Anadolu’ya ilk defâ, Mugla vilâyetinin Fethiye
kazâsinda Dalaman’da bir çiftlik kuran Misir Hidivi Abbas Hilmi Pasa tarafindan,
süs agaci olarak sokulmustur. Diger taraftan Mersin-Adana demiryolu ugragindaki
istasyonlarda 1886 yilinda Fransizlar tarafindan istasyon agaci olarak kullanilmistir.
1830’a dogru Avustralya’dan Italya’ya getirilen çesitli cins
ökaliptüslerin kis olmasi dolayisiyla çogunlugu kurudugundan bu agacin yumusak iklimde
yasamadigi kanaatine varildi. 1852’de Cezayir’de tekrar denendi. Daha sonra da
Kuzey Afrika ve Güney Avrupa’da denenerek sicak mintikalarda yetisecegi
anlasilmistir. 1893’te, Osmanli Devleti idâresinde bulunan Suriye’de M.H.
Morel, Beyrut’taki mâlikânesinde çok miktarda ökaliptus yetistirmis ve bu
mâlikânesine Lâtince olarak “Villâ Eucalypta (Ökaliptüs Köskü) adini
vermistir. Çok miktarda ökaliptus bugün Afrika, Avrupa, Asya sicak iklimlerinde
yetistirilerek, iktisâdî, sihhî maksatlarla dünyânin her kitasinda üretilmekte ve
gün geçtikçe de ragbet bulmaktadir. Ökaliptus agaçlari, çok yüksek olan
kâbiliyeti, fazla miktarda toprak suyunu alip havaya vermesi sâyesinde bataklik yerlerin
kurutulmasinda insanliga olan hizmetlerinin taninmasini müteakip, yalniz
Avustralya’da olan gelisme alani kisa bir zamanda çok genislemistir. Bir ökaliptus
agacinin yilda ortalama 250 ton suyu alip havaya verdigi tecrübelerle anlasilmistir.
1938’den beri, yurdumuzun güney batakliklarinda da yetistirilmesine büyük önem
verildi ve kisa zamanda çok ümit verici neticeler alindi. Tarsus’un Karabucak
batakliginin kurutulmasiyla bölgede, sitma hastaliginin yayilmasinda önemli rol oynayan
sivrisinegin nesli kesildi.
Çesitleri: Yüzden fazla çesidi olmakla birlikte,
taninmis ve önemli çesitlerinden bâzilari sunlardir:
1. Eucalyptus alpina
2. Eucalyptus amplifolia
3. Eucalyptus amgydalina
4. Eucalyptus andreana
5. Eucalyptus calophylla
6. Eucalyptus citriodora
7. Eucalyptus cocciféra
8. Eucalyptus cordata
9. Eucalyptus cornuta
10. Eucalyptus cosmophylla
11. Eucalyptus diversicolor (Collossea)
12. Eucalyptus globulus
13. Eucalyptus gomphocephala
14. Eucalyptus leucoxilon
15. Eucalyptus robusta
16. Eucalyptus rostrata
17. Eucalyptus viminali
18. Eucalyptus longifolia.
Dünyânin birçok yerinde, bilhassa Brezilya’da, Kuzey Afrika
veGüney Avrupa’da, Dogu ve Bati Asya’da bir zaman sitma saçarak insanlari
ölüme sürükleyen korkunç batakliklar, bugün ökaliptus agacinin gölgesinde saglik
ve varlik kaynagi olmustur. Ökaliptuslar, batakligi kurutarak etrafini da tarima
elverisli hâle getirmektedir. Ökaliptus ormanlari, hava tesirlerini yumusatarak büyük
rüzgârlara mâni olurlar, bitkilere zararli olan toz ve dumanlari tutarlar, firtina ve
dolu zararlarini kismen önlerler. Üç yasindan büyük olan ormanlardaki çayir ve ot
miktari da büyük ölçüde oldugundan, hayvanlarda verimi arttirmaktadir. Ayrica
aricilikta da büyük faydalari görülmüstür. Ilk yillarda, aralarina misir ekilerek
degerlendirilebilir. Yurdun güneyinde kurulan ökaliptus ormanlarindan, büyük ölçüde
yakacak temin edilmektedir.
Kullanildigi yerler: Tâze yapraklarinin su buhari
ile distillenmesi sûretiyle elde edilen ökaliptus, muhtelif cila, kafuru, çam sakizi ve
zamk, yine bir nevi vernik olan kokulu reçine îmâlinde kullanilmaktadir. Halk
hekimliginde, özellikle solunum
yolu hastaliklarinda tercih edilir. Öksürügü keser, bogaz ve
burun iltihaplarini giderir. Idrar yollarini temizler. Hâricen deri üzerine sürülmek
sûretiyle antiseptik olarak da kullanilir. Ökaliptus yapraklari dogrudan dogruya
kaynatilarak kullanildigi gibi, yaginin tipta da pekçok faydalari vardir. Ilâç olarak
veya kaynatma ile bugu, koku hâlinde de kullanilir. Yapraklar nefes darligi, kabiz,
balgam söktürücü olarak, hasere sokmalarina, her nevî ateslenmeye, nezle, nevralji,
bronsit, romatizma, seker, üremi gibi hastaliklarda, yag veya eksitilerek sirke, toz
sabun, pudra ve mâcun seklinde kullanilir. Ayrica ökaliptus kabuklarindan, kino
reçinesi adi verilen ve içinde bol miktarda tanen bulunan bir madde, kuru damitim
yoluyla elde edilmektedir. Yine ökaliptus odununun kuru damitimiyla elde edilen diger
ürünler; 100 kilo odundan; 25-27 kilo kömür, 7 kilo asit asetik, 2 kilo alkol metilen,
3 kilo katran elde edilebilir.