Yemek Adabı
Ömer b.
Ebî Seleme (r.a.) anlatıyor: Ben Rasulüllah'ın (s.a.v.) eğitim ve gözetimi altında
henüz bir çocuktum. Elim yemek kabının içinde dolaşıyordu. Bunun üzerine bana: 'Ey
çocuk! Besmele çek, sağ elinle ve önünden yel" buyurdu. Artık ondan sonra hep
öyle yedim. (480)
Enes (r.a.) anlatıyor: Ümmü Süleym, içinde
hurma bulunan bir sepeti benimle Rasulüllah'a (s.a.v.) gönderdi. Ama ben O'nu bulamadım.
O; az önce kendisini davet ederek bir yemek yapan azatlı kölesine/dostuna gitmişti.
Ben de hemen O'na gittim. Vardığımda o yemek yiyordu. Birlikte yemem için beni davet
etti. Ev sahibi etli ve kabaklı bir tirit yapmıştı. Gördüm ki Rasülüllah (s.a.v.)
kabaktan hoşlanıyor. Ben de kabağı toplayıp O'na yaklaştırmaya başladım. Yemeği
yiyince Rasulüllah (s.a.v.) evine döndü. Ben hurma sepetini önüne koydum.
- Rasulüllah (s.a.v.) yemeye ve bölüştürmeye
başladı. Nihayet sepetteki hurmayı öylece bitirdi. (481)
Yemek yerken yanımıza bir çocuk gelse ne
yapmamız gerekir? İshak b. Yahya b. Talha anlatıyor: İsâ b. Talha ile beraber
mescidde idim. Derken Sâib b. Yezid içeri girdi, beni yanına çağırarak:
- Şu yaşlı adama git ve ona: "Amcam İbn
Talha sana Rasulüllah'ı (s.a.v.) görüp görmediğini soruyor" de!
Ben de gittim ve:
- Rasulüllah'ı (e.a.v.) gördün mü? dedim.
Bunun üzerine o şu cevabı verdi:
- Evet, Rasülüllah'ı (s.a.v.) gördüm, ben
ve yanımdaki çocuklarla birlikte ona gitmiştik ve onu bir sepet içindeki hurmadan
yerken bulmuştuk. Yanında bazı sahabiler de vardı. Bize de avuç avuç hurma verdi ve
başlarımızı sıvazladı. (482)
İmam Gazzâli, çocuğun öğrenmesi ve
uygulaması gereken yemek adabının önemine dikkat çekmiştir. Burada biz onları
maddeler halinde sıralamak istiyoruz:
1-Yemeği sağ eliyle yer ve
besmele çeker,
2- Önünden yer,
3- Başkasından önce yemeğe
davranmaz,
4- Yemeğe ve yemek yiyenlere
gözünü dikerek bakmaz,
5- Yerken acele etmez,
6- Yemeği iyice çiğner,
7- Lokmaları peşpeşe
yutmaz,
8- Yemeği elbisesine ve
ellerine bulaştırmaz,
9- Katığı şart ve mecburi
görmemesi için, bazan sade ve katıksız ekmeğe alıştırılır,
10- Çocuğun yanında, çok
yemek yiyenler hayvanlara benzetilerek oburluğun çirkin olduğu anlatılır ve az yemek
yiyen terbiyeli çocuklar övülür. Yemeğin üstün bir nimet olduğu ama onun problem
yapılmaması çocuğa telkin edilir.
11- Kuru ve katı yiyeceğe
razı olmak.
(480) Buhari, Yeme, 2; Müslim, Eşribe,
108; İbn Mace, Yeme, 8; Ahmed b. Hanbel, IV, 26.
(481) İbn Mace, Yeme, 28; Ahmed b. Harıbel, fll, 108.
(482) Hadisi Taberani rivayet etmiştir.
Muhammed Nûr Süveyd
Ana Sayfa Ailemiz Adabı Muaşeret