|
|
|
M.Ö.
Önemli Tarihler
|
|
|
M.Ö.4241
|
Olayların
kesin olarak tarihlendiği ilk yıl. Bunu olanaklı kılan Mısır takvimi
olmuştur
|
|
M.Ö. c. 2630
|
İmhotep,
Mısır Firavunu Coser'e hekimbaşı olur.
|
|
M.Ö. c. 1000
|
Çinlilerin
gökbilim alanında bildikleriyle ilgili ilk kayıtlar.
|
|
M.Ö. c.
|
700 Eski
bir Hint tıp metni olan Ayurueda'nın ilk derlenişi.
|
|
MÖ. c. 600
|
Miletoslu
Thales, doğada olup bitenler için ussal açıklamalar bulmaya çalışır.
|
|
M.Ö. 551.
|
Çinli
filozof Konfüçyüs doğar
|
|
M.Ö. c. 500
|
Pythagoras,
evrende sayıların ve uyumun gizemli önemini irdeler.
|
|
M.Ö. c. 450
|
Daha sonra
büyük bir doktor olacak olan Hippokrates, Kos (İstanköy) adasında doğar.
|
|
M.Ö. 399
|
Yunanlı
filozofların en önemlilerinden Sokrates'in ölümü.
|
|
M.Ö. 387
|
Filozof
Platon, Atina'da Akademia'yı kurar
|
|
M.Ö. c. 335
|
Aristoteles,
doğa tarihiyle ve evrenin yapısıyla ilgili önemli bilimsel kitaplar
kaleme alır.
|
|
M.Ö.287
|
Matematikçi
ve mucit Arkhimedes doğar.
|
|
M.S.
Önemli Tarihler
|
|
|
150
|
Ptolemaios,
yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest'i yazar.
|
|
161
|
Yunanlı
anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma'ya yerleşir.
|
|
c. 600.
|
Orta
Amerika'da Maya uygarlığı gelişir
|
|
813.
|
Bağdat'ta
gökbilim okulu kurulur
|
|
c. 854 oğar.
|
Arap
simyacı Ebubekir Razi (Rhazes) d
|
|
965
|
Optik
konusundaki çalışmalarıyla ünlü Arap fizikçi İbnülheysem (Alhazen) doğar.
|
|
1253
|
Matematik
ve bilim dersleri veren Robert Grosseteste'in ölümü.
|
|
1264
|
Aquinolu
Thomas, Hıristiyan düşüncesini Aristoteles'in öğretisiyle uzlaştırır.
|
|
1267
|
Roger
Bacon, geleneksel Hıristiyan eğitimine karşı çıkar.
|
|
1452.
|
Mucit ve
sanatçı Leonardo da Vinci doğar
|
|
1527.
|
Paracelsus,
Basel Üniversitesi'nde profesör olur
|
|
1543
|
Copernicus,
gezegenlerin Dünya'nın etrafında değil, Güneş'in etrafında döndüğünü
ortaya atan kuramını yayımlar. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle
ilgili yeni bir elkitabı çıkarır.
|
|
1551
|
Conrad von
Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayımlamaya başlar.
|
|
1574
|
Tycho
Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar.
|
|
1596.
|
Matematikçi
ve filozof Rene Descartes doğar
|
|
1610
|
Galileo
Galilei, teleskop kullanarak yaptığı gökbilimsel keşifleri konu alan
Yıldızların Habercisi'ni yayımlar.
|
|
1616.
|
William
Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir
|
|
1618
|
Johannes
Kepler, gezegenlerin Güneş'in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki
yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar.
|
|
1627
|
Francis
Bacon'un, bilimin toplum içindeki önemli rolüyle ilgili etkili düşünceler
içeren Yeni Atlantis'inin yayımlanışı.
|
|
1632
|
Galileo,
lki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog'u yayımlar.
|
|
1642
|
Galileo
ölür. Isaac Newton doğar
|
|
1644
|
Descartes'ın
en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri'nin yayımlanışı.
|
|
1661
|
Robert
Boyle, Kuşkucu Kimyager başlıklı kitabında, maddenin minik yuvarlardan
oluştuğunu ileri sürer.
|
|
1662.
|
Londra'da
Kraliyet Derneği kurulur
|
|
1665
|
Robert Hooke'un,
mikroskop yardımıyla çizilmiş ayrıntılı çizimler içeren
Micrographia'sının yayımlanışı.
|
|
1666
|
Paris'te,
Academie Royale des Science kurulur
|
|
1682
|
Edmond
Halley, daha sonra kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini
çizip betimler.
|
|
1687
|
Newton'un,
evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının
yayımlanışı.
|
|
1703
|
Newton,
Kraliyet Derneği'nin başkanlığına getirilir ve 1727'de ölümüne dek bu
görevde kalır.
|
|
1704
|
Newton,
mercekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar. John Ray,
17 000 bitkiyi içeren sınıflandırmasını tamamlar
|
|
1705
|
Francis
Hauksbee, vakumlubir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde
eder.
|
|
1729.
|
Stephen
Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir
|
|
1745
|
Elektrik
depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu.
|
|
1748
|
Georges de
Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar.
|
|
1752
|
Benjamin
Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir.
|
|
1753
|
Carl
Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar.
|
|
1756
|
Joseph
Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen "sabit
hava"yı bulur.
|
|
1774
|
Joseph
Priestley, bugün bizim oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır ve ona
"flojistonlu hava" adını verir.
|
|
1775
|
Abraham
Werner, Freiberg'te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş,
yerbilimsel değişmeyle ilgili "Neptün" kuramını geliştirir.
|
|
1779
|
Antoine
Lavoisier, "flojistonlu hava"nın varlığını kanıtlar ve ona yeni
bir ad vererek "oksijen" der.
|
|
1787
|
Caroline
Herschel, gökbilime yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır.
|
|
1789
|
Lavoisier'nin,
33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili
modern sistemi sunduğu Kimyasal Adlandırma Yöntemi'nin yayımlanışı.
|
|
1791
|
Luigi
Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar.
|
|
1795
|
James
Hutton'ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes'te yaradılış konusunda
söylenenleri sorgular. Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes'te
söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer.
|
|
1796
|
Edward
Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar. 1799 Alessandro Volta,
ilk elektrik bataryasını yapar
|
|
1808
|
John
Dalton'un kitabı Yeni Kiınya Felsefesi Sisteıni, atom kuramı hakkında
önemli ve yeni fikirler ortaya atar.
|
|
1809
|
Jean de
Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar. Bu
açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kalıtsal olarak
aktarılabileceğini ileri sürer.
|
|
1820
|
Hans
Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki
yarattığını gösterir.
|
|
1824
|
Justus von
Liebig, Almanya'da, Gissen'de kendi araştırma laboratuvarını kurar.
|
|
1831
|
Charles
Lyell, Londra King's College'da profesörlüğe atanır. Charles Darwin, HMS
Beagle ile yolculuğuna başlar. Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan
elektrik akımı elde eder.
|
|
1843
|
Ada
Lovelace matematik çalışmasını yayımlar.
|
|
1858
|
Alfred Wallace'ın
doğal seçilim hakkındaki elyazmaları Darwin'in eline ulaşır.
|
|
1859
|
Darwin,
evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeai'ni yayımlar.
|
|
1867
|
Joseph
Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmaların azaltılabileceğini
gösterir.
|
|
1868
|
Gregor
Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının
temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir.
|
|
1869
|
Dimitriy
Mendeleyev, Periyodik Çizelge'yi hazırlar.
|
|
1871
|
Darwin,
evrim konusundaki ikinci kitabı lnsanıa Türeyişi'ni yayımlar
|
|
1872
|
James
Maxwel, Faraday'ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir
denklemleri kullanır.
|
|
1882.
|
Robert
Koch, kolera virüsünü bulur
|
|
1885
|
Louis
Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir
çocuğun yaşamını kurtarır.
|
|
1886
|
Heinrich
Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına
başlar.
|
|
1888
|
Sophia
Krukovsky, Prix Bordin'i kazanır
|
|
1895
|
Wilhelm
Röntgen, X-ışınlarını bulur.
|
|
1896
|
Antoine Becquerel,
uranyumun radyoaktif olduğunu bulur.
|
|
1900
|
1905
Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç bilimsel
yazı yayımlar.Max Planck "kuantumlanan enerji" fikrini ortaya
|
|
1910
|
Thomas
Morgan'ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel'in kalıtımla ilgili
düşüncelerini doğrular.
|
|
1911
|
Marie
Curie, radyoaktiflik konusunda kendi başına yaptığı çalışmalardan dolayı
Nobel Ödülü alır; böylece de bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur. Ernest
Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir.
|
|
1913
|
Niels
Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerir
|
|
1915
|
Alfred
Wegener, kıta kayması kuramını yayımlar.
|
|
1919
|
Einstein,
Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar.
|
|
1923
|
Edwin
Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar.
|
|
1927
|
Georges
Lemaître, evrenin sürekli genişlediği düşüncesini ortaya atar.
|
|
1928
|
Bugün
penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander
Fleming'in dikkatini çeker.
|
|
1929
|
Hubble,
gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir. Bu da Büyük Patlama
kuramına temel oluşturur.
|
|
1948
|
Hermann
Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya atar.
|
|
1953
|
Francis
Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder.
|
|
1963
|
Yerbilimsel
deneyler Wegener'in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı
yerleşir.
|
|
1964
|
Robert
Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptarlar. Bunların,
Büyük Patlama'nın yankısı olduğu düşünülür.
|
|
|
|
|
|
|
|
Kaynak:
Arkhimedes'ten Einstein'a Bilim Adamları, Tubitak Popüler Bilim Kitapları
|
