Egrelti otu: (Farn / Farnkraut / Fougére /
Fern Nepkrodium filixmas / Dryopteris filis mas / Fougere male / Filicis rhizoma) Bu sinifta bulunan 170 cins, 9000 tür bitki yaklasik olarak dünyanin her
tarafina yayilmistir. Türlerinin çogunlugu tropik bölgelerde yetismektedir.
Egreltiotlarinin birkaç santimetre büyüklükte olanlardan, agaç sekline kadar
çesitleri vardir. Bugün yasayanlarin çogunlugu, çok yillik otsu bitkilerdir. Bunlarin
topragin yüzeyine yakin, ona paralel büyüyen sürünücü veya yukari yönelen
kökçükleri vardir. Hemen bütün egreltiotlarinda, yapraklar tomurcuktayken içe dogru
kivrilmistir. Kartal egreltisi, Venüs saçi, erkek egreltiotu, geyik dili, kaya egreltisi
memleketimizde bulunan egrelti çesitleridir. Bu egrelti çesitlerinden erkek egreltiotu
tipta kullanilir.
Erkek Egrelti otu (Dryopteris
filixmas): Mutedil bölgelerin rutubetli yerlerinde, orman
altlarinda, kayalar arasinda yetisen 50-70 cm boylarinda, çok senelik, otsu zehirli
bir bitkidir. Toprak alti gövdesi 10-40 cm uzunlugunda olup, dis kismi eski yaprak izleri
veya kâideleri ile kaplidir. Alt tarafinda siyah renkli, ince kökler tasir. Ilkbaharda
rizom gövdesinin ucundan kendi üzerine sarilmis olan genç yapraklar çikar. Yapraklar
gelisince açilir. Yapraklar uzun sapli olup sapin kâidesi siskindir. Yapraklarin alt
yüzlerinde spor keseleri vardir.
Kullanildigi yerler: Bitkinin
kullanilan kismi kökleri ve yapraklaridir. Kökleri sonbaharda toplanip, birkaç gün,
havada sonra hafif isida kurutulur. Kökleri kalin, disi siyah, içi beyazdir. Özel bir
kokusu, tatlimsi ve kekremsi bir tadi vardir. Bilesiminde uçucu ve sâbit yaglarla,
reçine, nisasta ve etkin madde filisin vardir. Barsak parazitlerine karsi çok eski
târihlerden beri kullanilmaktadir. Toz veya hulasa hâlinde alinir. Müshil
olarak yagi ilâçlarla verilmemelidir. Zîrâ yaglar, ilâçtaki toksin
maddelerin yayilmasini kolaylastirarak siddetli zehirlenmelere sebeb olabilir.
Tavsiye edilen miktarin disina çikmamalidir.
Sayfa Basi / Sözlük Basi / Ana Sayfa