketin sermayesi 690 milyon lira olarak belirlendi.
|
9
Nisan 1990
|
Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi tarafından
bugün İş Bankası'nın bilgisayarlı şubelerinde satışa sunulan Erdemir
hisse senetleri kapışıldı. 11 bin 750 liradan satışa sunulan
senetlerden bir tasarrufçu en fazla 10 milyon liralık, en az 235 bin
liralık alabiliyor. Satışa sunulan hisse senetlerinin toplam tutarı 131
milyar lira. - Etibank'a bağlı Seydişehir Alüminyum Tesisleri'nin
kullandığı elektriğe uygulanan sübvansiyon kaldırıldı. TEK, bu kuruluşa
yüzde 50 indirimli elektrik veriyordu.
|
10
Nisan 1990
|
Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete'de yayınlanan
kararına göre Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı ikiye
ayrılarak "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı' ve "Kamu Ortaklığı
İdaresi' olarak iki ayrı başkanlık haline getirildi.
|
11
Nisan 1990
|
Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete'de yayınlanan
kararıyla 111 çeşit malın ithalinde alınan Gümrük Vergisi ile fon
kesintileri değiştirildi, kararla 62 malın gümrük vergisi kaldırıldı.
Otobüs ve iki katlı otobüs ithalindeki yüzde 20 olan gümrük vergisi muafiyete
çekildi. Külotlu çoraplar ile kısa ve uzun konçlu çoraplar, soketler ve
örme patikleri ithalinde yüzde 15 olan gümrük vergisi yüzde bire indi.
- Yem sanayii, yeni satış fiyatlarında kilo başına 20 lira indirim
yaptı. Piliç yeni 690 (etlik), yumurtalık piliç yeni ise 440 liraya
düştü.
|
12
Nisan 1990
|
Bakanlar Kurulu, 1 yaşındaki otomobillerden 950 kg
net ağırlıklı olanların alım vergisini 1 milyon 68 bin 750 liraya
Tofaş'ın ürettiği Doğan ve Kartal ile Ford ve Renault 9 ve 11
modellerinin vergisini de 1 milyon 781 bin 250 liraya çıkardı. Zam
oranı yüzde 50-110 arasında değişiyor.
|
14
Nisan 1990
|
Kayserili işadamı Hüseyin Bayraktar, Özakat
Grubu'na, Egebank Grubu'na ortak olup yönetimini aldığını açıkladı.
Bayraktar, bankanın sermayesini 40 milyardan 110 milyara çıkararak
merkezini İstanbul'a taşıyacağını bildirdi.
|
15
Nisan 1990
|
Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Çukurova
Elektrik ve Kepez Elektrik hisselerinin bir kısmını bugün satışa sundu.
Çukurova hisselerinden asgari 237 bin 500 lira karşılığı 10 hisse satın
alınabilecek. En fazla alınabilecek hisse miktarı ise 500, Kepez
Elektrik'te ise 11 bin 520 liradan azami 800, asgari 144 hisse senedi
alınabilecek. - Tekstil sanayicisi Halit Narin'ın konkordato talebinde
bulunduğu beş şirketinden Gernar Şirketi için mahkeme bu isteği kabul
etti. Böylece Narin'in Narin Kadife'den sonra ikinci şirketi için de
kondordato talebi kabul edilmiş oldu.
|
16
Nisan 1990
|
Türk bilimadamları üç yıl süren çalışmalar sonunda
halen 14 ülkede üretilebilen nükleer araştırma reaktörünü yapmayı
başardılar. Küçükçekmece'de ilki 1961 yılında Amerikalılar, ikincisi
1977 yılında Türk-Fransız ortaklığıyla gerçekleştirilen nükleer
reaktörlerden üçüncüsü kendi teknisyenlerimizce yapıldı. "Türk
reaktörü-1" adı verilen reaktör 450 metreküp su bulunan bir
havuzla 18 metre 70 santim derinlikte kuruldu. Beş megavat gücündeki
reaktörün çalıştırılması için gerekli uranyum - 235 yakıtı da
Fransa'dan sağlandı.
|
17
Nisan 1990
|
Bakanlar Kurulu'nun çimento grevini ertelemesinden
sonra 22 özel çimento işyerinde anlaşma sağlandı. Varılan anlaşmaya
göre işçi ücretlerine birinci yıl yüzde yüz artı 675 bin lira, ikinci
yıl yüzde altmış artı 255 bin lira zam yapılacak. Giyim ve izin yardımı
olarak da birinci yıl içinde her ay 150, ikinci yıl için ise 165 bin
lira sağlandı.
|
21
Nisan 1990
|
Maliye ve Gümrük Bakanlığı işçi maaşlarını
ödeyemeyen belediyelere 4.1 milyar lira yardım yapıldığını açıkladı.
Yardımdan toplam 63 belediyede çalışan 8253 işçinin yararlanacağı
belirtildi.
|
24
Nisan 1990
|
SEK ürünlerine yüzde 20-100 arasında zam yapıldı.
Yarım kiloluk süt fiyatı 750 liradan 850 liraya çıktı.
|
25
Nisan 1990
|
Mevduat munzam karşılık oranları 1 puan düşürüldü. 1
ay vadeli ve vadesiz mevduatın bir kısmı için 30 Mart itibariyle yüzde
21 oranında bulunan karşılık oranı 27 Nisan'da yüzde 20'ye düşecek.
Bankaların halen 200 milyarlık avantajı da bu kararla 700 milyara
çıkmış olacak.
|
30
Nisan 1990
|
Arçelik, Bolu Çimento ve Çelik Halat hisse
senetlerinin İş Bankası şubelerinden satışına başlandı. Arçelik
senetleri 21 bin 500, Bolu Çimento 12 bin 750, çelik halat ise farklı
temettü oranlı senetlerden oluştuğu için 13 bin 750 ve 13 bin 460
liradan satıldı. Alınabilecek azami senet miktarı Arçelik'te 500,
diğerlerinde 800 adet. Özellikle Arçelik senetlerine ilginin büyük
olduğu bildirildi. - Tarımsal kooperatiflere yatırımlar için
kullandırılacak düşük faizli kredi limitleri yenilendi. Öncelikli
yörelerdeki kooperatiflerin yatırım tutarının yüzde 80'i kadar kredi
veriliyor. Ziraat Bankası'nın uyguladığı hayvancılık kredi faizinin
yarı faiziyle iki yılı ödemesiz 12 yıla kadar vadeyle kredi açılacak.
|
1
Mayıs 1990
|
Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren
"Özel eğitim kurumları öğrenci tespit ve tahsil yönetmeliği"ne
göre kolejlerde ücretler tamamen serbest bırakıldı. Ücretler, bundan
sonra okulların eğitim imkanlarına, yatırımlarına, personel ve işletme
giderlerine ve DİE'nin açıkladığı en son yıllık tüketici fiyat
endeksine göre belirlenecek. - Renault otomobillere yüzde 12.3-15.9
oranında zam yapıldı. Zamla R-12 Toros (5 vites) 20 milyon 300 binden
23 milyon 450 bin liraya, R-9 GTE Broadway 25 milyon 150 bin liradan 31
milyon 700 bin liraya, R-11 Txe Flash 31 milyon 900 bin liradan 35
milyon 850 bin liraya çıktı.
|
2
Mayıs 1990
|
İzmir'de 7 dernek yüzde yüze varan fiyat artışlarını
protesto amacıyla pepsi ve Coca-Cola satmama kararı aldı. İzmir'de 200
bin üyesi olan esnaf ve sanatkarlar birliği de eylemi destekliyor.
İzmir Bakkallar ve Bayiler Derneği'nin kampanya süresince dağıtılacağı
broşürler arasında şu sloganlar yer alıyor"Coca Cola içme ayran
iç", "Süt içtim ağzım yandı, Cola içtim cebim yandı".
|
3
Mayıs 1990
|
TÜSİAD Başkanı Cem Boyner, Adana Rotary Kulübü'nde
yaptığı konuşmada 10 yılın tembellikle geçiştirildiğine dikkati
çekerek, Türkiye'nin sürekli küçük sokak kavgalarını kazanıp meydan
savaşlarını kaybettiğini söyledi. Boyner, "Herşeyi piyasaya
bırakmak bir çocuk masalıdır" dedi.
|
6
Mayıs 1990
|
Aliağa Termik Santralı yapımına ilginç protesto.
Yaklaşık 50 bin kişi, İzmir'le Yeni Foça arasındaki yolda elele
tutuşarak insan zincirini oluşturdu.
|
7
Mayıs 1990
|
Çevrecilerin zaferi Aliağa Termik Santralı'nın
yapımı durduruldu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın açıklamasına
göre yöre halkının aleyhte gösterilerine yol açan ve Danıştay
tarafından yürütmeyi durdurma kararı alınan santralın yapımı
durduruldu.
|
8
Mayıs 1990
|
Yatırım Kalkınma Bankası, ilk yatırım fonunu bugün
piyasaya çıkardı. Kalkınma Fonu-1 adlı fon, 5 milyarlık bir portföyden
oluşuyor ve her an paraya çevrilebilir nitelikte. - Destekleme fiyat
istikrar fonundan rafine ayçiçeği yağı için ihracatta ton başına
yapılan 30 dolarlık ödemenin kapsamı genişletildi. 5 kilonun üzerindeki
ambalajlı ihraç malları da teşvik kapsamına alındı.
|
10
Mayıs 1990
|
İstanbul Ticaret Odası'nın, silahlı saldırı sonucu
ölen eski başkanı Niyazi Adıgüzel'in iflas eden "Türkmen
kadife" fabrikası, Nuri Yönden tarafından 16.9 milyar liraya satın
alındı.
|
11
Mayıs 1990
|
Milli Prodüktivite Merkezi (MPM) yılın en verimli
altı işçisini seçti. Tulomsaş Genel Müdürlüğü
|
Fahrettin
Bolat, Mutlu Çelik
|
Altınyıldız İstanbul, Mehmet İlhan STFA İnşaat
İstanbul, Kazım Karaman TEK İşletme Müdürlüğü Trabzon, Hasan Hüseyin
Örencik Arçelik, Tevfik Ünal PEG. Profilo AŞ.
|
15
Mayıs 1990
|
Yaş çay yaprağı alım fiyatları açıklandı. Çay-Kur
çay yaprağının kilosuna birinci sürgün döneminde 900, ikinci sürgün
döneminde 950, üçüncü sürgün döneminde 1025 lira ödeyecek. - Hububat
alım fiyatları açıklandı. Yeni fiyatlar geçen yıla göre yüzde 60-71
zamlı. 550 lira olan makarnalık Anadolu buğdayı her hafta kiloda 4 lira
artış kaydederek 27 Ağustos'ta kiloda 580 liraya ulaşacak. 510 lira
olan beyaz sert buğday 27 Ağustos'ta 540 liraya, arpa, çavdar ve
yulafın fiyatı da alım döneminde 400 liradan başlayıp 27 Ağustos'da 424
liraya ulaşacak. 115 lira olan pancar alım fiyatı 125, mısır ise 460
liraya yükseltildi. Fiyatlar üreticileri ve muhalefeti memnun etmedi.
|
16
Mayıs 1990
|
İş Bankası'nın 19 bin personeli için bugün imzalanan
toplu iş sözleşmesi bazı çalışanlarca "Yemek" boykotu
yapılarak protesto edildi. İş Bankası ile Basisen ücretlerde ortalama
yüzde 118'lik artışa imza atmışlardı. Yeni sözleşmeyle ücretlerin ilk
250 bin lirasına yüzde 125, ikinci 250 bin lirasına yüzde 115, geri
kalana da yüzde yüz oranında zam yapıldı.
|
20
Mayıs 1990
|
Tüketici ve kadın derneklerinin öncülüğünde 15
günlük et boykotu bugün Ankara, İstanbul ve İzmir'de başladı. Tüm
Tüketicileri Koruma Derneği Başkanı Mehmet Borak, boykotla keyfi fiyat
artışlarının önüne geçileceğini ve tüketicinin sesinin duyulacağını
belirtti. - Cankurtaran Holding, "FNA-First National Bank of
Rochester"i bünyesinde bulunduran ABD'nin FNP Rochester Holding'in
yüzde 70 hissesini satın aldı. Böylece Çukurova Holding İktisat
Bankası'ndan sonra ABD'de banka satın alan ikinci kuruluş oldu.
Hisseler için 29 milyon dolar ödendiği bildirildi.
|
21
Mayıs 1990
|
Askeri Elektronik Sanayi AŞ, (ASELSAN) halka açıldı.
Tasarruf sahiplerinin ilgi gösterdiği hisseler 4200 liradan piyasaya
çıkarıldı. Senetler daha sonra borsada da işlem görecek.
|
24
Mayıs 1990
|
İstanbul'da Kurumlar Vergisi rekortmenleri belli
oldu. Tofaş 66 milyar 332 milyon 059 bin 565 lira ile birinci, Aksa
Akrilik 55 milyar 567 milyon 744 bin 152 lira ile ikinci, NV. Türkse
Shell 53 milyar 640 milyon 740 bin 571 lira ile üçüncü, IBM 47 milyar
287 milyon 826 bin 920 lira ile dördüncü sırada yer aldı.
|
28
Mayıs 1990
|
İngiliz Polly Peck Grubu bünyesinde bulunan ve Türkiye'de
faaliyet gösteren Vestel Elektronik Sanayi'nin hisse senetleri bugün
satışa çıkarıldı. 298 milyar liralık toplam 22 milyon 500 bin hisse
senedinden ilk gün 145 milyarlık bölümü satıldı.
|
29
Mayıs 1990
|
İşadamı Sakıp Sabancı'nın gazetelerde yayınlanan
"ANAP sağın en güçlü partisidir. Seçime kadar dirilecek"
sözleri muhalefetten, özellikle Demirel'den sert tepki buldu. DYP
lideri "Lastik fabrikatörü bu ölmüş ANAP'ı diriltemez" dedi.
SHP Genel Başkanı Erdal İnönü ise "İşadamlarının konuşabilmesi güzel
bir şey. Ancak sendikalar, dernekler de konuşabilmeli" dedi.
|
31
Mayıs 1990
|
Facto Finans Şirketi kuruldu. Şirket alacak alımında
faaliyet gösteriyor.
|
1
Haziran 1990
|
Global Menkul Değerler kuruldu. Kuruluş aracılık
hizmetleri yapıyor.
|
1
Haziran 1990
|
İstanbul'da 2.5 aydır süren temizlik işçileri grevi
anlaşmayla sonuçlandı. Belediye İş Sendikası ile Büyükşehir Belediyesi
arasında 26 bin işçiyi kapsayan anlaşmayla 5 yıllık bir temizlik
işçisinin aylığı 350 bin, 10 yıllık işçinin aylığı ise net 1 milyon
liraya yükseldi. - Pamukbank'ın "Bank-24" adıyla uygulamaya
soktuğu 24 saat kesintisiz bankacılık hizmetleri veren bilgisayarlı
para-çekme-yatırma sistemi devreye girdi. Pamukbank'ta hesabı olan
herkese istenirse anında Bank 24 kartı veriliyor.
|
4
Haziran 1990
|
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin lastik tekerlekli taktik
araç ihtiyacını karşılamak amacıyla açılan ihaleyi Otomansan kazandı.
Otomarsan, TSK için önümüzdeki 6 yılda toplam değeri 342 milyon Alman
Markı olan 3 bin 50 adet taktik araç üretecek.
|
4
Haziran 1990
|
Aktif Finans Faktoring kuruldu. Doğun grubu
bünyesinde yer alan firma yurt içi ve yurt dışı işlemlerde görev
yapıyor.
|
6
Haziran 1990
|
Garanti Bankası hisse senetlerinin 236 milyarlık
bölümü satışa çıkarıldı. İlk gün 100 milyar liralık hisse senedi
satıldı.
|
7
Haziran 1990
|
Trafik sigorta tarifelerinde yüzde 1900, primlerde
de yüzde 733'e varan artış yapıldı. Yeni prim ve tarifeler 1 Temmuz'dan
itibaren yürürlüğe girecek.
|
8
Haziran 1990
|
Töbank, Türkiye'de ilk kez "Hesap-T"
adıyla yeni bir uygulama başlattı. Kişilere açılacak, diğer adıyla
"Tek hesap"ta hem tasarruf, hem çek, hem kredi kartı ve ferdi
kredi hesapları birleştiriliyor. - Ataköy-Regatta açıldı. Galleria'dan
sonra ikinci büyük alışveriş merkezi olan Regatta Ataköy Marina'ya
gelen yatlara hizmet verecek. 20 milyara mal olan Regatta 46 bin
metrekarelik bir alan üzerinde kuruldu ve içinde toplam 45 dükkan
bulunuyor. Ancak halen bu dükkanlardan 18'i hizmet veriyor.
|
9
Haziran 1990
|
Sağlık-İş Kolu'nda çalışan 8500 işçinin toplu iş
sözleşmesi Yüksek Hakem Kurulu'nda karara bağlandı. İlk altı ay brüt
730 bin, ikinci altı ay ise 900 bin lira artış sağlandı. Türk-İş
tarafından tepkiyle karşılanan anlaşmaya göre işçiler ikinci yılın ilk
altı ayında yüzde 25, ikinci altı ayında yüzde 20 zam alacaklar.
|
11
Haziran 1990
|
Ayrılıkçı PKK örgütü Şırnak'ın Çevrimli köyünü
basarak 27 kişiyi öldürdü. Ölenlerden 12'si çocuk, 7'si kadın. PKK'lı
teröristlerle çıkan çatışmada 4 korucu şehit oldu, bir terörist
öldürüldü.
|
12
Haziran 1990
|
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda dün başlayan
düşüş bugün de sürdü. Endeks 100 puanlık düşüşle 3926 puana geriledi.
Uzmanlar düşüş nedeni olarak, özel sektörün arka arkaya borsaya açılıp
senet sürmesini, Petkim hisselerinin halka satılacağının açıklanması ve
şirketlerin temettü dağıtmasını ve Tahtakale'nin dövize yönelmesini
gösteriyor.
|
13
Haziran 1990
|
Akaryakıta yüzde 3 ile 11.8 zam yapıldı. İstanbul'da
süper benzinin satış fiyatı 1263 liradan 1410 liraya, normal benzinin
satış fiyatı ise 1222 liradan 1264 liraya yükseldi. Zam oranı süper
benzinde yüzde 11.6, normal benzinde yüzde 3.4.
|
19
Haziran 1990
|
İş Bankası aracılığıyla satışa çıkarılan Petkim
hisse senetlerinin 250 milyarlık bölümü 40 bin kişiye satıldı. Yetkililer
toplam 500 milyarlık hisse senedinin satışının planlandığını ve ilginin
büyük olduğunu belirttiler.
|
20
Haziran 1990
|
Dünya Ekonomik Forumu ve Uluslararası Yönetim
Geliştirme Enstitüsü'nün yıllık raporunda Türkiye'nin "Rekabet
gücü yüksek sanayileşmiş ülkeler arasında 21'inci sırada yer
aldığı" açıklandı. Rapora göre ilk dört sırada Japonya, İsviçre,
ABD ve Almanya yer alıyor. - Ziraat Bankası'ndan yeni kredi kartı
Ziraat-Visa adıyla yeni bir kredi kartı uygulaması başlattı. Bu kartla otomatik
makinelerden para çekmenin yanı sıra, ücretsiz sigorta olanaklarından
yararlanılabilecek.
|
27
Haziran 1990
|
Hazine tarafından Darphane ve Damga Matbaası Genel
Müdürlüğü'ne bastırılan madeni 1000 liralıklar bugün tedavüle
çıkarıldı. Madeni paralar, banknot bin liralıklarla birlikte tedavülde
olacak. - Çimentodan ton başına alınan 5500 liralık fon 8500 liraya
çıkarıldı. Yeni açılan fabrikalar ilk üç yıl için 6 bin lira fon
ödeyecekler.
|
28
Haziran 1990
|
Uluslararası Bankalar Konsorsiyumu'nca ilk kez bir
Türk özel bankasına toplam 75 milyon dolarlık orta vadeli kredi
verildi. Yapı Kredi Bankası ile Gulf İnternational Bank'ın
aranjörlüğünde imzalanan mali yükünü ABD, Avrupa Japonya ve Körfez
Bankaları üstleniyor.
|
1
Temmuz 1990
|
NET Holding, borsada aracılık yapmak üzere
"Global Menkul Değerler" adıyla yeni bir şirket kurdu. 5
milyar lira sermaye ile kurulan şirketin hisse senetlerinin yüzde
99.75'i NET Holding'e ait.
|
2
Temmuz 1990
|
Mekke'de büyük facia! 2 kilometre uzunluğundaki El
Muaysem Tüneli'nde Mina'da şeytan taşlamaktan dönen hacı adayları,
Mina'ya giden grupla karşılaşınca meydana gelen sıkışıklık, ve panikte
1426 kişi öldü. Ölenlerden 609'u Türk. Tünelin havalandırma sisteminin
arızalı olmasının ve paniğin can kaybının artmasına yol açtığı ifade
edildi.
|
6
Temmuz 1990
|
Enflasyonun üzerinde fiyatı artan malların teşhirine
başlandı. DİE, haziran ayı enflasyon oranı olan yüzde 1.4 oranının
üzerinde fiyat artışı olan malları kamuoyuna teşhir etmek üzere bir
liste hazırladı. Yetkililer bu uygulamayla keyfi fiyat artışlarının
önüne geçilebileceğini bildirdiler. Bu mallar arasında petrol,
tereyağı, dana eti, yoğurt, çimento, patates, portakal ve kolonya da
bulunuyor.
|
8
Temmuz 1990
|
Dünya Bankası'nın finanse ettiği 60 milyon dolarlık
Doğu'da tarım ve hayvancılığın kalkınmasını öngören Kırsal Kalkınma
Projesi yüzde 90 fiziki gerçekleşme oranıyla tamamlandı. 2 yıl
gecikmeyle tamamlanan projeyle köylüye düşük faizli krediler açıldı.
|
9
Temmuz 1990
|
Memur maaşlarına yılın ikinci dilimi için yüzde 25
zam yapılacağı açıklandı. Yapılacak zamla 15. derece birinci kademedeki
memurun maaşı 373 bin 663 liradan 467 bin 078 liraya, birinci derecede
dördüncü kademedeki memurun maaşı 2 milyon 343 bin liradan 2 milyon 929
bin liraya çıkacak.
|
12
Temmuz 1990
|
İMKB kurulduğundan bu yana bugün ilk kez 4000 puan
sınırını geçti ve günü 4229 puanla kapattı. Bu yükselişte Koç Holding
hisselerinin aşırı artışı etkili oldu.
|
14
Temmuz 1990
|
İthal sigara ve içkiye zam yapıldı. Zamla Marlboro
ve Camel sigaralarının satış fiyatı 3100 liradan 3700 liraya, Samsun
216, 2500 liradan 3 bin liraya, ithal viski 30 bin liradan 36 bin
liraya yükseldi.
|
16
Temmuz 1990
|
Kısa adı OECD olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma
Teşkilatı'nın 24 ülkeyi inceleyen yarı yıl raporunda Türkiye ile ilgili
iyimser ifadeler kullanıldı. "Türkiye'de enflasyon düşerken sınai
üretim artıyor", "Borsa 1989'da iyi bir performans
göstermiştir", "Yılın ilk 4 ayında yabancı sermaye miktarı
geçen yıla oranla yüzde 20 artış gösterdi." - Kınalı - Sakarya
paralı otoyolunun, Mahmutbey-Kumburgaz bölümü bugün Cumhurbaşkanı
Turgut Özal tarafından ulaşıma açıldı. Özal, törende yaptığı konuşmada
"Bu yolların kilometresi 3 milyon dolara mal oluyor. Hedefimiz 11
bin kilometrelik otoyol projesini tamamlamaktadır" dedi. Otoyoldan
alınacak ücret 7 bin lira.
|
20
Temmuz 1990
|
Otomarsan, 354 beygir gücünde, 42 ton ağırlığı
taşıyabilen Mercedes-Benz 1935 S model bir çekici üretti. Firma
yetkilileri fiyatı 239 milyon lira olan çekiciden yılda 200-300 adet
üretmeyi hedeflediklerini açıkladılar.
|
24
Temmuz 1990
|
Asgari Ücret Tespit Komisyonu sanayi ve hizmet
kesimi ile tarım ve orman kesiminde çalışanlar için günlük ücreti,
yüzde 84'lük bir artışla brüt 13 bin 800, aylık 414 bin lira olarak
belirledi. Asgari ücret 16 yaşından küçükler için yüzde 96 zamla 303
bin 750 lira oldu.
|
25
Temmuz 1990
|
ABD-Türk ortak tesislerinde Harp-İş'in 17 Temmuz'da
grev kararı almasından sonra, süren pazarlıkların anlaşmayla
sonuçlanmaması üzerine işveren lokavt kararı aldı. 26 yerde faaliyet
gösteren tesislerde 4 bin Türk işçisi çalışıyor.
|
30
Temmuz 1990
|
Alo-Mintax Deterjan Fabrikası'nın Halkalı'daki
fabrikası, arıtma tesislerini yaptırmadığı, bacalardan çıkan atık
gazlar çevre sağlığını tehdit ettiği gerekçesiyle Küçükçekmece
Belediyesi tarafından süresiz olarak mühürlendi. - Borsa bugün 184 puan
artarak 5164 puana ulaştı ve yeni bir rekor daha kırdı. Bu gelişme 100
milyarlık işlem hacmiyle sağlandı.
|
31
Temmuz 1990
|
Alarko Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı kuruldu.
Kuruluş Alarko Holding'e bağlı olarak çalışıyor.
|
2
Ağustos 1990
|
Irak, Kuveyt'i yuttu. Irak Ordusu 18 bin
kilometrekarelik, 967 bin nüfuslu ülkeyi 4 saatte işgal etti. Irak
Devlet Başkanı Saddam, işgale gerekçe olarak Kuveyt'in bol petrol
üretip fiyatları düşürmesini gösterdi, Kuveyti Irak'ın ili olarak ilan
etti. İşgal tüm dünyadaki tepki yaratırken, Türkiye-Irak petrol boru
hattının kapatılması gündeme geldi.
|
5
Ağustos 1990
|
Irak Başbakan birinci yardımcısı Taha Yasin Ramazan
Ankara'ya geldi. Taha Yasin, yetkililerle yaptığı görüşmede Türkiye'nin
bu olayda tarafsızlığını korumasını ve petrol boru hattını
kapatmamasını istedi. Bakanlar Kurulu toplantısında ise Birleşmiş
Millet Güvencesi Konseyi'nden bir karar çıkması ya da uluslararası bir
eylem birliği halinde petrol boru hattının kapatılabileceği görüşü ağır
bastı.
|
6
Ağustos 1990
|
Erdemir (Ereğli Demir Çelik Fabrikaları) ürünlerine
yüzde 3.1-5.8 arasında zam yaptı. Zamdan sonra tenekenin tonu 2325 liraya,
soğuk sacın tonu ise 1130 liraya yükseldi.
|
7
Ağustos 1990
|
Türkiye, Irak petrol boru hattını kapattı. Bakanlar
Kurulu'nda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin, Irak için aldığı
ambargo kararları görüşüldü. Özal, Birleşmiş Milletler Kararları'na
uyulacağını açıkladı. Bu arada petrol fiyatları yükselirken, İMKB'ninde
hisse senetleri düşmeye başladı. Paranın altına yöneldiği bildirildi.
|
8
Ağustos 1990
|
Körfez krizi nedeniyle borsada başlayan düşüş bugün
de sürdü. Endeks 434 puan gerileyerek 4449 puana kadar düştü.- Merkez
Bankası, Irak ve Kuveyt vatandaşları ve şirketlerine ait banka hesap ve
alacaklarının dondurulduğunu açıkladı. - İstanbul'da yaşanan su
sıkıntılarını gidermek amacıyla Yalova'da "Oba Vega" adlı gemiyle
getirilmeye başlanan su, Beşiktaş ve Beyoğlu şehir şebekesine
pompalanmaya başlandı. Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen bu
yöntemle günde 60 bin ailenin su ihtiyacının karşılanacağını açıkladı.
|
9
Ağustos 1990
|
ABD Dışişleri Bakanı James Baker Ankara'ya gelerek
olası bir çatışma halinde Türkiye'deki üslerin Irak'a karşı
kullanılması talebinde bulundu. - Mobil ve Shell benzine zam yaptı.
Zamla süper benzin 2019, normal benzin 1847 liraya yükseldi.
|
12
Ağustos 1990
|
TBMM'nin gizli oturumunda, Akbulut Hükümeti'ne
Irak'ın Türkiye'ye saldırısı halinde Silahlı Kuvvetleri kullanma ve
Irak'a savaş ilan etme yetkisi verildi. - Türk Standartları Enstitüsü
"Yumurtacı tavuk" ve "Etlik piliç" standartlarını
yürürlüğe koydu.
|
14
Ağustos 1990
|
TEKEL'in bu hafta içinde piyasaya sürdüğü İzmir
Sigarası tiryakiler tarafından beğenilmedi. Maliye Bakanı Kahveci'nin
"Öldürülmek istenen Türk tütününün yaşam ümidi" olarak
nitelendirdiği İzmir Sigarası yabancı markalara rakip olarak piyasaya sürüldü
ve 2 bin liralık fiyatıyla yabancı sigaralardan 1100 lira daha ucuza
satılıyor.
|
17
Ağustos 1990
|
Geçen yıl 1050 lira olan haşhaş taban fiyatı bu yıl
yüzde 138'lik artışla 2500 lira olarak açıklandı. - Hisse senedi
basımına borsa denetimi geldi. SPK'nın Resmi Gazete'de yayınlanan
tebliğine göre IMKB'ninde işlem gören hisse senetleri ilgili ortağın ve
borsanın talebi üzerine borsanın aracılığı ve kontrolünde basılacak.
Hisse senetlerinin basımında hassas kağıt kullanılacak.
|
18
Ağustos 1990
|
ABD İhracat Kredi Bankası Eximbank, Türkiye'deki
helikopter ihalesinin Skorsky şirketine verilmesi halinde Türkiye'ye 1
milyar dolarlık kredi açma kararı aldı.
|
21
Ağustos 1990
|
Fındık taban fiyatı çeşidine ve bölgelere göre
3050-3500 lira olarak açıklandı. Yağlık ayçiçeği alım fiyatı 850 lira,
Ege pamuğu 2050 lira, kütlü pamuk 2050 lira olarak saptandı.
|
23
Ağustos 1990
|
Alman Seyahat Acentaları Birliği'nin (DRV) Körfez
krizi nedeniyle bir TV programında Türkiye'nin riskli ülke olduğunu öne
sürmesi ve turların iptal edilmesini istemesi paniğe yol açtı. Halen
Almanya'da 250 bin turist Türkiye'ye gelmek için rezervasyon yaptırmış
durumda. Daha sonra yapılan açıklamada durum düzeltildi. Ve bir yanlış
anlamanın olduğu söylendi.
|
25
Ağustos 1990
|
Türkiye - Sovyetler Birliği Tıp İşbirliği Anlaşması
yürürlüğe girdi. 5 yıl süreyle yürürlükte kalacak anlaşmaya göre
Türkiye, SSCB'ye her yıl 200 milyon dolar tutarında ilaç, tıbbı malzeme
ve aygıt ihraç edecek.
|
28
Ağustos 1990
|
THY, Japon turistleri Türkiye'ye çekebilmek için
Japon Havayolları Şirketi ANA (Ail Nippon Airways) ile çok yönlü bir
anlaşma yaptı. İki ülke arasında yapılacak uçak seferlerinde İpekyolu
güzergahı kullanılacak. Uçuş süresi ilk etapta 20 saatten 14 saate,
uzun menzilli uçaklarda 11.5 saate indirilecek. İki şirket gerekirse
uzun menzilli uçak kiralayıp ortak işletilecekleri anlaşma THY Genel
Müdürü Cem Kozlu ile ANA Genel Müdürü Tokuji Wasaka arasında iyi niyet
mektubu şeklinde imzalandı.
|
1
Eylül 1990
|
SEK ürünlerine yüzde 5.2-20 arasında zam yapıldı.
Şişe sütün fiyatı 850 liradan yükseldi.
|
3
Eylül 1990
|
İstanbul Anakent Belediyesi'nin ekmek fiyatlarını
serbest bırakmasının ardından Ekmek İşverenleri Sendikası'na bağlı 600
fırıncı bir araya gelerek ekmeğin fiyatını yeniden belirlediler. 320
gramlık ekmeğin fiyatı yüzde 50 artışla 600 liraya çıkarıldı. Anakent
Belediyesi yetkilileri ekmeğin fiyatının koşullu olarak serbest
bırakıldığını, kararın yeniden gözden geçirileceğini bildirdiler.
|
4
Eylül 1990
|
Gazeteci yazar Turan Dursun, İstanbul Koşuyolu'ndaki
evinden çıkarken, kimliği belirsiz kişilerin silahlı saldırısı sonucu
öldürüldü. Saldırganlar olaydan sonra kaçtı. Şeriat karşıtı yazılarıyla
tanınan Turan Dursun'un bir süreden beri aşırı dinciler tarafından
ölümle tehdit edildiği öğrenildi. Cinayeti "İslam
Mücahitleri" adlı bir örgüt üstlendi.
|
5
Eylül 1990
|
TBMM, bugün yapılan gizli oturumda hükümete
"Ülke dışına asker gönderme ve yabancı askerlerin Türkiye'de
bulundurulması" konusunda yetki verdi.
|
6
Eylül 1990
|
Toprak Holding ilaç üretmek ve satmak amacıyla yeni
bir şirket kurdu. "Toprak İlaç ve Kimyevi Maddeler AŞ" adıyla
kurulan şirketin sermayesi 100 milyar, merkezi İstanbul.
|
7
Eylül 1990
|
Körfez krizinden zarar gören ülkelere yardım
konusunu görüşmek üzere Roma'da toplanan AT Dışişleri Bakanları
Türkiye'ye 720 milyon dolarlık yardımın serbest bırakılmasını kabul
etti. Ancak Yunanistan'ın itirazı üzerine yardım bloke edildi. Karar 17
Eylül'de yapılacak toplantıda netleşecek.
|
9
Eylül 1990
|
DPT'nin hazırlandığı rapora göre Türkiye'de 1983-87
yılları arasında gerileyen işsizlik tekrar yükselme trendine girdi ve
1989'da yüzde 10.4'e kadar yükseldi.
|
10
Eylül 1990
|
Sena Tekstil AŞ kuruldu. Tokat'taki fabrikasında her
türlü tekstil malzemesi üreterek pazarlıyor.
|
12
Eylül 1990
|
TEKEL ürünlerine yüzde 14-25 zam yapıldı. Samsun
Sigarası'nın fiyatı 1100 liradan, 1300 liraya, TEKEL 2000, 2600 liradan
3200 liraya, Marlboro ve Camel sigaraları 3700 liradan 4500 liraya
yükseldi. Büyük Yeni Rakı'nin fiyatı 13 bin 500 lira oldu. - İşletme
sermayesi yokluğundan kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Van
Entegre Et Sanayi (Van - Et) kurtarıldı. Ortaklardan Türkiye Kalkınma
Bankası, hisse oranını yüzde 10'dan 49'a çıkardı ve şirkete 8.5 milyar
kredi açtı. Şirketin Toplu Konut ve Ziraat Bankası'na olan 4.5
milyarlık faiz borcu da silindi.
|
13
Eylül 1990
|
Adalet personeline "Adalet hizmetleri
tazminatı" adı altında yüzde 25 net zam yapıldı.
|
17
Eylül 1990
|
27 Mayıs 1960 Askeri Harekatı sonrasında Yassıada'da
yargılanarak ölüm cezasına çarptırılan, 16 ve 17 Eylül 1961 günleri
İmralı Adası'nda idam edilen Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatih
Rüştü Zorlu'nun naaşları devlet töreniyle Topkapı'da yaptırılan
anıtmezara nakledildi. Törene, aileleri, çok sayıda eski ve yeni
politikacı ve vatandaşlar katıldı.
|
18
Eylül 1990
|
İstedikleri zam verilmediği için iki gündür kontak
kapatan İstanbul Taksi esnafı, Anakent Belediye Başkanı Sözen'le
anlaştı. Daha önce 1000 lira olan taksimetre açılış ücreti ise 1250
liraya çıkarıldı.
|
19
Eylül 1990
|
TÜSİAD, Eğitim Raporu'nu açıkladı Nüfusun yüzde 95'i
meslek eğitimi olmadan hayata atılıyor. Türkiye çeşitli okullar modeli
ile pahalı bir yol seçmiş, meslek eğitimi sistemi işbirliği modeline
dönüştürülmemiştir. Demokrasiye yapısal uyum için nüfusun eğitim
düzeyini yükseltmek ve eğitim sistemini demokratikleştirme
gerekmektedir. Hedefleri ve kaynakları ile tutarlı entegre bir eğitim
politikasının olmaması mali kriz yaratmış, bu da diğer sorunların da
çığ gibi büyümesine yol açmıştır.
|
24
Eylül 1990
|
Bakanlar Kurulu'nca belirlenen yeni düzenlemeye göre
genel KDV oranı yüzde 10'dan 11'e yükseltildi. KDV temel gıda
maddelerinde yüzde 5'e, lüks mallarda ise yüzde 20'ye çıkarıldı. - IMF,
Körfez krizinden zarar gören ülkelere yardım yapılması için çaba
gösterilmesini onayladı. En çok zarar gören Türkiye, Mısır ve Ürdün'e
gelecek yıl sonuna kadar 13-16 milyar dolar yardım yapılması
öngörülüyor.
|
1
Ekim 1990
|
Akaryakıta zam. Zamdan sonra Ankara'da süper benzinin
litresi 2606, normal benzin 2330 lira oldu. 12 kg lık tüpgazın satış
fiyatı 19 bin 200 liraya yükseldi.
|
6
Ekim 1990
|
Doçent Doktor Bahriye Üçok, kendisine kargoyla
gönderilen paketi açarken, paketteki bombanın patlaması sonucu öldü.
Eski milletvekillerinden, SHP Parti Meclisi üyesi Bahriye Üçok laiklik
üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmış, laikliği savunarak türbana karşı
çıkmıştı. Suikastı "İslami Hareket Örgütü" adındaki örgüt
üstlendi.
|
9
Ekim 1990
|
Ünlü Japon firmalar, Türkiye'de Japon lokantaları
kurmak amacıyla İstanbul'da, Japon Gıda Satış ve Servis Limited Şirketi
adında bir şirket kurdu. Şirkette en büyük pay 1 milyar 24 milyon lira
ile Japon O - Nlandscape Dvelopmont Inc sa şirketine ait. 1 milyar 750
milyon lira sermayeli şirkette Tur-Yat AŞ'nin de 375 milyon liralık
payı bulunuyor.
|
13
Ekim 1990
|
Türkiye İş Bankası 100 milyon liraya kadar konut
kredisi açma uygulaması başlattı. Kredinin vadesi 3 ay ile 2 yıl
arasında değişiyor.
|
15
Ekim 1990
|
Yeni KDV oranları bugünden itibaren uygulanmaya
başlandı. Temel gıda maddelerinde yüzde 3'ten 5'e çıkarılan oran,
küsüratlı rakamların tam liraya çevrilmesi yüzünden fiyatları yüzde
8-10 oranında yükseltti. KDV oranı lüks tüketimde de yüzde 15'ten yüzde
20'ye çıkarıldı.
|
16
Ekim 1990
|
Halk Bankası, Esnaf Kefalet Kooperatifleri
aracılığıyla verdiği kredi faiz oranlarını 7-10 puan arasında
yükseltti. Böylece kısa vadeli ve senet karşılığı verilen kredilerde
faiz oranı yüzde 45'ten 52'ye çıkmış oldu.
|
18
Ekim 1990
|
Metal-İş Kolu'nda faaliyet gösteren Çelik-İş ve
Özdemir - İş sendikalarının, Otomobil - İş Sendikası çatısı altında
birleşmesi kararlaştırıldı.
|
20
Ekim 1990
|
Ziraat Bankası'ndan CNN'e reklam. Sabah ve akşam
saat 08.00 - 09.00 arası günde 4 kez verilen reklamlarda
"Türkiye'ye yatırım yapacaksanız Ziraat'e uğrayın" mesajı
veriliyor.
|
22
Ekim 1990
|
OECD Türkiye Konsorsiyumu çerçevesinde, Almanya'dan
dört ayrı projede kullanılmak üzere toplam 130 milyon marklık kredi
sağlandı. Krediler, Ankara Merkez Kanalizasyon Arıtma Tesisi,
İstanbul'a su temini, Konya Demiryolu ve Yeni Galata Köprüsü
projelerinin finansmanında kullanılacak. - Trakya Cam'ın bugün satışa
sunulan 205 milyarlık hisse senedi ilk gün tükendi. Hisse senetleri 7
bin liradan satıldı. Şişe Cam böylece Trakya Cam'daki yüzde 27'lik
hissesini satmış oldu. - İstanbul'da su sıkıntısının had safhaya
varması üzerine yağmur bombası uygulamasına başlandı. Ömerli ve Darlık
Barajı üzerindeki bulutların içine uçakla gümüş iyödür püskürtülmesinden
yarım saat sonra yağış başladı, ancak bu yağış barajlardaki su
seviyesini iki santimetre yükseltti. Yağmur bombası uygulaması
sürdürülecek.
|
28
Ekim 1990
|
Sanayi odası devam eden ve başlayacak toplu
sözleşmelerle ilgili bir deklarasyon hazırladı. Deklarasyonda toplu
sözleşmelerin işçi sendikalarının "Anormal ve ölçüsüz
talepleri" nedeniyle büyük bir çıkmaza girdiği belirtilerek,
ücretlerin enflasyon oranında yükseltilmesi, yan ödemelerin çıplak
ücretle birleştirilmesi, beklenen enflasyona göre ikinci yıl zammının
belirlenmesi önerildi. Deklarasyonun TOBB tarafından başta hükümet
olmak üzere ilgili kuruluşlara iletileceği bildirildi.
|
30
Ekim 1990
|
Petrolün varili 35 doları aştı. Körfez krizine
ilişkin barış çabalarının sonuçsuz kalması, petrolün varilini Tokyo
Borsası'nda 35.7 dolara yükseltti.
|
3
Kasım 1990
|
Bakanlar Kurulu, 66 üründe vergi ve fonları
değiştirdi. Deterjanda fona ödenecek prim ton başına 85 dolardan 50
dolara çekilirken, tuğlada 10 dolara indirildi. Pirinç ithalinde fon,
ton başına 25 dolardan 50 dolara, süttozu ithalinde 700 dolardan 1000
dolara çıkarıldı. İthal otoların gümrük vergisi de arttırıldı. Buna
göre 2000 santimetreküpe kadar olan otolarda vergi yüzde 4'den 10'a,
silindir hacmi 2 bin santimetreküpü geçen otolarda yüzde 25'ten 30'a
çıkarıldı.- Tofaş otomobillere yüzde 7-12 zam yapıldı. Zamdan sonra
Serçe 18 milyon 288 bin, Doğan L 33 milyon 408 bin, Tempra Sx 42 milyon
696 bin lira oldu.
|
4
Kasım 1990
|
THY Mali işler Müdürü Günseli Tarhan, kurumun körfez
krizi nedeniyle petrol fiyatlarının ve turizm iptallerinin artması
sonucu toplam 98 milyar lira zarar ettiğini açıkladı.
|
6
Kasım 1990
|
Aselsan tarafından üretilen "Otoyol acil yardım
telefon sistemleri" ilk olarak Kınalı - Sakarya otoyoluna kuruldu.
Herhangi bir kaza, ya da yolda kalma vs. acil durumlarda sistem
aracılığıyla hızlı bir şekilde yardım yapılabilcek.
|
7
Kasım 1990
|
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), Milliyet,
Tercüman ve Cumhuriyet gazetelerinde grev kararı aldı. Kararın, Türkiye
Gazete Sahipleri Sendikası ile 20 Ağustos'tan bu yana sürdürülen toplu
sözleşme görüşmelerinde bir sonuç alınmaması üzerine verildiği
bildirildi.
|
8
Kasım 1990
|
DİE tarafından satın alma gücü paritesi esas
alınarak yapılan hesaplanmaya göre Türkiye'de kişi başına milli gelir 5
bin doları geçti. DİE raporuna göre milli gelir son on yılda 2 kat
arttı. DİE 1989 yılı içi kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayı
1410 dolar olarak açıklarken, satın alma gücü paritesine göre bu rakam
4514 dolar olarak bulundu.
|
10
Kasım 1990
|
Otuz yılı aşkın süredir faaliyet gösteren Simtel
Grubu, 150 milyar lira sermayeli bir holding haline dönüştü. Yeni
holding grup içindeki 32 şirketten ancak altısının yüzde 51'ine sahip
bulunuyor. - Alman Federal Meclisi, Körfez krizinden büyük zarar gören
ülkelere yönelik destek çerçevesinde Türkiye'ye 110 milyon Mark avans
verilmesini kabul etti. Türkiye bu parayı silah ve lüks tüketim malı
ithali dışındaki alanlarda kullanacak.
|
11
Kasım 1990
|
Körfez krizi nedeniyle borsada başlayan düşüş
sürüyor. Endeks 3500 puan seviyelerine kadar gerilerken, alternatif
yatırım aracı olarak döviz ve altın gösterildi.
|
12
Kasım 1990
|
Ankara'da Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nin
tüm öğretim üyeleri ve yardımcıları türbanın serbest bırakılmasını
protesto amacıyla Anıtkabir'e yürüdü. Hacettepe Üniversitesi'nde de
bazı öğretim üyeleri aynı gerekçeyle derslere girmedi. Rektör Yüksel
Bozer, eylemi kınayarak "Böyle bir eylem hukuka aykırıdır"
dedi.
|
13
Kasım 1990
|
Kalkınmada öncelikli yörelerde gerçekleştirilecek
yatırımlara sağlanan kaynak kullanımını destekleme primi 10 puan
azaltıldı.
|
14
Kasım 1990
|
İhracat rejimi ve yönetmeliği basitleştirildi. Daha
önce rejim ve yönetmelik kapsamında düzenlenen bazı konularda yetki
doğrudan Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na verildi. Hazine'nin
halen bağlı olduğu ve Güneş Taner'in başında bulunduğu Devlet Bakanlığı
şu yetkilere sahip olacak İhracatla ilgili her türlü bilgi ve belge
istemek, ihracatı izne veya kayda bağlamak, ihracatın gözetim, denetim
ve yönlendirilmesine dair her türlü önlemi almak.
|
17
Kasım 1990
|
Temeli 1985 yılında atılan ve perşembe pazarı
esnafını bünyesinde barındıracak olan PERPA, bitirilişinden aylar sonra
bugün hizmete girdi. 150 bin nüfuslu adeta bir şehir olarak doğan PERPA,
aynı zamanda dünyanın en büyük mono blok binası olma özelliğini
taşıyor. 45 dönüm arazide yer alan PERPA'da 48 kilometre oto yolu, 25
ile 450 metrekare arasında değişen büyüklükte tek kat veya tripleks
4500 işyeri, 6 banka, 15 lokanta, 2 bin araçlık otopark, 24 yürüyen
merdiven, 32 asansör ve 50 hatlı telefon santralı bulunuyor.
|
17
Kasım 1990
|
Genel Maden - İş Sendikası toplu sözleşme
görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması üzerine çeşitli işyerlerinde
çalışan toplam 48 bin üyesi için grev kararı aldı.
|
18
Kasım 1990
|
Körfez krizi nedeniyle borsada haftalardır yaşanan
panik hafifledi ve yerini tırmanışa bıraktı. Geçen hafta ortalama yüzde
2.64 artış kaydeden endeks 3771 puana ulaştı.
|
19
Kasım 1990
|
Türkiye Kalkınma Bankası'nın yüzde 20'sini kapsayan
hisse senetlerinin satışına bugün Vakıflar Bankası şubelerinde
başlandı. 3 bin liradan satılan senetlere fazla ilgi yok. İlk gün daha
çok 500 bin lirayla 1 milyon liralık alımlarının fazla olduğu gözlendi.
|
21
Kasım 1990
|
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Ankara
Eryaman'da yaptırılan ikinci parti 1076 konutu metrekaresi 1 milyon
liradan ve yüzde 30'u peşin, kalanı da 100 eşit taksitle satışa sundu.
Satışlar aralık sonuna kadar devam edecek ve taksit tutarları her altı
ayda bir yeniden belirlenecek.
|
21
Kasım 1990
|
Dünya Halı San ve Tic A.Ş kuruldu. Çorlu'daki
fabrikasında halı üretimi yapan fabrika iç ve dış pazara ürünlerini
sunuyor.
|
23
Kasım 1990
|
Politika sahnesinde yeni bir isim Prof. Dr. Tansu
Çiller. Boğaziçi Üniversitesi İktisat profesörlerinden Tansu Çiller
Doğruyol Partisi'ne katıldı. Çiller, Özal'ın izlediği ekonomik
politikaya yaptığı eleştirilerle tanınmıştı. - Tarım ürünlerinin
ihracatında vergi kaybını önlemek ya da azaltmak için ticaret
borsalarının müteselsil sorumluluk sınırı genişletildi. Maliye
Bakanlığı'nın tebliğine göre borsalarda kote edilen ürün ihracatında
gelir vergisi tevkifatının yapılması için borsa tescil beyannamesi
istenecek.
|
27
Kasım 1990
|
Hisse senedi borsasındaki düşüş ve gayri menkul
alımlarındaki durgunluk boşta kalan parayı çekmek isteyen bankaları
hareketlendirdi. Osmanlı, Garanti, Emlak, İktisat Bankaları ile Etibank
ve Türkbank faizleri birer puan arttırdıklarını açıkladı. Osmanlı
Bankası yıllık mevduata yüzde 58, Emlak Bankası yüzde 59, Etibank ise
yüzde 60 faiz uygulayacak.
|
28
Kasım 1990
|
"Raks Holding AŞ" kuruldu. Kuruluş
sermayesi 400 milyon lira olan holdingin ortaklarını Aslan Tekin Önel,
Ataman Bükey, Mahmut Bükey, Abdullah Rasim Önel ve Benim Bükey
oluşturuyor.
|
28
Kasım 1990
|
Türkiye'nin en büyük porselen üreticisi İstanbul
porselen Çin tabaklarıyla rekabette yenik düştü. Şişe Cam fabrikaları
aylık zararı 1 milyar 800 milyon liraya ulaşan bünyesindeki İstanbul
Porselen'i kapatmaya karar verdi ve tesislerde çalışan 639 işçiyi
tazminatlarını ödeyerek işten çıkarmaya başladı.
|
1
Aralık 1990
|
İlk Türk robotu "Altınay" İTÜ Uçak ve Uzay
Bilimleri Fakültesi'nde üretildi. 1.90 metre boyundaki Altınay hiç hata
yapmıyor, 4 kiloya kadar her yükü istenilen yere taşıyor, ortalama
büyüklükteki bir odayı 15, bir otomobili 12 dakikada boyuyor ve
insandan 10 kat daha hızlı ve kusursuz davranıyor. - Türkiye Taşkömürü
Kurumu'na bağlı 48 bin maden işçisi ile MTA arasındaki sözleşmede
anlaşma sağlanamayınca greve başlayan işçiler madene inmediler. Maden
işçisine fırıncılar bedava ekmek dağıtacak, belediye su parasını tahsil
etmeyecek, işçilere gıda yardımı başlıyor. Maden İşçileri Sendikası
Başkanı Şemsi Denizer "Taleplerimiz karşılanıncaya kadar greve
devam" dedi.
|
3
Aralık 1990
|
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip Torumtay, istifa
etti. Torumtay istifa gerekçesini "İnandığım prensiplerle ve
devlet anlayışımla hizmete devamı mümkün görmediğim için istifa
ediyorum" sözleriyle açıkladı. İstifanın nedeni Özal'la Körfez politikası
konusunda ters düşmesi olarak gösteriliyor. Genelkurmay Başkanlığı'na
Orgeneral Doğan Güreş atandı.
|
7
Aralık 1990
|
Bursa'da doğal gazla çalışan bir fabrika Tofaş oldu.
Doğalgaza dönüşüm için 780 milyon lirası kazan ve şebekeye olmak üzere
1 milyar lira harcandı.
|
12
Aralık 1990
|
Tahtakale'de dolar ve markın hızlı yükselişini
durdurmak için Merkez Bankası piyasaya müdahalesini arttırdı ve bu
sabah saatlerinde bankalar arası döviz piyasasına 20-30 milyon dolar
birden sürdü. Bu müdahale üzerine kısmi bir düşüş gözlendi ve dolar
2955 liradan 2915 liraya mark 2010 liradan 1975 liraya düştü.
|
13
Aralık 1990
|
KİT'lerde çalışan sözleşmeli personelin tavan ücreti
yüzde 20 oranında arttırıldı. Memur maaşlarına da 1991 yılının ilk 6
ayı için yüzde 20 zam öngörüldü. - Türk Metal Sendikası, 85 bin işçi
adına MESS'le sürdürülen toplu pazarlığın kilitlenmesi üzerine 26
Aralık'ta 230 işyerinde greve gitme kararı aldı. Grev kararı
İstanbul'daki 62 işyerine bugün asıldı.
|
15
Aralık 1990
|
İTÜ Maden Fakültesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Celal
Şengör Avrupa Bilimleri Akademisine üye seçildi. Akademiye seçilen ilk
Türk olan Şengör'ün tamamı yabancı dille hazırlanmış yayınları bugüne
kadar 250 çalışmada örnek gösterildi.
|
18
Aralık 1990
|
Jak Kamhi'nin sahibi olduğu Profilo Holding'in
Mecidiyeköy Telra Fabrikası'nın TV deposunda elektrik kontağı sonucu
çıkan yangın, TV tüplerinin depolandığı bölüme de sıçrayınca korkulu
saatler yaşandı. Zararın 5 milyar lira dolayında olduğu tahmin ediliyor.
|
20
Aralık 1990
|
Türkiye'de yaklaşık 60 bin belediye memurunu
kapsayacak tüm Belediye Memurları Sendikası (Tüm-Bel-Sen) için kurucu 5
bin üyenin imzasını taşıyan başvuru İstanbul Valiliği'ne verildi ve
sendika resmen kurulmuş oldu. Kuruluş dilekçesi çeşitli büyük
kentlerden İstanbul'a gelen 500 memur tarafından valiliğe teslim
edildi. Bazı vergi faiz ve cezalarına kısmi af getirilmesini de
kapsayan 6 vergi yasasındaki değişiklikleri öngören yasa Resmi
Gazete'de yayınlandı. Yasayla götürü vergi verenlerin asgari yıllık
kazanç tutarları ücrete endekslendi. Hayat standart dilimleri yeniden
belirlenirken, ihtilaflı halde olan bu dava açma süresi geçmemiş vergi
cezalarına kısmi af getirildi. - Ziraat Bankası, Alman DG Bankası ile
ortak bir banka kurmak için anlaşma imzalandı. Deutsche-Turkische Bank
AG'nin sermayesi 33 milyon mark olacak ve banka dış ticaret
işlemleriyle uğraşacak.
|
26
Aralık 1990
|
Türk Metal Sendikası'nın 85 bin üyesi ile Bağımsız
Otomobil İş ve Çelik-İş Sendikası'nın 42 bin 500 işçisi, toplu sözleşme
görüşmelerinin anlaşmazlıkla sonuçlanması nedeniyle bugün greve
başladı. - İktisat Bankası, 10 milyonun üzerindeki mevduatlara yüzde 65
faiz uygulamasına başladı. Garanti Bankası da, üç ay vadeli mevduat
faizini yüzde 52'den 53'e çıkardı.
|
27
Aralık 1990
|
Türkiye'de ilk özel limanın yapımına başlandı.
Gemlik Limanı ve depolama tesislerinin temeli bugün Cumhurbaşkanı Özal
tarafından atıldı. Finansmanını Pamukbank'ın üstlendiği tesise Bisaş
firması yüzde 86, Gemlik Belediyesi yüzde 14 oranında ortak. 142 bin
metrekarelik alan üzerinde kurulan liman RO-RO taşımacılığına da cevap
verebilecek ve 36 milyar liraya mal olacak.
|
28
Aralık 1990
|
Ege Bölgesi Sanayi Odası'nın (EBSO) son meclis
toplantısında ANAP iktidarı istifaya çağırıldı. Bazı üyelerin yaptığı
çağrıyla ilgili olarak Oda Başkanı Şinasi Ertan da, "Çok şükür
özgür bir ülkede yaşıyoruz. Önemli olan istifa muhatabı olanların bu
mesajları almalarıdır" dedi.
|
29
Aralık 1990
|
Koç Grubu'nda yeni atamalar yapıldı. 31 üst düzey
yönetici terfi etti. Can Kıraç, Holding İdare Meclisi Başkanvekili
oldu. Kıraç'tan boşalan İdare Komitesi Başkanlığı'na Yüksel Pulat
atandı. Sanayi-ticaret-enerji şirketleri başkanlığına ise Uğur Ekşioğlu
getirildi.
|
30
Aralık 1990
|
Bakanlar Kurulu, motorlu taşıt vergisi ile taşıt
alım vergisini yüzde 60 oranında artırdı. Serçe, Şahin, Doğan ve
Renaultlar'ın alım vergisi 1 milyon 710 bin lira ile 3 milyon 990 bin
lira arasında değişiyor. Motorlu taşıt vergisi modeli yaş ve
ağırlıklarına göre, 28 bin ile 2 milyon 240 bin lira arasında.
|
31
Aralık 1990
|
Toptan Eşya Fiyatları Endeksi DİE 52.3, İTO 49.6.
Tüketici fiyatları endeksi DİE 60.3. Dolar bazında İMKB endeksi642.63.
|
1
Ocak 1991
|
Memurların bu yıl alacakları ek tazminat açıklandı.
Buna göre, iş güçlüğü, iş riski ve mali sorumluluk zammı ödeneği, puan
cetvelinde gösterilen puanlar 135 rakamıyla gösterilerek hesaplanacak.
Bu rakam geçen yıl 96 olarak uygulanmıştı. - Merkez Bankası dış
krediler kur farkı kapsamındaki kredilere ocak ayında uygulanacak
değişken faiz oranını yüzde 51.16 olarak belirledi. Bu oran aralık
ayında yüzde 48.52 olarak uygulanmıştı. Konuyla ilgili tebliğ Resmi
Gazete'de yayınlandı.
|
3
Ocak 1991
|
Türk-İş ve Hak-İş, tüm yurtta bir günlük iş bırakma
eylemi yaptı. SHP'li belediyelerin büyük destek verdiği eyleme katılım
Şevket Yılmaz'a göre yüzde 92, Hak-İş Başkanı Necati Çelik'e göre yüzde
75, TİSK Başkanı Refik Baydur'a göre yüzde 50 ve Çalışma Bakanı İmren
Aykut'a göre ise yüzde 25 oranında gerçekleşti. Günlük yaşamı etkileyen
eylemle ilgili olarak DGM soruşturma açtı.
|
4
Ocak 1991
|
35 günden beri grevde olan Zonguldak maden işçileri,
bu sabah Zonguldak-Çankaya yürüyüşünü başlattı. Eş ve çocuklarıyla
birlikte otobüslerle Ankara'ya gitme kararı alan işçiler, otobüslerin
şehre sokulmaması üzerine yürümeye karar verdiler. 3 kilometre
uzunluğunda bir kortej oluşturan işçilere yol boyunca köylüler ekmek ve
su verdi. Yüz bin kişiyi bulan topluluk, "Ölüm olsa sonumuz,
Ankara'dır yolumuz" sloganları atarak, 278 kilometrelik etabın 23
kilometresini 7 saatte aldı. İşçiler geceyi Devrek'te açık arazide
ateşler yakarak geçirdi.
|
5
Ocak 1991
|
İşçilerin Ankara'ya doğru yürüyüşe geçtiklerinin
öğrenilmesi üzerine başkentte sıkı güvenlik önlemleri alındı.
Türkiye'nin kalbi E-5 karayolunda atıyor. Onbinlerce madencinin E-5
karayoluna çıkışını önlemek isteyen güvenlik güçleriyle çatışma son
anda önlendi. Dorukhan Tüneli, işçilerin yürüyüşünü engellemek amacıyla
kapatıldı. Ancak, Maden-İş Sendikası Başkanı Şemsi Denizer, yol açılmadığı
takdirde Bolu'da kendisini bekleyen Başbakan Yıldırım Akbulut'la
görüşmeyeceğini bildirdi. Bunun üzerine tünel açıldı ve yürüyüş
sürdürüldü. Denizer'in, Yıldırım Akbulut'la Bolu'da yaptığı görüşme
sonuç vermedi. Denizer'in açıklamasına göre, Akbulut, yeni bir ücret
teklifi vermedi ve öncelikle yürüyüşün durdurulmasını istedi. Denizer,
Mengen'e döndükten sonra genel merkez ve şube yönetim kurullarıyla bir
değerlendirme toplantısı yaptı. Yürüyüşe devam kararı alındı. İşçiler
geceyi Mengen'de geçirdiler. Kadın ve çocuklar evlere yerleştirildi.
İşçilerin önemli bir bölümü geceyi açıkta, ateş başında geçirdi.
|
6
Ocak 1991
|
Maden işçilerinin yürüyüşü sürüyor. İşçiler bu kez
Mengen'e 8 kilometre uzaklıkta Deller Köprüsü'nde dozerler tarafından
oluşturulan barikatla durdurulmak istendi. Beş bin asker ve polisin
bulunduğu barikat önüne gelen sendika yetkilileri, yetkililerle
görüşmek istediklerini bildirdiler. Daha sonra sendika yönetim kurulu
üyelerinin barikatı geçmesine izin verildi. Denizer ve arkadaşları,
Bolu'nun Reşadiye ilçesine giderek burada Çalışma Bakanı İmren Aykut'la
görüştü. Ancak Aykut da, öncelikle yürüyüşün durdurulması ve geriye
çekilmelerini istedi. İşçilerin bir bölümü geceyi barikat önünde, bir
bölümü ise geri dönüp Mengen'de geçirdi. - Türkiye, muhtemel bir savaşa
karşı önlemlerini alıyor. 9 parçadan oluşan bir filo Gölcük'ten hareket
etti. Bu arada Irak'ın sınırımıza 8 tümen asker yığdığı saptandı. Irak
Başbakan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, Körfez'de çıkacak bir savaşın
sadece Arap ülkeleriyle sınırlı kalmayacağını söyledi. Bu bir tehdit
mi?
|
7
Ocak 1991
|
Maden işçilerinin yürüyüşünün dördüncü gününde, 201
işçi polis tarafından gözaltına alınarak, Gerede'ye götürüldü.
Mengen'den tekrar yürüyüşe geçen işçiler yeniden barikat önüne ulaştılar.
Burada bir süre bekledikten sonra şiddetli yağmurun başlaması nedeniyle
yeniden Mengen'e dönüldü.
|
8
Ocak 1991
|
Maden işçilerinin sorunu masada çözülecek. Eylemin
beşinci gününde, Türk-İş heyetiyle görüşen Maden-İş Sendikası yöneticileri,
sorunun Ankara'da yapılacak görüşmelerde ele alınmasını kabul etti.
Başkan Şemsi Denizer, Ankara'ya hareketinden önce işçilere hitaben
yaptığı konuşmada "Yürüyüş eylemi bitmiştir. Bizler Ankara'ya,
sizler Zonguldak'a. Görüşmelerden sonuç alamazsak eylemler sürer. Eylem
gerekirse daha ağır olur" dedi. Bu konuşmadan sonra işçiler,
otobüslerle dönüş yoluna koyulurken, Denizer ve sendikanın yönetim
kurulu üyeleri Ankara'ya hareket etti.
|
9
Ocak 1991
|
Deniz Ticaret Odası'nın İstanbul Salıpazarı'ndaki
yeni binası törenle hizmete açıldı. Deniz Ticaret Odası Başkanı Ziya
Kalkavan, Denizcilik Bakanlığı kurulmasını istedi. -Kamu konutlarının
kiralarına 1991 yılı için yüzde 81'e varan oranda zam yapıldı.
|
11
Ocak 1991
|
İş Bankası, iştiraki İpek Mensucat'ın hisselerinin
tümünü 64 milyar liraya Bastaş Çimento'nun sahibi Tarman Kardeşler'e
sattı. Şirket geçen yıl 4 milyar lira zarar etmişti.
|
14
Ocak 1991
|
Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası ile
Türk-İş'e bağlı Teksif arasında 110 bin tekstil işçisi adına 5.5 aydır
sürdürülen toplu sözleşme görüşmeleri sonuçlandı. Yapılan anlaşmayla
daha önce ortalama 430 bin lira olan tekstil işçisinin maaşı bu yılın
ilk sekiz ayı için brüt 1 milyon 430 bin liraya yükseldi. İkinci yıl
zamlarıyla aynı işçi -sosyal yardımlar hariç- 2 milyon 130 bin lira
alacak. Anlaşmayı Halit Narin ve Şevket Yılmaz imzaladı.
|
17
Ocak 1991
|
Körfez Savaşı patladı! Birleşmiş Milletler'in,
Irak'a Kuveyt'ten çekilmesi için tanıdığı sürenin dolmasından hemen
sonra Amerika "Çöl Fırtınası" harekatını başlattı. Saat
24.00'den sonra Suudi Arabistan'ın Riyad Havaalanı'ndan kalkan uçaklar,
Bağdat'ı bombalamaya başladı. Harekatın başlamasından hemen sonra
açıklama yapan ABD Başkanı Bush "Kuveyt'i kurtarmaya
başladık" dedi. Türkiye'de ise hükümet, Meclis'ten savaşa girme
yetkisi alırken, olası bir Irak saldırısına karşı sınırda alınan askeri
önlemler yoğunlaştırıldı. Çankaya'da oluşturulan kriz masasında
gelişmeler anında ve hassasiyetle değerlendiriliyor. Amerikan CNN
televizyonunun savaşı başladığı andan itibaren canlı yayından vermesi
tüm dünyada büyük ilgi topladı.
|
21
Ocak 1991
|
Ortadoğu'da tüm hızıyla süren savaş, borsayı büyük
ölçüde etkilemedi. İlk iki gün borsa endeksi 20 puanlık bir artış
gösterdi. 2 günlük hafta tatilinden sonra savaşın uzun sürebileceği ve
İncirlik'in kullanıldığı haberleri de borsayı etkilemedi. Bugün seansın
ilk saatlerinde endeks yüzde 6 artış gösterdi. Seans sonunda ise artış
yüzde 0.21'de kaldı ve endeks 4012 puanla kapandı.
|
22
Ocak 1991
|
Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 46 ANAP milletvekiliyle
yaptığı görüşmede "Savaş sonrası ABD meydanı boş bırakmaz.
Kurulacak yeni Ortadoğu sisteminde Türkiye lider rol oynar" dedi.
|
25
Ocak 1991
|
Bakanlar Kurulu, Ortadoğu savaşı nedeniyle grevleri
bir ay süreyle erteledi. Grevleri ertelenen Zonguldak'taki maden
işçileri de ocaklara inecek.
|
26
Ocak 1991
|
Uzakdoğu'dan Türkiye'ye mal sevkiyatında tatsız
gelişme. Honest Trading Co. isimli bir Singapur firması, Türkiye'nin
savaş nedeniyle "riskli ülke" olduğunu öne sürerek mal
sevkiyatını durdurdu.
|
30
Ocak 1991
|
Jandarma Asayiş Birlikleri Kolordusu'nun ilk
komutanı, emekli Orgeneral Hulusi Sayın, Ankara'da evinin önünde,
kimliği belirlenemeyen kişiler tarafından öldürüldü. Olayı yasadışı
dev-sol örgütü üstlendi.
|
1
Şubat 1991
|
İstanbul'da Boğaz köprülerinden geçiş ücretlerine 25
gün aradan sonra yine zam yapıldı. Otomobil geçiş ücreti 8 bin liradan
10 bin liraya çıkarıldı. Otobüs ve kamyonlar için ise 30 bin lira
ödenecek. -PTT jeton ve abonman ücretlerine zam yaptı. Abonman ücreti
85 bin liradan 100 bin liraya çıkarıldı. -Atatürk Orman Çiftliği ve SEK
ürünlerine yüzde 9.3-15 arasında zam yapıldı. -TPAO ile Shell
tarafından Diyarbakır'ın Silvan ilçesi yakınlarında sürdürülen Dilan-1
kuyusundaki çalışmalarda 33 gravitede petrol bulundu. Kuyudan günde 2
bin varil petrol üretiminin gerçekleşebileceği açıklandı.
|
1
Şubat 1991
|
Konfort Gıda Sanayi Şirketi kuruldu. Kuruluş meyve
suyu konsantresi ve püresi üretiyor.
|
3
Şubat 1991
|
Türkiye ile Kanada arasındaki kota anlaşması
tamamlandı. Dört ayrı konfeksiyon kategorisine toplam 8.1 ile 20.8
oranında artış sağlanırken, yakası dikili erkek gömleklerine ilişkin 2
nolu kategoriye uygulanan kota kaldırıldı. 1 Ocak 1991 tarihinden
geçerli olacak anlaşmayla her kategori önce yüzde 2 ile 4 arasında
artırıldı. Ancak Kanada tarafı bu kategorilere ayrıca yüzde 6 ek bir
artış olanağı sağladı.
|
5
Şubat 1991
|
TEKEL ürünlerine yüzde 40 oranında zam yapıldı.
-Türkiye Taşkömürü Kurumu ile Genel Maden İş Sendikası arasında,
Türkiye Kömür İşletmeleri'nde çalışan işçilere ilişkin toplu sözleşme
imzalandı. İmzalanan toplu sözleşmeyle ortalama brüt çıplak ücret
(Sanat ağırlık zammı dahil) 478 bin liradan birinci yılın ilk altı
ayında 1 milyon 470 bine, ikinci altı ayda ise 1 milyon 868 bin liraya
çıktı. İkinci yılın birinci altı ayında ücretlere yüzde 25 zam
yapılacak. Enflasyon birinci yıl yüzde 60'ı, ikinci yıl yüzde 45'i
geçerse, geçen kısım doğrudan doğruya ücretlere yansıtılacak. -MESS ile
Çelik-İş arasında 34 işyerinde, grevleri Bakanlar Kurulu'nca ertelenen
7 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlandı.
İşyerlerinin ekonomik, üretim ve diğer özelliklerine göre 4 gruba
ayrıldığı sözleşmede birinci gruptakilere yüzde 260, ikinci gruptakilere
yüzde 225, üçüncü gruptakilere yüzde 200 ve dördüncü gruptakilere yüzde
150 zam sağlandı.
|
12
Şubat 1991
|
TCDD yolcu taşıma ücretlerine yüzde 20-35 zam yaptı.
Fatih Ekspresi (İst.-Ankara) yol ücreti 50 binden 60 bin liraya, mavi
tren yol ücreti ise 40 bin liradan 60 bin liraya çıktı.
|
18
Şubat 1991
|
Körfez krizi arifesinde 5960 puana kadar yükselen ve
daha sonra 2800 puana kadar inen İMKB endeksi bugün 5 bin puan sınırını
aştı ve 5245 puana yükseldi.
|
24
Şubat 1991
|
Körfez'deki savaşın 39. günü kara savaşı başladı.
Müttefik Kuvvetler Irak ve Kuveyt'e iki koldan yoğun saldırıya
geçtiler. Bush "Kuveyt'in kurtarılması son aşamasına girdi. Tanrı
cephedeki tüm askerleri korusun" dedi. Saddam ise "Asla
teslim olmayacağız" diyor.
|
25
Şubat 1991
|
Irak Kuveyt'ten çekilmeyi kabul etti.
|
28
Şubat 1991
|
ABD Başkanı Bush, Kuveyt'in kurtarıldığını, Irak
ordusunun yenildiğini ve savaşın bittiğini ilan etti. Bush açıklamasını
TSİ ile 04.00'te televizyondan yaptı. Irak, müttefiklerle ateşkes
antlaşmasını imzaladı.
|
3
Mart 1991
|
TÜSİAD, "Ülke stratejileri raporu"
hazırladı. Raporda şu görüşler yer alıyor Vergi, teşvik, kredi, yabancı
yatırım konularındaki politikalar ve sistemler, ekonominin rekabet
gücünün artırılması amacıyla yeniden düzenlendi. Uluslararası piyasada
hiçbir sektörün ürünleri "Made in Turkey" imajının
etkinliğini sağlayamamıştır. İşe önce Türkiye'yi pazarlamak ile
başlanmalıdır. Ürün ve üretim potansiyeli özellikle ABD, Japonya ve
Almanya pazarına ağırlık vererek düzenlenmelidir. Türkiye'de hizmet
sektörü coğrafi konumundan kaynaklanan avantajı kullanmalıdır. Bu
çerçevede "Tatil ve eğlence yeriniz Türkiye" sloganı ikinci
bir slogan olarak kullanılmalıdır.
|
4
Mart 1991
|
Avrupa İskan Fonu'ndan sağlanan toplam 103 milyon
150 bin dolarlık 2 ayrı krediye ilişkin anlaşmalar Bakanlar Kurulu'nca
onaylandı. 10 yıl vadeli kredilerden 100 milyon dolarlık kısmına libor
artı yüzde 0.25, 3 milyon 150 bin dolarlık kısmına ise yüzde 1 faiz
uygulanacak. -Körfez'deki ateşkes borsaya yaramadı. Son günlerde gelen
yoğun satışlarla endeks 5075 puana düştü. Düşüş oranı yüzde 6. -Merkez
Bankası'nın geçen hafta aldığı "Interbank'ta kotasyon
vermeme" ve "Bankaların disponibilite oranlarının
yükseltilmesi" kararları Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe
girdi. Bunun sonucu olarak piyasada lira sıkışıklığı yaşandı. Dolar dış
piyasada yükselirken, Türkiye'de bu operasyonla gerileyerek 3555
liradan 3400 liraya düştü.
|
5
Mart 1991
|
Milli Savunma Bakanlığı 80 firmanın kamu ihalelerine
girmelerini değişik sürelerle (3 aydan 1 yıla kadar) yasakladı.
Yasaklama kararı firmaların "Devlet İhale Kanunu hükümlerine
aykırı davrandıkları" gerekçesiyle alındı. -Türkiye'de
bankacılığın gelişmesine önemli katkılarda bulunan Kazım Taşkent öldü.
Almanya'da kimya yüksek mühendisliği öğrenimi gören Taşkent, önce kamu
kesiminde çalışmış, Alpullu Şeker Fabrikası'nın kuruluş ve işletmesinde
çalışmış, İstanbul Bölge Sanayi Müdürlüğü, Zonguldak Kömür Madenleri
Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştu. Daha sonra Eskişehir ve
Turhal Şeker fabrikalarının kuruluşunda görev alan ve Türkiye Şeker
Fabrikaları AŞ'nin genel müdürlüğü yapan Kazım Taşkent, 1944 yılında
özel sektöre geçmiş, Doğan Sigorta ve Yapı Kredi Bankası'nı kurmuş, bu
bankanın yönetim kurulu başkanlığı ve murahhas üyeliğini 27 yıl süreyle
yapmıştı. Tifdruk Matbaacılık AŞ'nin de kurucusu olan Taşkent, 1950-53
yılları arasında Manisa Milletvekili olarak TBMM'de bulunmuştu.
|
6
Mart 1991
|
Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de
yayınlanan "Gelir Vergisi Genel Tebliği"ne göre kazançları
gerçek usulde belirlenen ticari kazanç sahipleri ve serbest meslek
erbabı hayat standardı esasına tabi olacak. Ücretliler ve götürü
vergiye tabi çiftçiler hayat standardına tabi olmayacak.
|
7
Mart 1991
|
Başbakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarının
harcamalarını mümkün olan en alt düzeye indirmek amacıyla bir tasarruf
genelgesi yayınladı. Genelgede araç telefonu kullanımına sınır
getirilirken, bilimsel niteliği olmayan kurumları tanıtıcı broşür,
dergi, bülten ve periyodik yayınların yayınına son verilmesi istendi.
Su kullanımı konusunda da israfa meydan verilmemesi su sayaçlarının
kontrol edilmesi, su bedellerinin zamanında ödenmesi isteniyor.
|
8
Mart 1991
|
SEKA işçisinin 8 ay 8 gün süren toplu sözleşme
bekleyişi sona erdi. Selüloz-İş ve SEKA Genel Müdürlüğü arasında
imzalanan anlaşmaya göre, 10 bin işçinin ücretlerinde ortalama yüzde
170 artış sağlandı. SEKA'da 542 bin lira aylık alan işçinin birinci
yılın ilk altı ayında 1 milyon 200 bin, ikinci altı ayında 1 milyon 690
bin lira maaş alacak.
|
12
Mart 1991
|
Cumhurbaşkanı Özal'ın Moskova'daki temasları sonucu
Sovyetler Birliği ile üç ayrı anlaşma imzalandı. İyi komşuluk ve
işbirliği anlaşması, 10 yıl süreli Bilimsel Ekonomik ve Ticari
İşbirliği Anlaşması, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması.
Cumhurbaşkanı Özal "Günümüzde tarihin akışını değiştiren
gelişmeler oluyor. Yeni örgütlenmelere ve güvenlik arayışlarına
gidiliyor" dedi. Gorbaçov, Özal'ı sempatik ve akıllı bulduğunu
söyledi. -Körfez krizi nedeniyle Japonya'nın Türkiye'ye taahhüt ettiği
700 milyon dolarlık yardımın, kalan 500 milyon dolarlık bölümü de
serbest bırakıldı. Bunun 400 milyon doları ithalat finansmanı, 100
milyon doları ise proje kredisi olarak kullanılacak.
|
16
Mart 1991
|
Müstakil Sanayiciler ve İşadamları Derneği (MÜSİAD)
kuruldu. Dernek yetkilileri, kamuoyunda Müslüman sanayici ve işadamları
olarak nitelendirilmelerine rağmen, müstakil olduklarını söyledi.
Başkan Yardımcısı Ali Bayramoğlu ise, "Biz müstakil
işadamlarıyız" dedi.
|
20
Mart 1991
|
OECD 1990/91 Türkiye raporu yayınladı. Raporda
Körfez krizi nedeniyle Türkiye'nin büyüme hızında yüzde 3.5'luk bir
gerileme beklendiği, kamu açıklarının kapatılması için gerekli
finansmanın ulusal gelirin yüzde 9.5'una ulaştığı öne sürüldü. Bunun da
enflasyon üzerinde olumsuz etki yaratacağı belirtildi. Raporda ayrıca
ücretlerin geçen yıl kamu sektöründe yüzde 28.9, özel sektörde ise
yüzde 34.1 artış gösterdiği bildirildi.
|
21
Mart 1991
|
Merkez Bankası'nın suskunluğundan yararlanan dolar
son günlerdeki yükselişini bugün de sürdürdü ve 3920 liraya kadar
yükseldi. Böylece dolar, 1991 yıllık plan hedefini üç ayda yakalamış
oldu. Mark da 2395 liraya çıktı. -1973-76 yılları arasında Ankara
Belediye Başkanlığı yapan ünlü mimar Vedat Dalokay, Kırıkkale'de geçirdiği
trafik kazasında eşi ve çocuğuyla birlikte öldü.
|
22
Mart 1991
|
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın büyük oğlu Ahmet Özal,
2 milyar lira sermayeli, birinci sınıf hizmet verecek bir havayolu
şirketi kurdu. İç hatlarda hizmet verecek olan VİP Air Turizm AŞ,
Sultan Air'in uçaklarını kullanacak. -Merkez Bankası, 4080 liraya
tırmanan dolara müdahale etti. Müdahale sonucu dolar yüzde 9'luk
düşüşle 3710 liraya indi.
|
29
Mart 1991
|
İstanbul'da ekmek ilk kez 1000 lira sınırına ulaştı.
Yapılan yüzde 22 oranındaki zamdan sonra 320 gram ekmeğin fiyatı 1000
liraya yükseldi.
|
30
Mart 1991
|
Dünya Ekonomik Forumu'nun son raporuna göre, Türkiye
insan malzemesi, ekonomik potansiyeli ve değişimlere, yani
gerçekliklere uyum açısından birçok gelişmiş ülkeyi geride bırakıyor.
326 farklı ölçüye göre, 33 ülkenin karşılaştırıldığı raporda Türkiye,
hükümetin yeni ekonomik güçlüklere uyumunda birinci, yeni girişimci
kuşağı, yani genç patronlar açısından Almanya ve Portekiz'le birlikte
ilk üç arasında, işletmelerin son günlerde, mallarında ihracat pazarına
uyumunda ilk 10 arasında gösteriliyor. En zayıf notumuz ise
mallarımızın kalitesi.
|
1
Nisan 1991
|
DİE'nin hesaplarına göre, 1990 yılı büyüme hızı
yüzde 9.2 oldu. Kişi başına düşen milli gelir de 1783 dolara yükseldi.
Gayri safi hasılanın üretici fiyatlarıyla 287 trilyon 254 milyar 239
milyon 900 bin lira olarak gerçekleştiği açıklandı. THY ve HAVAŞ'ta
grev başladı. İşveren sendikası TÜHİS ile altı aydır süren toplu
pazarlık görüşmelerinde anlaşmaya varamadıklarını bildiren Hava İş
Sendikası Başkanı Atılay Ayçin, 10 bin 500 işçiyi kapsayan grevde
THY'nın 14 iç ve 49 dış merkeze yaptığı uçuşlar ile Havaş'ın 35
yerli-yabancı şirkete verdiği hizmetin durduğunu açıkladı. Günlük zarar
6.5 milyar lira.
|
1
Nisan 1991
|
Elteks AŞ Elazığ'da kuruldu. Kuruluş, iplik
üretimini tamamen ihracata dönük olarak yapıyor.
|
2
Nisan 1991
|
Irak'ın topraklarında düzenlediği harekattan kaçan 1
milyona yakın Kürt sınırımıza dayandı. Kuzey Irak'taki ayaklanmayı
kanlı bir şekilde bastıran Saddam kuvvetlerinden kaçan Kürtler'in
sınıra yığılması üzerine sınır kapatıldı. Ordu alarmda. Türkiye
Birleşmiş Milletler'den acil önlem, Irak'tan da katliamı durdurmasını
istedi. Batı ülkeleri sınırı açmamız için bastırıyor.
|
5
Nisan 1991
|
Bankalararası faiz yarışına Tarişbank da katıldı.
Faizleri 5 puan artıran Tarişbank, yıllık vadelide faizi yüzde 75'e
tırmandırmış oldu. Sümerbank da 2 puan artırıp faizi yüzde 70'e
çıkardı. Halen bankalarda en düşük yıllık faiz yüzde 58.
|
6
Nisan 1991
|
Türkiye'ye sığınan Iraklılar'ın sayısı giderek
artıyor. 100 bin Iraklı'nın sınırı geçtiği, 50 bininin de yolda olduğu
bildirildi. Mülteciler Çukurca'da oluşturulan kamplara taşınıyor.
|
7
Nisan 1991
|
Emekli Tümgeneral Memduh Ünlütürk, Üsküdar'daki
evine gelen kimliği belirsiz kişiler tarafından öldürüldü. Saldırganlar
olaydan sonra kaçtı.
|
9
Nisan 1991
|
Paskalya Tatili için İstanbul'a gelen 120 kişilik
Yunanlı turist kafilesinden 62'sinin içinde bulunduğu Yunan plakalı
otobüs Vezneciler Hamidiye Oteli'nin önünde hareket edeceği sırada alev
aldı. Kısa sürede bütün aracı saran yangında 5'i çocuk 33 Yunanlı feci
şekilde can verdi. (Daha sonra otobüsü bir akıl hastasının benzin
dökerek ateşe verdiği saptanacak, sanık yakalanacaktır.) -Toplu sözleşme
görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine Petkim Yarımca Petrokimya
tesislerinde çalışan 3 bin işçi işi bıraktı ve üretim durdu. 1.5 aydır
pasif direnişte bulunan işçilerden 2800'ü vizite için başvurunca gece
vardiyasındaki 200 işçi de eyleme katıldı.
|
12
Nisan 1991
|
Yeniden düzenlenen ve TBMM'de kabul edilen
"Terörle Mücadele Yasası" Cumhurbaşkanı Turgut Özal
tarafından onaylandı. Cezaevlerinde bulunan hükümlülerden, bu yasadan
yararlananların tahliyesine de başlandı. -İstanbul'da genelev işletmecisi
Matilt Manukyan, birçok ünlü işadamını geride bırakarak gelir vergisi
rekortmeni oldu. Manukyan, 2 milyar 614 milyon 464 bin 100 lira vergi
ödeyecek. İkinci sırada İnan Kıraç, 1 milyar 858 milyon 659 bin 900
lirayla, üçüncü sırada ise Levent Dilmaç 1 milyar 672 milyon 329 bin
400 lirayla yer alıyor. Sanatçılar arasında en fazla vergiyi İbrahim
Tatlıses ödeyecek236 milyon 970 bin 310. Onu Türkan Şoray 149 milyon
124 bin 400 lirayla izliyor. Üçüncü sırada ise Uğur Yücel 131 milyon
509 bin 161 lirayla yer alıyor.
|
13
Nisan 1991
|
"Şans Oyunları Yönetmeliği" Turizm
Bakanlığı tarafından değiştirilerek 5 yıldızlı oteller ve birinci sınıf
tatil köyleri için konulan asgari yatak sayısı iptal edildi. (Bu karar,
turizm yatırımı yapan pek çok şirketin bu yönetmelik değişikliğini
kazanılmış hak göstererek düşük yatak kapasiteli tesisleri için casino
ruhsatı almalarına yol açacaktır.)
|
13
Nisan 1991
|
Türkiye sınırına yığılan yüzbinlerce mülteciyi
güvenlik altına almak amacıyla ABD tarafından başlatılan ve "Modern
askerlik tarihinin en büyük yardım hareketi" olarak tanıtılan
operasyon çerçevesinde 2 bin Amerikan deniz piyadesi İskenderun
Limanı'na indi. Bölgede oluşturulacak güvenlik kuşağında görev yapacak
askerlerin bir bölümü de İncirlik'te toplanıyor.
|
15
Nisan 1991
|
Madencilik Fonu'ndan toplanan kaynaklardan
madencilere kredi verilmesine ilişkin karar Resmi Gazete'de yayınlandı.
Madencilere, maden araştırma ve geliştirme, tesis tevsii ve
yenileştirme, işletme, ihracat, ithalat ve stok kredisi verilmesi
öngörülüyor.
|
20
Nisan 1991
|
Türk ihraç ürünleri Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de
sergileniyor. Bugün açılan ve 26 Nisan'a kadar açık kalacak fuarda,
ihraç ürünlerinin yanı sıra Türk resim sanatından örnekler de
sergilenecek ve Sovyet-Azerbaycan konulu bir sempozyum düzenlenecek.
|
23
Nisan 1991
|
Sabancı Holding ve Japon Bridgestone şirketinin
ortak yatırımı ile gerçekleştirilen "Brisa" ek tesisleri
Cumhurbaşkanı Özal tarafından hizmete açıldı. 16 ay gibi kısa bir
sürede tamamlanan ek tesislerin hizmete girmesiyle şirketin yıllık
lastik üretiminin 50 bin tondan 111 bin tona çıkacağı açıklandı.
|
26
Nisan 1991
|
STFA bünyesindeki Sedef gemi endüstrisinin İstanbul
Tuzla'da yaptırdığı özel tersane, bugün Cumhurbaşkanı Özal tarafından açıldı.
Tersane, 135 bin metrekarelik alanı ve 35 milyon dolarlık yatırımıyla
Türkiye'nin en büyük özel sektör tersanesi unvanına sahip oldu.
|
29
Nisan 1991
|
Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı Irak'a gıda
ihracatının serbest bırakıldığını açıkladı. Kararın Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde alındığı ve gıda ihracına
yönelik kayıt başvurularının doğrudan meslek kuruluşlarına yapılacağı
bildirildi.
|
1
Mayıs 1991
|
Vakıfbank, İsviçre'de bastırdığı 2 gram ağırlığında
ve 999.9 saflığındaki "Maşallah" altınını piyasaya çıkardı.
Altın, Vakıfbank şubelerinde 128 bin liradan satılıyor. -Mültecilere
yardım dağıtımında usulsüzlük yapıldığı iddialarını araştırmak üzere
Yeşilova sığınma kampına giden Şemdinli Kaymakamı Erdoğan Ülker, burada
güvenliği sağlayan İngiliz askerleri tarafından tartaklandı, içeri
sokulmak istenmedi. "Beni kendi ülkemde engelleyemezsiniz"
diye bağıran kaymakamı, Türk askerleri İngilizler'in elinden aldı.
|
3
Mayıs 1991
|
Hükümetin, kanun hükmündeki kararnamesiyle yabancı
sigara tekelleri arasında memnuniyet yarattı, ancak tütün üreticileri
kararı tepkiyle karşıladı.
|
9
Mayıs 1991
|
37 gün süren THY grevi, yüzde 717 oranında zam
isteyen sendikanın yüzde 154'lük artışı kabul etmesiyle sona erdi.
Ortalama saat ücreti 1200 liradan 3431 liraya çıktı. THY uçakları, ilk
iç hat uçuşunu bu sabah saat 08.00'de İstanbul-Ankara arasında
gerçekleştirdiler. Dış hat uçuşları ise 11 Mayıs'ta başlayacak.
|
13
Mayıs 1991
|
Vakıf Menkul Değerler Yatırım Ortaklığı kuruldu.
Kuruluş menkul kıymetler portföy yönetimi yapıyor.
|
14
Mayıs 1991
|
Paşabahçe, Çayırova, Topkapı, Trakya Cam'ın da
aralarında bulunduğu 13 cam fabrikasında çalışan yaklaşık 13 bin işçi,
toplu sözleşme görüşmelerinin anlaşmazlıkla sonuçlanması nedeniyle
greve başladı. -Türk Petrol, "Türk Petrol Extra" adıyla
katkılı benzin ve motorin satışına başladı. Herhangi bir fiyat farkı
olmayan söz konusu katkı maddesinin akaryakıtta yüzde 2-3.5 oranında
tasarruf sağladığı açıklandı.
|
16
Mayıs 1991
|
İETT otobüs bilet ücretlerine zam yapıldı. 600
liradan 1500 liraya çıkarıldı. Bu rakam öğrenciler için 500 lira.
|
21
Mayıs 1991
|
1989-90 yıllarında tarım işletme ve ürünleri afetten
zarar gören çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'ne
olan borçlarının ertelenip, taksitlendirilmesine ilişkin karar Resmi
Gazete'de yayınlandı.
|
23
Mayıs 1991
|
Jandarma Asayiş Birlikleri eski komutanlarından
emekli korgeneral İsmail Selen, Ankara'da silahlı üç kişi tarafından
öldürüldü. Adana Bölge Jandarma Komutanı Tuğgeneral Temel Cingöz, makam
otosuyla göreve giderken, silahlı kişilerin saldırısı sonucu ağır
yaralandı. Tuğgeneral Temel Cingöz, kaldırıldığı hastanede tüm çabalara
rağmen kurtarılamadı ve 27 Mayıs günü öldü. Olayları yasadışı Dev-Sol
örgütü üstlendi.
|
25
Mayıs 1991
|
Ünlü sanatçı İbrahim Tatlıses, yolcu taşımacılığı
yapacak "Tatlıses Turizm"i kurdu. Tatlıses Turizm, tanesi 595
milyon lira olan 10 adet Mitsubishi Maraton otobüsü ile piyasaya girdi.
Otobüsler, İstanbul-Şanlıurfa arasında çalışacak.
|
29
Mayıs 1991
|
Pamuk ipliği ve pamuklu mensucat ürünleri
ithalatındaki koruma oranları artırıldı. Bakanlar Kurulu'nun Resmi
Gazete'de yayınlanan kararına göre pamuk ipliği ithalinde ton başına
300 dolar olan fon 500 dolara çıkarıldı. Pamuklu mensucat ithalinde de
ton başına 50 dolar fon alınması, yüzde 8 olan gümrük vergisinin de
yüzde 10'a çıkarılması kararlaştırıldı.
|
1
Haziran 1991
|
Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK), Başbakan
Akbulut'un başkanlığında yaptığı toplantıda Yaşar Holding Grubu'na
bağlı "Pınar Entegre Et ve Yem Sanayi AŞ'nin", Kamu Ortaklığı
İdaresi (KOİ) tarafından kurtarılması kararlaştırıldı. KOİ'den Pınar
Et'e beş yıl vadeli 30 milyar lira tutarında kredi tahsis edilecek.
|
3
Haziran 1991
|
İstanbul'da dolmuş ve minibüs ücretlerine zam
yapıldı. Zamdan sonra Kadıköy-Bostancı 2500, Zeytinburnu-Beyazıt 2500,
Bakırköy-Beyazıt 2500, indi bindi 1000 lira oldu. -Avrupa Topluluğu
Komisyonu, Türkiye'den topluluk ülkelerine polyester ipliği ve iplik
ithalatına geçici ek gümrük vergisi koydu. Bu ürünlerden yüzde 1.48 ile
11.48 arasında değişen oranlarda ek gümrük vergisi alınacak.
|
6
Haziran 1991
|
Kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler hazinenin
izni olmadan yurtdışından kredi alamayacaklar. Hazine ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı'nın Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 sayılı
karara ilişkin tebliği Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Bir hazine yetkilisi söz konusu kuruluşların yurtdışında birbiriyle
haksız rekabete girdiğini ve gelişigüzel borçlandıklarını, bunun da
faiz oranlarını yükselttiğini söyledi.
|
10
Haziran 1991
|
Banka-Sigorta İşçileri Sendikası (Basisen) ile Yapı
Kredi Bankası arasında 1 Nisan'da başlayan toplu iş sözleşmesi
görüşmeleri anlaşmayla sonuçlandı. Sözleşmeyle tazminat ve sosyal
yardımlarda yüzde 200-300 arası artış sağlandı, 1 milyon lira olan
ortalama ücret, birinci yıl için 2 millyon 315 bin lira oldu.
|
11
Haziran 1991
|
Başbakanlık tarafından valiliklere gönderilen
tasarruf genelgesinde resmi dairelere ait telefonların mesai saati
bitiminde kilitlenmesi ve faturaların ilgili amirlerce denetlenmesi
istendi. -Türk Metal Sanayi Sendikası, toplu sözleşme görüşmelerinde
anlaşmaya varılamaması üzerine, 11 bin 614 işçinin çalıştığı MKE'de
grev kararı aldı.
|
12
Haziran 1991
|
Enka'nın, Moskova'da 1989 yılında yapımına başladığı
1000 yataklı hastane açıldı. Hastane, tıbbi cihazlar da dahil 88 milyon
dolara mal oldu. Yine Enka'nın 740 konutluk bir inşaat ihalesi daha
kazandığı açıklandı. -5 bin lira nominal değerli TOFAŞ hisseleri 95
bin, bin lira nominal değerli TOFAŞ Oto Ticaret hisseleri de 15 bin
liradan borsada halka açıldı. TOFAŞ'ın toplam 190 milyarlık, TOFAŞ Oto
Ticaret'in ise 30 milyarlık hisse senedinin satışa sunulduğu
bildirildi. Borsada ilk gün satışlar durgun geçti.
|
13
Haziran 1991
|
Türkiye ve KKTC, aldıkları kararlarla her iki ülkeye
giriş çıkış yapacak kişilerde pasaport zorunluluğunu kaldırdı. Giriş ve
çıkışlar için yalnızca nüfus cüzdanının yeterli olacağı açıklandı.
-Türk Ceza Kanunu'nda yapılan bir düzenlemeyle, bilgisayar program ve
verilerini çalanlarla bunları kullanılmaz hale getirenlerin hapis ve
para cezasına çarptırılması hükmü getirildi.
|
15
Haziran 1991
|
ANAP Üçüncü Olağan Genel Kongresi'nde Mesut Yılmaz,
rakibi Yıldırım Akbulut'u 100 oy geride bırakarak, 623 oyla genel başkanlığa
seçildi. Diğer aday Hasan Celal Güzel ise, ilk turda 20 oyda kalınca
başkanlık yarışından çekildi ve daha sonra da partiden istifa etti.
|
16
Haziran 1991
|
Başbakan Yıldırım Akbulut, istifasını Cumhurbaşkanı
Özal'a verdi.
|
17
Haziran 1991
|
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Cumhurbaşkanı Özal
tarafından yeni hükümeti kurmakla görevlendirildi.
|
19
Haziran 1991
|
Toplu iş sözleşmeleri 1 Ocak 1990 tarihi itibariyle
sona ermiş, halen müzakere veya uyuşmazlık safhasında olan kamuya ait
işyerlerinde çalışan işçilere brüt 1 milyon 250 bin lira avans
verilmesini öngören Bakanlar Kurulu kararnamesi Resmi Gazete'de
yayınlandı. Bu ödemeden fiilen greve başlamış olan işçiler
yararlanamayacak.
|
21
Haziran 1991
|
Tez Koop-İş Sendikası ile Migros Türk arasında
1991-92 yıllarını kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. Sözleşmeyle
işçilerin 1 milyon 80 bin lira olan ortalama aylıkları 1 milyon 650 bin
lira zam gördü.
|
28
Haziran 1991
|
Türkiye'nin sanayi dalında tek ihtisas fuarı olan
23. Kocaeli Sanayi Fuarı bugün açıldı. Bu yılki fuara çeşitli sanayi
dallarında faaliyet gösteren 39 sanayi kuruluşu ile 100'ün üstünde
firma katılıyor.
|
1
Temmuz 1991
|
FS Fuarcılık tarafından düzenlenen Uluslararası
Denizcilik Fuarı ve Konferansı Exposhipping İstanbul 91 bugün
Denizcilik Bayramı çerçevesinde İstanbul'da açıldı. İTÜ Taşkışla
binasında Ulaştırma Bakanı İbrahim Özdemir'in açılışını yaptığı fuar, 5
Temmuz'a kadar açık kalacak.
|
3
Temmuz 1991
|
Mercedes-Benz, dünya pazarına 4 ay önce çıkardığı
yeni "S" serisi otomobillerini Türkiye piyasasına sürdü.
Anahtar teslimi 600 milyon liradan başlayan ve 1 milyara ulaşan
otomobillerden Türkiye'de bu yıl 100 adet satılması bekleniyor.
|
5
Temmuz 1991
|
ANAP Genel Başkanı tarafından 23 Haziran'da kurulan
Türkiye'nin 48. hükümeti TBMM'de 153 red oyuna karşı 265 kabul oyuyla
güvenoyu aldı. ANAP'tan 13, muhalefetten 7 milletvekili oylamaya
katılmadı. -Öz Gıda-İş Sendikası'na üye 6 bin işçinin çalıştığı Et
Balık Kurumu Genel Müdürlüğü'ne bağlı 40 işyerinde, toplu sözleşme
görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle grev kararı alındı.
|
6
Temmuz 1991
|
Türkiye'nin ilk kadın valisi Lale Aytaman oldu.
Boğaziçi Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu Öğretim üyelerinden
Lale Aytaman Muğla Valiliği'ne atandı.
|
8
Temmuz 1991
|
Memur aylıklarına ortalama yüzde 40 zam yapıldı.
Düşük maaşlı memurlarda bu oran yüzde 56'ya kadar yükseliyor. Zamla en
düşük memur aylığı 543 bin liradan 706 bin 850 liraya yükseldi. En
düşük artış ise yüzde 20 zamla milletvekillerine yapıldı. Profesör
aylığı yüzde 47 artışla 5 milyon 83 bine, Genelkurmay Başkanı'nın
aylığı yüzde 71 artışla 8 milyon 194 bine, Başbakan aylığı yüzde 22
zamla 10 milyon 758 bine liraya yükseldi. -Hyundai'nin yeni modeli
Elantra, dünya ile aynı anda Türkiye piyasasına girdi.
-"Forbes" dergisinin yaptığı araştırmaya göre, Türk işadamı
Vehbi Koç, dünyanın en zengin işadamları sıralamasında 41. oldu. Koç'un
3 milyar dolarlık servetinin olduğu öne sürüldü.
|
14
Temmuz 1991
|
Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS), 11 Temmuz'da
greve giden kamuya ait 27 yem fabrikasında lokavt ilan etti. TÜHİS, 7
Temmuz tarihinde greve giden Et ve Balık Kurumu'nda da lokavt ilan
etmişti.
|
15
Temmuz 1991
|
Yapı Kredi Bankası, kredi kartıyla belli miktarın üzerinde
harcama yapanlara kristal içki takımından, yumurta pişirme makinesine,
oyuncaktan parfüme kadar çok değişik hediyeler verme uygulaması
başlattı.
|
16
Temmuz 1991
|
DİSK yeniden açılıyor! Askeri Yargıtay 3. Dairesi,
oybirliğiyle Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) hakkındaki
kapatma kararının kaldırılmasına ve yöneticilerinin beraatine karar
verdi. DİSK, 11 yıl önce İstanbul 2 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi
tarafından kapatılmıştı. Yargıtay, kararına gerekçe olarak kapatılmayı
gerektiren hukuki dayanağın ortadan kalkmasını gösterdi. Karardan sonra
bir açıklama yapan Genel Başkan Abdullah Baştürk, DİSK'in sınıfsal
mücadelesine kaldığı yerden devam edeceğini söyledi.
|
22
Temmuz 1991
|
Anayasa Mahkemesi Terörle Mücadele Yasası'nın
"Şartlı tahliyede" devlete karşı işlenen suçlarda oran
sınırlaması getiren hükmünü oy çokluğuyla iptal etti. Karardan, 12
Eylül'den sonra yargılanıp TCK'nın 146 maddesi uyarınca cezalandırılan
yaklaşık 4 bin hükümlü yararlanacak. PKK hükümlüleri ise kapsam dışında
bulunuyor.
|
26
Temmuz 1991
|
Migros'tan yeni bir hipermarket. Migros, Şişli 19
Mayıs Caddesi'ndeki Golden Plaza'da yeni hipermarketini açtı.
Hipermarkette 30 bin çeşit ürün bulunuyor. -Asgari ücret 16 yaşından
büyükler için geçen yıla oranla yüzde 93.5 artışla günlük 26 bin 700,
aylık 801 bin lira olarak saptandı. Bu aylığın neti 502 bin 911 lira.
Asgari ücret 16 yaşından küçükler için ise 303 bin lira.
|
30
Temmuz 1991
|
Son haftalarda borsada yaşanan düşüş bugün de devam
etti. Hisse senetleri ortalama yüzde 3.06 oranında değer kaybetti.
Birleşik endeks de 2892. 4'e kadar geriledi.
|
1
Ağustos 1991
|
Et Balık Kurumu işyerlerinde çalışan 6 bin işçi
adına Özgıda-İş Sendikası ile TÜHİS arasında sürdürülen görüşmelerde
anlaşma sağlandı. İşçilere birinci yılın ilk altı ayında yüzde 80 artı
300 bin lira, ikinci altı ayda yüzde 30, ikinci yılın ilk altı ayında
yüzde 30, ikinci altı ayında da yüzde 25 zam sağlandı. -Başbakan
Yardımcısı Ekrem Pakdemirli'nin "Borsada alım zamanıdır. Hisse
senetleri taşıdığı bedelin yarısına inmiştir" şeklindeki
açıklaması borsaya hareket getirdi. Hisse senetleri bugün ortalama
yüzde 5 artış kaydetti.
|
4
Ağustos 1991
|
Türkiye'de ilk kez, şirketlere kredi alırken
karşılaştıkları teminat güçlüklerini aşmalarında yardımcı olmak üzere
"Kredi Garanti Fonu" kuruldu.
|
13
Ağustos 1991
|
Fiskobirlik, sivri fındığın fiyatını belirledi. İlk
etapta 5360 lira ödenecek. Fiskobirlik 15 Ekim-15 Kasım tarihleri
arasında bu fiyatı 5 bin 560 liraya, bu tarihten sonra da 5 bin 760
liraya çıkaracak.
|
15
Ağustos 1991
|
Şarkgaz AŞ kuruldu. Elazığ'da tüp dolum tesisi
olarak faaliyet gösteren şirketin başında Elazığ Ticaret ve Sanayi
Odası Başkanı Suat Öztürk bulunuyor.
|
20
Ağustos 1991
|
Cumhuriyet Gazetesi'nin sahip ve başyazarı, 61 yıllık
gazeteci Nadir Nadi, bu sabah İstanbul'da geçirdiği kalp krizi sonucu
83 yaşındayken öldü.
|
21
Ağustos 1991
|
Gebze'de kurulu AEG-Eti Şirketi aleyhine
Uluslararası ABB'nin Avustralya'da trafo ihalesini kaybetmesi üzerine
açtığı anti-damping davasını Türk firması kazandı. Yurtdışında
anti-damping davası kazanan ilk Türk firması da böylece AEG-Eti oldu
|
24
Ağustos 1991
|
TBMM'nin olağanüstü toplantısında erken genel
seçimin 20 Ekim günü yapılması kabul edildi.
|
25
Ağustos 1991
|
Bakanlar Kurulu, üreticilerin Türkiye Zirai Donatım
Kurumu'na toplam 10 milyon liraya kadar olan borçlarını 30 Kasım'a
kadar erteledi. Hükümetin bu kararı, siyasi çevrelerce seçim yatırımı
olarak yorumlandı.
|
26
Ağustos 1991
|
TMO başfiyatları açıkladı. Bazı ürünlerin başfiyatları
şöyle Yeşil mercimek 2000 lira, 1. grup nohut 1700 lira, 2. grup nohut
1400 lira, kabuklu kırmızı mercimek 1960 lira.
|
27
Ağustos 1991
|
Dünyaca ünlü finans dergisi "Trade
Finance"nin 100. sayısında yer alan iş dünyasının en iyi bankaları
araştırmasında Ziraat Bankası Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü
Coşkun Ulusoy, yılın başkanı seçildi. Ulusoy için "eski devlet
bankacılığı kalıplarını kırdı" denildi. -İstinye Tersanesi, emekli
oldu. Tam 70 yıldır aralıksız hizmet veren İstinye Tersanesi kapatıldı.
Buradaki yüzer havuz başka bir bölgeye götürülecek.
|
28
Ağustos 1991
|
TBMM, Bartın'ın il olmasını kabul etti. Türkiye'deki
il sayısı böylece 74'e çıktı. Muhalefet Bartın'ın il olmasına karşı
olmadıklarını, ancak iktidarın ilçeleri il yapma uygulamasını siyasete
alet ettiğini öne sürüyor.
|
1
Eylül 1991
|
Hükümetten memura seçim rüşveti. Memura toplu
konuttan aldığı net maaşın 60 katı kredi verilecek. Memur, ortalama 100
milyon lira tutan bu krediyi istediği konutun alımında kullanabilecek.
Aldığı krediyi maaşlarının dörtte birini aşmayacak dilimlerle aylık
ödeyecek. Gerçekleşip gerçekleşmediği hakkında gazetelerde bilgi
bulunamadı.
|
2
Eylül 1991
|
Hazine, 200 milyon dolar sermayeli Philip
Morris-Sabancı ortaklığına sigara üretimi için yatırım izni verdi.
-Çolakoğlu Şirketler Grubu üyelerinden Çelikçilik firması ABD Savunma
Bakanlığı'nca açılan ve kontrat bedeli 3.9 milyon dolar olan 200
footluk konteyner ihalesini kazandı.
|
5
Eylül 1991
|
DİE'nin Ağustos 1990-Ağustos 1991 itibariyle yaptığı
hesaplamaya göre bir yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 58.3 tüketici
fiyatlarında ise yüzde 71 olarak belirlendi.
|
6
Eylül 1991
|
Seçim çalışmalarına başlayan liderlerden enflasyonu
düşürme sözü. Liderler, TÜSİAD'ı ziyaret ederek seçimi kazanmaları
halinde izleyecekleri ekonomik politikaları anlattılar. DYP Genel
Başkanı Süleyman Demirel, enflasyonu 500 gün içinde yüzde 10'a
düşüreceğini söylerken, SHP Genel Başkanı Erdal İnönü rakam vermedi,
ancak iki yılda enflasyonu düşürecekleri vaadinde bulundu. TÜSİAD bu
arada, 1978 yılında verdiği "Muhtıra" gibi ilanlarla
hükümetinin düşmesinde etkili olduğu Ecevit'i de ağırladı. DSP Genel
Başkanı Ecevit, yaklaşık iki saat süren toplantıda parti olarak siyasi,
ekonomik politikalarını anlatma fırsatı bulduklarını söyledi. Toplantı
sonunda TÜSİAD üyeleri Ecevit'i ayakta alkışladı.
|
10
Eylül 1991
|
Siyaset sahnesinin yeni yıldızı, DYP'nin ekonomik
işlerden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Tansu Çiller, iktidara
gelmeleri halinde herkese iki anahtar (1 ev, 1 araba) sözü verdi.
Çiller'in o güne kadar duyulmamış bu vaadi, kamuoyunda günün konusu
oldu. Otomotiv Sanayii Derneği Başkanı Ali İhsan İlkbahar, her aileye
bir araba rüyası gerçekleşirse, 8 milyon otomobil için 45 milyar dolar
gerekeceğini ve bunun da GAP'a eşit olacağını söyledi.
|
11
Eylül 1991
|
Bakanlar Kurulu, yaklaşık 400 bin memura bir derece
verilmesi kararı aldı. Bu arada mısır taban fiyatının 60 lira, arpanın
da 40 lira artırıldığı açıklandı.
|
12
Eylül 1991
|
"Carrefour Ticaret Merkezi AŞ" kuruldu.
Kuruluş sermayesi 250 milyon lira olan şirketin ortakları Nederland BV
ve Sabancı Holding, şirketin İstanbul İçerenköy'de kurduğu dev satış
merkezi 22 Kasım 1993 günü hizmete girecektir. (Şirket sermayesi daha
sonra 1 trilyon 670 milyar 798 milyon 900 bin liraya yükseltilmiştir.)
|
13
Eylül 1991
|
Galatasaray'ın eski futbolcularından, gol kralı
Metin Oktay İstanbul'da Boğaziçi Köprüsü'nde geçirdiği bir trafik
kazası sonucu öldü.
|
16
Eylül 1991
|
Sovyetler Birliği ile Türkiye arasında yapılan kıyı
ticareti anlaşması çerçevesinde girişimlerde bulunan Trabzonlu işadamı
Ayhan Gedikli, Karadeniz kıyısındaki Sochi kentinde ilk Türk
konfeksiyon mağazasını açtı.
|
17
Eylül 1991
|
TÖBANK, 10 milyar liranın üzerindeki mevduata yıllık
yüzde 80 faiz vereceğini açıkladı.
|
23
Eylül 1991
|
Orman Bakanı Mustafa Kalemli, orman üretiminde
çalışan köylülerin ücretlerine 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere yüzde 21
zam yapıldığını açıkladı. Bunun bütçeye 152.6 milyar lira yük
getireceği saptandı. Devletin, orman köylüsüne olan borçları da bu
hafta sonuna kadar ödenecek. Muhalefet bu zammı "seçim
yatırımı" olarak nitelendirdi.
|
1
Ekim 1991
|
Renault otomobillere yüzde 9.4 ile 12.6 oranında zam
yapıldı. Zamdan sonra bazı otomobillerin fiyatları şöyle R-12 Toros 41
milyon 465 bin lira, R-9 Broadway 48 milyon 840 bin, R-21 Manager 82
milyon 164 bin lira.
|
8
Ekim 1991
|
Türkiye'nin doğalgazla çalışan ilk yerli otobüsü
Ankara'da halka ve basına tanıtıldı. ODTÜ'de yapılan otobüs çevre
kirliliğinin azaltılması bakımından büyük önem taşıyor. Ankara
Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Karayalçın, "İlk etapta 30
otobüsü doğalgazla çalışır hale dönüştürüp kış aylarında sefere
koyacağız" dedi.
|
10
Ekim 1991
|
Bakanlar Kurulu, Park Yatırım Bankası, Toprak Bank,
Alternatif Bank, Konut Endüstri ve Ticaret Bankası ile Bank Ekspres'e
kuruluş izni verdi. Resmi Gazete'de yayınlanan karara göre 5 bankanın
merkezi de İstanbul'da olacak.
|
11
Ekim 1991
|
Yapı Kredi Bankası "Senetsiz taksit
sistemi"ni uygulamaya koydu. STS adı verilen sistem sayesinde mal
alan kişi, birçok senet imzalamaktan, firma da düzenlemek ve takibat
yapmaktan kurtuluyor. Tüketicinin açılan vadesiz hesabındaki paraya
ayrıca faiz de uygulanacak.
|
19
Ekim 1991
|
Çukobirlik İplik ve Dokuma Fabrikası işçileri,
ikramiye ve maaş ödemeleri alamayınca genel müdürlük önünde 20 saat
süreyle oturma eylemi yaptılar. İşçiler, paralarının hafta başında
ödeneceği güvencesini alınca eylemi sona erdirdiler.
|
20
Ekim 1991
|
Bugün yapılan milletvekili genel seçimlerinde,
hiçbir parti tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğu alamadı. Ancak
ANAP ikinci parti oldu ve 8 yıl süren iktidarı böylece bitti.
Partilerin aldıkları oy oranı ve çıkardıkları milletvekilleri şöyle DYP
Yüzde 27, 178 milletvekili, ANAP Yüzde 24, 115 milletvekili, SHP Yüzde
20.7, 88 milletvekili, Refah Partisi Yüzde 16.7, 62 milletvekili DSP
Yüzde 10.8, 7 milletvekili. (Bu seçimde RP ile MÇP ve SHP ile ittifak
yapmıştı).
|
21
Ekim 1991
|
Seçim sonuçlarının belli olmasından sonra Yılmaz
hükümeti istifa etti.
|